Έγκριση έμμεσων τελών παραλαβής και διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή του λιμένα Χίου, αρμοδιότητας και ευθύνης του Δ.Λ.Τ. ΧΙΟΥ.

Έγκριση του συστήματος χρέωσης τελών, για την παραλαβή και διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων, τα οποία καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της «Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου (Ο.Λ.Λ.) Α.Ε.».

Επικοινωνία περί εφαρμογής στην Ελλάδα του Κανονισμού 2017/352 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου, όσον αφορά στην παροχή λιμενικών υπηρεσιών και κοινών κανόνων για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια των λιμένων της Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής «Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων».

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αριθ. .../5.0/2022 Διακήρυξης της αναθέτουσας αρχής, με την οποία προκηρύχθηκε δημόσιος ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την παραχώρηση υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της ... …. 

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αρ. …/25.7.2023 Απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναθέτοντος Φορέα, με την οποία εγκρίθηκε το 2ο Πρακτικό της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού, ως προς τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό ανάδειξης αναδόχου, για την "Παραχώρηση υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της ….. Α.Ε." 

Ερωτάται εάν οι φορείς διαχείρισης λιμένων (όπως ενδεικτικά η ΟΛΠ Α.Ε.) δύνανται να συμπεριλαμβάνουν στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις αρμοδιότητάς τους, απόβλητα που προκύπτουν από δραστηριότητες επισκευής πλοίων που διενεργούνται σε ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες και απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης – απορρύπανσης.(...)α) Στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που συντάσσει η ΟΛΠ Α.Ε.. κατά τις κείμενες διατάξεις ως φορέας διαχείρισης του λιμένα Πειραιώς, περιλαμβάνονται προβλέψεις για την παραλαβή και περαιτέρω διαχείριση όχι μόνον των αποβλήτων πλοίων, συμπεριλαμβανομένων και των καταλοίπων φορτίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Κ.Υ.Α. 3122.3-15/71164/30.9.2021 των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, αλλά, κατ’ αρχήν, κάθε είδους αποβλήτων που παράγονται ή συλλέγονται, εντός των παραχωρηθέντων με την Σύμβαση Παραχώρησης στην ΟΛΠ Α.Ε. χώρων του λιμένα Πειραιώς, από δραστηριότητες επισκευής πλοίων, απορρύπανσης και ναυαγιαίρεσης (ομόφωνα). β) Τα απόβλητα αυτά, ο φορέας διαχείρισης λιμένα και στην προκειμένη περίπτωση η ΟΛΠ Α.Ε., είναι υποχρεωμένη να τα παραλάβει από τις επιχειρήσεις που ασκούν τις ανωτέρω δραστηριότητες (επισκευής πλοίων, απορρύπανσης, ναυαγιαίρεσης) ή τον κύριο του πλοίου από το οποίο έχουν παραχθεί, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής του ευθύνης, με βάση την οικεία Σύμβαση Παραχώρησης, χωρίς οι ρυθμίσεις αυτές να επάγονται δικαίωμά της για την αποκλειστική διαχείριση των εν λόγω αποβλήτων (κατά πλειοψηφία). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθμ. 106/2024 γνωμοδότησης του Δ΄ Τμήματος του ΝΣΚ.ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Ερωτάται εάν: α) νομικά πρόσωπα (όπως ενδεικτικά οι επιχειρήσεις “Τ.Π.Π. Α.Ε.”, “Ε.F.E.E.S. S.A.” και "Ν.Χ. Α.Ε.”) στα οποία έχουν υπο-παραχωρηθεί από τον οικείο φορέα διαχείρισης εγκαταστάσεις εντός της λιμενικής περιοχής αρμοδιότητάς του για την άσκηση ναυπηγικών/ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων, υπάγονται στον κατά το άρθρο 2 παρ. 1 περ. (ιθ) ορισμό της υπ΄ αριθμ. 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, στον οποίο ορίζεται ότι: «ιθ) φορέας διαχείρισης λιμένων: οποιοσδήποτε φορέας διαχειρίζεται τους λιμένες της περιοχής αρμοδιότητάς του (όπως ενδεικτικά Οργανισμοί Λιμένων Α.Ε., Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, δημοτικά λιμενικά γραφεία, ΟΤ.Α., Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε., Ιδιωτικές Επιχειρήσεις). Στον όρο αυτόν περιλαμβάνονται και οι πάσης φύσης επιχειρήσεις που διαθέτουν ιδιωτικές παράκτιες εγκαταστάσεις στις οποίες καταπλέουν πλοία στα οποία εφαρμόζεται η παρούσα απόφαση», και αν τα εν λόγω νομικά πρόσωπα (ναυπηγεία/ ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις) δύνανται να εισπράττουν λιμενικά τέλη παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορέων πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε με την ως άνω Κ.Υ.Α. β) Αν επιχειρήσεις στις οποίες έχουν υπο-παραχωρηθεί από την ΟΛΠ Α.Ε. Χώροι που βρίσκονται εντός της λιμενικής περιοχής της οποίας φορέας διαχείρισης είναι η ΟΛΠ Α.Ε. δυνάμει της ως άνω Σύμβασης Παραχώρησης, δύνανται να καταρτίζουν ξεχωριστό σχέδιο παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω με αριθμό 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α., ή αν οφείλουν να υπαχθούν στο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων της ΟΛΠ Α.Ε. και γ) Αν οι φορείς διαχείρισης λιμένων (όπως ενδεικτικά η ΟΛΠ Α.Ε.) δύνανται να συμπεριλαμβάνουν στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις αρμοδιότητάς τους, απόβλητα που προκύπτουν από δραστηριότητες επισκευής πλοίων που διενεργούνται σε ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες και απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης – απορρύπανσης(....)

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:«Παραχώρηση υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης υγρών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της …. Α.Ε.»(...)Ενόψει των ανωτέρω και δοθέντος ότι η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, ο φάκελος με τα στοιχεία της οποίας υποβλήθηκε για έλεγχο, ανέρχεται σε 480.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ήτοι υπολείπεται του ορίου του ενός εκατομμυρίου ευρώ χωρίς ΦΠΑ, η εν λόγω σύμβαση εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ο φάκελος με τα στοιχεία και το οικείο σχέδιο σύμβασης.

Ζητείται η ανάκληση της 834/2022 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου  σύμβασης μεταξύ της .... ΑΕ (πρώτη προσφεύγουσα) και του οικονομικού φορέα ....A.E. (δεύτερος προσφεύγων), με αντικείμενο την «Παραχώρηση υπηρεσιών παραλαβής και διαχείρισης υγρών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της ...Α.Ε.»,(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι με βάση τις μελέτες, τις αποφάσεις, τα σχέδια και εν γένει τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν ενώπιόν του, αιτιολογείται επαρκώς η ανεπάρκεια ποσοτικώς και ποιοτικώς χώρων στον Λιμένα Πατρών για τη δραστηροποίηση και την τοποθέτηση μέσων και υποδομών περισσότερων παρόχων υπηρεσιών παραλαβής και διαχείρισης υγρών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων που προσεγγίζουν τον λιμένα. (...)Συνεπώς, η αιτιολογία της 18/10.3.2021 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ο.Λ.ΠΑ. ΑΕ ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχει ο λόγος του άρθρου 6 παρ. 1 περ. α΄ του Κανονισμού 2017/352 για τον περιορισμό του αριθμού των παρόχων, ήτοι η «σπανιότητα ή αποκλειστική χρήση της γης ή της παράκτιας ζώνης υπό την προϋπόθεση ότι ο περιορισμός είναι σύμφωνος με τις αποφάσεις ή τα σχέδια που συμφωνήθηκαν από τον διαχειριστικό φορέα του λιμένα», όπως η αιτιολογία αυτή διευκρινίσθηκε με τα προαναφερθέντα στοιχεία που προσκομίσθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κρίνεται επαρκής. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.

Ερωτάται εάν: α) νομικά πρόσωπα (όπως ενδεικτικά οι επιχειρήσεις “Τ.Π.Π. Α.Ε.”, “Ε.F.E.E.S. S.A.” και "Ν.Χ. Α.Ε.”) στα οποία έχουν υπο-παραχωρηθεί από τον οικείο φορέα διαχείρισης εγκαταστάσεις εντός της λιμενικής περιοχής αρμοδιότητάς του για την άσκηση ναυπηγικών/ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων, υπάγονται στον κατά το άρθρο 2 παρ. 1 περ. (ιθ) ορισμό της υπ΄ αριθμ. 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, στον οποίο ορίζεται ότι: «ιθ) φορέας διαχείρισης λιμένων: οποιοσδήποτε φορέας διαχειρίζεται τους λιμένες της περιοχής αρμοδιότητάς του (όπως ενδεικτικά Οργανισμοί Λιμένων Α.Ε., Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, δημοτικά λιμενικά γραφεία, ΟΤ.Α., Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε., Ιδιωτικές Επιχειρήσεις). Στον όρο αυτόν περιλαμβάνονται και οι πάσης φύσης επιχειρήσεις που διαθέτουν ιδιωτικές παράκτιες εγκαταστάσεις στις οποίες καταπλέουν πλοία στα οποία εφαρμόζεται η παρούσα απόφαση», και αν τα εν λόγω νομικά πρόσωπα (ναυπηγεία/ ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις) δύνανται να εισπράττουν λιμενικά τέλη παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορέων πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε με την ως άνω Κ.Υ.Α. β) Αν επιχειρήσεις στις οποίες έχουν υπο-παραχωρηθεί από την ΟΛΠ Α.Ε. Χώροι που βρίσκονται εντός της λιμενικής περιοχής της οποίας φορέας διαχείρισης είναι η ΟΛΠ Α.Ε. δυνάμει της ως άνω Σύμβασης Παραχώρησης, δύνανται να καταρτίζουν ξεχωριστό σχέδιο παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω με αριθμό 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α., ή αν οφείλουν να υπαχθούν στο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων της ΟΛΠ Α.Ε. και γ) Αν οι φορείς διαχείρισης λιμένων (όπως ενδεικτικά η ΟΛΠ Α.Ε.) δύνανται να συμπεριλαμβάνουν στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις αρμοδιότητάς τους, απόβλητα που προκύπτουν από δραστηριότητες επισκευής πλοίων που διενεργούνται σε ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες και απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης – απορρύπανσης(...)1. Επί του πρώτου σκέλους του ερωτήματος Οι επιχειρήσεις, στις οποίες έχει υποπαραχωρηθεί από την ΟΛΠ ΑΕ χώρος εντός της δικαιοδοσίας του για την λειτουργία επιχειρήσεων ναυπηγοεπισκευής, δεν έχουν την ιδιότητα του φορέα διαχείρισης λιμένα και συνεπώς δεν δύνανται να εισπράττουν λιμενικά τέλη παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Κ.Υ.Α. 3122.3-15/71164/30.9.2021 των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ομόφωνα). 2. Επί του δεύτερου σκέλους του ερωτήματος Οι επιχειρήσεις ναυπηγοεπισκευής δεν έχουν αρμοδιότητα διαχείρισης των λειτουργικών αποβλήτων των πλοίων, που παραμένουν προς επισκευή στον χώρο που τους έχει παραχωρηθεί προς άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, αλλά περιλαμβάνονται στο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων του φορέα διαχείρισης . Για τα απόβλητα της ναυπηγοεπισκευής των ιδιωτικών ναυπηγείων, ειδικότερα, οι εν λόγω επιχειρήσεις έχουν ευθύνη τήρησης της νομοθεσίας περί αποβλήτων (ομόφωνα). 3. Επί του τρίτου σκέλους του ερωτήματος Στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που συντάσσει η ΟΛΠ Α.Ε, κατά τις κείμενες διατάξεις, ως φορέας διαχείρισης του Λιμένα Πειραιώς, περιλαμβάνονται προβλέψεις για την παραλαβή και περαιτέρω διαχείριση όχι μόνον των αποβλήτων πλοίων, συμπεριλαμβανομένων και των καταλοίπων φορτίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Κ.Υ.Α. 3122.3-15/71164/30.9.2021 των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αλλά, κατ’ αρχήν, και των κάθε είδους αποβλήτων που παράγονται ή συλλέγονται εντός των παραχωρηθέντων με την ΣΠ στην ΟΛΠ Α.Ε χώρων του Λιμένα Πειραιώς, από δραστηριότητες επισκευής πλοίων, απορρύπανσης και ναυαγιαίρεσης (ομόφωνα). Τα απόβλητα αυτά οι επιχειρήσεις, που ασκούν τις ανωτέρω δραστηριότητες (επισκευής πλοίων, απορρύπανσης, ναυαγιαίρεσης), υποχρεούνται να τα παραδίδουν προς περαιτέρω διαχείριση στην ΟΛΠ Α.Ε ή τον νόμιμο ανάδοχό της, σύμφωνα με το ως άνω σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων, που αυτή έχει συντάξει ως φορέας διαχείρισης του Λιμένα Πειραιώς και έχει εγκριθεί αρμοδίως (κατά πλειοψηφία). Κατόπιν των προαναφερθέντων και λόγω της ιδιαίτερης σπουδαιότητας του ζητήματος του τρίτου σκέλους του ερωτήματος αποφασίζεται, ομόφωνα, η παραπομπή του θέματος στην Τακτική Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κατ’ άρθρο 7 παρ. 4 περ. δ΄ του Οργανισμού του (ν. 483/2021). Εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 129/2024 Γνωμοδότηση της Β΄ Τακτικής Ολομέλειας του ΝΣΚ.ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΑΠΟΔΕΚΤΗ