ΜΕΛΕΤΕΣ:(....)να ελέγξει τη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης για το αντικείμενο «Μελέτη αντιπλημμυρικών έργων λιμνοδεξαμενής στη θέση … του Δ. … - …», εκτιμώμενης αξίας 2.500.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (συμβατικού τιμήματος 926.773,20 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του  Φ.Π.Α.).(....)Τέλος, όπως βεβαιώνεται με το …/13.9.2021 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν εκκρεμούν προδικαστικές προσφυγές ή άλλα ένδικα μέσα.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο, με το …/13.9.2021 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σχεδίου σύμβασης για το αντικείμενο «Μελέτη αντιπλημμυρικών έργων λιμνοδεξαμενής στη θέση … του Δ. … - …».

Επισκευή προβλήτας - συμπληρωματική σύμβαση...Ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας που διαπιστώθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το .... έγγραφο του Γενικού Διευθυντή Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης. Επισημαίνεται, τέλος, ότι οι απολογιστικές δαπάνες ΑΕΚΚ ποσού 70.626,89 ευρώ, η πρόβλεψη των οποίων στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν θεμελιώνεται σε οποιαδήποτε απρόβλεπτη περίσταση, θα πρέπει να απαλειφθούν από το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, το δε ποσό του κονδυλίου των απροβλέπτων αυτής θα πρέπει να διορθωθεί από 39.822,60 ευρώ σε 110.449,49 ευρώ, ήτοι στο ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 9% της συνολικής δαπάνης εργασιών με Γ.Ε. και Ο.Ε. (1.926.082,44 - βλ. σκ. 3.10), δεδομένου ότι η διάθεση οποιουδήποτε ποσού από το εν λόγω κονδύλι λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση της σύμβασης και όχι πριν από τη σύναψη αυτής (βλ. άρθρο 156 παρ. 2 και 3 περ. α του ν.4412/2016) και δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.6/131/2020

 

 

Το Ε' Κλιμάκιο (Δ' Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέδωσε την Πράξη 317/2025, αναβάλλοντας την έκδοση οριστικής πράξης επί της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τίτλο «Αποκατάσταση ζημιών στον προσήνεμο μώλο στο “Έξω Λιμάνι” Λιμένα Τήνου». Το έργο έχει προϋπολογισμό 2.500.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.) και συμβατική δαπάνη 2.325.000,01 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι δεν υποβλήθηκε πλήρης φάκελος, καθώς έλειπαν κρίσιμα στοιχεία, όπως διευκρινίσεις για τη σχέση με προηγούμενη σύμβαση (ελέγχθηκε με την 65/2023 Πράξη) και την αλληλεπικάλυψη του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, η Οριστική Μελέτη Λιμενικών Έργων, η τεχνική έκθεση υποθαλάσσιας αυτοψίας του 2023, τεκμηρίωση της αύξησης του προϋπολογισμού κατά 1.000.000,00 ευρώ, έγγραφα αρχαιολογικής αδειοδότησης, τα δικαιολογητικά συμμετοχής/κατακύρωσης της αναδόχου, και επίκαιρη βεβαίωση περί μη άσκησης προδικαστικών προσφυγών. Διατάχθηκε η συμπλήρωση των ελλειπόντων στοιχείων.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών, Λιμενικών & Κτιριακών Υποδομών) με τίτλο «Επείγουσες εργασίες άρσης φερτών υλών από τους ποταμούς Αχελώο και Κουμπουργιανίτικο για την αποφυγή κινδύνων από πλημμυρικά φαινόμενα και λοιπές κατασκευές ασφαλείας υφιστάμενων ημιτελών κατασκευών στα έργα εκτροπής Αχελώου - Εφαρμογή σχεδίου Παρακολούθησης της Ασφάλειας των ημιτελών έργων Φράγματος Συκιάς και Σχεδίου Εντοπισμού και Ενημέρωσης Κινδύνου από πιθανή καταστροφή των προφραγμάτων Συκιάς», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.516.500,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και συμβατικού τιμήματος 1.471.005,01  ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)Περαιτέρω, αορίστως αναφέρονται  ακραία καιρικά φαινόμενα από τις αρχές 2021 έως τα τέλη του 2021, χωρίς αυτά να προσδιορίζονται.... Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι, όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις κάτω των ορίων, όπως η ελεγχόμενη, στο άρθρο 121 του ν.4412/2016 προβλέπεται η δυνατότητα σύντμησης της ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής των προσφορών στην ανοικτή διαδικασία, συνεπώς η ανάγκη για άμεση εκτέλεση του έργου θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί κατ’ αυτόν τον τρόπο.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης... 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1280/2022.

Ελεγχος φάσης της διαδικασίας (μέχρι και τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής) ανάθεσης δημοσίου έργου δημοπρατούμενου με το σύστημα που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή. Μη νόμιμη η φάση της διαδικασίας ανάθεσης, καθόσον α) η σύνταξη νέας προμελέτης μετά τη δημοπράτηση του έργου απαιτεί την έκδοση νέας επικαιροποιημένης απόφασης για την έγκριση εφαρμογής του συστήματος που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή, ενώ η κρίση για τη συνδρομή ουσιώδους ή μη μεταβολής των τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου και αν απαιτείται νέα απόφαση του Υπουργού Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων ανήκει στα όργανα του Υπουργείου αυτού και όχι στην αναθέτουσα αρχή, β) μη νομίμως ορίστηκε στη διακήρυξη ως προϊσταμένη αρχή η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ενώ έπρεπε να ορισθεί η Νομαρχιακή Επιτροπή (άρθρα 60 Π.Δ. 30/1996, 3 παρ. 1 εδ. β Π.Δ. 186/1996), γ) η 7μελής επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού έπρεπε να συγκροτηθεί με απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής (προϊσταμένη αρχή) και όχι του Νομάρχη (άρθρο 21 ν. 3669/2008) και δ) η διακήρυξη έχει συνταχθεί πλημμελώς, αφού δεν περιέχει σαφή προσδιορισμό των επιμέρους σταδίων της διαδικασίας δημοπράτησης, όπως αυτά προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.3669/2008. Το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 698/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης για τις 3 πρώτες νομικές πλημμέλειες, ενώ για την τελευταία έκρινε ότι η αναγραφή στη διακήρυξη σταδίων διαδικασίας, που δεν αφορούν στο σύστημα μελέτη-κατασκευή, αλλά σε άλλα συστήματα δημοπράτησης, δεν αποδεικνύεται ότι προκάλεσε σύγχυση στους υποψηφίους αναδόχους κατά την κατάθεση της προσφοράς τους και ότι παραβιάστηκαν οι αρχές της διαφάνειας και της ανάπτυξης του υγιούς ανταγωνισμού.

Δημοτικός υπόγειος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων - Άδεια ίδρυσης και οικοδομική άδεια του σταθμού, εκδοθείσες από αναρμόδια όργανα - Δυνατότητα ανάκλησης των αδειών και αρμόδια όργανα προς τούτο.Η Διεύθυνση Κτηριακών Υποδομών (Δ21) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών α) δεν έχει αρμοδιότητα να εξετάσει την ανάκληση της οικοδομικής άδειας υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων που ανήκει σε Δήμο, η οποία εκδόθηκε αναρμοδίως το έτος 1999 από την πολεοδομική του υπηρεσία, διότι δεν είναι η αρχή που εξέδωσε την πράξη ούτε έχει, μετά το έτος 2001, την αρμοδιότητα έκδοσης της εν λόγω άδειας (η οποία αρμοδιότητα ανήκει στην πολεοδομική υπηρεσία του Δήμου), β) έχει αρμοδιότητα να εξετάσει, παράλληλα με το όργανο που εξέδωσε αναρμοδίως το έτος 1999 την άδεια ίδρυσης του υπόγειου χώρου στάθμευσης (ήτοι το Νομάρχη Ξάνθης και ήδη, μετά την κατάργηση των Ν.Α. με το ν. 3852/2010, το αρμόδιο για την περίπτωση αυτή όργανο), το ενδεχόμενο ανάκλησης της άδειας αυτής, ως έχουσα σήμερα τη σχετική αρμοδιότητα, οφείλει δε να συνεκτιμήσει για τη λήψη της σχετικής απόφασης τη διαμορφωθείσα κατάσταση (την κατασκευή του σταθμού και τη λειτουργία του επί πολλά έτη) και το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την έκδοση της άδειας (19 έτη), που υπερβαίνει ασφαλώς τον εύλογο χρόνο εντός του οποίου είναι δυνατή η ανάκληση, γεγονός που επιβάλει την αιτιολόγηση της σχετικής απόφασης με την επίκληση και τεκμηρίωση λόγων δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι πρέπει να εντοπίζονται σε ζητήματα που εξετάζονται κατά την έκδοση της άδειας ίδρυσης (πλειοψ.).

Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού...ζητείται η ανάκληση της 811/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Συνεπώς, εφόσον η κατασκευή του χερσαίου αγωγού με διαφοροποιημένα τεχνικά χαρακτηριστικά έλαβε χώρα ήδη πριν από την κατακύρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού, τα νέα αυτά χαρακτηριστικά έπρεπε να αξιολογηθούν από την αναθέτουσα αρχή πριν την ανάθεση του αρχικού έργου κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού για την επικαιροποίηση των σχετικών συμβατικών τευχών, λαμβανομένων υπόψη των σοβαρών επιπτώσεων που θα είχαν οι εν λόγω διαφοροποιήσεις στη λειτουργία του υποθαλάσσιου αγωγού (αδυναμία βαρυτικής λειτουργίας και αδυναμία επίτευξης του ορίου των 21.500 κυβικών μέτρων ημερήσιας ποσότητας ύδατος για την τροφοδοσία της ...). Ως εκ τούτου, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Περαιτέρω, το γεγονός ότι η ευθύνη  επίβλεψης της κατασκευής των δύο ανωτέρω αγωγών ανήκε σε διαφορετικές  Υπηρεσίες, ήτοι στο Τμήμα Υδραυλικών και Λιμενικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ... στην περίπτωση του χερσαίου αγωγού και στο Τμήμα Υδραυλικών και Λιμενικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Περιφερειακών Ενοτήτων ... στην περίπτωση του υποθαλάσσιου αγωγού, δεν συνιστά την απρόβλεπτη περίσταση που απαιτεί, εν προκειμένω, ο νόμος. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι και οι δύο ως άνω τεχνικές υπηρεσίες ανήκουν στην ίδια αναθέτουσα αρχή, ήτοι την Περιφέρεια ..., συνεπώς, οι ως άνω περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή για την αιτιολόγηση του απροβλέπτου που αφορούν στην έλλειψη συντονισμού και ενημέρωσης μεταξύ των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών ώστε να μην γίνει εγκαίρως αντιληπτό ότι ο χερσαίος αγωγός είχε κατασκευασθεί με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, απορρέουν τελικώς από δική της ευθύνη.  Συναφώς, όπως ορθώς αναφέρεται στην προσβαλλόμενη Πράξη, δεν παρασχέθηκαν διευκρινήσεις, ούτε αποδείχθηκε ότι η όδευση του χερσαίου αγωγού σε απόσταση 200 μέτρων πριν τη Δεξαμενή Κυψέλης προβλεπόταν αρχικώς να γίνει σε χαμηλότερο σημείο στάθμης ( + 35,50 m), ότι το δεδομένο αυτό μεταβλήθηκε κατά την κατασκευή του χερσαίου αγωγού και μάλιστα σε χρόνο μεταγενέστερο της σύνταξης των μελετών του έργου του υποθαλάσσιου αγωγού και ότι δεν πρόκειται, εν προκειμένω, περί σφάλματος της αναθέτουσας αρχής κατά το σχεδιασμό του υποθαλάσσιου αγωγού που προβλέφθηκε να λειτουργεί βαρυτικά. Επιπλέον, ο ισχυρισμός που προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση και την παρέμβαση ότι η διαπίστωση πως τα ανωτέρω τεχνικά χαρακτηριστικά του χερσαίου αγωγού θα επέφεραν κίνδυνο υδραυλικών πληγμάτων στον υποθαλάσσιο αγωγό, ανάγεται σε ανέλεγκτη από το Δικαστήριο τεχνική κρίση της αναθέτουσας αρχής  είναι απορριπτέος ως αόριστος, άλλως ως αναπόδεικτος. Και τούτο διότι, ούτε στην 934/8-4-2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ... με την οποία εγκρίθηκε ο 1ος ΑΠΕ και η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης αλλά ούτε σε  κάποιο άλλο από τα λοιπά έγγραφα του φακέλου ευρίσκει αιτιολογικό έρεισμα, αλλά οψίμως προβάλλεται με την αίτηση ανάκλησης, ο ισχυρισμός ότι για τη διάγνωση των υδραυλικών πληγμάτων στον υποθαλάσσιο αγωγό απαιτούνταν περίπλοκοι υδραυλικοί υπολογισμοί, οι οποίοι ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν μόνο κατά την εκπόνηση της μελέτης εφαρμογής που αποτελούσε υποχρέωση της αναδόχου με την ανάθεση του έργου και την υπογραφή της σύμβασης του υποθαλάσσιου αγωγού(βλ. σελ. 12 του τεύχους δημοπράτησης με αριθμ.4 και τίτλος « Κανονισμός Μελετών»). Σε κάθε περίπτωση, ο ανωτέρω ισχυρισμός της αιτούσας ότι η ανάγκη κατασκευής της δεξαμενής αναρρύθμισης διαπιστώθηκε με τη μελέτη εφαρμογής δεν αρκεί για να υποκαταστήσει την ως άνω ελλείπουσα ειδική αιτιολογία της 934/8-4-2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, ούτε συνιστά αυτοτελή λόγο που δικαιολογεί τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ακολούθως, αν και βασίμως προβάλλεται ότι η δεξαμενή αναρρύθμισης παρουσιάζει αναγκαία συνάφεια με το αρχικό έργο του υποθαλάσσιου αγωγού, δεδομένου ότι : α) δεν είναι έργο αυτοτελές σε σχέση με τον αγωγό αυτόν, αλλά η κατασκευή της αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας και της προστασίας του υποθαλάσσιου αγωγού, έχοντας στάθμες λειτουργίας που υπερκαλύπτουν το υψηλό σημείο (+ 44,52 m)του χερσαίου αγωγού και επιλύοντας με τον τρόπο αυτό, το σχετικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε κατά την κατασκευή του και β) η κατασκευή της δεξαμενής αναρρύθμισης από τον ανάδοχο του αρχικού έργου διασφαλίζει το ενιαίο της ευθύνης στο πρόσωπό του, τόσο για την κατασκευή και ορθή λειτουργία του υποθαλάσσιου αγωγού, όσο και για την παροχή της απαιτούμενης ποσότητας νερού, σύμφωνα με τις συμβατικές του υποχρεώσεις, δεδομένου και του γεγονότος ότι ο ανάδοχος έχει αναλάβει την υποχρέωση παρακολούθησης της λειτουργίας και τη συντήρηση του υποθαλάσσιου αγωγού για χρονικό διάστημα 36 μηνών, όμως, η παραδοχή αυτή της συνάφειας της ελεγχόμενου έργου της δεξαμενής αναρρύθμισης με το αρχικό έργο κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, αφού η ανάγκη σύναψής της δεν οφείλεται, όπως προεκτέθηκε, σε απρόβλεπτες περιστάσεις. Ακολούθως, ο προβαλλόμενος από την αναθέτουσα αρχή λόγος περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, λόγω της σταθερότητας του νομικού πλαισίου καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου τούτου ως προς τις προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικών συμβάσεων (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. -Επταμ. Σύνθεσης 2490/2015, 3998/2013, 3009, 3008/2012, 3053/2011, VI Τμ. 1043/2019 κ.ά.).Αλυσιτελώς εξάλλου προβάλλεται ότι σύμφωνα με προηγούμενη νομολογία του Δικαστηρίου έχει γίνει δεκτή η συνδρομή συγγνωστής πλάνης, καθώς το Δικαστήριο δεν δεσμεύεται, εκ του λόγου τούτου, να κρίνει διαφορετικά σε μεταγενέστερες υποθέσεις (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 734/2019).Δεν ανακαλεί την 811/2019 Πράξη του Ε Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/537/2020

Κατασκευή-αναάθμιση οδικού άξονα...Mε τη 275/2012 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον Προϊστάμενο του Τμήματος Κατασκευής Οδών και Γεφυρών (Δ1β) της Διεύθυνσης Οδικών Έργων (Δ1) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (νυν «Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών», βλ. άρθρο 4 παρ. 2 του π.δ. 123/2016, ΦΕΚ Α΄ 208), και της κοινοπραξίας εργοληπτικών επιχειρήσεων με την επωνυμία «…», για την εκτέλεση του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ/ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 39.515.400,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). Το έργο, που είχε αρχικώς ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ενίσχυση της προσπελασιμότητας», έχει ήδη ενταχθεί ως Υποέργο 1 της Πράξης «Κατασκευή – αναβάθμιση του οδικού άξονα ...» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (εφεξής «ΕΤΠΑ» - βλ. την οικ.7603/29.6.2016 απόφαση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής, με την οποία ορίσθηκε η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη για τον υπολογισμό της κοινοτικής συνδρομής σε 37.409.525,46 ευρώ). Στις 10.9.2012 υπογράφηκε η σχετική σύμβαση, έναντι συνολικού ανταλλάγματος 38.004.088,80 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). Ήδη, με το ΚΓ/ΦΚΑΘ75.00/ΟΔ/οικ.8414/2.11.2015 έγγραφο του Προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων Κατασκευής και Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υποβλήθηκε ενώπιον του Κλιμακίου τούτου σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το ως άνω έργο, συνολικής δαπάνης 12.850.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, συνοδευόμενο από τον 2ο ΑΠΕ της 1ης αυτής συμπληρωματικής σύμβασης, το 2ο ΠΚΤΜΝΕ, την οικεία Αιτιολογική Έκθεση και την από 4.8.2016 Γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων (Τμήμα Κατασκευών). Πλην όμως, στα στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνεται απόφαση έγκρισης της υποβληθείσας για έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης, καθώς και των συνοδευόντων αυτή ΑΠΕ και ΠΚΤΜΝΕ, από την Προϊσταμένη Αρχή (αλλά σχέδιο της απόφασης αυτής). Ως εκ τούτου, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις Ι και ΙΙ, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της εν λόγω σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται της αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα του σχεδίου της συμπληρωματικής αυτής σύμβασης, το οποίο εισήχθη απαραδέκτως για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιριακών εγκαταστάσεων...Επειδή, οι ανωτέρω ισχυρισμοί της αιτούσας δεν πιθανολογούνται σοβαρά ως βάσιμοι, εν όψει του ότι η αναθέτουσα αρχή έχει καταρχήν την ευχέρεια να προδιαγράψει τους όρους της διακήρυξης σύμφωνα με τις ανάγκες της, ειδικότερα δε, εν προκειμένω, να συμπεριλάβει μεταξύ των απαιτουμένων δικαιολογητικών συμμετοχής στον διαγωνισμό, εν όψει των αναγκών τις οποίες αυτός επιχειρεί να καλύψει, «επικυρωμένο αντίγραφο απόφασης αναγνώρισης του προσφέροντος ως Οργανισμού Ασφάλειας από το Υπουργείο Ναυτιλίας», εφόσον στους προς φύλαξη χώρους περιλαμβάνεται λιμάνι, στη Νήσο ..., στην οποία βρίσκεται τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (βλ. σχετικώς το κατατεθέν στις 15.2.2013 υπόμνημα της ....), ενώ, εξάλλου, η επιλογή της να αξιώσει τη συμμετοχή στον διαγωνισμό εξειδικευμένων και υψηλού επιπέδου εταιριών ασφάλειας, η οποία τεκμηριώνεται, όσον αφορά τη φύλαξη λιμενικών εγκαταστάσεων, με την αναγνώρισή τους ως οργανισμών ασφάλειας από το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο (αναγνώριση για την οποία, όπως προκύπτει από το παράρτημα Ι της 4442.20/01/2010 υπουργικής απόφασης, τίθενται ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις), δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι περιορίζει υπέρμετρα τον ανταγωνισμό, δεδομένου μάλιστα του αντικειμένου της φύλαξης (εγκαταστάσεις φυσικού αερίου), σε κάθε δε περίπτωση, εφόσον την πιστοποίηση αυτή έχουν, κατά τους ισχυρισμούς της αιτούσας, οκτώ εταιρίες δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι πρόκειται για φωτογραφική διάταξη. Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα.Επειδή, εξάλλου, είναι απορριπτέοι οι λοιποί, συναφείς με το ζήτημα της ανωτέρω πιστοποίησης (Α.Ο.Α.), ισχυρισμοί που προβάλλονται το πρώτον με το κατατεθέν στις 10.7.2013, ήτοι μετά τη συζήτηση της υποθέσεως, υπόμνημα, διότι με υπόμνημα μετά τη συζήτηση είναι δυνατή μόνη η ανάπτυξη ήδη προβληθέντων ισχυρισμών και όχι η προβολή νέων (Ε.Α. 390/2010, 567/2009 κ.ά.). Ομοίως δε απορριπτέα, κατά τα ήδη εκτεθέντα ανωτέρω (σκ. 5) είναι και τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίζονται το πρώτον με το υπόμνημα αυτό (ΕΑ 133/2012, 56/2010 κ.ά.).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Η ελεγχόμενη σύμβαση λοιπόν, φέρει τα χαρακτηριστικά της, κατά τον ορισμό του άρθρου 1 παρ. 2α΄ του ν. 3316/2005, εκπόνησης μελέτης για την επέμβαση σε τεχνικό έργο, καθόσον αφορά στο αποτέλεσμα αναλυτικής επιστημονικής έρευνας  της κυματικής διαταραχής στη λιμενολεκάνη του υφιστάμενου Λιμένα Χερσονήσου και σχεδιασμό των απαιτούμενων έργων βελτίωσης αυτού, συνιστά δε, σύμφωνα με τις διακρίσεις του άρθρου 2 παρ. 2 του πιο πάνω νόμου, μελέτη κατασκευής λιμενικού έργου, που μπορεί να εκπονηθεί από οποιονδήποτε Πολιτικό Μηχανικό κάτοχο πτυχίου μελετητή, τάξης Α΄,   στην πιο πάνω (υπ’ αριθμ. 11) κατηγορία μελετών (βλ. και νομοθετικό προσδιορισμό του αντικειμένου, του σκοπού, του περιεχομένου και   των σταδίων των μελετών λιμενικών έργων, στα άρθρα 163 - 169 του   π.δ/τος 696/1974 ″Περί αμοιβών μηχανικών δια σύνταξη μελετών,  επίβλεψιν, παραλαβήν κλπ. Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών Έργων, ως και Τοπογραφικών, Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών και σχετικών προδιαγραφών μελετών″, ΦΕΚ 301 Α΄). Στο πλαίσιο αυτό, η ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, ως σύμβασης εκπόνησης  μελετών συμβατικής αξίας (χωρίς Φ.Π.Α.) 85.000,00 ευρώ, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 του ν.3316/2005, οι οποίες, ούτε έχουν  τηρηθεί, αφού το Λιμενικό Ταμείο προέβη στην ανάθεσή της απευθείας  με τη μορφή της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν.3852/2010, ούτε μπορεί να θεωρηθεί, με βάση το πραγματικό της υπόθεσης, ότι συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις για την τήρησή τους, ώστε να δικαιολογείται   η απευθείας ανάθεσή της, χωρίς διαγωνιστική διαδικασία. Ούτε, περαιτέρω, συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ., καθόσον, σε κάθε περίπτωση, πέραν του ότι η ορισθείσα εν προκειμένω συμβατική αμοιβή δεν έχει προεκτιμηθεί σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν.3316/2005, η εν λόγω αμοιβή υπερβαίνει το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου   Α΄ τάξης, το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο ανέρχονταν σε 9.442,50 ευρώ (31.475,00 ευρώ ανώτατο όριο αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης, βλ. εγκύκλιο 10/4.3.2013 του Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ΑΔΑ: ΒΕΔ01-9ΔΣ, Χ 30% = 9.442,50 ευρώ < 85.000,00 ευρώ). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση, κατά τον ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, δεν συνιστά προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν.3852/2010 αλλά υποκρύπτει συνήθη εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση ανάθεσης εκπόνησης μελετών, η οποία συνήφθη μη νομίμως, αφού δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις σύναψής της με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης λιμενικών μελετών. Επιπροσθέτως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο προβαλλόμενος από το Λιμενικό Ταμείο (βλ. ανωτέρω σκέψη 1) ισχυρισμός, σύμφωνα με τον οποίο η ελεγχόμενη σύμβαση συνιστά σύμβαση ανάθεσης "ερευνητικού έργου" και, εκ του λόγου τούτου, νομίμως συνήφθη με προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Τούτο διότι, στο πλαίσιο του ισχύοντος, κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω  χρόνο ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, ν.1514/1985 "Ανάπτυξη της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας" (ΦΕΚ 13 Α΄), στην έννοια της χρηματοδότησης έργων και προγραμμάτων επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης της τεχνολογίας – η οποία δεν συνιστά ανάθεση υπηρεσιών και, ως εκ τούτου, δεν υπάγεται (η εν λόγω χρηματοδότηση) στο κανονιστικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών – δεν εμπίπτουν οι μελέτες, έστω κι αν συνιστούν "έρευνα" κατά την έννοια του άρθρου 2 του ανωτέρω ν.1514/1985, οι οποίες, ως εν προκειμένω, ανατίθενται από δημοτικό ν.π.δ.δ., που καταβάλλει εξ’ ολοκλήρου την αμοιβή για την παροχή τους και το παραγόμενο αποτέλεσμα ("προϊόν") ανήκει αποκλειστικά σ’ αυτό για   ιδία χρήση κατά την άσκηση της δραστηριότητάς του (βλ. και άρθρο 16   περ. στ΄ της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, Ελ. Συν. πράξη VII Τμ. 9/2015, πρβλ. 327/2014 πράξη του Κλιμακίου τούτου). Οι συμβάσεις για την ανάθεση των εν λόγω μελετών αφορούν σε υπηρεσίες που αγοράζει ο δήμος, συνιστούν δημόσια σύμβαση εκπόνησης μελέτης κατά τους ορισμούς του άρθρου 1 παρ. 1 και 2 περ. α΄ του ν.3316/2005 και, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 και 2 του ανωτέρω νόμου, υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του, ενώ διέπονται από τις αρχές του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού καθώς και της διαφάνειας που διέπουν τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων, προσφυγή δε στην διαδικασία απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται, όπως προεκτέθηκε, μόνο στις περιοριστικά καθοριζόμενες, με τις διατάξεις των άρθρων 10 παρ. 2 του ν.3316/2005 και 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ., περιπτώσεις. Σε κάθε δε περίπτωση, σύμφωνα με τον μνημονευθέντα ν.1514/1985 «αναγκαία προϋπόθεση για να χαρακτηρισθεί μία εργασία ως "ερευνητική" είναι η πρωτοτυπία». Ήτοι, πρέπει αυτή να συνιστά πρωτότυπη εργασία, με την οποία προάγεται η επιστημονική γνώση σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτές επιστημονικές μεθόδους ή θεωρίες,  ή επεξεργασία νέων θεωριών, ικανών να γίνουν αποδεκτές από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα (βλ. και τον μεταγενέστερο αλλά μηδέποτε ισχύσαντα ν.3653/2008 "Θεσμικό πλαίσιο έρευνας και τεχνολογίας ...", ΦΕΚ 49 Α΄, και τον ήδη ισχύοντα ν.4310/2014 "Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία ...", ΦΕΚ 258 Α΄). Στο πλαίσιο αυτό, οι ανατεθείσες με την ελεγχόμενη σύμβαση μελέτες δεν περιέχουν το στοιχείο της πρωτοτυπίας και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ερευνητικές, καθόσον, όπως προκύπτει από το εκτεθέν στην προηγούμενη σκέψη περιεχόμενό τους, πρόκειται για απλό και με γνωστές ήδη μεθόδους συνδυασμό κεκτημένων γνώσεων, για την αντιμετώπιση ενός μεμονωμένου ζητήματος με συγκεκριμένο αντικείμενο (διερεύνηση και αποτύπωση της κυματικής διαταραχής στον υφιστάμενο Λιμένα Χερσονήσου και σχεδιασμός έργων βελτίωσης αυτού), στην εφαρμογή του οποίου ουσιαστικά εξαντλείται, ούτε, εξάλλου, στα έγγραφα της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης, γίνεται επίκληση λόγων που θα μπορούσαν να τους προσδώσουν ερευνητικό χαρακτήρα (βλ. 373, 295, 281, 280/2013 πράξεις του Κλιμακίου τούτου).