Καθορισμός κατηγοριών δαπανών και ανώτατου ετήσιου ορίου δαπανών κατά κατηγορία και κατά Δ.Ι.Ε.Κ. και Σ.Δ.Ε. για την κάλυψη πάγιων λειτουργικών αναγκών των Δ.Ι.Ε.Κ. και των Σ.Δ.Ε. από το Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. 

Τροποποίηση της υπό στοιχεία 2066/ΓΓ4/10-1-2023 (Β’ 108) κοινής υπουργικής απόφασης, με επικαιροποίηση του περιεχομένου της, ως προς το σκέλος που αφορά τον καθορισμό κατηγοριών δαπανών που εμπίπτουν στην παρ. 1 του άρθρου 401 του ν. 4957/2022 και του ανώτατου ετήσιου ορίου κατά κατηγορία και κατά των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.).

Παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 19/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δε συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη 19/2019 πράξη του, ως προς τη μη νομιμότητα της εντελλόμενης με το επίμαχο ένταλμα δαπάνης, αφού, σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη IV της παρούσας, το αιτούν Νοσοκομείο, κατά παράβαση των εκτιθέμενων στη σκέψη αυτή διατάξεων, προέβη σε απευθείας ανάθεση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το ..., οικ. έτους 2018 χρηματικό ένταλμα, ακολούθως σε συνοπτικό διαγωνισμό, σε εκτέλεση του οποίου εκδόθηκε το ήδη ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα και στη συνέχεια σε ηλεκτρονική διαπραγμάτευση, κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης του έτους 2018 για την παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας, συνολικού ύψους 192.295,42 ευρώ, με Φ.Π.Α. ή 146.144,51 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., η οποία υπερέβαινε το ποσό των 60.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να διενεργηθεί λόγω ποσού ανοικτός διαγωνισμός. Περαιτέρω, όμως, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος δεν προέβησαν στον προαναφερόμενο συνοπτικό διαγωνισμό με πρόθεση καταστρατήγησης των επίμαχων διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν, ενόψει των επιτακτικών αναγκών σίτισης των ασθενών του Νοσοκομείου, ότι ενεργούσαν νόμιμα, προς διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, κατά παραδοχή ως βασίμου του σχετικού λόγου ανάκλησης.Ανακαλεί την 19/2019 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα, λόγω συγγνωστής πλάνης

Προμήθεια αντιδραστηρίων:. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, μη νομίμως η επίμαχη προμήθεια ανατέθηκε απευθείας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου με ομοειδή κατά την αντίληψη των συναλλαγών υγειονομικά υλικά, που ανήκουν στην κατηγορία των αντιδραστηρίων με συνοδό εξοπλισμό, υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, και ως εκ τούτου, όφειλε να διενεργήσει δημόσιο ενιαίο ανοικτό διαγωνισμό για τη συνολική ετήσια κάλυψη των πάγιων αναγκών του για ομοειδή υλικά, λόγω της ευρείας χρήσης τους σε πληθώρα εξετάσεων. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τους προβαλλόμενους από την Αναπληρώτρια Επίτροπο λόγους, πλην όμως το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.​

Υπηρεσίες φύλαξης χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων.Με τα δεδομένα αυτά, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι κρίσιμη για τη διάγνωση της μη νόμιμης κατάτμησης των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι, όχι η ενδεχόμενη και αβέβαιη διενέργεια δαπάνης, που πιθανολογείται ότι θα απαιτηθεί για την κάλυψη των αναγκών φύλαξης σε μεταγενέστερο χρόνο, αλλά η συνολική δαπάνη που πράγματι καταβάλλεται για την κάλυψη των σχετικών ετήσιων αναγκών του δήμου (πρβλ. Ελ.Συν. IV Τμ. Πράξ. 213/2011). Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, ούτε από το διαφωνούντα Επίτροπο υποστηρίζεται, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και άλλες – παρεμφερείς με την επίμαχη – αναθέσεις υπηρεσιών φύλαξης του χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων του Δήμου ..., οι οποίες, συναθροιζόμενες με την ήδη ελεγχόμενη, υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου νομίμως χωρεί απευθείας ανάθεση. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Προμήθειας ελαστικών για τα απορριμματοφόρα οχήματα(...) Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι      η προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα του Δήμου ανατέθηκε απευθείας, παρά το ότι, λόγω της λειτουργικότητάς της, εντάσσεται εννοιολογικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, στην ευρύτερη κατηγορία της συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων, βαρύνοντας εξάλλου τον οικείο Κ.Α.Ε.̇, το ύψος δε αυτής, συναθροιζόμενο με τις λοιπές ομοειδείς δαπάνες του έτους, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Ωστόσο, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, ο Δήμος συγγνωστώς υπέλαβε ότι οι δαπάνες για την τακτική συντήρηση των οχημάτων (στις οποίες περιλαμβάνεται και η ελεγχόμενη), δεν είναι ομοειδείς και δεν συμποσούνται  με εκείνες για την έκτακτη συντήρηση - επισκευή βλαβών, ώστε να συντρέχει υπέρβαση του ορίου των 20.000,00 ευρώ και η εντεύθεν υποχρέωση για διεξαγωγή συνοπτικού διαγωνισμού.

Προμήθεια λιπαντικών:..Με δεδομένα αυτά ορθώς ανατέθηκε η ελεγχόμενη προμήθεια των λιπαντικών ειδών στη φερόμενη ως δικαιούχο, ενόψει και της επιτακτικής ανάγκης εφοδιασμού των οχημάτων και λοιπών μηχανημάτων του Δήμου με λιπαντικά είδη, με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του. Το δε άρθρο 6 παρ. 10 του ν. 4412/2016 εφαρμόζεται πρωτίστως στην εξαρχής δημοπράτηση μεμονωμένου τμήματος προμήθειας και όχι στην επιμέρους περιορισμένη προμήθεια για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών λόγω δικαστικών εμπλοκών σε μία ήδη σε εξέλιξη προμήθεια. Μη νομίμως, ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση συμφωνήθηκε τετράμηνη διάρκεια της σύμβασης, έως τις 26.8.2018, καθόσον έπρεπε να ορισθεί ότι αυτή θα ισχύει, δεδομένου ότι αποσκοπεί στην κάλυψη των άμεσων και προσωρινών αναγκών του Δήμου σε λιπαντικά, έως την ολοκλήρωση του διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού, ήτοι έως την ανακήρυξη οριστικού μειοδότη προμηθευτή και όχι ανεξαρτήτως της προόδου της διαγωνιστικής διαδικασίας και για τέσσερις μήνες. Ως εκ τούτου, η υπό κρίση δαπάνη είναι μη νόμιμη, κατά το μέρος που αφορά σε διάστημα μεταγενέστερο του χρόνου κοινοποίησης της 226/8.5.2018 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής στον αναδειχθέντα οριστικό μειοδότη. Πλην όμως, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι το διάστημα των τεσσάρων μηνών ήταν ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της διαδικασίας των προσφυγών του υπό εξέλιξη διαγωνισμού και ότι η διάρκεια της σύμβασης για το χρόνο αυτό ήταν απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η συνεχής και απρόσκοπτη λειτουργία της υπηρεσίας.

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια ειδών ιχθυοπωλείου-κατεψυγμένων ψαριών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, εφόσον μέχρι το επίμαχο χρονικό διάστημα της ως άνω ανάθεσης (Αύγουστος 2017) το συνολικό ύψος των δαπανών, στις οποίες προέβη το Νοσοκομείο στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του 2015 για ομοειδή κατά την αντίληψη των συναλλαγών αγαθά, ήτοι για είδη διατροφής, ανήλθε στο ποσό των 79.690,45 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όπως τούτο συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, -που πάντως δεν αντιστοιχούν στις συνολικές ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε τρόφιμα- υπερέβη το όριο των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως κατέφυγε στη διενέργεια του παραπάνω πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον έπρεπε να διενεργηθεί ένας ενιαίος ανοικτός διαγωνισμός για τη συνολική ετήσια κάλυψη των πάγιων αναγκών του σε ομοειδή αγαθά, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους. Ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το είδος «κατεψυγμένα ψάρια» δεν είναι ομοειδές με άλλα είδη τροφίμων, καθόσον εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες του Κοινού Λεξιλογίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις (CPV) είναι απορριπτέος, διότι η εξέταση του ζητήματος του ενιαίου χαρακτήρα μίας προμήθειας, προκειμένου να κριθεί η ύπαρξη παράνομης κατάτμησής της προς αποφυγή εφαρμογής διατάξεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, γίνεται με προσφυγή στα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενώ η κατάταξη των προς προμήθεια ειδών σε διαφορετικούς κωδικούς του Κωδικολογίου CPV  αποτελεί μεν συνεκτιμώμενο, αλλά όχι αποφασιστικό στοιχείο (βλ. Ελ.Συν. ΙV Τμ. Πράξ. 136, 6/2012, Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Tμ. 78, 61/2017, 176/2016, 365/2015). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι ο τρόπος δημοπράτησης της συγκεκριμένης προμήθειας καθορίστηκε από το ίδιο το ηλεκτρονικό σύστημα ΕΣΗΔΗΣ, τον οποίο (τρόπο δημοπράτησης) ακολούθησε το Νοσοκομείο, είναι αβάσιμος, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης το ίδιο το Νοσοκομείο προέβη στην ξεχωριστή ηλεκτρονική υποβολή πολλαπλών αιτημάτων για διάφορα είδη διατροφής (κρέατα, γαλακτοκομικά, πουλερικά-αυγά, προϊόντα άρτου, έλαια, νωπά ή κατεψυγμένα λαχανικά, είδη παντοπωλείου) με επιμέρους προϋπολογισμούς, αντί της υποβολής ενός ενιαίου αιτήματος που θα περιελάμβανε το σύνολο των ομοειδών αγαθών διατροφής που απαιτούνται για την ενιαία κάλυψη των αναγκών του για το έτος 2017 με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους και μία συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, βάσει της οποίας θα καθορίζονταν και η ακολουθητέα διαδικασία δημοπράτησης. Άλλωστε, η ως άνω παραδοχή δεν αναιρείται ούτε από το προσκομιζόμενο, εκ μέρους του Νοσοκομείου, Α.Π. 4963/2016 έγγραφο της Προέδρου της Ε.Π.Υ., με το οποίο, μεταξύ άλλων, γίνεται υπόδειξη προς όλους τους φορείς του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3580/2007, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το Γ.Ν. ....., ότι μέχρι την έκδοση των προβλεπόμενων στο άρθρο 41 του ν. 4412/2016 υπουργικών αποφάσεων και τον καθορισμό ΚΑΑ οφείλουν να διενεργούν τις προμήθειές τους από τα ισχύοντα ΠΠΥΦΥ και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ν. 4412/2016. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω προμήθεια πράγματι εντάχθηκε στο ΠΠΥΦΥ του 2015 και εγκρίθηκε ως μεμονωμένος διαγωνισμός και όχι ως μέρος της γενικότερης κατηγορίας «ειδών διατροφής» σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών κρίνει ότι πεπλανημένα, πλην όμως συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, τα όργανα του Νοσοκομείου υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προσφύγουν στη συγκεκριμένη διαδικασία.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Περαιτέρω, κατά τον ομοίως βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική ανάθεσης των επίμαχων διαδικασιών, μετά από δίμηνες διαπραγματεύσεις, με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών της αναθέτουσας Aρχής σε υπηρεσίες καθαριότητας, καταστρατηγεί τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο σχηματισμό του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη από 1.1.2017 έως 30.12.2017, συνολικού ποσού 1.089.938 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το όριο του 1.000.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(..)VI Συνακόλουθα, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τους προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι εν πάση περιπτώσει το Νοσοκομείο διενήργησε ανοικτό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, ο οποίος έχει ολοκληρωθεί και υπεβλήθη σε προσυμβατικό έλεγχο και ότι στις 30.3.2018 υπεγράφη η σχετική σύμβαση, κρίνει ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Επισκευή και συντήρηση δημοτικών οχημάτων...:Με δεδομένα αυτά η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι αφορά σε αντικείμενο όμοιας φύσης με προηγούμενες αναθέσεις και οι σχετικές δαπάνες συναθροιζόμενες με την υπό κρίση υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι το οποίο θα ήταν δυνατή η απευθείας ανάθεση επισκευών και, ως εκ τούτου, ανατέθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων σχετικών αναγκών του Δήμου, δαπάνης. Περαιτέρω, αλυσιτελώς προβάλλεται το ότι επί των φθορών που έχρηζαν αποκατάστασης επελήφθη η αρμόδια προς τούτο Επιτροπή του Δήμου, καθ’ ότι η συνδρομή της εν λόγω αρμοδιότητας δεν δικαιολογεί τη μη τήρηση των κανόνων των διαγωνιστικών διαδικασιών, όταν δεν συντρέχει νόμιμη εξαίρεση από αυτές. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των ισχυρισμών του Δήμου ότι στο εν γένει ανατεθέν αντικείμενο συμπεριλαμβάνονται επισκευές που δεν αφορούν σε τακτικό σέρβις των οχημάτων και ότι δεν ήταν γνωστό το σύνολο των αναγκών του κάθε οχήματος προ της υποβολής του σε διαδικασία επισκευής, καθώς και της αναγκαιότητας της διατήρησης της λειτουργικότητας των προαναφερθέντων οχημάτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στην ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων (πρβλ. Ελ.Συν. Πράξη VII Τμ. 50/ 2018) και πρέπει, για το λόγο αυτό, να θεωρηθεί το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα