81748/Α2/2025
Τύπος: Αποφάσεις
ΦΕΚ: 834/ΥΟΔΔ/10.07.2025
Καθορισμός αποζημίωσης ιδιωτών μελών συλλογικού οργάνου διενέργειας του ανοιχτού δημόσιου διαγωνισμού για την ανάθεση εκπόνησης της «Μελέτη αρχιτεκτονικών και Η/Μ για το κτήριο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Πύργου».
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΑΕΠΠ/406/2019
Η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ' αριθμό πρωτ. 3192/8-2-2019 απόφασης της αναθέτουσας αρχής, κατά το μέρος που απορρίπτει την προσφορά της και αποδέχεται την προσφορά της παρεμβαίνουσας, καθώς και την ακύρωση των Πρακτικών της Επιτροπής του διαγωνισμού των ημερομηνιών 24/1/2019, 25/1/2019, 30/1/2019 και 4/2/2019. Επιπλέον, ζητά τη συγκρότηση ειδικού, εξειδικευμένου τεχνικά, συλλογικού οργάνου αξιολόγησης και βαθμολόγησης, με την αιτιολογία ότι απαιτείται η απαραίτητη γνώση για την ουσιαστική αξιολόγηση της τεχνικής της προσφοράς και την αξιοκρατική βαθμολόγηση. Η σύμβαση αφορά την ανάπτυξη ηλεκτρονικών υπηρεσιών και υποδομών της Υπηρεσίας Ασύλου, περιλαμβάνοντας μελέτη, ανάπτυξη εφαρμογών, προμήθεια και εγκατάσταση υπολογιστικών και δικτυακών υποδομών, λογισμικού, συνοδευτικού εξοπλισμού τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, καθώς και την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών.
ΕΣ/Τ7/368/2009
Προκειμένου περί Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, η σύνταξη μελετών έργων γίνεται είτε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου ή από την Τεχνική Υπηρεσία της Περιφέρειας πλέον, μετά τη σύσταση των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Σε περίπτωση αδυναμίας σύνταξης από την τεχνική υπηρεσία μελετών σοβαρών ή ειδικών ή δυσχερών ή επειγόντων έργων, αυτές ανατίθενται, με αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, σε ιδιώτες μελετητές ή σε ιδιωτικά γραφεία μελετών, πλην των μελετών έργων αρχιτεκτονικών, κτιριακών ή διαμορφώσεως χώρων, για τις οποίες προκηρύσσεται διαγωνισμός (βλ. Πράξη VII Τμ. 133/2008).Περαιτέρω η μελέτη, με βάση την οποία εκτελέσθηκε το έργο, ναι μεν αναγράφεται ότι έχει εκπονηθεί από την Τ.Υ.Δ.Κ. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, πλην όμως, καθόσον αφορά στις ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες, υπογράφεται μη νομίμως από ιδιώτη μελετητή, τον ηλεκτρολόγο μηχανικό …., χωρίς να προκύπτει ότι πρόκειται για έργο εκ των αναφερομένων ειδικώς στο άρθρο 2 του ως άνω π.δ/τος 28/1980
ΕΣ/Τ4/76/2009
Η εκτέλεση των Δημοσίων έργων διέπεται από τις διατάξεις του προαναφερόμενου νόμου(1418/1984), καθώς και από εκείνες του π.δ/τος 609/1985 (Α΄ 223), η δε ανάθεσή της κατασκευής τους γίνεται με βάση σχετική μελέτη (άρθρο 4 παρ. 3 του ν. 1418/1984).Αν και ευέλικτη, όμως, η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού δεν στερείται τελείως τυπικότητας, αφού, με τη συμμετοχή περισσότερων υποψηφίων και την πρόβλεψη συλλογικού γνωμοδοτικού οργάνου για την αξιολόγηση των προσφορών, ο νομοθέτης απέβλεψε στην εξασφάλιση στοιχειωδών εγγυήσεων διαφάνειας, όσον αφορά την επιλογή του αναδόχου. Με την ελάχιστη δε αυτή διαφάνεια και την ισότιμη συμμετοχή των υποψηφίων στον πρόχειρο διαγωνισμό δεν συμβιβάζεται η κατακύρωση του αποτελέσματός του σε υποψήφιο του οποίου η προσφορά είτε υποβλήθηκε μετά την παρέλευση της ταχθείσας προς τούτο προθεσμίας, είτε δεν πληρούσε τις ελάχιστες τεχνικές απαιτήσεις που είχε καθορίσει η Αναθέτουσα Αρχή.
ΕλΣυν/Τμ.4/11/2011
Με τα δεδομένα αυτά οι επίμαχες εργασίες, πράγματι αφορούν στην συντήρηση, εγκατάσταση, ανακαίνιση και επέκταση ακόμη και με νέες κατασκευές των υφισταμένων Η/Μ εγκαταστάσεων των κτιριακών υποδομών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ακόμη και στις περιπτώσεις που τα υλικά και μηχανήματα, των οποίων γίνεται προμήθεια, συναρμόζονται στο κτήριο κατά τρόπο ώστε να καθίστανται συστατικά αυτού (π.χ. τοποθέτηση πινάκων, εγκατάσταση συστήματος πυρανίχνευσης και συναγερμού, εγκατάσταση κεντρικής κλιματιστικής μονάδας), σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει, ούτε άλλωστε και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ισχυρίζεται, ότι οι εκτελούμενες εργασίες ή έστω κάποιο τμήμα αυτών απαιτούν για την ολοκλήρωσή τους ειδικές τεχνικές γνώσεις, αφού πρόκειται για συνήθεις ηλεκτρολογικές ή λοιπές (υδραυλικές ή μηχανολογικές) εργασίες και για την ορθή εκτέλεσή τους αρκεί, με βάση και τα διδάγματα της κοινής πείρας, η ανάθεσή τους σε επαγγελματίες που διαθέτουν τη σχετική εμπειρία. Επομένως, το αντικείμενο της σύμβασης δεν συνιστά δημόσιο έργο αλλά προμήθεια υλικών και ανάθεση εργασιών και η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά σε γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος δεν παρίσταται νόμιμη.
ΝΣΚ/195/2012
Α.Ε.Ι. – Εκλογή μελών ΔΕΠ – Εισηγητικό Σημείωμα – Υποβολή από ένα μέλος.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Δεν είναι σύννομη η σύνταξη και υποβολή εισηγητικού σημειώματος από ένα μόνο μέλος της Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής καθόσον, παραιτουμένου του ενός και αποβιώσαντος του άλλου μέλους της στο ερώτημα επιτροπής, δεν υπάρχει καν τριμελής εισηγητική επιτροπή, ως συλλογικό όργανο κατά την έννοια του Νόμου. Εξ άλλου ουδόλως προκύπτει από το διδόμενο ιστορικό ότι μετά τον ορισμό της Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής αυτή συνήλθε και λειτούργησε ως συλλογικό όργανο αξιολογώντας την επιστημονική ικανότητα και καταλληλότητα των υποψηφίων πριν την παραίτηση του κ. Β. και τον θάνατο του κ. Μ. Συνεπώς ο κ. Π. συντάσσοντας και υποβάλλοντας εισηγητικό σημείωμα δεν λειτουργεί πλέον ως μέλος διοικητικού συλλογικού οργάνου, αλλά λειτουργεί ανεπίτρεπτα ατομικά και εκφράζει απλά και μεμονωμένα την προσωπική του άποψη. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για σύνταξη έκθεσης Εισηγητικής Επιτροπής παρά μόνο για υποβολή μεμονωμένου εισηγητικού σημειώματος, η σύνταξη και η υποβολή του οποίου δεν είναι σύννομη και περαιτέρω δεν είναι επιτρεπτό κατά νόμο, να αποτελέσει στοιχείο διαφώτισης του Σώματος των Εκλεκτόρων.
ΣτΕ/106/2011
ΜΕΛΕΤΕΣ:(..)Επειδή, ο ν. 3316/2005, που ρυθμίζει την ανάθεση και εκτέλεση «δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών» (Α΄42) ορίζει, στο άρθρο 2 παρ. 2 ότι «Οι μελέτες, ανάλογα με το αντικείμενό τους, διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: (1) (8) Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων) (3) (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων. (14)». Η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου 2 προβλέπει ότι το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελετών και η αντιστοιχία του με το γνωστικό αντικείμενο των μελετών, που δικαιούνται να εγγραφούν ανά κατηγορία στο Μητρώο Μελετητών, προσδιορίζεται με υπουργική απόφαση. Τέτοια κανονιστική απόφαση δεν έχει ακόμη εκδοθεί. Εξ άλλου, και οι προϊσχύσασες διατάξεις (άρθρον μόνον του π.δ. 541/1978, Α.116) διέκριναν τις μελέτες σε 26 κατηγορίες, «αναλόγως του κυρίου αντικειμένου αυτών», χωρίς, όμως, να προσδιορίζουν ειδικότερα το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελέτης. Περαιτέρω, το άρθρο 4 παρ. 7 του ίδιου νόμου (3316/2005) ορίζει ότι με υπουργική απόφαση «εγκρίνεται, με βάση τις ισχύουσες εκάστοτε τεχνικές προδιαγραφές, κανονισμός προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών» και ότι «η εφαρμογή τιμών του κανονισμού για τον καθορισμό της προεκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων είναι υποχρεωτική για τις αναθέτουσες αρχές». Με βάση την ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη, εκδόθηκε η απόφαση ΔΜΕΟ/α/0/1257/2005 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄ 1162), με την οποία εγκρίθηκε Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (Κ.). Στο κεφάλαιο Ε΄του Κανονισμού αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση ΔΜΕΟ/α/ο/2361/2006 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄58) προβλέπεται σχετικά με τις μελέτες ύδρευσης (αρθ.ΥΔΡ 5Α) «5.4 Μελέτη δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα υπολογίζεται συναρτήσει του όγκου της δεξαμενής5.5 Μελέτη έργων αντλιοστασίου ύδρευσης. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής (Α) για την εκπόνηση μελέτης αντλιοστασίου ύδρευσης, η οποία περιλαμβάνει πλήρη υδραυλικό σχεδιασμό και διαστασιολόγηση υγρών και ξηρών θαλάμων, καθορισμό διαστάσεων και σταθμών λειτουργίας, καθώς και μελέτη ανωδομής, στην οποία θα υπάρχουν οι απαραίτητες προβλέψεις για την ορθή εγκατάσταση του πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του πάσης φύσεως Η/Μ εξοπλισμού που εγκαθίσταται, υπολογίζεται συναρτήσει της επιφάνειας κάλυψης του αντλιοστασίου.. Σε περίπτωση που απαιτούνται ειδικές θεμελιώσεις, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 30%».
ΕΣ/ΤΜ.6/3220/2012
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 428/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση τα συμπεράσματα της αρχικής μελέτης ως προς την ύπαρξη υπόγειων υδάτων στηρίχθηκαν στη διενέργεια επαρκούς αριθμού γεωτρήσεων τόσο στη συνολική έκταση που καταλαμβάνει το φράγμα όσο και στη θέση έδρασης του πυρήνα, καθώς και στη λήψη υπόψη των συμπερασμάτων παλαιότερων μελετών για τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής και, κατά συνέπεια, οι διαφοροποιήσεις του υπεδάφους δεν ήταν δυνατόν να εντοπισθούν, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το ότι η εναλλαγή στην υφή του γεωλογικού σχηματισμού, σε απόσταση λίγων μέτρων, έγινε αντιληπτή το πρώτον μετά την έναρξη των εκσκαφών και την αποκάλυψη της επιφάνειας έδρασης. Ως εκ τούτου, η ανάγκη εκτελέσεως των ως άνω εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης δεν οφείλεται σε αστοχίες της αρχικής μελέτης, αλλά στο απρόβλεπτο γεγονός ότι η σύσταση του υπεδάφους, η οποία διαφοροποείται σημαντικά από σημείο σε σημείο, καθώς και η ύπαρξη πηγαίων υδάτων δεν κατέστη δυνατόν να προσδιορισθούν στο στάδιο εκπόνησης των αρχικών μελετών, παρά το ότι διενεργήθηκαν επαρκείς δειγματοληπτικές έρευνες σε όλο το εύρος κατάληψης των εργασιών του φράγματος. Σημειώνεται δε ότι, ακόμα και αν θεωρηθεί ότι η ύπαρξη των υδάτων αυτών οφείλεται σε μεταβολή τα ροής της κοίτης του χειμάρρου, ουδεμία ένδειξη περί πραγματοποίησης τέτοιας μεταβολής είχε καταγραφεί σε παλαιότερη μελέτη της περιοχής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση. Εξάλλου, η αναθέτουσα αρχή ουδεμία ένδειξη είχε για τυχόν μεταβολή των δεδομένων του υπεδάφους επί των οποίων στηρίχθηκε η αρχική μελέτη, ως προς την αξιολόγησή τους, λόγω της παρόδου μεγάλου διαστήματος από το χρόνο εκπόνησης αυτής μέχρι το χρόνο δημοπράτησης του έργου, και, κατά συνέπεια, δεν όφειλε να έχει προβεί σε επικαιροποίηση αυτής για το ζήτημα αυτό. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες εργασίες οι οποίες είναι αναγκαίες για την έντεχνη εκτέλεση του έργου και οφείλονται σε περιστάσεις που δε μπορούσαν να έχουν προβλεφθεί κατά το χρόνο σύνταξης της αρχικής μελέτης, ακόμα και με την επίδειξη άκρας επιμέλειας από το μελετητή, νομίμως περιλαμβάνονται στην κρινόμενη συμπληρωματική σύμβαση (σχετ. 3205/2011, 803/2012 αποφ. Τμ. Μείζονος Συνθέσεως).(...)Ανακαλεί την 428/2012 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης που αφορά α) τις εργασίες διεύρυνση της διατομής της σήραγγας εκτροπής, ήτοι τις εργασίες με Α.Τ. Α.Π.Ε. Ν.Τ. 1/2, Ν.Τ.1/3, Ν.Τ. 1/4, Ν.Τ.1/5, Ν.Τ. 1/6, Ν.Τ. 1/7, Α3.4, Β1.10, Β1.12, Β 2.4, και β) τις εργασίες διεύρυνσης της κατώτερης εκσκαφής της τάφρου έδρασης του πυρήνα (σε υψόμετρο +29,50 μ) σε μεγαλύτερη επιφάνεια για την καλύτερη θεμελίωση του φράγματος..
ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜ./982/2023
ΜΕΙΚΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ-ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Για να άρει την αμφιβολία ως προς την έννοια των διατάξεων του π.δ/τος 715/1979 και του άρθρου 2 παρ. 1 περιπτ. 6, 7 και 9 του ν. 4412/2016, η οποία παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου με την 241/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)διαπιστώνεται κατ’ αρχάς ότι η ελεγχόμενη σύμβαση έχει ως αντικείμενο, εκτός από την αγορά αυτοτελούς οριζόντιας ιδιοκτησίας που περιλαμβάνει κτήριο υπό ανέγερση και ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του αγροτεμαχίου στο οποίο κατασκευάζεται το κτήριο, και τη μελέτη και εκτέλεση από τον πωλητή, για λογαριασμό της αναθέτουσας αρχής, του έργου της αποπεράτωσης του εν λόγω ημιτελούς κτηρίου. Πρόκειται, συνεπώς, για μεικτή σύμβαση, για τον νομικό χαρακτηρισμό της οποίας, εφόσον η ενιαία αξία της (5.422.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) υπερβαίνει το ισχύον κατά τον χρόνο προκήρυξης του 17/21 διαγωνισμού όριο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έργων (5.350.000,00 ευρώ), εξεταστέο είναι αν η αναθέτουσα αρχή ασκεί αποφασιστική, κατά τα κριτήρια της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιρροή στον σχεδιασμό του υπό κατασκευή κτηρίου. Τέτοια δε καθοριστική, κατά την έννοια της ενωσιακής νομοθεσίας, επιρροή της αναθέτουσας αρχής αποδεικνύεται, στην κρινόμενη υπόθεση, πρώτον, από την, κατά τα Παραρτήματα Α΄ και Γ΄ της διακήρυξης του διαγωνισμού, υποχρέωση υποβολής από τον πωλητή αρχιτεκτονικών προμελετών και, μάλιστα, με διαφορετικές μεταξύ τους προτάσεις, από τις οποίες η αναθέτουσα αρχή θα επέλεγε, όπως και συνέβη, την καταλληλότερη αρχιτεκτονική λύση για την απόλυτη προσαρμογή του υπό ανέγερση κτηρίου στις εξατομικευμένες ανάγκες της. Δεύτερον, από τις τηρητέες, σύμφωνα με το άρθρο 1.Α του Παραρτήματος Ε΄ της διακήρυξης, ειδικές τεχνικές προδιαγραφές ως προς την εξωτερική τοιχοποιία του κτηρίου, ήτοι, και πάλι, στοιχείο της αρχιτεκτονικής του δομής. Και, τρίτον, από τις λεπτομερώς περιγραφόμενες, επίσης, στο Παράρτημα Ε΄ της διακήρυξης, εσωτερικές διευθετήσεις του κτηρίου, που χαρακτηρίζονται όχι μόνον από την έκταση, αλλά και από την ιδιαιτερότητά τους, ως εκ των όλως αυξημένων απαιτήσεων ηχομόνωσης που επιβάλλει ο προορισμός του κτηρίου, μεταξύ άλλων, για μουσικές δοκιμές και συναυλίες. Μολονότι, επομένως, οι εργασίες αποπεράτωσης του κτηρίου δεν πρόκειται να εκτελεστούν επί τη βάσει προϋπολογισμού, στον οποίον να έχουν εκ των προτέρων καταγραφεί οι ποσότητες και η αξία των εργασιών αυτών, ως είθισται στις συμβάσεις έργων, ο χαρακτήρας της επίμαχης σύμβασης ως, κατά το κύριο αντικείμενό της, δημόσιας σύμβασης έργου δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Επιβεβαιώνεται δε, περαιτέρω, στο μέτρο που τα σχετικά με το οικονομικό αντάλλαγμα στοιχεία, αν και όχι καθοριστικά, δεν μπορεί, πάντως, να μην συνεκτιμώνται, και από το ότι, ενώ η αγοραία αξία του ακινήτου, στην υφιστάμενη κατάσταση του εντός αυτού κτηρίου, έχει εκτιμηθεί σε 1.457.000,00 ευρώ, υπολογίζεται, μετά από την αποπεράτωση του κτηρίου, να ανέλθει στο ποσό των 5.459.000,00 ευρώ (βλ. σκ. 24), γεγονός που καταδεικνύει ότι το τίμημα της σύμβασης ανάγεται, στο μεγαλύτερο ποσοστό του, στην αξία του έργου που θα κατασκευαστεί.(...)Πράγματι, για σύμβαση πώλησης μέλλοντος πράγματος μπορεί να γίνει λόγος στην περίπτωση που συμφωνείται η μεταβίβαση πράγματος το οποίο δεν βρίσκεται μεν στη διάθεση του πωλητή, αλλά πρόκειται να κατασκευαστεί - ή, το αυτό, μετασκευαστεί - εντός ορισμένης προθεσμίας, χωρίς, όμως, καθεαυτή η κατασκευή του πράγματος να συνιστά περιεχόμενο της σύμβασης, στην περίπτωση, δηλαδή, που η κατασκευή του πράγματος είναι ήδη βεβαία και δεν συντελείται αποκλειστικά εξαιτίας της σύμβασης μεταβίβασής του στον αγοραστή. Όταν, αντιθέτως, το αντικείμενο της σύμβασης συνίσταται ακριβώς στην κατασκευή πράγματος το οποίο έχει προσδιοριστεί με βάση τις ιδιαίτερες ιδιότητες που διαθέτει, ασυνήθεις για τα άλλα ομοειδή προς αυτό πράγματα, ούτως ώστε πλήρως να ανταποκρίνεται στις ειδικές, «ατομικές», ανάγκες και επιθυμίες εκείνου που έχει παραγγείλει την κατασκευή του, με συνέπεια, αν ο τελευταίος αρνηθεί να το παραλάβει, να δυσχεραίνεται η διάθεση, από τον κατασκευαστή, του πράγματος σε άλλο ενδιαφερόμενο, αναντίρρητος είναι ο χαρακτήρας της σύμβασης ως σύμβασης έργου(...)Κατ’ ακολουθίαν, ορθώς το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκε, με την 167/2023 Πράξη του, ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση ενέχει στη συγκεκριμένη περίπτωση χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης έργου, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 περιπτ. 6 και 7 του ν. 4412/2016.Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την υπόθεση στο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)13/2015
ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η πληρωμή που αφορά στην καταβολή ποσού 16.150,00 ευρώ στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή ….. …ως αμοιβή για την εκπόνηση της μελέτης «Οριζοντιογραφική και υψομετρική αποτύπωση στους οικισμούς … …. …. ….. …… ….. ….. … ».(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ο Δήμος …… μη νομίμως ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος τοπογράφο μηχανικό την εκπόνηση της προαναφερθείσας μελέτης, καθόσον αυτή ως εκ τηςφύσεως και του αντικειμένου της, εμπίπτει στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες, όπως αυτές περιγράφονται στον Ο.Ε.Υ., του υπηρετούντος στο Γραφείο Τεχνικών Έργων και Μελετών τοπογράφου μηχανικού, ο οποίος άλλωστε ορίστηκε ως επιβλέπων την ως άνω μελέτη. Σε κάθε περίπτωση ο Δήμος …, ο οποίος έχει το βάρος της απόδειξης, δεν αποδεικνύει,ούτε εξάλλου επικαλείται, ότι το υπηρετούν προσωπικό στερείται των αναγκαίων ειδικών γνώσεων για την εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, μολονότι διαθέτει την ίδια επιστημονική ειδικότητα. Εξάλλου, ο επικαλούμενος με το έγγραφο επανυποβολής φόρτος εργασίας του ως άνω υπηρετούντος τοπογράφου μηχανικού προβάλλεται όλως αορίστως ως λόγος αδυναμίας εκπόνησης της επίμαχης μελέτης, χωρίς να προσδιορίζονται - ώστε να μπορεί να ελεγχθεί ο έγκαιρος και ορθός προγραμματισμός των υπηρεσιακών αναγκών του Δήμου, στο πλαίσιο της αρχής της αποτελεσματικότητας που πρέπει να διέπει τη δράση των οργάνων του - με επίκληση συγκεκριμένων στοιχείων, ήτοι ποιές ακριβώς, με εξειδίκευση του αριθμού τους, του αντικειμένου τους και του χρόνου χρέωσης και περαίωσής τους, εργασίες είχαν ανατεθεί για διεκπεραίωση σε αυτόν όσο και στους λοιπούς υπαλλήλους του ως άνω Γραφείου. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου περί φόρτου εργασίας δεν αποδεικνύεται ούτε από το προαναφερθέν 28471/18.11.2014 έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, δοθέντος ότι αυτό περιλαμβάνει παντελώς γενική και αόριστη αιτιολογία, αναφέροντας μόνον συμπερασματικά ότι η υπηρεσία αδυνατεί να εκπονήσει την ως άνω μελέτη λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας. Περαιτέρω, η έλλειψη του αναγκαίου τεχνολογικού εξοπλισμούγια την εκπόνηση της μελέτης, επίκληση της οποίας γίνεται τόσο στην 136/18.11.2014 απόφασή της απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, η οποία είναι κατά τούτο αντιφατική σε σχέση με το προαναφερθέν έγγραφοτης Τεχνικής Υπηρεσίας, όσο και στο έγγραφο επανυποβολής, πέραν του ότι προβάλλεται αορίστως, αφού δεν προσδιορίζεται ο τυχόν υπάρχων καθώς και ο απαιτούμενος για την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης εξοπλισμός, ανάγεται σε κάθε περίπτωση σε πλημμελή εκπλήρωση της υποχρέωσης του Δήμου να μεριμνά για την αποτελεσματική λειτουργίατων τεχνικών υπηρεσιών του (βλ. πράξ. Κλιμ. Προλ. Ελέγχου Δαπ. στο VII Τμ. 285, 317/2013), ο οποίος εξάλλου ομολογεί με το έγγραφο επανυποβολής ότι εκ των υστέρων προέβη στην έγκριση προμήθειας τοπογραφικού εξοπλισμού. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου …, σύμφωνα με τον οποίο η σύνταξη της συγκεκριμένης μελέτης ανατέθηκε σε ιδιώτη τοπογράφο μηχανικό διότι ήταν επείγουσα λόγω της λήξης της προθεσμίας υποβολής πρότασης στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προκειμένου να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ το έργο "Ανάπλαση οικισμών …..", δοθέντος ότι τα τοπογραφικά διαγράμματα ήταν απαραίτητα ώστε ο αρμόδιος πολιτικός μηχανικός να προβεί στην ολοκλήρωση της μελέτης του ως άνω έργου, είναι αβάσιμος. Και τούτοδιότι η 98/2014 μελέτη του ως άνω έργου, η οποία συντάχθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, εγκρίθηκε πριν την υπογραφή της 31579/15.12.2014 σύμβασης, με την 360/27.11.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …., στην οποία αναφέρεται ως καταληκτική προθεσμία υποβολής σχετικής πρότασης για την ένταξη του ως άνω έργου στο πρόγραμμα "Αγροτική Ανάπτυξη Ελλάδας 2007 - 2013" η 1.12.2014, το δε έργο εντάχθηκε στον Άξονα Προτεραιότητας 3 στο Μέτρο 322 του ως άνω προγράμματος με την 25971/26.1.2015 απόφαση του αρμοδίου οργάνου (βλ. την 52/20.4.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ….), ήτοι πριν την προβλεφθείσα συμβατική, διάρκειας 3 μηνών, εκπόνηση της ανατεθείσας μελέτης. Κατ’ ακολουθίαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
EΣ/ΤΜ.7(Κ.Π.Ε.)/34/2013
Yπηρεσίες μέτρησης - προσημειώσεις κλιματολογικών συνθηκών(…) Εξάλλου, ο νομικός χαρακτηρισμός της εκάστοτε υφιστάμενης έννομης σχέσης ως σύμβασης υπηρεσιών ή μελέτης και, συνακόλουθα, ο καθορισμός, συνεπεία του χαρακτηρισμού, της διαδικασίας που πρέπει να ακολουθηθεί για την επιλογή του αντισυμβαλλόμενου αναδόχου είναι ζήτημα πραγματικό και γίνεται κατόπιν, το μεν, εκτίμησης των εκτελούμενων υπηρεσιών, το δε, ερμηνείας της βούλησης των μερών (πράξη VII Τμήματος 102/2009). Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, ως μελέτη ορίζεται η αναλυτική επιστημονική και τεχνική εργασία και έρευνα σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο που αποβλέπει ή συνδέεται με τεχνικό έργο ή με την επέμβαση σε τεχνικό έργο ή αφορά στο σχεδιασμό ή στην απεικόνιση τεχνικού έργου. Στις περιπτώσεις των μελετών οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην παροχή εργασίας καθ' εαυτή ιδιαίτερα με την προσφορά γνώσεων και ικανοτήτων από συγκεκριμένο επιστημονικό προσωπικό για ορισμένο χρόνο που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός ή αποτέλεσμα της συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας (βλ πράξεις VII Τμήματος 211/2010, 157/2010, 102, 185/2009). Η ανάθεση εκπόνησης μελετών από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) α΄ βαθμού, οι οποίες αποτελούν ειδική κατηγορία της μίσθωσης (ανάθεσης) ανεξαρτήτων υπηρεσιών, γίνεται σύμφωνα με τις προπαρατεθείσες διατάξεις του ν. 3316/2005. Με τις διατάξεις αυτές καθιερώνεται -όπως αντίστοιχα για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών γενικά με τις διατάξεις που τις διέπουν (π.δ. 28/80 και π.δ. 60/2007)- ως κύρια διαδικασία ανάθεσης η διενέργεια ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α., με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι' αυτούς προσφοράς. Μόνο κατ' εξαίρεση είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι οποίες καθορίζονται ρητά και περιοριστικά από τις ανωτέρω διατάξεις (βλ. και πράξεις VII Τμ. 157/2010, 102/2009). Ειδικότερα, όσον αφορά τις μελέτες, επιτρέπεται, με απόφαση της Δημαρχιακής, ήδη Οικονομικής, Επιτροπής, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας περί εκπόνησης μελετών, ήτοι των διατάξεων του ν. 3316/2005, η απ' ευθείας ανάθεση της εκπόνησης μελέτης σε μελετητή ή μελετητικό γραφείο με πτυχίο Α΄ ή Β΄ τάξης, εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των σταδίων της μελέτης δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης. Επίσης, επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, με απόφαση Δημάρχου, κατ' άρθρο 209 παρ. 9 του Δημοτικού Κώδικα, υπηρεσιών οι οποίες, όμως, δεν υπάγονται στο ν. 3316/2005 περί μελετών. Η δε απευθείας ανάθεση μελετών και συμβάσεων συναφών υπηρεσιών μηχανικού του ν. 3316/2005, επιτρέπεται χωρίς δημοσίευση προκήρυξης μετά από διαπραγμάτευση με τρεις τουλάχιστον υποψηφίους που συγκεντρώνουν τα νόμιμα προσόντα, και στις περιπτώσεις που προσδιορίζονται ειδικώς στο νόμο αυτό, μεταξύ των οποίων οι παρατιθέμενες ανωτέρω, περιπτώσεις στις οποίες κρίνεται απολύτως απαραίτητο και υφίσταται κατεπείγουσα ανάγκη, που οφείλεται σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή και δεν επιτρέπει την τήρηση των προθεσμιών δημοσίευσης της προκήρυξης του άρθρου 12 ή σε περιπτώσεις μελετών η προεκτιμώμενη αμοιβή των οποίων δεν υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ και συντρέχει επείγουσα περίπτωση για την ανάθεση μελέτης, οπότε για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου σχετικά με τη συνδρομή της επείγουσας περίπτωσης και σχετική αναγγελία στο Τ.Ε.Ε. με τα κρίσιμα στοιχεία της σύμβασης. Κατά συνέπεια, η απευθείας ανάθεση, χωρίς τη συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων και χωρίς επαρκή αιτιολόγηση από τον αναθέτοντα φορέα περί της ανάγκης προσφυγής στη διαδικασία αυτή, δεν είναι νόμιμη, ως εκ τούτου, δεν είναι νόμιμη ούτε η δαπάνη που προκαλείται από την εκπόνηση των μελετών αυτών ή την παροχή των οικείων υπηρεσιών (πρβλ. Πρ. VII Τμ. Ελ.Συν. 199/2010, 268/2009).(….)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τον οικείο νόμο (3316/2005) ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση μελέτης. Και ναι μεν ισχυρίζεται ο διατάκτης της δαπάνης ότι με τη σύμβαση δεν ανατέθηκε η εκπόνηση μελέτης, αλλά εργασία, που μπορεί να εκτελεστεί από οποιονδήποτε διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό και όργανα μέτρησης, τα ενδεδειγμένα λογισμικά προγράμματα, στα οποία έχει εκπαιδευτεί, ώστε να αποκτήσει τις κατάλληλες δεξιότητες και γνώσεις της χρήσης τους, συνεπώς μπορούσε να ανατεθεί κατά τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ. 9 του Δ.Κ.Κ.. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και τα παραδοτέα της σύμβασης που υπάρχουν σε αυτόν, αντικείμενό της ήταν σειρά απαιτητικών επιστημονικών μελετών (αρχιτεκτονική, βιοκλιματική, φυτοτεχνική, φωτοτεχνική, η/μ εγκαταστάσεων) και άλλες τεχνικές εργασίες και έρευνες (μετρήσεις, υπολ