Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕλΣυν/Ε.Κλ/69/2009

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3669/2008

(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην τρίτη σκέψη (ΙΙΙ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες, που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν αποδεικνύεται ότι οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά, που αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν. Ειδικότερα, η εκτέλεση των συμπληρωματικών εργασιών που αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση με τα στοιχεία α΄, β΄, γ΄, δ΄ και ε΄ (βλ. ανωτέρω σκέψη ΙV) οφείλεται στην πλημμελή εκπόνηση των αρχικών μελετών, οι οποίες πρέπει να συντάσσονται με την απαιτούμενη επιμέλεια πριν τη δημοπράτηση του έργου (βλ. άρθρ. 15 παρ. 3 ν. 3669/2008, Α΄116), ενώ για τον ίδιο λόγο κατέστη αναγκαία και η εκπόνηση νέων μελετών (στοιχείο ζ΄) . Τέλος, η δαπάνη αποζημίωσης του αναδόχου για θετικές του ζημίες (στοιχείο στ΄) δεν αφορά σε συμπληρωματικές εργασίες και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σε συμπληρωματική σύμβαση.

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΣτΕ/3267/2015

Υπερημερία κύρίου του έργου.Ο ανάδοχος υποχρεώνεται να εκτελεί το έργο σύμφωνα με τη σύμβαση και τα λοιπά συμβατικά στοιχεία, χωρίς να δικαιούται ιδιαίτερης αμοιβής ή αποζημίωσης για εργασίες πέραν των συμβατικών, οι οποίες έγιναν χωρίς έγγραφη εντολή της διευθύνουσας υπηρεσίας. Εξάλλου, σε περίπτωση υπερημερίας του κυρίου του έργου, ως προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις, γεννάται μόνο δικαίωμα του αναδόχου προς αποζημίωση για τις θετικές ζημίες που προκαλούνται ύστερα από επίδοση σχετικής έγγραφης όχλησης και δεν γεννάται δικαίωμα αυτού να υποκαταστήσει τον κύριο στην εκτέλεση των οφειλομένων από αυτόν ενεργειών, εκτός εάν κάτι τέτοιο προβλέπεται ρητά από τη σύμβαση ή υπάρχει σχετική έγγραφη εντολή της διευθύνουσας υπηρεσίας.


ΥΠΕΧΩΔΕ/37691/2007

Έγκριση προδιαγραφών για την εκπόνηση Μελετών Γεωλογικής Καταλληλότητας που συντάσσονται στα πλαίσια των μελετών ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ.


ΕλΣυν.Τμ.6/2270/2013

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 125/2013 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. VI), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του έκρινε ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός της αιτούσας ανώνυμης εταιρείας ότι οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από την οριστική μελέτη του έργου, καθόσον αυτές οφείλονται στη βούληση άλλων φορέων που εμπλέκονται στην εκτέλεση του έργου, η οποία εκδηλώθηκε μετά την εγκατάσταση του αναδόχου. Τούτο διότι τόσο τα αιτήματα του Δήμου … και της Διεύθυνσης του Γενικού Καταστήματος κράτησης Β τύπου …, καθώς και του Τμήματος Εξωτερικής Φρουράς αυτού ως προς τις υπό στοιχείο α΄ εργασίες, όσο και οι διαμαρτυρίες των τοπικών αρχών και κατοίκων της περιοχής ως προς τις υπό στοιχείο β΄, γ΄ και δ΄ εργασίες, αφενός δεν αποτελούν απρόβλεπτες κατά την έννοια του νόμου περιστάσεις, αφετέρου ουδόλως δεσμεύουν την αναθέτουσα αρχή.(..)Σε κάθε περίπτωση, εν προκειμένω, δεδομένου ότι υφίσταται εναλλακτική διαδρομή πρόσβασης στο σωφρονιστικό κατάστημα …, οι υπό στοιχείο α΄ εργασίες μπορούν να εκτελεστούν, όπως αυτές είχαν προβλεφθεί στην αρχική μελέτη, κατά προτεραιότητα, ώστε να μειωθούν τα όποια προβλήματα στην ασφαλή διακομιδή των κρατουμένων, ενώ οι εργασίες σύνδεσης εγκάρσιων προς την κατασκευαζόμενη οδών με τον παλαιό υφιστάμενο δρόμο δεν είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του τεχνικού αντικειμένου του έργου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.


ΕλΣυν/Τμ4/130/2010

Όπως παγίως γίνεται δεκτό από το παρόν Τμήμα, κατά την έννοια των παρατεθεισών διατάξεων η ανάθεση συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο του ήδη εκτελούμενου έργου αποτελεί εξαιρετική διαδικασία που εφαρμόζεται μόνον όταν συντρέχουν οι τασσόμενες από τις διατάξεις αυτές προϋποθέσεις, πρωταρχική μεταξύ των οποίων είναι να πρόκειται για εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου. Ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται εκείνα τα πραγματικά γεγονότα που, παρά το ότι κατά την εκπόνηση της μελέτης δημοπράτησης του έργου καταβλήθηκε η ενδεδειγμένη επιμέλεια και προσοχή, αντικειμενικώς δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, ούτως ώστε οι αναγκαίες για την αντιμετώπισή τους εργασίες να ενταχθούν στο αρχικό έργο και την αντιστοίχως συναφθείσα σύμβαση, η δε συνδρομή τέτοιων γεγονότων πρέπει να αιτιολογείται με την αναφορά αναλυτικών στοιχείων στις σχετικές με την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων (βλ. ενδεικτ. Πράξεις 89/2007, 146, 188/2009, κ.ά. ΙV Τμ. Ελ. Συν.). Η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στην εξόφληση του εργολαβικού ανταλλάγματος για τις συμπληρωματικές εργασίες που αφορούν στην αντικατάσταση της καύσιμης ύλης από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο, παρίσταται νόμιμη, διότι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η εγκατάσταση του δικτύου φυσικού αερίου. Επιπλέον, το Τμήμα κρίνει ότι δεν είναι νόμιμη η δαπάνη κατά το μέρος που αυτή αφορά στις λοιπές ως άνω εργασίες κατασκευής οικίσκου, τοποθέτησης διαχωριστικών, αποξήλωση παλαιού ανελκυστήρα, διάφορες εργασίες καθαιρέσεως και αντικατάστασης δαπέδων, αφού από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αιτιολογείται η αδυναμία έγκαιρης αντιμετώπισής τους με τη μελέτη δημοπράτησης του έργου, ωστόσο το χρηματικό ένταλμα κρίνεται θεωρητέο λόγω συγγνωστής πλάνης


ΕΣ/ΚΛ.Ε/502/2020

Αναπλάσεις οδών...Με δεδομένα αυτά και κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 2, το Κλιμάκιο κρίνει ότι : (i) αναφορικά με τις υπό στοιχείο (α) εργασίες (βλ. σκέψη 3), δεν προσκομίζονται στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ο χρόνος έναρξης λειτουργίας των μονάδων διαχείρισης Α.Ε.Κ.Κ. της ευρύτερης περιοχής, έτσι ώστε να διαπιστωθεί εάν κατά τον χρόνο εκπόνησης και έγκρισης της οικείας μελέτης (ήτοι επτά και πλέον έτη μετά τη θέσπιση της σχετικής νομοθεσίας) θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί η αναγκαιότητά τους και να συμπεριληφθούν στην αρχική σύμβαση, αν και η αναθέτουσα αρχή φέρει το σχετικό βάρος απόδειξης και κλήθηκε να προσκομίσει συμπληρωματικά στοιχεία για την ελεγχόμενη σύμβαση με την 343/2020 Πράξη του Κλιμακίου τούτου, (ii) αναφορικά με τις υπό στοιχείο (β) εργασίες (βλ. σκέψη 3), που κατέστησαν αναγκαίες λόγω της υπογειοποίησης του δικτύου ηλεκτροφωτισμού από τον ΔΕΔΔΗΕ, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι ήδη από το έτος 2017 σχεδιαζόταν η υπογειοποίηση του εν λόγω δικτύου, γεγονός που ήταν γνωστό στην Περιφέρεια και έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη κατά την εκπόνηση της μελέτης και, συνεπώς, δεν συντρέχει για τις εν λόγω εργασίες η αναγκαία προϋπόθεση του απροβλέπτου, (iii) οι υπό στοιχείο (δ) εργασίες (βλ. σκέψη 3) οφείλονται σε εσφαλμένο υπολογισμό της αρχικής μελέτης, για τον οποίο ουδεμία εξήγηση δόθηκε από την αναθέτουσα αρχή. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αναπλάσεις οδών από κόμβο …. (Κέντρο Υγείας ..) προς πλατεία … έως είσοδο βιομηχανικής ζώνης, Α΄ Φάση» μεταξύ της Περιφέρειας … και της εταιρείας «…», κατά το μέρος που αφορά στις υπό στοιχεία (α), (β) και (δ) εργασίες (βλ. σκέψη 3), συνολικού κόστους 157.975 ευρώ, ενώ δεν κωλύεται η υπογραφή της ίδιας σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στις υπό στοιχείο (γ) εργασίες (βλ. σκέψη 3), συνολικού κόστους 102.814 ευρώ.


ΕλΣυν/Τμ.6/288/2012

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες που περιλαμβάνει η προς σύναψη συμπληρωματική σύμβαση αποτέλεσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες: είτε α. αποτέλεσαν εξαρχής τμήμα των ομάδων εργασιών του αρχικού συμβατικού αντικειμένου και αυξήθηκαν κατά ποσότητα με τον 1ο Α.Π.Ε. (εργασίες εξυγίανσης) είτε β. εντάχθηκαν και ενσωματώθηκαν στο αρχικό έργο ήδη με τον 1ο ΑΠΕ και για την κάλυψη της δαπάνης τους (ειδικώς, εργασίες εξυγίανσης, για τις οποίες συντάχθηκε το 1ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) διατέθηκε το ποσό των απροβλέπτων –ανεξαρτήτως αν τούτο διατέθηκε νομίμως ή μη, εφόσον με το ποσό των απροβλέπτων δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 παρ. 3 της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων να καλύπτονται δαπάνες από νέες εργασίες ή από προβλεπόμενες συμβατικές εργασίες των οποίων αυξήθηκε η ποσότητα για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, χωρίς να έχουν εφαρμοσθεί πλήρως οι σχετικές προδιαγραφές κατά την κατάρτιση των μελετών, όπως εν προκειμένω, δεδομένου ότι της κατάρτισης της μελέτης του αρχικού έργου δεν προηγήθηκε εκπόνηση γεωτεχνικής μελέτης, παρότι από το ισχύον νομοθετικό καθεστώς δεν προβλέπεται τέτοια εξαίρεση, ενώ δεν γίνεται επίκληση απρόβλεπτων περιστάσεων που μετέβαλαν τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου σε σχέση με αυτές που επικρατούσαν κατά την εκπόνηση της μελέτης δημοπράτησής του- γ. είτε προβλέπονταν ως συμβατικό αντικείμενο, περικόπηκαν δε στη συνέχεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κόστος των εργασιών εξυγίανσης –ανεξάρτητα αν μπορούσαν νομίμως ή μη να μειωθούν, καθώς οι συμβατικές ποσότητες εργασιών δεν επιτρέπεται να μειώνονται αν θίγεται η πληρότητα, λειτουργικότητα, και ποιότητα του έργου, όπως εν προκειμένω προκύπτει- και μέσω της συμπληρωματικής σύμβασης επιχειρείται η επανένταξή τους στο προς κατασκευή έργο, προκειμένου αυτό να είναι λειτουργικό και ασφαλές (εργασίες επιστρώσεων).


ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.Επταμ.Σύνθεσης/3205/2011

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Συμπλρωματικές συμβάσεις.:Υπό τα δεδομένα αυτά, οι εργασίες αυτές είναι συμπληρωματικές, κατά την έννοια του νόμου, διότι κατέστησαν αναγκαίες κατά την εκτέλεση του αρχικού έργου εξ απροβλέπτων περιστάσεων και δη λόγω των εντόνων βροχοπτώσεων, που επικράτησαν στην περιοχή από το έτος 2008 μέχρι σήμερα, που έχουν ως αποτέλεσμα την μόνιμη ανύψωση του υδροφόρου ορίζοντος της περιοχής του έργου και την αδυναμία αποπερατώσεως των εργασιών των τσιμεντενέσεων, το γεγονός δε αυτό, δηλαδή η επικράτηση εντόνων βροχοπτώσεων κατά τα τελευταία έτη και η εξ αυτού του λόγου μόνιμη ανύψωση του υδροφόρου ορίζοντος, δεν είχε προβλεφθή κατά την εκπόνηση της μελέτης και κατά την σύναψη της αρχικής συμβάσεως. Η εργασία αυτή δεν μπορεί να διαχωρισθή από το αρχικό έργο και σε κάθε περίπτωση είναι απολύτως αναγκαία για την πλήρη εκτέλεση αυτού.(..)όλες οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες δεν μπορούσαν αντικειμενικώς να προβλεφθούν κατά την εκπόνηση της μελέτης και κατά την σύνταξη των συμβατικών τευχών και δεν μπορούν αντικειμενικώς να θεωρηθούν ως αστοχίες ή ελλείψεις της μελέτης και φυσικά δεν αποτελούν επέκταση του τεχνικού αντικειμένου.(...)Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις αναθεώρησης κατά πλειοψηφία να γίνουν δεκτές ως βάσιμες..Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις να γίνουν κατά πλειοψηφίαν δεκτές όσον αφορούν στις εργασίες αυτές του γεωτεχνικού ελέγχου καταλληλότητας και πρόσθετης επεξεργασίας του αποσαθρωμένου σερπεντινίτη, προκειμένου αυτός να χρησιμοποιηθεί ως υλικό κατασκευής μέρους της ζώνης 1 του φράγματος, να αναθεωρηθεί κατά πλειοψηφίαν η 2386/2011 απόφαση του VI Τμήματος


ΥΠΠΟΑ/ΑΤΝΕΚΕ/356112/929/2019

Κανονιστικό πλαίσιο για την εκπόνηση μελετών και την εκτέλεση εργασιών σε ακίνητα μνημεία.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/244/2019

Εκπόνηση μελετών:..Με τα δεδομένα αυτά, οι δαπάνες είναι νόμιμες, διότι η συμφωνία-πλαίσιο, σε εκτέλεση της οποίας συνάφθηκε η επίμαχη εκτελεστική σύμβαση, αφορά επιτρεπτά στην εκπόνηση, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου, ενός συνόλου όμοιων σύνθετων μελετών για την εκτέλεση περισσότερων όμοιων έργων-δηλαδή, την ανάπλαση διάφορων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων εντός των ορίων του Δήμου …Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.


ΕλΣυν/Τμ.7/91/2010

Ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται εκείνα τα πραγματικά γεγονότα που, παρά το ότι κατά την εκπόνηση της μελέτης του έργου καταβλήθηκε η ενδεδειγμένη επιμέλεια και προσοχή, αντικειμενικώς δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, ούτως ώστε οι αναγκαίες για την αντιμετώπισή τους εργασίες να ενταχθούν στο αρχικό έργο και την αντιστοίχως συναφθείσα σύμβαση. Η συνδρομή τέτοιων γεγονότων πρέπει να αιτιολογείται με την αναφορά αναλυτικών στοιχείων στις σχετικές με την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων, δεν μπορούν δε, σε καμία περίπτωση, να θεωρηθούν ως συμπληρωματικές εργασίες οφειλόμενες σε απρόβλεπτες περιστάσεις εκείνες που αφορούν στην επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου ή στην απλή βελτίωση της ποιότητάς του λ.χ. με ανώτερα υλικά και μεθόδους μη προδιαγραφόμενες στα οικεία συμβατικά τεύχη (βλ. Πράξεις VII Τμ 63/2005, 85, 260/2006, 135, 231/2007, 44/2008, 32, 235, 249/2009 κ.ά.).