Μεταφορά ραδιενεργών αποβλήτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν ανελήφθη νομίμως, διότι πριν από την υπογραφή της από 15.7.2014 σύμβασης δεν εγκρίθηκε η δέσμευση της αναγκαίας πίστωσης, η οποία εγκρίθηκε το πρώτον με την 2786/23.6.2015 (ΑΔΑ: 7ΖΞΣ469064-ΙΥ6) απόφαση του Διοικητή του Νοσοκομείου. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τους ανωτέρω ισχυρισμούς του Νοσοκομείου και τις συγκεκριμένες περιστάσεις, κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν προκύπτει πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, αλλά συγγνωστή πλάνη αυτών ως προς τη διαδικασία που όφειλαν να τηρήσουν.(συγγνωστή πλάνη)

ΜΕΛΕΤΗ.(..)Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική διότι, το μεν οικονομικό έτος 2015 δεν εκδόθηκε απόφαση του διατάκτη που να ανατρέπει, λόγω μη πληρωμής της, τη δεσμευθείσα πίστωση, το δε οικονομικό έτος 2016 δεν εκδόθηκε κατά προτεραιότητα νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης που να δεσμεύει εκ νέου την πίστωση αυτή. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου εκ παραδρομής ακολούθησαν τη διαδικασία αντιλογισμού της δεσμευθείσας πίστωσης, αντί της ανατροπής της το έτος 2015, και το επόμενο έτος 2016 μερίμνησαν για την εγγραφή της στον προϋπολογισμό και συνεπώς δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων που αφορούν τη δημοσιονομική δέσμευση της ελεγχόμενης δαπάνης, αλλά από συγγνωστή πλάνη.

Συντήρηση και επισκευή τεσσάρων εμφανιστηρίων τύπου KODAK: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο. Και τούτο διότι, ενώ η συνολική δαπάνη από την υπογραφείσα στις 4.12.2015 σύμβαση εκτεινόταν σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη (2015, 2016), το Νοσοκομείο, δεν προέβη, ως όφειλε, στην αναλογική κατανομή αυτής εντός των δύο αυτών οικονομικών ετών, ήτοι δεν επιβάρυνε τους προϋπολογισμούς 2015 και 2016 με τα ποσά που αντιστοιχούσαν σε αυτούς για το μέρος της δαπάνης που τους αφορούσε. Αντιθέτως, με την 5192/27.11.2015 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, το Νοσοκομείο ενέκρινε δέσμευση μηδενικής πίστωσης του οικείου Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η εκτέλεση της σύμβασης χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη δημοσιονομική δέσμευση για το 2015. Η ως άνω πλημμέλεια δεν θεραπεύεται από την 165/8.1.2016 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το σύνολο της δαπάνης της σύμβασης, αφού είναι μεταγενέστερη τόσο της υπογραφής της σύμβασης όσο και της έναρξης εκτέλεσης αυτής. Περαιτέρω, είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι ορθώς προέβη σε δέσμευση μηδενικής πίστωσης για το 2015, αφού, δυνάμει όρου της σύμβασης, η αμοιβή της αντισυμβαλλόμενης εταιρείας θα πραγματοποιείτο σε 6 διμηνιαίες δόσεις και, άρα, η πρώτη καταβολή θα γινόταν μέσα στο 2016. Και τούτο διότι, κατά τη σύναψη της σύμβασης –κατ’ απώτατο χρονικό σημείο- παράγονται δικαιώματα και υποχρεώσεις των μερών (ΚΠΕΔ στο IV Τμ. Ελ.Συν. 155/2015), ενώ οι προπαρατεθείσες διατάξεις του ν. 4270/2014 και του π.δ. 113/2010 αποσκοπούν στην αποτροπή διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων και του διαθέσιμου για το σκοπό αυτό ποσοστού του προϋπολογισμού του φορέα. Έτσι, στα πλαίσια των προαναφερθέντων νομοθετημάτων, το Νοσοκομείο όφειλε να ακολουθήσει την προβλεπόμενη διαδικασία, ήτοι να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του 2015 με το ποσό που αναλογούσε σε αυτό το οικονομικό έτος και, στη συνέχεια, σε περίπτωση μη εκτέλεσης της αντίστοιχης υποχρέωσης, θα έπρεπε μέχρι το τέλος του 2015 να προβεί σε ανατροπή της διατεθείσας κατά το έτος αυτό πίστωσης και, κατόπιν, κατά το νέο έτος να προβεί σε εκ νέου ανάληψή της. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη καταβολή για την αμοιβή της εταιρείας θα γινόταν, δυνάμει όρου της σύμβασης, εντός του 2016 και ότι στις αρχές του 2016 (8.1.2016) το Νοσοκομείο προέβη σε δέσμευση της αναγκαίας πίστωσης για το σύνολο της δαπάνης, εντός του ορίων του οικείου προϋπολογισμού, και εκτιμώντας τις λοιπές συντρέχουσες περιστάσεις και ότι, εν προκειμένω, εξυπηρετείται η ανάγκη προάσπισης του αγαθού της δημόσιας υγείας (πρβλ. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. Ελ.Συν. 184/2015, 46/2014, 202/2013), κρίνει ότι τα όργανα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ...... «......» ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι δεν έχει λάβει χώρα δέσμευση πίστωσης και ανατροπή αυτής για το οικονομικό έτος 2014. Ενόψει όμως του ότι αφενός η ανανέωση της από 10.12.1997 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Ο.ΚΑ.ΝΑ. και του ΚΠΝ .... συμφωνήθηκε μόλις στις 30.12.2014 και αφετέρου η προβλεπόμενη διαδικασία δέσμευσης πίστωσης και ανατροπής αυτής έχει τηρηθεί για τα επόμενα οικονομικά έτη, συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων υπέλαβαν τα αρμόδια όργανα του Δήμου ότι η μη τήρηση της εν λόγω διαδικασίας για το οικονομικό έτος 2014 δεν καθιστά μη κανονική την ελεγχόμενη δαπάνη.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξης, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Οι εντελλόμενες με το ως άνω χρηματικό ένταλμα δαπάνες του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ..., το οποίο εντάσσεται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, είναι μη κανονικές διότι οι οικείες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης (δημοσιονομική δέσμευση) εκδόθηκαν μετά την πραγματοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών των ιατρών και του λοιπού τεχνολογικού προσωπικού για τη στελέχωση των απογευματινών ιατρείων του Τμήματος Αξονικού Τομογράφου του Νοσοκομείου, καίτοι θα έπρεπε να προηγούνται χρονικά οποιασδήποτε ενέργειας πραγματοποίησης των δαπανών αυτών. Τούτο δε, διότι, σκοπός των οικείων διατάξεων είναι η ορθή δημοσιονομική διαχείριση του δημοσίου χρήματος, η οποία συντελείται με την προηγούμενη δέσμευση των πιστώσεων και την εν συνεχεία διάθεση αυτών. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η .../2016 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο πρέπει να ανακληθεί για λόγους συγγνωστής πλάνης και ως εκ τούτου, το ..., οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής που εκδόθηκε από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ... θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ.Με αυτά τα δεδομένα, η εκ μέρους του αναδόχου εκπρόθεσμη έκδοση του εκ του νόμου απαιτούμενου φορολογικού στοιχείου (τιμολογίου) δεν άγει   σε ακυρότητα αυτού, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση του δικαιούχου, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης. Περαιτέρω, η μη ανατροπή και εκ νέου ανάληψη της πίστωσης για το οικονομικό έτος 2017 δημιουργεί έλλειμμα στην κανονικότητα της δαπάνης, αν και έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης για το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει σχετική πίστωση. Πρωτίστως όμως,                η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθώς η 2014/16674/24.10.2014 απόφαση, με την οποία δεσμεύτηκε η αναγκαία πίστωση από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δήμου .... πιστώσεις (δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης) είναι μεταγενέστερη της σύμβασης, που συνάφθηκε στις 22.7.2014. Παρά ταύτα, δοθέντος ότι κατά το οικονομικό έτος 2014 υπήρχε πίστωση στον οικείο Κ.Α.Ε. του Δήμου, με τη 270/16.4.2014 απόφαση απευθείας ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής του ψηφίστηκε η σχετική πίστωση πριν την υπογραφή της και εντέλει έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης κατά το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει επίσης σχετική πίστωση, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως (πρβλ. Κλ. VII Τμ. 65/2017, 219/2015). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Καταβολή δαπάνης μετακίνησης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, καθόσον – ενώ κατά το χρόνο πραγματοποίησης της ανωτέρω μετακίνησης κατά το έτος 2013 είχε δεσμευθεί αντίστοιχη πίστωση – κατά παράβαση των διατάξεων που παρατίθενται στη μείζονα σκέψη της παρούσας, μη ενταλματοποιηθείσας της οικείας δαπάνης εντός του έτους αυτού, δεν έλαβε χώρα νόμιμη ανατροπή αυτής, προϋπόθεση για τη νόμιμη μεταφορά ανεξόφλητης υποχρέωσης στο επόμενο οικονομικό έτος. Συνακόλουθα, και η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης κατά το επόμενο έτος 2014 πάσχει για το λόγο ότι η όμοια δημοσιονομική δέσμευση του προηγούμενου έτους δεν ανατράπηκε. Πέραν αυτού, δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία μεταφοράς πιστώσεων από προηγούμενα οικονομικά έτη μέχρι την ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης, η οποία πραγματοποιήθηκε το οικονομικό έτος 2018 με την έκδοση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος πληρωμής. Και τούτο διότι, παρόλο που κατά τα οικονομικά έτη 2014 και 2015, στο οποίο μάλιστα ενταλματοποιήθηκε το πρώτον η οικεία δαπάνη αλλά παρέμεινε ανεξόφλητη, πραγματοποιήθηκε δέσμευση πίστωσης στους ΚΑΕ για υποχρεώσεις προηγούμενων ετών και αντίστοιχη ανατροπή της (ΚΑΕ 0711.02 και 0721.02), εντούτοις κατά τα οικονομικά έτη 2016 και 2017 δεν πραγματοποιήθηκε ανάληψη υποχρέωσης για υποχρεώσεις προηγουμένων ετών ούτε, κατ’ ακολουθίαν, ανατροπή δέσμευσης τέτοιων πιστώσεων.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι κανονική  και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΣΩΣΗΣ:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» από ΔΕΥΑ σε ιδιωτική επιχείρηση, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία ανάληψης, όπως ορίζουν οι διατάξεις του β.δ. 17.5/15.6.1959, διότι μη νομίμως, πριν από την έκδοση της  απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης σε βάρος του ΚΑΕ «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015, δεν εκδόθηκε σχετική απόφαση ανατροπής της δεσμευθείσας κατά το οικονομικό έτος 2014 σχετικής πίστωσης σε βάρος του ανωτέρω ΚΑΕ (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Δυνατότητα ή μη σύναψης σύμβασης δημοσίου έργου με αναδειχθείσα ανάδοχο, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά το στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν είχε δοθεί προέγκριση του Υπουργού Παιδείας, σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ.3 του Ν. 2362/1995 για το έτος 2014.(...)α) Η σύμβαση με την αναδειχθείσα ανάδοχο δεν έχει εισέτι συναφθεί, και θα συναφθεί με τη κοινοποίηση σ’ αυτήν της κατακυρωτικής απόφασης με ταυτόχρονη πρόσκλησή της για την υπογραφή του συμφωνητικού, οπότε και θα γεννηθεί και η αντίστοιχη υποχρέωση του Πανεπιστημίου (νομική δέσμευση κατ’ άρθρο 21 παρ.1 του Ν. 2362/1995), πριν την οποία επιβάλλεται και η ανάληψη της δημοσιονομικής δέσμευσης της αντίστοιχης πίστωσης (δημοσιονομική δέσμευση κατ’ άρθρο 21 παρ.2), δεν απαιτείτο δε κατά το στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας η προηγούμενη έγκριση του Υπουργού Παιδείας για το 2014, δεδομένου ότι εντός του 2013 δεν είχε συναφθεί η σύμβαση και ως εκ τούτου δεν είχαν γεννηθεί σχετικές υποχρεώσεις που θα βάρυναν ολικά ή εν μέρει το 2014. β) Εφόσον, περαιτέρω, με το άρθρο 12 της διακήρυξης, η συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου ορίζεται σε 240 (διακόσιες σαράντα) ημερολογιακές ημέρες και αρχίζει από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης, και εφόσον η εκπνοή της ως άνω προθεσμίας, εμπίπτει εντός του τρέχοντος έτους, δεν υφίστανται δαπάνες, οι οποίες να προβλέπεται ότι θα βαρύνουν τμηματικά ή εξ ολοκλήρου, τα επόμενα έτη του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, με συνέπεια να μην απαιτείται, πριν την ανάληψη της δέσμευσης (νομικής και δημοσιονομικής) η κατ’ άρθρο 21 παρ.3 εδ. πρώτο και δεύτερο του Ν. 2362/1995 προηγούμενη έγκριση του εποπτεύοντος Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, σε περίπτωση, όμως, που η σύναψη της σύμβασης γίνει σε χρονικό σημείο ώστε η ολοκλήρωση της εκτέλεσής της να τοποθετείται στο επόμενο έτος 2015, θα πρέπει, πριν τη σύναψή της, να ζητηθεί η έγκριση του εποπτεύοντος Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, για το τμήμα αυτής, που θα αφορά στις δαπάνες του 2015. γ) Υπό τις προεκτεθείσες διακρίσεις, δύναται το Πανεπιστήμιο να προβεί νομίμως στη σύναψη της σύμβασης με την αναδειχθείσα ανάδοχο. ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Διαλογή – Διαχείριση – Απομάκρυνση άχρηστων προϊόντων από τη λειτουργία του νεκροταφείου (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν έχει αναληφθεί νομίμως, κατά το βάσιμο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, καθόσον πριν την πραγματοποίηση της δαπάνης δεν προηγήθηκε αφενός ανατροπή της διατεθείσας κατά το οικονομικό έτος 2012 πίστωσης με έκδοση σχετικής ανακλητικής απόφασης και αφετέρου δέσμευση της αναγκαίας πίστωσης για το έτος 2013, ενώ η μη τήρηση της διαδικασίας δημοσιονομικής ανάληψης της δαπάνης πριν την πραγματοποίηση αυτής δεν θεραπεύεται με την από 24.7.2013 έκθεσης ανάληψης δαπάνης και την 71/24.7.2013 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση της σχετικής πίστωσης, καθόσον αυτές έλαβαν χώρα μετά την υπογραφή της σύμβασης και την εκτέλεση αυτής.