Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη αφενός μεν ότι αντικείμενο των ως άνω συμβάσεων ήταν η αναθεώρηση και μερική, όπου απαιτείτο, τροποποίηση των παλαιότερων οριστικών μελετών των σχετικών έργων, αφετέρου δε ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των αναδόχων υπολογίστηκε, κατ’ εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου ΓΕΝ.4Β, αντί του ορθού ΓΕΝ.8Β, της Β΄ Βελτίωσης Κανονισμού Προεκτιμωμένων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (που αφορά την παροχή υπηρεσιών εξειδικευμένων έργων, ή έργων που απαιτούν ειδικές μεθόδους κατασκευής) εκ των υστέρων, ήτοι μετά τη λήψη των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και την υπογραφή των οικείων συμβάσεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ο Δήμος ..... ανέθεσε απευθείας τις επίμαχες μελέτες, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Τούτο δε, διότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των φερόμενων ως δικαιούχων υπολογίστηκε αυθαίρετα, ήτοι χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον ανωτέρω Κανονισμό, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής ή μη της ανωτέρω εξαιρετικής διάταξης.

Μελέτη αναμόρφωσης πεζοδρομίων σχεδίου πόλεως (...)Ως κύρια διαδικασία ανάθεσης μελετών από τους Ο.Τ.Α. καθιερώνεται η διενέργεια διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση ικανού αριθμού συμμετεχόντων, η αποφυγή του κινδύνου μεθοδεύσεων, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η επιλογή της πλέον συμφέρουσας από τεχνικής και οικονομικής απόψεως προσφοράς. Η με απευθείας ανάθεση εκπόνηση μελέτης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο στις ρητά καθοριζόμενες από το νόμο περιπτώσεις. Τέτοια περίπτωση συντρέχει όταν η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των σταδίων της μελέτης δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης της κατηγορίας μελετών στην οποία ανήκει η υπό ανάθεση μελέτη. Η προεκτιμώμενη αυτή αμοιβή προκύπτει με βάση τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, ο οποίος εφαρμόζεται υποχρεωτικά από τις αναθέτουσες αρχές, σε κάθε περίπτωση, ακόμη και στις περιπτώσεις της διαδικασίας με διαπραγμάτευση, κατά συνέπεια και της απευθείας ανάθεσης, που προβλέπεται στο άρθρο 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ. (βλ. πρακτικά της 5ης Γεν.Συν./4.3.2009 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πράξεις Κλιμ. VII Tμ. 15/2013, 157, 199/2012). Προκειμένου δε για κυκλοφοριακές μελέτες το ανώτατο αυτό όριο καθορίστηκε από 5.5.2011 στο ποσό των 40.807,00 ευρώ, ήτοι για την απευθείας ανάθεση τέτοιων κατηγοριών μελέτης το όριο είναι (40.807,00 Χ 30% =) 12.242,10  ευρώ.(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως ο Δήμος ...... ανέθεσε απευθείας την εν λόγω μελέτη, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., καθόσον με το από 17.1.2013 έγγραφο του φερόμενου ως δικαιούχου προσκομίστηκε ενώπιον του Κλιμακίου ο σχετικός φάκελος του έργου που είχε καταρτιστεί από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου πριν από την εν λόγω ανάθεση (14.10.2011), από τον οποίο προκύπτει ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή του αναδόχου καθορίστηκε εκ των προτέρων με σαφή τρόπο, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 3326/2005 και την ισχύουσα, κατά τον χρόνο ανάθεσης, απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη ανάθεση ανάθεση εργασίας σε ιδώτη μελετητή για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο, ενώ ανάγεται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων του Δήμου, προσωπικού. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο τούτο κρίνει ότι η ανατεθείσα μελέτη αντιστοιχεί στην κατηγορία 13 που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ.2 του ν. 3316/2005 στην οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι μελέτες διαχείρισης υδατικών πόρων και δεν αποτελεί μελέτη έργου για την οποία αρμόδιο το Τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, ως εκ τούτου, νομίμως, ο Δήμος ……………… ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης η οποία δεν υπάγεται εκ του λόγου τούτου στα συνήθη καθήκοντα της ως άνω υπηρεσίας (τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων) του Δήμου, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπηρετεί στο τμήμα αυτό υπάλληλος με την επιστημονική  ειδικότητα του αναδόχου (Αγρονόμος Τοπογράφος). Συνεπώς, ο προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας ότι η υπό κρίση μελέτη ανατέθηκε, μη νόμιμα, διότι ανήκει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του τμήματος υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Κατόπιν τούτων, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα  μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013 σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εντέλλεται η δαπάνη.

Η ως άνω μελέτη αφορά μεν σε αντικείμενο που εμπίπτει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού, καθόσον και δεν είναι ειδικής φύσεως, πλην όμως από τα στοιχεία του φακέλου, και ειδικότερα από την 15083/5.3.2012 βεβαίωση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών περί της στελεχώσεως της υπηρεσίας, σε συνδυασμό με το 31340/1.7.2010 έγγραφο της εν λόγω υπηρεσίας προς την Τ.Υ.Δ.Κ., προκύπτει αδυναμία αυτής να προβεί στην εκπόνησή της, λόγω έλλειψης προσωπικού και κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού. Ως εκ τούτου, νομίμως ο Δήμος προσέφυγε σε ιδιώτη μελετητή, μετά και την εκδήλωση αδυναμίας της Τ.Υ.Δ.Κ. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας να εκπονήσει την εν λόγω μελέτη (βλ. και άρθρο 209 παρ. 4 Δ.Κ.Κ.). Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή της αναδόχου υπολογίστηκε, κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, στο ποσό των 11.700 ευρώ (βλ. σχετικό πινάκιο αμοιβής), μη νομίμως για την ανάθεση αυτής προσέφυγε ο Δήμος στη διαδικασία του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., καθόσον η προεκτιμώμενη για την ανάθεση αμοιβή υπολογίστηκε από το Δήμο αυθαίρετα, χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και υπηρεσιών, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλής κρίση για την εφαρμογή ή μη της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Και τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η τελικώς καταβληθείσα δαπάνη (11.214,63 ευρώ) δεν υπερβαίνει το όριο της διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., το οποίο ποσοστό του 30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ Τάξης, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης αυτής για τη συγκεκριμένη κατηγορία των τοπογραφικών μελετών, ανέρχεται στα (30% Χ 38.826=) 11.647,80 ευρώ, διότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής και την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας που αυτή προβλέπει δεν προϋπολογίστηκε με νόμιμο τρόπο η προεκτιμώμενη αμοιβή (βλ. Πράξη VII Τμ. 168/2011). Πλην όμως, με δεδομένο ότι η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 209 δεν αποκλείει την περίπτωση εσφαλμένου υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής και λαμβάνοντας υπόψη, εν προκειμένω, τη μικρή διαφορά μεταξύ προεκτιμώμενης, σύμφωνα με τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, αμοιβής, όπως αυτή προσδιορίστηκε με το πινάκιο αμοιβής (11.710 ευρώ) και του ορίου νόμιμης προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατ’ άρθρο 209 παρ. 3 Δ.Κ.Κ. για την συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης (11.647,80 ευρώ), το Τμήμα κρίνει, ότι η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης δεν οφείλεται σε πρόθεση των αρμόδιων οργάνων να καταστρατηγήσουν τις διατάξεις περί απευθείας ανάθεσης μελετών, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών, ως προς την συνδρομή των απαιτούμενων από τις εν λόγω διατάξεις προϋποθέσεων, για τη νομιμότητα της δαπάνης.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την εκτέλεση σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης, με αντικείμενο την «Κτηματογραφική ενημέρωση διαγραμ­μάτων οικισμού.», καθόσον μη νομίμως η ανωτέρω μελέτη, η οποία εμπίπτει στην κατηγορία 16 ανατέθηκε απευθείας, διότι εντάσσεται στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο, με άλλες τοπογραφικές μελέτες που εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, επιτελούν τον ίδιο σκοπό και επομένως μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, αφού από τη συνάθροιση των συμφωνηθέντων αμοιβών υπάρχει υπέρβαση του ορίου των 15.108,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση της συγκεκριμένης κατηγορίας μελετών (άρθρο 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα).

Μη νόμιμη η ανάθεση εκπόνησης αρχιτεκτονικής μελέτης για το έργο διαμόρφωσης τμήματος οδού διότι πρόκειται για εργασία που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου Περαιτέρω, αβάσιμα επικαλείται ο Δήμος ότι νομίμως ανατέθηκε η εν λόγω μελέτη κατ’ εφαρμογή της διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ., δοθέντος ότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής και την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας που αυτή προβλέπει, δεν προϋπολογίστηκε με νόμιμο τρόπο, αλλά αυθαιρέτως, η προεκτιμώμενη αμοιβή, ήτοι χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της Αναθέτουσας Αρχής στον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και υπηρεσιών, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, λαμβάνοντας υπόψη τον σχεδιασμό του έργου, όπως αυτός προκύπτει από τον φάκελο του έργου, οι προϋπολογιζόμενες ποσότητες σε μονάδες φυσικού αντικειμένου και οι τιμές ανά μονάδα, όπως αυτές καθορίζονται στον ως άνω Κανονισμό, ώστε να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα για την εφαρμογή ή μη της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ. και, σε κάθε περίπτωση, να μπορεί η αναθέτουσα αρχή να εκτιμήσει ορθότερα τις διαθέσιμες τεχνικές λύσεις και να επιλέξει την καλύτερη και οικονομικότερη.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε πολιτικό μηχανικό για την εκπόνηση μελέτης έργου, που αφορά την κατασκευή φράγματος, καθόσον, μη νομίμως: α) κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 209 παρ. 4 του ΚΔΚ ανατέθηκε η ανωτέρω μελέτη σε ιδιώτη μελετητή, χωρίς να έχει προηγουμένως βεβαιωθεί η αδυναμία της αρμόδιας Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμων και Κοινοτήτων να συντάξει η ίδια την εν λόγω μελέτη, β) η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας σε μελετητή με πτυχίο Γ΄ τάξης, διότι, κατά την παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου του ΚΔΚ, απευθείας ανάθεση επιτρέπεται μόνο σε μελετητή ή μελετητικό γραφείο με πτυχίο Α΄ ή Β΄ τάξης και γ) η ανωτέρω μελέτη ανατέθηκε χωρίς προηγούμενο υπολογισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής βάσει του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, αφού όπως προκύπτει  η αμοιβή του μελετητή υπολογισθείσα με βάση τον ανωτέρω Κανονισμό υπερέβαινε εκείνη της απόφασης ανάθεσης. Επιπροσθέτως, υπάρχει παραβίαση του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ.,  αφού, σύμφωνα με αυτό, το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής συναρτάται με τη τηρητέα διαδικασία

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

ΜΕΛΕΤΕΣ. αμοιβή για την εκπόνηση της «Μελέτης στεγάστρων στην πλατεία ...η Επίτροπος πρόβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 209 παρ. 4 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δεν αιτιολογείται η αδυναμία της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου να συντάξει τη  μελέτη.(..) Με τα δεδομένα αυτά η επίμαχη αρχιτεκτονική μελέτη, λόγω του αντικειμένου της, εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ..., όπως αυτές περιγράφονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω μελέτη λόγω της φύσης της έπρεπε να συνταχθεί από αρχιτέκτονα μηχανικό και ότι, όπως ο Δήμος βεβαιώνει, οι δύο υπηρετούντες αρχιτέκτονες μηχανικοί του ήταν πλήρως επιφορτισμένοι με άλλα καθήκοντα, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου δεν είχε πράγματι τη δυνατότητα να προβεί στη σύνταξή της..(..) Κατ’ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί

Κατάτμηση ενιαίας μελέτης..Μη νόμιμη καταβολή χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής ποσού 15.050,00 ευρώ έκαστο, τα οποία εκδόθηκαν υπέρ της αγρονόμου τοπογράφου μηχανικού και αφορούν στην καταβολή αμοιβής της για την εκπόνηση των μελετών.(…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες τοπογραφικές μελέτες εντάσσονται στο ίδιο γνωστικό πεδίο, δεν προϋποθέτουν διαφορετικά προσόντα για την εκπόνησή τους, ανατέθηκαν κατά τον ίδιο χρόνο στην ίδια μελετήτρια, εκτελέστηκαν βάσει ομοίων συμβάσεων με την ίδια διάρκεια, με το ίδιο συμβατικό οικονομικό αντάλλαγμα, αφορούν στον ίδιο οικισμό, το αποτέλεσμα δε της μιας («.») μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την εκπόνηση της δεύτερης μελέτης ("...."), όπως άλλωστε δέχεται και ο Δήμος (βλ. το 11193/17.6.2014 έγγραφο). Επομένως, οι δύο μελέτες συνιστούν τμήματα ενιαίας μελέτης, η αμοιβή της οποίας, όπως προκύπτει από την άθροιση του ύψους της προεκτιμώμενης αμοιβής των δύο επιμέρους (12.235,77 + 12.240,00 = 24.475,77 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 12.581 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση μελετών, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ... Κατά συνέπεια, οι ανωτέρω φερόμενες ως διακριτές μελέτες μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας και, για το λόγο αυτό, οι εντελλόμενες με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες.