Μελέτη αναμόρφωσης πεζοδρομίων σχεδίου πόλεως (...)Ως κύρια διαδικασία ανάθεσης μελετών από τους Ο.Τ.Α. καθιερώνεται η διενέργεια διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση ικανού αριθμού συμμετεχόντων, η αποφυγή του κινδύνου μεθοδεύσεων, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η επιλογή της πλέον συμφέρουσας από τεχνικής και οικονομικής απόψεως προσφοράς. Η με απευθείας ανάθεση εκπόνηση μελέτης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο στις ρητά καθοριζόμενες από το νόμο περιπτώσεις. Τέτοια περίπτωση συντρέχει όταν η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των σταδίων της μελέτης δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης της κατηγορίας μελετών στην οποία ανήκει η υπό ανάθεση μελέτη. Η προεκτιμώμενη αυτή αμοιβή προκύπτει με βάση τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, ο οποίος εφαρμόζεται υποχρεωτικά από τις αναθέτουσες αρχές, σε κάθε περίπτωση, ακόμη και στις περιπτώσεις της διαδικασίας με διαπραγμάτευση, κατά συνέπεια και της απευθείας ανάθεσης, που προβλέπεται στο άρθρο 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ. (βλ. πρακτικά της 5ης Γεν.Συν./4.3.2009 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πράξεις Κλιμ. VII Tμ. 15/2013, 157, 199/2012). Προκειμένου δε για κυκλοφοριακές μελέτες το ανώτατο αυτό όριο καθορίστηκε από 5.5.2011 στο ποσό των 40.807,00 ευρώ, ήτοι για την απευθείας ανάθεση τέτοιων κατηγοριών μελέτης το όριο είναι (40.807,00 Χ 30% =) 12.242,10  ευρώ.(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως ο Δήμος ...... ανέθεσε απευθείας την εν λόγω μελέτη, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., καθόσον με το από 17.1.2013 έγγραφο του φερόμενου ως δικαιούχου προσκομίστηκε ενώπιον του Κλιμακίου ο σχετικός φάκελος του έργου που είχε καταρτιστεί από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου πριν από την εν λόγω ανάθεση (14.10.2011), από τον οποίο προκύπτει ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή του αναδόχου καθορίστηκε εκ των προτέρων με σαφή τρόπο, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 3326/2005 και την ισχύουσα, κατά τον χρόνο ανάθεσης, απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη ανάθεση ανάθεση εργασίας σε ιδώτη μελετητή για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο, ενώ ανάγεται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων του Δήμου, προσωπικού. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο τούτο κρίνει ότι η ανατεθείσα μελέτη αντιστοιχεί στην κατηγορία 13 που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ.2 του ν. 3316/2005 στην οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι μελέτες διαχείρισης υδατικών πόρων και δεν αποτελεί μελέτη έργου για την οποία αρμόδιο το Τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, ως εκ τούτου, νομίμως, ο Δήμος ……………… ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης η οποία δεν υπάγεται εκ του λόγου τούτου στα συνήθη καθήκοντα της ως άνω υπηρεσίας (τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων) του Δήμου, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπηρετεί στο τμήμα αυτό υπάλληλος με την επιστημονική  ειδικότητα του αναδόχου (Αγρονόμος Τοπογράφος). Συνεπώς, ο προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας ότι η υπό κρίση μελέτη ανατέθηκε, μη νόμιμα, διότι ανήκει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του τμήματος υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Κατόπιν τούτων, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα  μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013 σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εντέλλεται η δαπάνη.

ΜΕΛΕΤΕΣ. αμοιβή για την εκπόνηση της «Μελέτης στεγάστρων στην πλατεία ...η Επίτροπος πρόβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 209 παρ. 4 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δεν αιτιολογείται η αδυναμία της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου να συντάξει τη  μελέτη.(..) Με τα δεδομένα αυτά η επίμαχη αρχιτεκτονική μελέτη, λόγω του αντικειμένου της, εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ..., όπως αυτές περιγράφονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω μελέτη λόγω της φύσης της έπρεπε να συνταχθεί από αρχιτέκτονα μηχανικό και ότι, όπως ο Δήμος βεβαιώνει, οι δύο υπηρετούντες αρχιτέκτονες μηχανικοί του ήταν πλήρως επιφορτισμένοι με άλλα καθήκοντα, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου δεν είχε πράγματι τη δυνατότητα να προβεί στη σύνταξή της..(..) Κατ’ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί

Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη αφενός μεν ότι αντικείμενο των ως άνω συμβάσεων ήταν η αναθεώρηση και μερική, όπου απαιτείτο, τροποποίηση των παλαιότερων οριστικών μελετών των σχετικών έργων, αφετέρου δε ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των αναδόχων υπολογίστηκε, κατ’ εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου ΓΕΝ.4Β, αντί του ορθού ΓΕΝ.8Β, της Β΄ Βελτίωσης Κανονισμού Προεκτιμωμένων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (που αφορά την παροχή υπηρεσιών εξειδικευμένων έργων, ή έργων που απαιτούν ειδικές μεθόδους κατασκευής) εκ των υστέρων, ήτοι μετά τη λήψη των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και την υπογραφή των οικείων συμβάσεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ο Δήμος ..... ανέθεσε απευθείας τις επίμαχες μελέτες, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Τούτο δε, διότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των φερόμενων ως δικαιούχων υπολογίστηκε αυθαίρετα, ήτοι χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον ανωτέρω Κανονισμό, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής ή μη της ανωτέρω εξαιρετικής διάταξης.

Η ως άνω μελέτη αφορά μεν σε αντικείμενο που εμπίπτει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού, καθόσον και δεν είναι ειδικής φύσεως, πλην όμως από τα στοιχεία του φακέλου, και ειδικότερα από την 15083/5.3.2012 βεβαίωση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών περί της στελεχώσεως της υπηρεσίας, σε συνδυασμό με το 31340/1.7.2010 έγγραφο της εν λόγω υπηρεσίας προς την Τ.Υ.Δ.Κ., προκύπτει αδυναμία αυτής να προβεί στην εκπόνησή της, λόγω έλλειψης προσωπικού και κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού. Ως εκ τούτου, νομίμως ο Δήμος προσέφυγε σε ιδιώτη μελετητή, μετά και την εκδήλωση αδυναμίας της Τ.Υ.Δ.Κ. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας να εκπονήσει την εν λόγω μελέτη (βλ. και άρθρο 209 παρ. 4 Δ.Κ.Κ.). Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή της αναδόχου υπολογίστηκε, κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, στο ποσό των 11.700 ευρώ (βλ. σχετικό πινάκιο αμοιβής), μη νομίμως για την ανάθεση αυτής προσέφυγε ο Δήμος στη διαδικασία του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., καθόσον η προεκτιμώμενη για την ανάθεση αμοιβή υπολογίστηκε από το Δήμο αυθαίρετα, χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και υπηρεσιών, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλής κρίση για την εφαρμογή ή μη της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Και τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η τελικώς καταβληθείσα δαπάνη (11.214,63 ευρώ) δεν υπερβαίνει το όριο της διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., το οποίο ποσοστό του 30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ Τάξης, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης αυτής για τη συγκεκριμένη κατηγορία των τοπογραφικών μελετών, ανέρχεται στα (30% Χ 38.826=) 11.647,80 ευρώ, διότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής και την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας που αυτή προβλέπει δεν προϋπολογίστηκε με νόμιμο τρόπο η προεκτιμώμενη αμοιβή (βλ. Πράξη VII Τμ. 168/2011). Πλην όμως, με δεδομένο ότι η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 209 δεν αποκλείει την περίπτωση εσφαλμένου υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής και λαμβάνοντας υπόψη, εν προκειμένω, τη μικρή διαφορά μεταξύ προεκτιμώμενης, σύμφωνα με τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, αμοιβής, όπως αυτή προσδιορίστηκε με το πινάκιο αμοιβής (11.710 ευρώ) και του ορίου νόμιμης προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατ’ άρθρο 209 παρ. 3 Δ.Κ.Κ. για την συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης (11.647,80 ευρώ), το Τμήμα κρίνει, ότι η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης δεν οφείλεται σε πρόθεση των αρμόδιων οργάνων να καταστρατηγήσουν τις διατάξεις περί απευθείας ανάθεσης μελετών, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών, ως προς την συνδρομή των απαιτούμενων από τις εν λόγω διατάξεις προϋποθέσεων, για τη νομιμότητα της δαπάνης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:(..)Επειδή, ο ν. 3316/2005, που ρυθμίζει την ανάθεση και εκτέλεση «δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών» (Α΄42) ορίζει, στο άρθρο 2 παρ. 2 ότι «Οι μελέτες, ανάλογα με το αντικείμενό τους, διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: (1) (8) Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων) (3) (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων. (14)». Η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου 2 προβλέπει ότι το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελετών και η αντιστοιχία του με το γνωστικό αντικείμενο των μελετών, που δικαιούνται να εγγραφούν ανά κατηγορία στο Μητρώο Μελετητών, προσδιορίζεται με υπουργική απόφαση. Τέτοια κανονιστική απόφαση δεν έχει ακόμη εκδοθεί. Εξ άλλου, και οι προϊσχύσασες διατάξεις (άρθρον μόνον του π.δ. 541/1978, Α.116) διέκριναν τις μελέτες σε 26 κατηγορίες, «αναλόγως του κυρίου αντικειμένου αυτών», χωρίς, όμως, να προσδιορίζουν ειδικότερα το αντικείμενο κάθε κατηγορίας μελέτης. Περαιτέρω, το άρθρο 4 παρ. 7 του ίδιου νόμου (3316/2005) ορίζει ότι με υπουργική απόφαση «εγκρίνεται, με βάση τις ισχύουσες εκάστοτε τεχνικές προδιαγραφές, κανονισμός προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών» και ότι «η εφαρμογή τιμών του κανονισμού για τον καθορισμό της προεκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων είναι υποχρεωτική για τις αναθέτουσες αρχές». Με βάση την ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη, εκδόθηκε η απόφαση ΔΜΕΟ/α/0/1257/2005 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄ 1162), με την οποία εγκρίθηκε Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (Κ.). Στο κεφάλαιο Ε΄του Κανονισμού αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση ΔΜΕΟ/α/ο/2361/2006 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β΄58) προβλέπεται σχετικά με τις μελέτες ύδρευσης (αρθ.ΥΔΡ 5Α) «5.4 Μελέτη δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης δεξαμενής ύδρευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα υπολογίζεται συναρτήσει του όγκου της δεξαμενής5.5 Μελέτη έργων αντλιοστασίου ύδρευσης. Η ενιαία τιμή προεκτιμώμενης αμοιβής (Α) για την εκπόνηση μελέτης αντλιοστασίου ύδρευσης, η οποία περιλαμβάνει πλήρη υδραυλικό σχεδιασμό και διαστασιολόγηση υγρών και ξηρών θαλάμων, καθορισμό διαστάσεων και σταθμών λειτουργίας, καθώς και μελέτη ανωδομής, στην οποία θα υπάρχουν οι απαραίτητες προβλέψεις για την ορθή εγκατάσταση του πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη του πάσης φύσεως Η/Μ εξοπλισμού που εγκαθίσταται, υπολογίζεται συναρτήσει της επιφάνειας κάλυψης του αντλιοστασίου.. Σε περίπτωση που απαιτούνται ειδικές θεμελιώσεις, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 30%».

Αρμοδιότητες αποφαινομένων οργάνων για τις μελέτες έργων της Γ.Γ.Α.Ο αρμόδιος για τα θέματα της Γ.Γ.Α. Υπουργός (ή ο Γ.Γ.Α.), επί των έργων της Γ.Γ.Α., δεν έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει την προσθήκη ειδικών επί πλέον όρων σε διακήρυξη διαγωνισμού, ούτε να αποφασίζει για την εφαρμογή της διαδικασίας δημοπράτησης έργου με προεπιλογή και του συστήματος υποβολής προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη - κατασκευή. Μέχρι να εκδοθεί η κ.υ.α. της παρ.2 του άρθρου 45 του Ν 3316/2005, για τις μελέτες των έργων της Γ.Γ.Α. εξακολουθούν να υφίστανται οι αρμοδιότητες των οργάνων αυτής, σύμφωνα με τις οργανικές διατάξεις της.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο προληπτικού ελέγχου του VII Τμήματος κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον δεν προκύπτει ότι ο Δήμος ..... απευθύνθηκε στην αρμόδια Τ.Υ.Δ.Κ. για τη σύνταξη της μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας της περιοχής, ούτε περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου έγγραφο του Προϊσταμένου της Τ.Υ.Δ.Κ., με το οποίο να επιβεβαιώνεται η αδυναμία της τελευταίας να συντάξει τη μελέτη, πριν η Δημαρχιακή Επιτροπή του Δήμου λάβει την απόφαση περί απευθείας ανάθεσης εκπόνησης αυτής, κατά παράβαση της προαναφερόμενης ρητής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 4 του ν. 3463/2006. Άλλωστε, το υποβληθέν, με αριθμ. πρωτ. 7176/8.12.2010 έγγραφο της Προϊσταμένης της Τ.Υ.Δ.Κ. της Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης ..... της Περιφέρειας ..... προς το Δήμο ....., με το οποίο βεβαιώνεται ότι η Τ.Υ.Δ.Κ. αδυνατεί να εκπονήσει τη μελέτη, λόγω κατάργησης της Υπηρεσίας από 1.1.2011, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3852/2010, φέρει ημερομηνία μεταγενέστερη της κρίσιμης ως άνω 182/2007 απόφασης της Δημαρχιακής Επιτροπής.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Αίτηση ανάκλησης της 313/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με δεδομένα αυτά και αφού ληφθεί περαιτέρω υπόψη ότι δεν χορηγήθηκε παράταση, κατά τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος, για το χρονικό διάστημα μετά τη συμπλήρωση της οριακής προθεσμίας, η έγκριση του 1ου Συγκριτικού Πίνακα στις 23.5.2012 έγινε σε χρόνο μετά την ολοκλήρωση της κύριας σύμβασης, όπως ορθά έκρινε και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, χωρίς, εν προκειμένω, να ασκεί επιρροή το χρονικό σημείο έναρξης των σχετικών διαδικασιών, που προηγούνται της έγκρισης του Συγκριτικού Πίνακα.Γ. Όσον αφορά τις συμπληρωματικές μελέτες, μόνο αυτές που αφορούν στις συγκοινωνιακές εργασίες περιλαμβάνονται νομίμως στην υπό έλεγχο συμπληρωματική σύμβαση, καθόσον αυτές πράγματι κατέστησαν αναγκαίες από το απρόβλεπτο γεγονός της μεταγενέστερης έκδοσης της ΔΜΕΟ/ο/612/16.2.2011 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Β΄702), με την οποία δόθηκαν νέες οδηγίες συστημάτων αναχαίτισης οχημάτων. Αντίθετα, για τις λοιπές συμπληρωματικές μελέτες προκύπτουν τα εξής: 1. Στατικές Μελέτες, που αφορούν την κατασκευή των Άνω Διαβάσεων των σηράγγων: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση, που συνοδεύει τον 1ο Συγκριτικό Πίνακα και στην οποία ουδόλως αναφέρεται η εγκριθείσα Μ.Π.Ε., η ανάγκη επανασχεδιασμού των τεχνικών των περιοχών εισόδου και εξόδου προέκυψε ύστερα από την οριστική μελέτη οδοποϊίας και την εκπόνησή της με βάση την συμπληρωματική επίγεια τοπογραφική αποτύπωση, ώστε να εξασφαλιστεί η μη διακοπή της κυκλοφορίας της υφισταμένης Ε.Ο. …. – ..... _ …. – …..ς. Επίσης, λόγω των γεωτεχνικών παραμέτρων που προέκυψαν από τις γεωτεχνικές έρευνες θα έπρεπε να επανασχεδιαστούν τα μέτωπα, ώστε να προσαρμόζονται καλύτερα στη μορφολογία του εδάφους. Ως εκ τούτου δεν προκύπτει ότι πρόκειται για μελέτες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, καθόσον η μη πρόβλεψη των οχλήσεων, που τα έργα αυτά θα προκαλούσαν στην υπάρχουσα Ε.Ο., οφείλεται σε αβλεψία, ενώ η μορφολογία του εδάφους δεν συνιστά απρόβλεπτο, αφού προϋπάρχει και θα έπρεπε να έχει ληφθεί υπόψη πριν από τη δημοπράτηση του έργου. Η Μ.Π.Ε., που επικαλούνται οι αιτούντες ως στοιχείο απρόβλεπτο, μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης, αφενός ουδόλως μνημονεύεται στην αιτιολογική έκθεση, αφετέρου δεν αποτέλεσε τη βάση των πρόσθετων αυτών μελετών, αφού, όπως προκύπτει από το από 11.11.2010 έγγραφο της αναδόχου σύμπραξης, ο 1ος Συγκριτικός Πίνακας υποβλήθηκε ενώπιον της Αναθέτουσας Αρχής πολύ πριν από την έγκριση της Μ.Π.Ε. 2. Στατική μελέτη, που αφορά τη μόνιμη επένδυση της σήραγγας και Ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες: Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η επιλογή του ημιεγκάρσιου αερισμού δεν οφείλεται σε κάποιο απρόβλεπτο γεγονός, αφού και το μήκος της σήραγγας και η διπλή κατεύθυνσή της ήταν εκ των προτέρων γνωστή, αλλά στην επανεκτίμηση του αρχικού σχεδιασμού του έργου, με σκοπό τη βελτίωσή του, που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο ημιεγκάρσιος αερισμός συνιστά, «για αμιγώς τεχνικούς λόγους, την οικονομικότερη ασφαλή λύση για τους επιβάτες οχημάτων». Ως εκ τούτου είναι μη νόμιμη και η συμπληρωματική στατική μελέτη για την κατασκευή της ψευδοροφής, αφού η θεμελίωση του απροβλέπτου αυτής στηρίζεται στην μελέτη του ημιεγκάρσιου αερισμού. 3. Υδραυλικές Μελέτες: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση και επαναλαμβάνεται και στην αίτηση ανάκλησης, ο αριθμός των εγκάρσιων οχετών και η θέση αυτών αποτελούσαν μέρος της οριστικής μελέτης αποχέτευσης, που ανατέθηκε με την αρχική σύμβαση και ως εκ τούτου κανένα απρόβλεπτο δεν προκύπτει για την εκπόνηση επιπλέον υδραυλικών μελετών, ενώ δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοιο η αδυναμία υπολογισμού της αμοιβής τους εξαρχής, την οποία φέρεται να θέλει να θεραπεύσει η παρούσα «συμπληρωματική» μελέτη. 4. Τοπογραφικές Μελέτες: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Συγκριτικό Πίνακα, η ανάγκη για τις πρόσθετες αυτές μελέτες συνδέεται άμεσα με τις τροποποιήσεις των στατικών, κυρίως, μελετών, ως προς την κατασκευή των Άνω Διαβάσεων και την εξασφάλιση της κυκλοφορίας της υφιστάμενης Ε.Ο.. Συνεπώς, αφού οι ως άνω μελέτες (στατικές), όπως και ανωτέρω ελέχθη δεν κατέστησαν αναγκαίες εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων, ομοίως δεν είναι νόμιμη και η συμπληρωματική ανάθεση των ως άνω τοπογραφικών μελετών. Περαιτέρω, από κανένα στοιχείο δεν αποδεικνύεται ότι οι επικαλούμενες περιφράξεις και κατασκευές δεν προϋπήρχαν της δημοπράτησης της αρχικής μελέτης. 5. Γεωτεχνικές Μελέτες: Η αναφερόμενη στην αιτιολογική έκθεση αύξηση της δαπάνης εκτέλεσης των γεωτρήσεων της σήραγγας εξαιτίας του μεγάλου βάθους αυτών τυγχάνει παντελώς αόριστη, ενώ η πολύ κακή ποιότητα του πετρώματος στα μεγάλα βάθη δεν αιτιολογείται για ποιο λόγο συνιστά απρόβλεπτο. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης ως και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση κατά της 313/2012 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τον οικείο νόμο (3316/2005) ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση μελέτης ή παροχής υπηρεσιών της παρ. 2 (εδάφ. α΄ και β΄, αντίστοιχα) του άρθρου 1 του ως άνω νόμου. Και ναι μεν ισχυρίζεται ο διατάκτης της δαπάνης ότι με την επίμαχη σύμβαση δεν ανατέθηκε η εκπόνηση μελέτης, αλλά η «παροχή τοπογραφικών υπηρεσιών», οι οποίες μπορούσαν, κατά τους ισχυρισμούς του, ν΄ ανατεθούν απ΄ ευθείας με απόφαση του Δημάρχου κατ΄ επίκληση της διατάξεως της παρ. 9 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ., πλην όμως, όπως προκύπτει από το παρατιθέμενο στη σύμβαση και στην πιστοποίηση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών αντικείμενο των ανατεθεισών και εκτελεσθεισών, αντίστοιχα, εργασιών, αυτές αφορούν εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, και θα μπορούσαν ν΄ ανατεθούν απευθείας -αν συνέτρεχαν και οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ.- μόνο με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής. Πέραν δε τούτου ακόμη και αν συνιστούσαν τοπογραφικές απλώς υπηρεσίες και όχι μελέτη, όπως διατείνεται ο διατάκτης της δαπάνης, πάλιν δε θα ήταν νόμιμη η απευθείας ανάθεση αυτών κατ΄ επίκληση της παρ. 9 του άρθρου 209, καθόσον με τη διάταξη αυτή επιτρέπεται η απ΄ ευθείας ανάθεση της παροχής υπηρεσιών, οι οποίες δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3316/2005. Οι τοπογραφικές όμως αυτές εργασίες ανατέθηκαν στον φερόμενο ως δικαιούχο, «για την υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου», όπως υποστηρίζει ο Δήμος στο 11370/10.5.2010 απαντητικό έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας. Συνεπώς, και αν ακόμη δεν αποτελούσαν μελέτη κατά την έννοια του εδάφ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, πάντως θα ενέπιπταν στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών της διατάξεως της παρ. 2 εδάφ. β΄ του άρθρου 1 του ν.3316/2005, στην οποία μάλιστα παραπέμπει το ως άνω έγγραφο. Τέλος, ναι μεν επιτρέπεται από το άρθρο 209 παρ. 3 του Δημοτικού Κώδικα η κατ΄ εξαίρεση των διαγωνιστικών διαδικασιών απ΄ ευθείας ανάθεση μελέτης, πλην όμως εν προκειμένω δεν συντρέχουν ούτε οι προϋποθέσεις που θέτει το εν λόγω άρθρο, καθόσον αφενός μεν δεν ελήφθη σχετική απόφαση για την ανάθεση από την αρμόδια κατά την παράγραφο αυτή Δημαρχιακή Επιτροπή και αφετέρου ο προϋπολογισμός της ανατεθείσας τοπογραφικής μελέτης υπερβαίνει το 30% του ορίου της αμοιβής του πτυχίου Α΄ τάξεως για τις μελέτες αυτές, όπως τούτο ορίζεται στην προεκτεθείσα υπουργική απόφαση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την ανάθεση της μελέτης, η εντελλόμενη για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.