Αρχαιολογικά έργα -Κατάτμηση/Ειδικότερα δε όσον αφορά τα δημόσια έργα, το εάν επιμέρους εργασίες συνιστούν ή όχι ενιαίο έργο κρίνεται επί τη βάσει λειτουργικών κριτηρίων και, πιο συγκεκριμένα, βάσει της οικονομικής και της τεχνικής λειτουργίας του αποτελέσματος στο οποίο αποβλέπουν οι εργασίες αυτές, λαμβανομένων υπόψη στοιχείων, όπως είναι, ιδίως, η ταυτόχρονη έναρξη των διαδικασιών ανάθεσής τους και η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, εντός του οποίου πρόκειται αυτές να εκτελεστούν (βλ. Πράξεις 18/2007, 26/2005, 133/2004, 72/2003 IV Τμ. Ελ. Συν.). Συνεπώς, είναι παράνομη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για καθεμιά κατηγορία εργασιών με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης του έργου, αφού με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η περιγραφή των άνω διατάξεων και ειδικότερα η αποφυγή της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, που παρέχει περισσότερες εγγυήσεις για την τελική επιλογή της πράγματι συμφερότερης προσφοράς. Συνακόλουθα, είναι άκυρη η σύμβαση που συνάπτεται για την εκτέλεση των παρανόμως (με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης) ανατεθεισών εργασιών και μη νόμιμη η δαπάνη που γίνεται για την εκτέλεση των άκυρων αυ

Ο προσφεύγων ζητά: α) την εκ νέου προκήρυξη του διαγωνισμού ως σύμβαση δημοσίου έργου (και όχι ως σύμβαση προμήθειας), β) τη ματαίωση της υπάρχουσας διαδικασίας λόγω σφαλμάτων, παραλείψεων και ασαφειών στη διακήρυξη. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την εγκατάσταση και λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων, συμπεριλαμβάνοντας προμήθεια εξοπλισμού, εκτεταμένες εργασίες εγκατάστασης, μελέτες, ηλεκτρομηχανολογικούς και υδραυλικούς έργα, καθώς και δοκιμαστική λειτουργία. Το σύστημα θα αποτελεί τεχνικό έργο σταθερά προσδεδεμένο στο έδαφος με ενιαίο τεχνικοοικονομικό σκοπό.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας πράξεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι ως άνω εργασίες συνιστούν δημόσιο έργο διότι αφορούν στη συντήρηση υπαρχουσών υποδομών του αεροδρομίου, δηλαδή στη συντήρηση ενός ήδη υφιστάμενου δημοσίου έργου που συμβάλλει στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας (με την εισροή τουριστών), καθώς και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών που διακινούνται από και προς αυτό.  Ακολούθως, για την εκτέλεσή του απαιτείται χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μέσων το δε αποτέλεσμα των εργασιών αφενός ελέγχεται ώστε να διαπιστωθεί εάν ανταποκρίνεται στα πρότυπα και στους κανονισμούς ασφαλείας αφετέρου συνδέεται σταθερά με το έδαφος και καθίσταται συστατικό του.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Ανάθεση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργοληπτικές εταιρείες για την εκτέλεση συμβάσεων, με αντικείμενο την αποκατάσταση οδών από θεομηνία και τις εργασίες συντήρησης ασφαλτοτάπητα, καθόσον το αντικείμενο εκάστης σύμβασης, συνιστά τεχνικό έργο, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι, από την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των εργασιών, συνάγεται ότι με τις επίμαχες συμβάσεις, για την εκτέλεση των οποίων απαιτούνται τεχνικές γνώσεις-μέθοδοι και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, ανατέθηκαν έργα οδοποιίας, που συνδέονται με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό. Κατά συνέπεια, η ανάθεση εκτέλεσής τους διέπεται από τις διατάξεις του ν. 3669/2008 και, ως εκ τούτου, μη νομίμως, ο Δήμος προσέφυγε στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατ'εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 209 του ν. 3463/2006 και 83 του ν. 2362/1995, που αφορούν στην εκτέλεση εργασιών, αφού η συνολική αξία εκάστου έργου υπερβαίνει το ποσό των 10.271,46 ευρώ

Η Πράξη 171/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του έργου «Κατασκευή υποδομών της οδικής σύνδεσης του νέου Νοσοκομείου Σπάρτης». Το έργο, προϋπολογισμού 4.233.064,52 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και συμβατικού τιμήματος 3.725.127,86 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), εντάσσεται στο πλαίσιο της Σύμβασης Δωρεάς με το Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος και χαρακτηρίστηκε ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας. Ως αποτέλεσμα του ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού, αναδείχθηκε προσωρινά ανάδοχος η πρώτη μειοδότρια εταιρεία. Διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρξαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, και ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

"Εργασίες επιδιόρθωσης δημοτικού κτιρίου"Εντούτοις, ενόψει του ότι με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/ 2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ/τος 171/1987, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του άνω Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το προαναφερόμενο μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο, εργολήπτη, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 15 παρ. 1 του π.δ/τος 171/1987, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Η εν λόγω εσφαλμένη ερμηνευτική εκδοχή είχε άλλωστε αποτυπωθεί και στην εγκύκλιο ΥΠΥΜΕΔΙ ΔΝΣα/οικ. 68559/ Φ.18/19.10.2016, που ίσχυε κατά την έκδοση της απόφασης απευθείας ανάθεσης του επίμαχου έργου, ενώ η ορθή ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων, ήτοι η εφαρμογή των παρ. 5 και 6 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 και για την ανάθεση μικρών έργων του άρθρου 15 του π.δ/τος 171/1987 υποδείχθηκε από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων στις 23.10.2017, ήτοι μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, δια της ανάρτησης στην ιστοσελίδα της σχετικής ανακοίνωσης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Εργασίες αποκατάστασης δημοτικής οδού (...) Εντούτοις, ενόψει του ότι με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του ν. 4412/ 2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ/τος 171/ 1987, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του άνω Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το προαναφερόμενο μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο, εργολήπτη, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 15 παρ. 1 του π.δ/τος 171/1987, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Η εν λόγω εσφαλμένη ερμηνευτική εκδοχή είχε άλλωστε αποτυπωθεί και στην εγκύκλιο ΥΠΥΜΕΔΙ ΔΝΣα/οικ. 68559/Φ.18/19.10.2016, που ίσχυε κατά την έκδοση της απόφασης απευθείας ανάθεσης του επίμαχου έργου, ενώ η ορθή ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων, ήτοι η εφαρμογή των παρ. 5 και 6 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 και για την ανάθεση μικρών έργων του άρθρου 15 του π.δ/τος 171/1987 υποδείχθηκε από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων στις 23.10.2017, ήτοι μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, δια της ανάρτησης στην ιστοσελίδα της σχετικής ανακοίνωσης (Ε.Σ. Πρ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 57/2018). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Καταβολή αμοιβής για εργασίες επισκευής και συντήρησης κτιρίων:....ενόψει του ότι με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. (67) του  ν. 4412/2016 καταργούνται ρητά μόνο τα άρθρα 9, 10, 14, 16 και 17 του π.δ/τος 171/1987, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του άνω Δήμου υπέλαβαν ότι μπορούσαν νόμιμα να αναθέσουν το προαναφερόμενο μικρό έργο στον προαναφερόμενο, κατά την κρίση τους κατάλληλο, εργολήπτη, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 15 παρ. 1 του π.δ/τος 171/1987, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Η εν λόγω εσφαλμένη ερμηνευτική εκδοχή είχε άλλωστε αποτυπωθεί και στην εγκύκλιο ΥΠΥΜΕΔΙ ΔΝΣα/οικ.68559/Φ.18/19.10.2016, που ίσχυε κατά την έκδοση της απόφασης απευθείας ανάθεσης του επίμαχου έργου, ενώ η ορθή ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων, ήτοι η εφαρμογή των παρ. 5 και 6 του άρθρου 118 του   ν. 4412/2016 και για την ανάθεση μικρών έργων του άρθρου 15 του π.δ/τος 171/ 1987 υποδείχθηκε από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων στις 23.10.2017, ήτοι μετά την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, δια της ανάρτησης στην ιστοσελίδα της σχετικής ανακοίνωσης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει κατ’ αρχάς ότι ο καθαρισμός των ρεμάτων και των χανδάκων, από τα φερτά, λόγω των ισχυρών βροχοπτώσεων, υλικά, συνιστά εργασία δυνάμενη να εκτελεστεί προσηκόντως από επαγγελματίες χωματουργικών εργασιών, οι οποίοι διαθέτουν απλώς τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία, και όχι δημόσιο τεχνικό έργο, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο διαφωνών Επίτροπος, αφού ούτε το αποτέλεσμα αυτών συνίσταται σε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση ή επισκευή, συνδεόμενη κατά τρόπο άμεσο, διαρκή και σταθερό με το έδαφος, ούτε απαιτεί τη χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων.

Η απόφαση 1096/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή της εταιρείας «…ΑΕ» κατά της πράξης 6/2025 του Επιτρόπου ΠΕ Τρικάλων, η οποία έκρινε παράνομη την ανάθεση έργου στον Δήμο Τρικκαίων. Το έργο, ύψους 1,32 εκατ. ευρώ, αφορούσε την αποκατάσταση ζημιών και αντιπλημμυρικών εργασιών στον Ληθαίο ποταμό μετά την κακοκαιρία Daniel. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο Δήμος μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016). Ο λόγος ήταν ότι η ανάγκη δεν ήταν κατεπείγουσα, δεδομένης της παρέλευσης 18 περίπου μηνών από το φαινόμενο ως την εκκίνηση της διαδικασίας και του μόνιμου χαρακτήρα των έργων (όπως η αντικατάσταση του φράγματος).