Οδοιπορικά έξοδα.Δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν έχει εκδοθεί η απαιτούμενη από την διάταξη του άρθρου 3 του ν. 2685/1999 εντολή μετακίνησης της φερόμενης ως δικαιούχου υπαλλήλου από το αρμόδιο για το διορισμό αυτής όργανο, ήτοι τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών ή τα ειδικά για το σκοπό αυτόν εξουσιοδοτημένα όργανα

Εξώδικος συμβιβασμός. (..) Με τα δεδομένα αυτά, ο ως άνω εξώδικος συμβιβασμός μεταξύ του Δήμου ... και της δικαιούχου του ελεγχόμενου εντάλματος δεν είναι νόμιμος, καθόσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται - ως προς τα ουσιαστικά, εσωτερικά στοιχεία του συμβιβασμού - η προσήκουσα υλοποίηση της ανατεθείσας προμήθειας χωματουργικού υλικού, δοθέντος ότι δεν έχει εκδοθεί σχετικό πρωτόκολλο παραλαβής της αρμόδιας επιτροπής του Δήμου που να βεβαιώνει την παραλαβή του υλικού, περαιτέρω δε τα επικαλούμενα τιμολόγια πώλησης της προμηθεύτριας δεν φέρουν υπογραφή παραλήπτη, ενώ τα οικεία δελτία αποστολής φέρουν υπογραφή αγνώστου προσώπου. Εξάλλου, δεν προκύπτει ότι ο εν λόγω εξώδικος συμβιβασμός έχει περιβληθεί τον έγγραφο τύπο της σύμβασης, που συνιστά αναγκαίο κατά νόμο δικαιολογητικό για την πληρωμή της εντελλόμενης δαπάνης.... Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εξώδικος συμβιβασμός.(...) Ενόψει των προεκτεθέντων, η αιτία του εξώδικου συμβιβασμού πηγάζει από, μη νομίμως, συναφθείσα σύμβαση παροχής υπηρεσιών, και ως εκ τούτου ο συμβιβασμός αυτός, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, δεν είναι νόμιμος, παρελκομένης της εξέτασης του προβαλλόμενου από τον Επίτροπο λόγου που αφορά στο χρόνο κατάρτισης της σύμβασης. Τέλος, λόγω της σοβαρότητας της ως άνω παράβασης o προβαλλόμενος λόγος περί συγγνωστής πλάνης είναι απορριπτέος (πρβ. αιτιολογικές σκέψεις 13-1 της Οδηγίας 2007/66/ΕΚ, απόφ. ΔΕΕ της 11.9.2014, C-19/13, Ministero dell’ Interno VS Fastweb Spa). Συνεπώς η δαπάνη του επιμάχου Χ.Ε ερείδεται επί μη νομίμου συμβιβασμού, και ως  εκ τούτου το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΕΞΟΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ:(...)το 188, οικονομικού έτους 2008, χρηματικό ένταλμα πληρωμής, ποσού 517,83 ευρώ, που εκδόθηκε από το Δήμο … και αφορά στην καταβολή εξόδων κίνησης, διανυκτέρευσης και ημερήσιας εκτός έδρας αποζημίωσης στη φερόμενη ως δικαιούχο, …, δημοτική σύμβουλο του εν λόγω Δήμου προκειμένου να συμμετάσχει στο 13ο Συνέδριο εκλεγμένων γυναικών που διοργανώθηκε στα Ιωάννινα από 19.6.2008 έως 22.6.2008. Τη θεώρηση του χρηματικού αυτού εντάλματος αρνήθηκε ο Επίτροπος, με την αιτιολογία ότι η συμμετοχή της φερόμενης ως δικαιούχου στο ως άνω συνέδριο δεν προκύπτει ότι έγινε για εκτέλεση υπηρεσίας, ούτε συμβάλει στην εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου και συνεπώς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως λειτουργική.(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η συμμετοχή της φερόμενης ως δικαιούχου δημοτικού συμβούλου στο συγκεκριμένο συνέδριο αποσκοπούσε στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου, καθόσον οι ως άνω περιγραφόμενες θεματικές ενότητες του συνεδρίου άπτονταν αρμοδιοτήτων του Δήμου, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006) και ειδικότερα στους αναφερόμενους στο άρθρο αυτό τομείς της ανάπτυξης (τουρισμός), του περιβάλλοντος, του πολιτισμού, της απασχόλησης (προώθηση και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας), καθώς και της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης (εφαρμογή πολιτικών για την υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων, συμβουλευτική υποστήριξη θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας κ.λ.π.). Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου, το χρηματικό αυτό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Εξώδικος συμβιβασμος.(..) Από τις προεκτεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι στην περίπτωση που το αντικείμενο της καταρτιζόμενης από δήμο σύμβασης υπερβαίνει το ποσό των 2.500 ευρώ, επιβάλλεται, για λόγους ασφάλειας δικαίου, ο έγγραφος τύπος, ο οποίος είναι συστατικός, με συνέπεια τυχόν παράλειψή του να καθιστά τη σχετική σύμβαση άκυρη (..) Περαιτέρω, όμως, ο συναφθείς μεταξύ του Δήμου ... και της ανώνυμης εταιρείας .... εξώδικος συμβιβασμός πάσχει, διότι η αξίωση που με αυτόν αναγνωρίστηκε δεν απορρέει από νομίμως συναφθείσα σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αφού δεν τηρήθηκε ο αναγκαίος προς τούτο συστατικός έγγραφος τύπος, σε κάθε δε περίπτωση δεν αποδεικνύεται η ουσιαστική βασιμότητά της, αφού δεν προσκομίζεται κανένα από τα προβλεπόμενα στο π.δ. 28/1980 στοιχεία από τα οποία μπορεί να προκύψει χωρίς αμφιβολία η εκτέλεση των εργασιών, η ποσότητα αυτών και ο τρόπος προσδιορισμού της αξίας τους (μελέτη, προϋπολογισμός, παραλαβή των εργασιών από την αρμόδια Επιτροπή του Δήμου και σύνταξη του σχετικού πρωτοκόλλου παραλαβής), αλλά μόνο το εκδοθέν από την ως άνω εταιρεία τιμολόγιο και μια βεβαίωση του Δημάρχου περί της εκτέλεσης και παραλαβής των εργασιών. Εξάλλου, οι διατάξεις των άρθρων 904 Α.Κ. επ. δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για τη διενέργεια δαπάνης, η δε ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηρίου δύναται να επιδιωχθεί (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 294/2014). Συνεπώς, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, αφού ερείδεται σε άκυρο εξώδικο συμβιβασμό, ο οποίος δεν υποχρεώνει τον Δήμο σε παροχή.

Επιχορήγηση εταιρείας για διοργάνωση κινηματογραφικού φεστιβάλ:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος εταιρείας από το Δήμο. Ειδικότερα, κατά την κατάθεση της αίτησής της η ως άνω εταιρεία δεν προσκόμισε τον αναλυτικό προϋπολογισμό της προς επιχορήγηση πολιτιστικής δραστηριότητας (διοργάνωση φεστιβάλ κινηματογράφου), ώστε αφενός ο Δήμος να έχει τη δυνατότητα να διαγνώσει την ανάγκη για την επιχορήγηση της αιτούσας και να καθορίσει το ύψος αυτής, αφετέρου ο Αναπληρωτής Επίτροπος να κρίνει εάν συντρέχει υπέρβαση ή μη των άκρων ορίων της ασκούμενης διακριτικής ευχέρειας. Πλην όμως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο Δήμος συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβε ότι η εταιρεία δικαιούτο επιχορήγησης, ενόψει της προηγούμενης πολιτιστικής δράσης της (μεταξύ άλλων, διοργάνωση φεστιβάλ στην πόλη επί επτά έτη). Δεδομένου, μάλιστα, ότι η εταιρεία προσκόμισε με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος αναλυτικό προϋπολογισμό και πρόγραμμα του φεστιβάλ, ενώ παράλληλα συνδέει το ποσό της επιχορήγησης με συγκεκριμένες δαπάνες στις οποίες υπεβλήθη, κρίνεται ότι, έστω και εκ των υστέρων, αποδεικνύεται ότι το συνολικό ποσό της επιχορήγησης προοριζόταν για την κάλυψη εξόδων διοργάνωσης κινηματογραφικού φεστιβάλ. Εξάλλου, απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης τυγχάνει ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, καθόσον ο ισολογισμός από τον οποίο, κατά την 16/2016 πράξη διαφωνίας, προκύπτει ότι το ποσό της επιχορήγησης αφορά στην κάλυψη λειτουργικών δαπανών της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, αφορά στο προηγούμενο έτος (2015). Τούτο δε, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή, εν προκειμένω, η κάλυψη και λειτουργικών δαπανών με το ποσό της επίμαχης επιχορήγησης, το οποίο, δεδομένου ότι είναι μικρότερο από το προϋπολογισθέν για την κάλυψη των πολιτιστικών εκδηλώσεων ποσό (15.589,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, έναντι 2.000,00 ευρώ), εξαντλείται στο σύνολό του για την κάλυψη των εν λόγω εξόδων.

Εξώδικος συμβιβασμος. (..)Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκ. ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο εξώδικος συμβιβασμός, μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου ... και της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος εταιρείας, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, είναι άκυρος. Και τούτο, διότι η αιτία του εξώδικου συμβιβασμού για το διάστημα από 19.5.2010 έως και 30.6.2011 δεν είναι έγκυρη, αφού στηρίζεται σε μη νόμιμη παράταση σύμβασης, σύμφωνα με όσα έχουν κριθεί με την 52/2012 Πράξη του IV Tμήματος... Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες δαπάνες ερείδονται επί εν όλω άκυρου συμβιβασμού και, συνεπώς, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.4/54/2017.

 

Συμμετοχή του Δήμου στην αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι όσον αφορά στους προβαλλόμενους από το διαφωνούντα Επίτροπο λόγους μη θεώρησης του ελεγχόμενου εντάλματος, η εντελλόμενη με αυτό δαπάνη είναι νόμιμη, διότι από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως από το περιεχόμενο της προσκομισθείσας οικονομοτεχνικής μελέτη βιωσιμότητας της φερόμενης ως δικαιούχου ανώνυμης δημοτικής εταιρείας, η οποία (μελέτη) έχει το οριζόμενο στην 43886/3.8.2007 απόφαση του Υφυπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης περιεχόμενο, προκύπτει ότι η αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου αποσκοπεί στην υλοποίηση ενός επενδυτικού προγράμματος και στην επέκταση των καταστατικών της δραστηριοτήτων που θα έχουν ως επακόλουθο την αύξηση του κύκλου εργασιών της και των εσόδων της κατά τα επόμενα πέντε έτη, γεγονός που θα καταστήσει αυτήν όχι απλά βιώσιμη αλλά κερδοφόρα. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός του διαφωνούντος Επιτρόπου ότι δεν προσκομίστηκαν στοιχεία διαχείρισης κατά την πρώτη περιόδο χρήσης της ανωτέρω δημοτικής ανώνυμης εταιρείας πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, κατόπιν του 47674/13.9.2011 εγγράφου του, προσκομίστηκαν οι ισολογισμοί των δύο πρώτων εταιρικών χρήσεων της εταιρείας, από τους οποίους προκύπτουν κέρδη ποσού 15.827,96 ευρώ για το έτος 2009 και ποσού 42.882,09 ευρώ για το έτος 2010. Περαιτέρω, από τις προεκτιθέμενες διατάξεις δεν συνάγεται απαγόρευση αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου δημοτικής ανώνυμης εταιρείας μέσα στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της, ενώ εν προκειμένω το ποσό αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας κατά 500.000,00 ευρώ είναι κατώτερο του ιδρυτικού της κεφαλαίου (775.000,00 ευρώ). Τέλος, και ο ισχυρισμός του Επιτρόπου ότι από την προαναφερόμενη οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας προκύπτει ότι με την ως άνω χρηματοδότηση του Δήμου ... προς τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία καταστρατηγούνται τόσο οι κανόνες του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου για την κατ’ αρχήν απαγόρευση χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, όσο και οι διατάξεις του 259 του ν. 3463/2006, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι το ποσό της αύξησης του μετοχικού κεφάλαιου της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας πρόκειται να αναλωθεί για την κάλυψη των λειτουργικών της δαπανών και την ταμειακή της διευκόλυνση προκειμένου να εξυπηρετήσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις προς τρίτους. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας είναι αβάσιμοι και εφόσον δεν συντρέχει άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης, το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Εξώδικος συμβιβασμός.(αποκατάσταση υλικής ζημίας και της ηθικής βλάβης). Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρά το γεγονός ότι τηρήθηκαν τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία του εξώδικου συμβιβασμού, ήτοι η προβλεπόμενη στο άρθρο 103 παρ. 2 περ. η΄ του Δ.Κ.Κ. διαδικασία, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προέκυψε κατά τρόπο αναμφισβήτητο ότι  συντρέχουν τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψη του εν λόγω εξώδικου συμβιβασμού. Ειδικότερα, από τα συνοδεύοντα το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτουν κατά τρόπο βέβαιο και αδιαμφισβήτητο οι συνθήκες πρόκλησης της ζημίας, οι οποίες προσδιορίζονται μόνον κατά δήλωση της δικαιούχου, ούτε η ακριβής έκταση αυτής, καθόσον για τις επικαλούμενες από τη δικαιούχο κακώσεις δεν προσκομίζονται ενώπιον του Τμήματος τα απαραίτητα παραστατικά στοιχεία (όπως ιατρικές βεβαιώσεις). Τέλος, η απλή διαπίστωση από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου ότι στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε στύλος με πινακίδα σήμανσης, ο οποίος αποξηλώθηκε και αποκαταστάθηκε η επιφάνεια έδρασης εκτός της Υπηρεσίας αυτής, δεν αρκεί για να θεμελιώσει την ευθύνη του Δήμου, αφού δεν αποδείχθηκε ότι η ως άνω κατάσταση ήταν ικανή από μόνη της να επιφέρει το ζημιογόνο αποτέλεσμα και ως εκ τούτου δεν αποδεικνύεται ο αντικειμενικός αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της επελθούσας ζημίας και της παράλειψης των οργάνων των δήμου να συντηρήσουν τη νησίδα, ούτε εξάλλου προκύπτει ότι εξετάστηκε η συνδρομή τυχόν συντρέχοντος πταίσματος της δικαιούχου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και επομένως αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αποζημίωσης σε υπαλλήλους Δήμου:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Κλιμάκιο τούτο κρίνει τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι εν τοις πράγμασι, απορρίφθηκε το αίτημα της φερόμενης ως δικαιούχου που διαβιβάστηκε από το Δήμο ... περί καταβολής αποζημίωσης σ’ αυτήν από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας (βλ. και το 22615/27.5.2013 έγγραφο της Δ/νσης Κοινωνικής Προστασίας του Δήμου), πρέπει να γίνει δεκτό ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν αποτέλεσαν γενιουσιουργό λόγο έκδοσης του επίμαχου τίτλου πληρωμής, συνακόλουθα έρεισμα για την καταβολή της επίμαχης αποζημίωσης οι διατάξεις της ΚΥΑ Π2/οικ.2673/2001 «Τροποποίηση και συμπλήρωση Προγραμματικών Αποφάσεων περί παροχής Κοινωνικής Προστασίας» (Β΄ 1185). Το νόμιμο έρεισμα της δαπάνης ενός χρηματικού εντάλματος πληρωμής μπορεί όμως να εξετασθεί, αυτεπαγγέλτως, στο πλαίσιο διενέργειας του προληπτικού ελέγχου, ως εκ τούτου, αντικείμενο της παρούσας διαφωνίας συνιστά σε κάθε περίπτωση η έρευνα της νομιμότητας της αιτίας έκδοσης του υπό έλεγχο τίτλου πληρωμής, όπως αυτή προκύπτει από την αιτιολογία των σχετικών διοικητικών πράξεων. Στο πλαίσιο αυτό συνεκτιμάται ότι ο Δήμος αποδέχεται, μετά την πρώτη μάλιστα ενταλματοποίηση της δαπάνης, την υπαιτιότητα των οργάνων αυτού και συγκεκριμένα την ύπαρξη βλάβης του δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων, την οποία είχε υποστεί το δίκτυο πριν από δεκατέσσερα (14) έτη, αναλαμβάνει δε την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης για ζημίες που φέρεται ότι υπέστη η ιδιοκτησία της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος ένεκα της φερόμενης ως παράνομης παράλειψης των οργάνων αυτού.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν ερείδεται επί νόμιμης αιτίας και, ως εκ τούτου, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει, όπως βάσιμα αν και με διαφορετική αιτιολογία επικαλείται η διαφωνούσα Επίτροπος, να θεωρηθεί.