Καταβολή αμοιβής σε δημοσιογράφο …για τις υπηρεσίες που αυτός παρέσχε στο Γραφείο Τύπου, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων του Δήμου (...) Εντούτοις, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη  ότι α) στο άνω Γραφείο του Δήμου υπηρετεί μία και μόνο υπάλληλος, κλάδου ΔΕ χειριστών Η/Υ με βαθμό Γ΄ (βλ. 38259/14.10.2015 βεβαίωση         του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών του Δήμου),            β) με τις διατάξεις των άρθρων 11 του ν. 3833/2010 και πρώτου παρ. ΣΤ (υποπαράγραφος ΣΤ1) του ν. 4093/2012 έχει κατ’ ουσία εξαλειφθεί η δυνατότητα των Ο.Τ.Α. να προσλαμβάνουν οιοδήποτε προσωπικό μέχρι και την 31.12.2016 και γ) σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο Δήμος …είναι ο τρίτος μεγαλύτερος σε πληθυσμό Δήμος της ….,  κρίνει ότι η ανάθεση των επίμαχων εργασιών στον άνω δημοσιογράφο παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένη. Συνεπώς, ο πρώτος λόγος άρνησης της Επιτρόπου είναι αβάσιμος, ο δε δεύτερος παρίσταται αλυσιτελής, καθόσον ακόμη και εάν η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αμοιβή πρέπει κατά νόμο να επιβαρυνθεί με Φ.Π.Α., τούτο και μόνο δεν καθιστά      άνευ ετέρου παράνομη την καταβολή της καθαρής αξίας της. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη         είναι νόμιμη και ως εκ τούτου το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Επιχορήγηση :Με αυτά τα δεδομένα, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη. Ειδικότερα, δεν ήταν απαραίτητη η ανάλωση του ποσού της τακτικής επιχορήγησης προκειμένου να χορηγηθεί έκτακτη, καθόσον στο πλέγμα των διατάξεων περί επιχορηγήσεων των ν.π.δ.δ. των δήμων δεν προβλέπεται τέτοια προϋπόθεση. Περαιτέρω, η δυνατότητα έκτακτης επιχορήγησης του ν.π.δ.δ. προβλέπεται ευθέως από τις διατάξεις του Κ.Δ.Κ. που ανωτέρω παρατίθενται, ως εκ τούτου δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι δεν ορίζεται η επιχορήγηση αυτή ως πόρος   στη συστατική του πράξη. Εξάλλου, μπορεί μεν στην 174/30.7.2018  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Δήμου να μη διαλαμβάνεται ότι η επιχορήγηση προς το ν.π.δ.δ. ήταν έκτακτη, από τη μεταγενέστερη όμως απόφαση 214/12.9.2018 έγκρισης του προϋπολο-γισμού του ν.π.δ.δ., όπου ρητώς αναφέρεται στο σχετικό τίτλο του Κ.Α. ότι πρόκειται για έκτακτη επιχορήγηση, προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο κατά την έγκριση γνώριζε την αιτία της δαπάνης, τον προορισμό και τον έκτακτο χαρακτήρα αυτής. Τέλος, η πραγματοποίηση της συναυλίας τελούσε υπό την αίρεση της έγκρισης παραχώρησης του Ωδείου ....... του Αττικού, που έλαβε χώρα στις 10.7.2018, επομένως δεν ήταν δυνατή η πρόβλεψη της επίμαχης δαπάνης και η ένταξή της στον προϋπολογισμό έτους 2018 του ν.π.δ.δ., ο οποίος καταρτίσθηκε στο τέλος του προηγούμενου έτους 2017.  

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ακολούθως, το Κλιμάκιο ομοφώνως κρίνει ότι μη νομίμως στην 53/2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κεφαλονιάς περί εγκρίσεως των όρων του δανείου δεν αναφέρεται το ύψος της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσεως αυτού, ... ενώ ούτε στη σχετική ... απόφαση του Δ.Σ του Τ.Π.Δ, με την οποία καθορίσθηκαν οι ειδικές προϋποθέσεις δανειοδοτήσεως και στην οποία παραπέμπει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται σχετική αναφορά.(...)Η συμβατική αναγνώριση, όμως, από το Δήμο απαιτήσεως, όπως αυτή έχει προσδιορισθεί από τον δανειστή του, χωρίς να είναι βέβαιο ότι αντικρύζει πραγματικές οφειλές του προς αυτόν, καθώς και η ανάληψη ανελαστικών δανειακών υποχρεώσεων για την εξόφληση μιας τέτοιας απαιτήσεως, ... αποκλείει κάθε δυνατότητα επ’ έλαττον αναπροσαρμογής του ποσού του δανείου σε περίπτωση διαπιστώσεως μικρότερου του κατ’ αρχήν συμφωνημένου χρεωστικού ανοίγματος, όπως προβλέπεται στην παρ. 9 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως, δημιουργώντας ασάφεια ως προς τις πραγματικές προβλέψεις της συμβάσεως επί του συγκεκριμένου ζητήματος.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής συμβάσεως μεταξύ του Δήμου Κεφαλονιάς και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για την κάλυψη χρεωστικού ανοίγματος του Δήμου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω,            το Κλιμάκιο κρίνει ότι από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης συνάγεται κατά ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, ότι, αν και φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αυτή συνιστά κατ’ ουσία, αφενός μεν, απευθείας ανάθεση από το Δήμο στην….. μελετών του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005, αφετέρου ως προς τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης, απευθείας ανάθεση υπηρεσιών του άρθρου 1        παρ. 2β του ν. 3316/2005, όπως, κατ’ ορθή ερμηνεία του πρώτου λόγου διαφωνίας, βασίμως υποστηρίζει και η Επίτροπος. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης προεχόντως δε, από τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών προκύπτει       ότι δεν αφορά σε αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο κοινά εξυπηρετούμενου δημόσιου σκοπού, που όπως προεκτέθηκε απαιτείται να αφορά η προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010. Αντίθετα, όπως προκύπτει, η ….υποχρεούται, έναντι καταβολής ανταλλάγματος    από το Δήμο (145.000,00 ευρώ), στην εκπόνηση, προς αυτόν, μελετών και την παροχή υπηρεσιών που είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό και παρέχονται ελεύθερα στον ιδιωτικό τομέα από οποιονδήποτε δραστηριοποιούμενο στο σχετικό τομέα μελετητή και πάροχο. Περαιτέρω, οι άλλοι δύο συμβαλλόμενοι,     ο Δήμος ..... και η Περιφερειακή Ενωση Δήμων Δυτικής Μακεδονίας, έχουν υποτυπώδη συμμετοχή στην επίμαχη προγραμματική σύμβαση, αναλογικά με το συνολικό αντικείμενό της, καθόσον οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται από αυτούς διατυπώνονται με αόριστο τρόπο όπως βασίμως υποστηρίζει η Επίτροπος με το δεύτερο λόγο διαφωνίας της, ενώ ως προς         την υποχρέωση του Δήμου ..... περί εγκρίσεως των μελετών που θα εκπονηθούν από την….., αυτή συνιστά εκ του νόμου προβλεπόμενη υποχρέωσή του, η δε πρόβλεψη για την  υλοποίηση από τον Δήμο των έργων που απορρέουν από τις ανατεθείσες μελέτες δεν αποτελεί υποχρέωση που    αφορά την υλοποίηση της παρούσας προγραμματικής σύμβασης, τέλος,             δε, όπως ρητά διατυπώνεται και στην προπαρατεθείσα παράγραφο 5.1.4            του παραρτήματος της προγραμματικής σύμβασης, η ..... στα πλαίσια       της προγραμματικής σύμβασης αναλαμβάνει το σύνολο του έργου ως            «οιονεί αυτεπιστασία». Συνεπώς, τα μέρη δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την, εκ μέρους τους, εκτέλεση κοινά εξυπηρετούμενου δημοσίου σκοπού, όπως απαιτεί η προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, αλλά ο Δήμος λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει       την εκπόνηση μελετών και την παροχή υπηρεσίας εκ μέρους της .......          Εξάλλου, η ως άνω απευθείας ανάθεση αντιβαίνει στη μνημονευθείσα διάταξη του άρθρου 268 του Κ.Δ.Κ., καθόσον το ποσό της ανάθεσης (145.000,00 ευρώ) υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση σε αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία Ο.Τ.Α. εκπόνησης μελέτης ή παροχής υπηρεσιών συναφών ή συνδεόμενων με το αντικείμενο της δραστηριότητάς της. Πέραν αυτού, δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχει και η     έτερη προϋπόθεση που θέτει η ανωτέρω διάταξη ως προς την ανάθεση εκπόνησης μελέτης, σύμφωνα με την οποία απαιτείται επιπλέον η επιχείρηση     να μπορεί να εκτελέσει την μελέτη με ίδια μέσα, ήτοι με δικό της προσωπικό       ή συνεργάτες αντίστοιχου τίτλου σπουδών ή ειδικότητας. Και τούτο διότι       στην ελεγχόμενη σύμβαση προβλέπεται η δυνατότητα της ...... περί εξωτερικών αναθέσεων σε τρίτους, με την προϋπόθεση αυτές να αποτυπώνονται για κάθε δράση χωριστά και να μην ξεπερνάνε στο σύνολο της προγραμματικής σύμβασης το 10% του συμβατικού οικονομικού αντικειμένου της. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς, το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δεν είναι λειτουργική κατά τα ανωτέρω δαπάνη, η οποία εξυπηρετεί την αξιοποίηση ή βελτίωση αλλότριας περιουσίας, ήτοι, μεταξύ άλλων, περιουσίας κινητής ή ακίνητης που ανήκει κατά κυριότητα σε άλλο ν.π.δ.δ., καθόσον η δαπάνη αυτή επάγεται ωφέλεια μόνο στο τελευταίο (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 207, 141/2010, 105, 129, 179/2009, 2, 207/2008, 338, 257, 39/2006). Δύναται, όμως, να θεωρηθεί λειτουργική εκείνη η δαπάνη που συντελεί στη βελτίωση μεν αλλότριας περιουσίας, συνεπάγεται, όμως, ωφέλεια για το Δήμο, στον οποίον έχει παραχωρηθεί η χρήση και εκμετάλλευση της περιουσίας αυτής, κινητής ή ακίνητης, για μακρό χρονικό διάστημα και συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην πιο αποτελεσματική εκπλήρωση των σκοπών του.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη η εκπόνηση μελέτης για την κατασκευή του έργου «προσθήκη κατ’ επέκταση Η/Χ και αντικατάσταση στέγης στο δημοτικό αναψυκτήριο ...», παρόλο που αφορά ακίνητο ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητρόπολης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου, εξυπηρετεί την αποτελεσματική εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου ..., καθόσον επάγεται ωφέλεια για το Δήμο, στον οποίο έχει νομίμως παραχωρηθεί η χρήση και εκμετάλλευση του ακινήτου αυτού και μάλιστα για μακρό χρονικό διάστημα (είκοσι έτη), ο οποίος άλλωστε ήδη εκμεταλλεύεται το ως άνω Δημοτικό Αναψυκτήριο εκμισθώνοντας το. Επιπλέον, ο Δήμος ….. προβαίνοντας στην προαναφερόμενη μελέτη εκπληρώνει αναληφθείσα υποχρέωσή του προς την ως άνω Ιερά Μητρόπολη, σχετικά με τους όρους παραχώρησης του ακινήτου αυτού, καθόσον η παραχώρηση πραγματοποιήθηκε με σκοπό την ανάπλαση και αξιοποίηση του χώρου, ο δε όρος αυτός συντελεί αποτελεσματικά στην εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου.

Λειτουργία και συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμάτων: Με τα δεδομένα αυτά που προηγουμένως έγιναν δεκτά η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) Νομού ..., πρέπει να γίνει δεκτή, καθώς και η παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Επιτρόπου του Ε.Σ. στο Ν. ... και, δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε δι’ αυτής άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής να υπογραφεί η οικεία σύμβαση. Ανακαλεί την 1/2011πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό .... Και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης παροχής υπηρεσιών «Λειτουργία και Συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων» της 3ης Διαχειριστικής Ενότητας του νομού ..., κατά το σκεπτικό.

Ανάθεση εργασιών σε τρίτους. Mε την κρινόμενη αίτησή της, η φερόμενη ως δικαιούχος του εντάλματος προβάλλει ότι η ανάθεση των προαναφερόμενων εργασιών σε αυτή  παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένη, ενόψει της υποστελέχωσης των άνω Υπηρεσιών του Δήμου και του φόρτου εργασίας των υπηρετούντων σε αυτές υπαλλήλων....Από το 29623/15.9.2015 δε έγγραφο του Δημάρχου, που    επίσης επικαλείται και προσκομίζει η αιτούσα, προκύπτει ότι οι εννέα υπηρετούντες στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου υπάλληλοι είναι επιφορτισμένοι με την επίβλεψη 30 μελετών και 25 έργων, συνολικού προϋπολογισμού 62.000.000 ευρώ. Ενόψει των άνω πραγματικών συνθηκών, που  δεν διασφαλίζουν την αποτελεσματική εκ μέρους των άνω Υπηρεσιών του Δήμου διεκπεραίωση των υποθέσεων του προαναφερόμενου Γραφείου  και δοθέντος περαιτέρω ότι με τις διατάξεις των άρθρων 11 του  ν. 3833/2010 και πρώτου παρ. ΣΤ (υποπαράγραφος ΣΤ1) του ν. 4093/2012 έχει κατ’ ουσία εξαλειφθεί η δυνατότητα των Ο.Τ.Α. να προσλαμβάνουν οιοδήποτε προσωπικό μέχρι και την 31.12.2016, το Τμήμα κρίνει ότι η ανάθεση των επίμαχων εργασιών στην αιτούσα παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένη. Συνεπώς, η αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με  αυτή πράξη....Ανακαλεί την 268/2014 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα.

ΜΕΛΕΤΕΣ- Συμπληρωματική σύμβαση:, ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 294/2018 Πράξης του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ανεξαρτήτως του ότι, όπως ορθώς κρίθηκε από  το Ζ΄ Κλιμάκιο με την υπό ανάκληση Πράξη του, δεν αποδείχθηκε  στην ελεγχόμενη περίπτωση ότι συντρέχουν οι απρόβλεπτες εκείνες περιστάσεις που δικαιολογούν την  ανάθεση της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης,  η σύναψη αυτής  είναι μη νόμιμη για τον πρόσθετο, όπως κρίθηκε, λόγο ότι το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης  συνιστά μη επιτρεπόμενη από το ν. 3316/2005 εκ των υστέρων επέκταση και μεταβολή του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, δοθέντος ότι η διενέργεια των επίμαχων υδρομετρήσεων, ανεξαρτήτως της αναγκαιότητάς τους για την ολοκλήρωση της αρχικής μελέτης, αποτελούσε εξαρχής διακριτό και αυτοτελές τμήμα παροχής υπηρεσιών υδρομετρήσεων-και όχι μελετών που είναι το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης- το οποίο είχε ρητά αποσπαστεί από την αρχική σύμβαση μελέτης, με σκοπό να πραγματοποιηθεί από τη ΔΕΥΑΜΒ ..., ο δε προτεινόμενος από την ανάδοχο στην από 6-6-2018 τεχνική έκθεση Α΄ Φάσης εξοπλισμός για την διενέργεια των μετρήσεων ουδέποτε αποτέλεσε αντικείμενο της αρχικής σύμβασης... Ο λόγος ανάκλησης περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων της ΔΕΥΑΜΒ κρίνεται επίσης απορριπτέος  ως αβάσιμος, με δεδομένο το σταθερό  νομοθετικό πλαίσιο  και την πάγια  νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου  ως προς τις προϋποθέσεις σύναψης των συμπληρωματικών συμβάσεων, οι οποίες πρέπει να  συντρέχουν σωρευτικά..Δεν ανακαλεί τη 294/2018 Πράξη του  Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη ανάθεση ανάθεση εργασίας σε ιδώτη μελετητή για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο, ενώ ανάγεται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων του Δήμου, προσωπικού. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο τούτο κρίνει ότι η ανατεθείσα μελέτη αντιστοιχεί στην κατηγορία 13 που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ.2 του ν. 3316/2005 στην οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι μελέτες διαχείρισης υδατικών πόρων και δεν αποτελεί μελέτη έργου για την οποία αρμόδιο το Τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, ως εκ τούτου, νομίμως, ο Δήμος ……………… ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης η οποία δεν υπάγεται εκ του λόγου τούτου στα συνήθη καθήκοντα της ως άνω υπηρεσίας (τμήμα υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων) του Δήμου, ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπηρετεί στο τμήμα αυτό υπάλληλος με την επιστημονική  ειδικότητα του αναδόχου (Αγρονόμος Τοπογράφος). Συνεπώς, ο προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας ότι η υπό κρίση μελέτη ανατέθηκε, μη νόμιμα, διότι ανήκει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του τμήματος υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Κατόπιν τούτων, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα  μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013 σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εντέλλεται η δαπάνη.

Υπηρεσίες υποστήριξης του εκπαιδευτικού του έργου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επίμαχη προσωρινή πρόσληψη προσωπικού δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις του ν. 2190/1994. Εντούτοις, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη του ότι  στις εγκαταστάσεις του άνω ν.π.δ.δ. φιλοξενούνται συνολικά περί τα 600 βρέφη και νήπια, καθώς και ότι ο Πρόεδρος αυτού, ήδη από το μήνα Φεβρουάριο του έτους 2016, είχε ζητήσει,  με το 216/4.2.2016 έγγραφό του, την υλοποίηση των 21 συνολικά διορισμών που εκκρεμούσαν δυνάμει των τελικών πινάκων κατάταξης της 1/225Μ/2009 διακήρυξης, αίτημα που ικανοποιήθηκε μόνο μερικώς με την πρόσληψη 4 μονίμων υπαλλήλων,  κρίνει  ότι  τα  αρμόδια  όργανα  του  άνω  ν.π.δ.δ.  δεν  ενήργησαν  με πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, αλλά διότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι η ανάγκη για την εύρυθμη λειτουργία των τμημάτων του συνιστούσε νόμιμο λόγο για τη σύναψη της άνω σύμβασης κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 9 του ν. 3463/2006...Για το λόγο αυτό δικαιολογείται η θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, καθώς και όσων  εκδοθούν για την πληρωμή όμοιων υπηρεσιών που τυχόν παρασχεθούν μέχρι τη λήξη της άνω σύμβασης.