ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Υπουργείο σε δικαιούχους για την προμήθεια ειδών συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων ξηράς κατόπιν διενέργειας ανοιχτών δημόσιων διαγωνισμών για τους εξής λόγους: 1) Κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 και 5, καθώς και του άρθρου 10 του π.δ. 118/2007: α) δεν δημοσιεύθηκε περίληψη διακηρύξεων στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της ΕτΚ, ενώ  δεν προβλέπεται αντίστοιχη εξαίρεση με την επικαλούμενη διάταξη του ν. 3681/2010, β) δεν τηρήθηκε η προθεσμία των τριάντα ημερών, μεταξύ της δημοσίευσης και της διενέργειας του διαγωνισμού. γ) η περίληψη των διακηρύξεων είναι αόριστη. 2) κατά παράβαση του άρθρου 21 περ. η΄ του π.δ. 118/2007, η κατακύρωση  στον εκάστοτε μοναδικό προσφέροντα έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών 3) Κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β΄ του π.δ. 118/2007, δεν έχει προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους και 5)  δεν προκύπτει με σαφήνεια το ποσοστό αυξομείωσης των ποσοτήτων των ζητούμενων κατά περίπτωση υλικών.

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε ιδιωτική εταιρεία για τις υπηρεσίες καθαρισμού των χώρων  Σχολής, κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 10 του π.δ/τος 118/2007 (ΦΕΚ 150 Α), συντμήθηκε η προθεσμία διενέργειας του διαγωνισμού, και β) η προσφορά της άνω μειοδότριας εταιρείας θα έπρεπε να είχε απορριφθεί, κατά τα οριζόμενα  στο άρθρο 7 παρ. 2 της διακήρυξης, αφού οι αναγραφόμενες σ’ αυτή μηνιαίες κατ’  απασχολούμενο άτομο αμοιβές υπολείπονταν των ελάχιστων νομίμων. Νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος μειοδοτικού διαγωνισμού στον προσφέροντα τη χαμηλότερη τιμή, χωρίς να χρειάζεται κάποια άλλη πρόσθετη προυπόθεση, (άρθρο 20 παρ.2 α του π.δ.118/2007). 

Προμήθεια χειρουργικών μοσχευμάτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία πάσχει κατά τις ως άνω διαπιστωθείσες νομικές πλημμέλειες. Ειδικότερα, η μη αναφορά στην περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των επιμέρους ειδών των υπό προμήθεια μοσχευμάτων, όπως προσδιορίζονταν στο μέρος Β΄ της 2/2013 διακήρυξης, καθώς και των επιμέρους ποσοτήτων των ειδών αυτών, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω πρόκειται για ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από την παρεμβαίνουσα εταιρεία. Εξάλλου επήλθε τροποποίηση των όρων του διαγωνισμού, αφού στο αρχικό κείμενο της διακήρυξης δεν προσδιορίζονταν οι ποσότητες και οι προϋπολογισθείσες ανά είδος δαπάνες..ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε, άλλωστε, η αιτούσα επικαλείται ότι παρασχέθηκε σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα της δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενο της διακήρυξης μέσω τυχόν διαδικτυακής ανάρτησης αυτής..(.)Κατ’ ακολουθία αυτών, που προηγουμένως έγιναν δεκτά, η ένδικη αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση είναι απορριπτέες ως αβάσιμες,​

Από τις παρατεθείσες διατάξεις (π.δ. 118/2007, ν. 3801/2009 (Α΄ 163/4.9.2009 ) συνάγεται κατ’ αρχήν ότι, σε αντίθεση με τα ισχύοντα για τους τακτικούς (ανοικτούς ή κλειστούς) διαγωνισμούς, επί πρόχειρου διαγωνισμού, η μη δημοσίευση στον τύπο σχετικής προκήρυξης δεν καθιστά νομικώς πλημμελή τη διαγωνιστική διαδικασία. Δοθέντος, όμως, ότι σκοπός της εξαιρετικής ρύθμισης του άρθρου 2 παρ. 4 του π.δ/τος 118/2007 είναι να καταστήσει περισσότερο ευέλικτη τη διαδικασία ανάθεσης, σε όσες περιπτώσεις το οικονομικό αντικείμενο της υπό σύναψη δημόσιας σύμβασης είναι τέτοιου ύψους (μέχρι του ποσού των 45.000 ευρώ και, ήδη από 12.11.2010, μέχρι του ποσού των 60.000 ευρώ ετησίως - βλ. τις Π1/7446/2002 και Π1/3305/2010 υπουργικές αποφάσεις), ώστε να δικαιολογείται η κάμψη της αρχής της διαφάνειας χάριν της ταχείας διενέργειας της προμήθειας ή της παροχής των υπηρεσιών, ουδόλως με την επίμαχη διάταξη εισάγεται απόλυτη απαγόρευση δημοσίευσης της προκήρυξης πρόχειρου διαγωνισμού, απλώς η τήρηση της διατύπωσης αυτής απόκειται, υπό το πρίσμα της γενικής αρχής του δημοσιολογιστικού δικαίου περί λειτουργικότητας των δημοσίων δαπανών, στη διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσα Αρχής, στο μέτρο που, κατά την κρίση των αρμοδίων οργάνων της, συντελεί στην προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού υποψηφίων και, κατ’ επέκταση, στην επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος του διαγωνισμού. Η άσκηση, ωστόσο, της εν λόγω ευχέρειας, που ελέγχεται ως προς τη μη υπέρβαση των άκρων ορίων της, δεν εκτείνεται μέχρι τη δημοσίευση των οικείων προκηρύξεων στο νομαρχιακό τύπο, όπως ο τελευταίος προσδιορίζεται με τις διατάξεις του ν. 3548/2007 για τα μη πανελλήνιας κυκλοφορίας έντυπα, με έδρα εκτός των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, στα οποία καταχωρούνται οι εκ του νόμου υποχρεωτικές δημοσιεύσεις των διαγωνισμών των φορέων του Δημοσίου. Και τούτο διότι οι εν προκειμένω δυνητικές δημοσιεύσεις δεν θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τον ανάδοχο, προεχόντως ως εκ του προαιρετικού τους χαρακτήρα και της έλλειψης σχετικής ρύθμισης, ούτε, όμως, και την Αναθέτουσα Αρχή, αφού, διαφορετικά, θα καταστρατηγείτο εμμέσως η τεθείσα προς περιστολή των δημοσίων δαπανών διάταξη του άρθρου 46 του ν. 3801/2009, η οποία, ακόμη και για τις κατ’ ελάχιστο υποχρεωτικές δημοσιεύσεις στο νομαρχιακό τύπο προκηρύξεων τακτικών διαγωνισμών, αποκλείει την με οποιονδήποτε τρόπο επιβάρυνση της Αναθέτουσας Αρχής, επιβάλλοντας το κόστος των δημοσιεύσεων αυτών να καταβάλλεται από τον ανάδοχο (πρβλ. την 23/2011 Πράξη IV Τμ. Ελ. Συν.).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.(συμφωνιες-πλαίσιο) Με τα δεδομένα αυτά, ο πρώτος προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, διότι η επίμαχη διαδικασία σύναψης των εν λόγω εκτελεστικών συμβάσεων διέπεται, ως εκ του χρόνου δημοσίευσης της οικείας Κ1/2013 διακήρυξης και υπογραφής των προρρηθεισών συμφωνιών-πλαίσιο, επί των οποίων η διαδικασία αυτή βασίζεται, από τις ίδιες διατάξεις που διέπουν και τις τελευταίες, δηλαδή, μεταξύ άλλων, τα π.δ. 60/2007 και 118/2007 (βλ. ανωτέρω σκέψη II Α), μη οριζομένου, εξάλλου, διαφορετικά στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 376 του ν. 4412/2016, Α΄ 147 (βλ. Ελ. Συν. Στ΄ Κλιμ. Πρ. 199, 158/2017). Ομοίως απορριπτέος τυγχάνει και ο δεύτερος προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας, δεδομένου ότι, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, οι φερόμενες ως δικαιούχοι εταιρείες κλήθηκαν, με το 21175/14.12.2016 έγγραφο της Διοικητικής Διευθύντριας του Νοσοκομείου, να προσκομίσουν δικαιολογητικά κατακύρωσης σύμφωνα με την ανωτέρω Κ1/2013 διακήρυξη και εν συνεχεία η Επιτροπή του διαγωνισμού, όπως βεβαιώνεται στο 21870/27.12.2016 Πρακτικό, διαπίστωσε αρμοδίως ότι υποβλήθηκαν όλα τα απαιτούμενα από την ως άνω διακήρυξη δικαιολογητικά κατακύρωσης του άρθρου 20 του π.δ. 118/2007, το Πρακτικό δε αυτό επικυρώθηκε με την 48/28.12.2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, ενώ, περαιτέρω, δεν προσδιορίζονται, από την Επίτροπο, κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο, τα τυχόν απαιτούμενα δικαιολογητικά κατακύρωσης τα οποία δεν κατατέθηκαν κατά την υπό κρίση διαδικασία... Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής πρέπει να θεωρηθούν.

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χα-μηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών από νοσοκομείο καθόσον μη νομίμως και κατά παράβαση του άρθρου 2 του ν.2286/1995, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, που αφορά στην ενταχθείσα στο Έ.Π.Π.2007-Πιστώσεις 2008 προμήθεια, δημοσιεύθηκε μετά τη λήξη της ισχύος του προγράμματος αυτού, ενώ η δημοσίευση θα έπρεπε να λάβει χώρα το αργότερο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2008, με δυνατότητα ολοκλήρωσης των διαγωνισμών σε μεταγενέστερο χρονικό δι-άστημα. Λόγω δε της εκπρόθεσμης δημοσίευσης της διακήρυξης και του μη επαναπρογραμματισμού της προμήθειας για το επόμενο ΈΠΠ, μη νομίμως διενεργήθηκε ο οικείος διαγωνισμός. Με την 1625/2010 Απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ανακάλεσε την ως άνω Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης.

Μη νόμιμη η δαπάνη  που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Υπουργείο για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, καθόσον κατά την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) δεν τηρήθηκαν  οι επιβαλλόμενες από το άρθρο 10 του π.δ. 118/2007 διατυπώσεις δημοσιότητας,  αφού  η περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στον εθνικό τύπο την ημέρα διεξαγωγής του διαγωνισμού και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά από την ημερομηνία αυτή. Το γεγονός, εξάλλου, ότι η προκήρυξη δημοσιεύθηκε στο πρόγραμμα διαύγεια  τριάντα ημέρες πριν το διαγωνισμό, προδήλως δεν αίρει την ανωτέρω παρανομία, καθόσον στην προκειμένη περίπτωση παραβιάσθηκαν κατάφωρα οι αρχές της διαφάνειας, του ανόθευτου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων.  

Οι φορείς που διενεργούν δημόσιους διαγωνισμούς προμηθειών οφείλουν να τηρούν όλους τους προβλεπόμενους από το νόμο κανόνες δημοσιότητας και ειδικότερα υποχρεούνται, πλην άλλων, να δημοσιεύουν περίληψη των ουσιωδών στοιχείων των διακηρύξεων των διαγωνισμών στον ελληνικό τύπο και επίσης να αποστέλλουν περίληψη των διακηρύξεων στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η περίληψη αυτή δεν επιτρέπεται να περιέχει πληροφορίες διάφορες από τις δημοσιευόμενες στον ελληνικό τύπο, μεταξύ δε των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στις οικείες διακηρύξεις είναι και η «φύση των ζητουμένων προϊόντων, με αναφορά αν η υποβολή προσφορών ζητείται για την αγορά, χρηματοδοτική μίσθωση, μίσθωση ή μίσθωση – πώληση ή για συνδυασμό αυτών» (βλ. Παράρτημα ΙV του π.δ. 370/1995 και ήδη Παράρτημα VΙΙ Α του π.δ.60/2007). Άλλωστε, σε περίπτωση μετάθεσης της ημερομηνίας διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού προμήθειας με τροποποιήσεις των όρων της διακήρυξης, κατόπιν σχετικής απόφασης του αρμόδιου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, η νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, καθώς και το γεγονός ότι έλαβαν χώρα οι ως άνω τροποποιήσεις απαιτείται να γνωστοποιείται ευρέως με σχετική ανακοίνωση, για την οποία πρέπει να τηρούνται όλες οι διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται και για τις διακηρύξεις των διαγωνισμών. Τούτο αποσκοπεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού με την επίτευξη της ευρύτερης δυνατής συμμετοχής στο διαγωνισμό, στη διασφάλιση της διαφάνειας των διαδικασιών και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων να υποβάλουν υποψηφιότητα. Η αναθέτουσα δε αρχή οφείλει να ενημερώσει την Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός για τη νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, αφετέρου για τις τροποποιήσεις ή συμπληρώσεις όρων της διακήρυξης, προκειμένου οι διαφοροποιήσεις αυτές σε σχέση με το αρχικό κείμενο της διακήρυξης να τύχουν της απαιτούμενης από τις κείμενες διατάξεις δημοσιότητας (VI Τμ. Ελ.Συν. 1860/2009, 1725/2009, 17/2009, 50/2008, 19/2007).

H ρύθμιση του άρθρου 46 του Ν. 3801/2009 (ΦΕΚ 163 Α') με την οποία προστέθηκε παρ. 3 στο άρθρο 4 του Ν. 3548/2007 (ΦΕΚ 68 Α'), αφορά το σύνολο των προβλεπομένων υποχρεωτικών δημοσιεύσεων διαγωνισμού προμήθειας ΟΤΑ Α' βαθμού και λοιπών φορέων που διέπονται από τις διατάξεις της ΥΑ 11389/1993 (ΕΚΠΟΤΑ) και όχι μόνο στις δημοσιεύσεις που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 3548/2007.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ αναλώσιμου νεφρολογικού υλικού: Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι:i) Ο επίμαχος διαγωνισμός προκηρύχθηκε και διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β του π.δ. 118/2007 και του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001.. χωρίς να έχει προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους...ii) Μη νομίμως με βάση όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά .. οι επιτροπές αξιολόγησης και ενστάσεων συγκροτήθηκαν μόνο για τη διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού και όχι παγίως και με ετήσια διάρκεια, δεδομένου ότι ούτε από την πράξη συγκρότησής τους ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει η ύπαρξη των ειδικών εκείνων περιστάσεων ..., που επιτρέπουν τη σύσταση έκτακτων (ad hoc) επιτροπών διενέργειας του διαγωνισμού..iii) Kατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 11 παρ. 1, 12 παρ. 1, 19 παρ. 1 και 4 και 20 παρ. 2 του π.δ. 118/2007 (βλ. σκ. IV) και των όμοιων όρων της διακήρυξης αποκλείστηκε η αναδειχθείσα ως μειοδότρια..iv) Κατά παράβαση των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 2 του π.δ. 118/2007 και της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 2955/2001, που επέβαλαν τον ακριβή προσδιορισμό, κατά ποσότητα και τεχνικές προδιαγραφέςτων προκηρυσσόμενων ειδών στην οικεία διακήρυξη .., κατακυρώθηκαν..v) Κατά παράβαση του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007 (βλ. σκ. V) δεν ζητήθηκε πριν την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης του Δ.Σ. του Νοσοκομείου η αποδοχή από τις οικείες αναδόχους εταιρίες των μεγαλύτερων του 50% περικοπών των ζητούμενων με τη διακήρυξη ποσοτήτων..Τέλος, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος αναγομένων στην άμεση κάλυψη των επειγουσών αναγκών του αιτούντος Νοσοκομείου, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη των ελεγχόμενων συμβάσεων, καθώς το δημόσιο συμφέρον, ήτοι εν προκειμένω το συμφέρον της παροχής υπηρεσιών υγείας,..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και η προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου να μην ανακληθεί.Δεν ανακαλεί την 9/2012 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.