Προγραμματική σύμβαση....Στην υπό κρίση υπόθεση, υποβάλλεται προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 100 του ν. 3852/2010) μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων  ... - ... και του Δήμου .... με αντικείμενο την «Υποστήριξη για τη διεξαγωγή στο ΕΣΗΔΗΣ του διαγωνισμού για την παροχή υπηρεσιών - Μεταβατική φάση διαχείρισης απορριμμάτων ΧΥΤΑ ...». Πλην όμως,  στα οικεία σχέδια που επισυνάπτονται στην 330/2019 εγκριτική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου .... και την 18/2019 απόφαση του Δ.Σ.  του ανωτέρω Συνδέσμου δεν προσδιορίζεται η προϋπολογισθείσα αξία της προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 3),  αλλά  αντιθέτως αναφέρεται ότι η « ... παρούσα προγραμματική σύμβαση είναι  άνευ οικονομικού ανταλλάγματος ...». Δεδομένου ότι  από την προϋπολογιζόμενη δαπάνη  συναρτάται  άμεσα η διάγνωση της αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας (άρθρο 98 παρ. 1 β' του Συντάγματος), και το στοιχείο αυτό δεν εξειδικεύεται στο διαβιβαστικό έγγραφο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας ούτε προκύπτει από κάποιον άλλο στοιχείο του φακέλου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του προς έλεγχο το οικείο σχέδιο σύμβασης.

Παροχή υπηρεσίων:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει  ότι εφόσον από το π.δ 31/2018 που εφαρμόζεται εν προκειμένω και από την οικεία διακήρυξη προβλέπεται ότι  στην συγκεκριμένη περίπτωση οι ναυαγοσώστες απασχολούνται για 7 ώρες ημερησίως και ειδικότερα από 10:30 πμ ως 17:30μμ, χωρίς περαιτέρω να προβλέπεται κάτι διαφορετικό από οποιοδήποτε στοιχείο του φακέλου, εσφαλμένως υπολογίστηκε με το 15404/14.5.2019 εισκομισθέν έγγραφο  η τιμή μονάδας ανά ανθρωπομήνα λαμβάνοντας υπόψη απασχόληση 8 ωρών και επηρεάζοντας κατά αυτό τον τρόπο τον προϋπολογισμό του διαγωνισμού. Περαιτέρω, και το 15504/15.5.2019 εισκομισθέν σε ορθή επανάληψη του ανωτέρω, έγγραφο εκτός του ότι εσφαλμένως  υπολογίζει το ημερομίσθιο του ναυαγοσώστη με βάση 6 ώρες και 40 λεπτά εργασίας αντί για τις προβλεπόμενες 7 ώρες, δεν αιτιολογεί την αύξηση των μηνιαίων εξόδων παρόχου υπηρεσίας από 228,81 ευρώ σε 505,81 ευρώ αλλά απλώς ισοσκελίζει την δαπάνη μετά την μείωση του ποσού του κόστους εργατικών για να εξαχθεί το ποσό των 6.250 ευρώ το οποίο είναι το επιθυμητό λόγω και του μηδενικού ποσοστού έκπτωσης της μοναδικής υποψήφιας αναδόχου.  Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι  δεν παρατίθεται σαφής τρόπος εξαγωγής της εκτιμώμενης αξίας του κάθε τμήματος του διαγωνισμού και κατ’ επέκταση της συνολικά προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτού, γεγονός που όπως αναφέρθηκε ως άνω  (βλ. σκ 4) συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαδικασίας αυτού.

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων, με το …. έγγραφο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού …, δύο (2) σχεδίων συμβάσεων, και δη 1) του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και του Δήμου ... για την υλοποίηση της πράξης «Προσωρινή ενδιάμεση λύση μέχρι την υλοποίηση της πράξης με τίτλο “Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού … 2018-2020”» και 2) του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και της εταιρείας «…..» για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.(..) αμοιβή του Πανεπιστημίου ... - Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας, ενόψει εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου.....Ενόψει αυτών, από το περιεχόμενο της σύμβασης προκύπτει ότι αυτή δεν φέρει τα χαρακτηριστικά προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του   ν.3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσία, απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών από το Δήμο ... στο Πανεπιστήμιο ... - Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας, αφού ο μεν Δήμος αποβλέπει στη λήψη των προαναφερόμενων υπηρεσιών, προκειμένου να τις αξιοποιήσει για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας εντός των εδαφικών του ορίων, και το Πανεπιστήμιο στη λήψη της συμφωνηθείσας για τις άνω υπηρεσίες αμοιβής του. Συνεπώς, οι άνω υπηρεσίες, ανεξαρτήτως της φύσης τους ως απλών υπηρεσιών ή ως υπηρεσιών που αφορούν στην εκπόνηση μελέτης, μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, υπό το μανδύα της προγραμματικής σύμβασης, στο άνω ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού η απαιτούμενη γι’ αυτές δαπάνη υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι επιτρεπτή άνευ ετέρου, βάσει του άρθρου 118 του ν. 4412/ 2016, η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία..Αποφαίνεται ότι το 370, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ...,  ποσού 14.880 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί

Υπολογισμός ποινικών ρητρών στα πλαίσια σύμβασης των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεσμευτικότητα δεδικασμένου προκύπτοντος από διαιτητική απόφαση που αφορά την ίδια σύμβαση.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Για τις παραδόσεις των συμβατικών αντικειμένων σύμβασης των Ενόπλων Δυνάμεων όπου απαιτείται υπολογισμός και επιβολή ποινικών ρητρών και τόκων δικαιοπραξίας, θα πρέπει να εφαρμοσθούν τα διαλαμβανόμενα σε σχετική απόφαση Διαιτητικού Δικαστηρίου, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από το Ελληνικό Δημόσιο με Πρακτικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, νόμιμα εγκριθέντος από τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, εκτός εάν υφίστανται νεότερα στοιχεία τα οποία θεμελιώνουν περαιτέρω εκτιμητέα υπαιτιότητα του αντισυμβαλλομένου του Ελληνικού Δημοσίου, σχετικά με τους χρόνους παράδοσης, τα οποία (στοιχεία) ενδεχομένως δεν έχουν ληφθεί υπόψη από την ανωτέρω απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου.

Αναβάθμιση του δικτύου οδοφωτισμού...Η Επιτροπή του Διαγωνισμού, αφού έλεγξε τα υποβληθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης, εισηγήθηκε την αποδοχή τους και την οριστική κατακύρωση του διαγωνισμού στην ένωση εταιρειών .... (βλ. το ΙΙΙ/10184/9.6.2020 πρακτικό). Τέλος, με την 86/12.6.2020 απόφαση  της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .... έγινε δεκτή η τελευταία εισήγηση και κατακυρώθηκε οριστικά το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην ανωτέρω ένωση εταιρειών, σύμφωνα με την οικονομική προσφορά της. Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν ασκήθηκαν ενστάσεις ή προσφυγές στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. το 19371/2.10.2020 έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών – Διοικητικών Υπηρεσιών Δήμου ...), το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης παροχής υπηρεσιών.

Προγραμματική σύμβαση- Πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών:..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον πληρούνται οι όροι της «in house» ανάθεσης, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11308/2282/12.1.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 2390/15.1.2018) έγγραφο του Περιφερειάρχη ..., σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται στη Γραμματεία του Κλιμακίου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 11308/2282/12.1.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 2390/15.1.2018) έγγραφο του Περιφερειάρχη ..., σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...», με αντικείμενο την «Υλοποίηση Ολοκληρωμένου Προγράμματος Κινδύνων που προκύπτουν από έντομα διαβιβαστές (Κουνούπια, Σκνίπες, Φλεβοτόμοι). Ανάπτυξη Μηχανισμού Ταχείας Αντίδρασης και Καταπολέμησης εντόμων διαβιβαστών στην Περιφέρεια ... και Δημιουργία Δομής Ελέγχου, Επιτήρησης και Επαγρύπνησης των Νόσων που προκύπτουν από έντομα διαβιβαστές» (τριετία 2018 – 2019 – 2020), συνολικού ποσού 5.233.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή μεταξύ του Δήμου Αθηναίων, της «..... Α.Ε.» και της «......» με το ανωτέρω περιεχόμενο, δεν αποτελεί δημόσια σύμβαση, συναπτόμενη εξ επαχθούς αιτίας, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 της Οδηγίας 2014/24//ΕΕ, αλλά είναι γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, το αντικείμενο της οποίας συνίσταται στη συνεργασία των ανωτέρω φορέων προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος (σχετ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. 2769/2011, Ζ´ Κλ. 285/2015, 128/2013, πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ.  2770, 2271/2011, Ζ´ Κλ. 175/2015). Ειδικότερα, από το υποβληθέν σχέδιο, προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους όλων των συμβαλλόμενων μερών, με αλληλοσυμπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, το δε αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης παρίσταται συναφές τόσο με τους καταστατικούς σκοπούς της «..... Α.Ε.», όσο και με εκείνους της «......», και, επομένως, οι τρεις συμβαλλόμενοι εκκινούν από κοινή αφετηρία. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν επιφέρει στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθόσον το σύνολο των ανοιχτών στον ανταγωνισμό παρασχεθησομένων υπηρεσιών και προμηθειών θα υλοποιηθούν με σειρά περαιτέρω διαγωνιστικών διαδικασιών, για τη σύναψη συμβάσεων με τρίτους φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα), ενώ η προβλεπόμενη καταβολή χρηματικών ποσών στις «..... Α.Ε.» και «......» δεν συνιστά μονομερή περιουσιακή μετακίνηση, ούτε αμοιβή τους για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, αλλά αποσκοπεί στην κάλυψη του κόστους εκτέλεσης των συμβατικών υποχρεώσεών τους, όπως αυτό αναλύεται στο σχετικό Παράρτημα του ελεγχόμενου σχεδίου. Τέλος, σε περίπτωση τυχόν παράβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη των συμβατικών τους υποχρεώσεων, προβλέπεται (άρθρα 14 και 15 του ελεγχόμενου σχεδίου) η κατάπτωση των ορισθεισών ποινικών ρητρών, και, συνεπώς, υφίσταται έλεγχος, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει κάθε φορέας δυνάμει της προγραμματικής σύμβασης.

Προγραμματική Σύμβαση: Επιμόρφωση Παιδαγωγών και Εκπαιδευτικών στην Εφαρμογή Καινοτόμων Τεχνικών Αναβάθμισης των Σχολικών Κτιρίων Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, το οποίο έχει αρμοδίως εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη (1421/13.9.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ......, 482/14.9.2018 απόφαση της Συγκλήτου του Πολυτεχνείου ...... και Δ.Σ.17/28.9.2018 Πρακτικό της .......). Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το Α.Π. 280541/5.11.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 71448/5.11.2018) έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Παιδικής Ηλικίας, Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης της Γενικής Διεύθυνσης Διοίκησης του Δήμου ......, σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι ο όρος του άρθρου 3, σύμφωνα με τον οποίο «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, εφ’ όσον με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο μετά από έγκριση της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης», πρέπει να αναμορφωθεί ως ακολούθως: «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και εφόσον, με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις, δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο εφόσον συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης».

Προγραμματική σύμβαση..:ζητείται η αναθεώρηση της 917/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι η σύμβαση δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν ορίζεται με σαφήνεια το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την ...... στον Δήμο ..... και δη δεν οριοθετείται η ακριβής έκτασή της σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής του Υπηρεσίας οι οποίες θα πρέπει, δυνάμει του άρθρου 102 παρ. 1 του Συντάγματος, να παραμείνουν στον ίδιο τον Δήμο. β) Η  προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που προβλέπει την παροχή από την ...... προς τον Δήμο συμβουλευτικών υπηρεσιών αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, τούτο προβλέπεται μόνον υπέρ των μετόχων ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού, στοιχείο που δεν συντρέχει εν προκειμένω.  γ) Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ...... δεν δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό των 26 ατόμων, και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου της σύμβασης. Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές.