ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.7/373/2016
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΆΘΕΣΗ.Καταβολή της αμοιβής του για την επισκευή και συντήρηση του υποσταθμού μέσης τάσης στο αντλιοστάσιο της περιοχής.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... μη νομίμως ανέθεσαν απευθείας την εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης για λόγους κατεπείγοντος. Και τούτο διότι δεν στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, απρόβλεπτη περίσταση, η οποία να δικαιολογεί το κατεπείγον των ανωτέρω υπηρεσιών και τη συνακόλουθη απευθείας ανάθεση αυτών, δοθέντος ότι η αναγκαιότητα επισκευής και συντήρησης του υποσταθμού δεν ανέκυψε εκτάκτως κατά τον χρόνο ανάθεσης των υπηρεσιών, αλλά είχε επισημανθεί ήδη από τον Φεβρουάριο του 2013 από τον ....., ο οποίος σε σχετική αλληλογραφία του με τον Δήμο ..... (βλ. σχετ. τα 50708/8.2.2013, 52631/20.6.2014, 53919/12.9.2014 και 54416/6.10.2014 έγγραφά του) είχε εντοπίσει τις ελλείψεις του υποσταθμού και υποδείκνυε τις απαραίτητες εργασίες, ενώ προειδοποιούσε ότι, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποδείξεις του, θα προέβαινε σε διακοπή της ηλεκτροδότησης του υποσταθμού στη ..... για λόγους ασφαλείας. Ως εκ τούτου, τα αρμόδια όργανα του Δήμου, αν και γνώριζαν την αναγκαιότητα συντήρησης και επισκευής του υποσταθμού, άφησαν να παρέλθει άπρακτο μεγάλο χρονικό διάστημα, ήτοι τρία χρόνια περίπου, χωρίς να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια αποκατάστασης των προβλημάτων, τα οποία, σε κάθε περίπτωση, είχαν επισημανθεί στο Δήμο ως αναγόμενα στη σφαίρα ευθύνης του και συνεπώς δεν δύνανται να χαρακτηριστούν ως απρόβλεπτα γεγονότα που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν και να αποκατασταθούν κατόπιν έγκαιρου προγραμματισμού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/13/2017
Προμήθεια τροφιμων-Κατάτμηση.(..)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο ανέθεσε τις ανωτέρω προμήθειες με την ως άνω διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, μετά από κατ’ επανάληψη κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών αγαθών και κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007, στο πεδίο εφαρμογής των οποίων εμπίπτουν οι επίμαχες αναθέσεις, εφόσον η ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού (..) Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεσθούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημοσίων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού...(..) Εξάλλου, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν δυνάμει του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015, προεχόντως διότι, ενώ η διάταξη αυτή θέτει, μεταξύ άλλων, ως προϋπόθεση τα σχετικά είδη να μην έχουν παραδοθεί σε εκτέλεση σχετικώς συναφθείσας σύμβασης, εν προκειμένω έχουν υπογραφεί οι προαναφερόμενες συμβάσεις, σε εκτέλεση των οποίων το Νοσοκομείο προμηθεύθηκε τα επίμαχα είδη διατροφής(..) Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα ( ...) δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/11/2016
Παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως – επισκευής:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγματεύσεως χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού. Και τούτο, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι λόγοι που επικαλείται προς αιτιολόγηση της προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, ότι, δηλαδή, η ανάδοχος, ως αποκλειστική, κατά τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου, αντιπρόσωπος του οίκου κατασκευής .... Iαπωνίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες συντηρήσεως, ενώ επίσης δεν προκύπτει ότι συντρέχουν λόγοι που σχετίζονται με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας αυτής. Ειδικότερα, από τα διαλαμβανόμενα στην 14/01/3697/43451/24.11.2014 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών του Νοσοκομείου, η οποία αποτελεί και την αιτιολογία της αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικώς με την επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας, σε συνδυασμό με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με το από 24.11.2015 έγγραφο του ιδίου ως άνω Προϊσταμένου, δεν αποδεικνύεται ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμφανίζουν συγκεκριμένη τεχνική ιδιομορφία και ότι εξαιτίας αυτής της ιδιομορφίας μόνο η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία είναι σε θέση να παράσχει τις υπηρεσίες αυτές. Η αναφορά του Νοσοκομείου στη φύση και την ιδιαίτερη προσοχή που απαιτεί η συντήρηση και επισκευή των συγκεκριμένων ενδοσκοπικών μηχανημάτων είναι γενική, καθώς αφορά όλες τις ιατροτεχνολογικές συσκευές αυτού του είδους, και δεν αποδεικνύει ότι, λόγω ειδικών τεχνικών χαρακτηριστικών των συγκεκριμένων συσκευών, είναι τεχνικά αδύνατη η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής από άλλους αναδόχους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι η φερόμενη ως δικαιούχος είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος των ενδοσκοπίων OLYMPUS και των πλυντηρίων ….ΔΕΔ/Miele στην Ελλάδα, ισχυρισμός που πάντως δεν αποδεικνύεται, αφού δεν προσκομίζεται κανένα σχετικό στοιχείο (π.χ. σύμβαση αποκλειστικής αντιπροσωπείας μεταξύ της κατασκευάστριας εταιρείας και της εταιρείας «…..»), τούτο δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτού ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι και η μόνη εξουσιοδοτημένη να παράσχει τις υπηρεσίες επισκευής και συντηρήσεως των εν λόγω μηχανημάτων, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οίκου κατασκευής, κατ’ αποκλεισμό οποιουδήποτε άλλου οικονομικού φορέως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη ΙΙ, για την κατάφαση της μοναδικότητας δεν αρκεί η έστω αποδεδειγμένη εκτέλεση των ζητουμένων υπηρεσιών με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο από τον επιλεγέντα ανάδοχο, αλλά απαιτείται ο ανάδοχος αυτός να είναι και ο μοναδικός έναντι οιουδήποτε άλλου δραστηριοποιούμενου στον ίδιο οικονομικό κλάδο παρόχου. Αλυσιτελώς, συνεπώς, προβάλλεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος διαθέτει σειρά πιστοποιητικών που αποδεικνύουν την ικανότητά της να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες, αφού τα πιστοποιητικά αυτά αποδεικνύουν μόνο την τεχνική επάρκεια της εν λόγω εταιρείας ως προς την παροχή των υπηρεσιών αυτών, γεγονός που δεν αμφισβητείται εν προκειμένω, δεν αποδεικνύουν όμως η εταιρεία αυτή είναι η μοναδική εξουσιοδοτημένη από την κατασκευάστρια εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής των ενδοσκοπικών μηχανημάτων της, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει την αναγκαία πιστοποίηση και τεχνογνωσία για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές, οδηγίες και απαιτήσεις της κατασκευάστριας εταιρείας. Σε κάθε δε περίπτωση, δοθέντος ότι η Οδηγία 2004/18/ΕΚ προβλέπει ειδικό σύστημα διαφανούς αξιολογήσεως της καταλληλότητας των υποψηφίων, με συνεκτίμηση και της τεχνικής τους επάρκειας, στην προκειμένη περίπτωση η καταλληλότητα των υποψηφίων αναδόχων σχετικά με την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, θα μπορούσε να αξιολογηθεί με διαφάνεια στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. άρθρα 46 του π.δ/τος 60/2007 και 48 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, Ελ.Συν. VI Tμ. 3264/2013). Άλλωστε, το Νοσοκομείο έχει προκηρύξει στο παρελθόν ανοικτό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών (βλ. την 46/2012 διακήρυξη, σχετική και η 14/22.11.2013 απόφαση κατακύρωσης του Δ.Σ. του Νοσοκομείου), είναι δε νομικώς αδιάφορο το γεγονός της μη προσελεύσεως σ’ αυτόν άλλων διαγωνιζομένων, πλην της φερομένης ως δικαιούχου, καθώς τούτο δεν αποκλείει την εκδήλωση ενδιαφέροντος σε τυχόν επόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες από οικονομικούς φορείς που εδρεύουν στην ημεδαπή ή σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν ήταν νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, ενώ παρέλκει η εξέταση της τυχόν συνδρομής λόγων επείγουσας ανάγκης, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, σύμφωνα με τον σχετικώς προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, αφού το Νοσοκομείο δεν επικαλείται τη συνδρομή τέτοιων περιστάσεων. Επιπλέον, η εν λόγω ανάθεση δεν ήταν νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την 11/16.12.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης από 18.12.2014 συμβάσεως με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Η παράλειψη, δε, αυτή καθιστά μη νόμιμη την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, η από 18.12.2014 σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας δεν αναρτήθηκε στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, με συνέπεια η έλλειψη αυτή, η οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχει θεραπευθεί, να καθιστά μη κανονική την επίμαχη δαπάνη (πρβλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμήμα 261, 247, 176, 165, 128, 114/2015), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον τρίτο λόγο διαφωνίας. Επιπλέον, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 3861/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 4210/2013, η πράξη συγκροτήσεως της Επιτροπής Παραλαβής των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν προκύπτει ότι αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Τέλος, κατά παράβαση των προδιαληφθεισών διατάξεων του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007, οι οποίες, ως προς τον τρόπο λειτουργίας της τριμελούς επιτροπής παραλαβής των υπηρεσιών που ανατίθενται είτε κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας είτε με τη διαδικασία τη διαπραγματεύσεως, παραπέμπουν στις ισχύουσες γενικές διατάξεις περί συλλογικών οργάνων, στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή Παραλαβής προέβη στην παραλαβή των επίμαχων υπηρεσιών αποτελούμενη από δύο μόνο μέλη, τα οποία και συνυπέγραψαν το οικείο, 120/25.2.2015, πρωτόκολλο παραλαβής, ήτοι χωρίς την ύπαρξη νομίμου απαρτίας. Τούτο, όμως, καθιστά νομικώς πλημμελές το σχετικώς συνταχθέν πρωτόκολλο παραλαβής
ΕλΣυν.Τμ/6/1906/2013
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ:..ζητείται η ανάκληση της 502/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι δεν πληρούνται εν προκειμένω, οι προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, καθώς η ανάγκη επέκτασης του φυσικού και τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύνθετης μελέτης για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους ή για λόγους αναγόμενους στην φύση της δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εν προκειμένω ως απρόβλεπτη περίσταση. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον Σ.Π. της επίμαχης σύμβασης, η μη ανάθεση γεωτεχνικών μελετών με την αρχική σύμβαση οφείλεται στην αδυναμία ακριβούς εκτίμησης της χωροθέτησης των λιμενικών έργων και άρα του αντικειμένου των ανωτέρω μελετών. Πλην όμως, η θέση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αναφορά του σημείου Α.8 του τεύχους τεχνικών δεδομένων του φακέλου του έργου ότι δεν υπάρχουν αβεβαιότητες ως προς την τεχνική λύση, τεχνική κρίση που λήφθηκε υπόψη για να δικαιολογηθεί η επιλογή της αιτούσας να προκηρύξει τη σύμβαση με τη διαδικασία του άρθρου 7 του ν. 3316/2005, ήτοι σε επίπεδο οριστικής μελέτης. Ως εκ τούτου, η σταδιακή οριστικοποίηση της χωροθέτησης των προς μελέτη έργων ήταν γνωστή εξ αρχής με συνέπεια να καθιστά αβάσιμο τον ισχυρισμό της αιτούσας περί συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων. Περαιτέρω, η γνωστή στα όργανα της αιτούσας πολυπλοκότητα του τεχνικού αντικειμένου του τελικού έργου έπρεπε να αποτελέσει τον γνώμονα κατάλληλης διαμόρφωσης του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, ενώ η δεδομένη αναγκαιότητα εκπόνησης γεωτεχνικής μελέτης για την άρτια ολοκλήρωση της μελέτης λιμενικών έργων, έπρεπε να έχει ληφθεί υπόψη εξαρχής, ώστε η σύνταξη των όρων της διακήρυξης να γίνει με κατά το δυνατό ακριβή προσδιορισμό τόσο του αντικειμένου της μελέτης όσο και της απαιτούμενης δαπάνης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί αφού υφίσταται έστω και ένας λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.
ΕλΣυν.Τμ.6/404/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται η ανάκληση της 458/2016 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Ενόψει των προεκτεθέντων συντρέχουν, κατά την πλειοψηφούσα κρίση του Τμήματος, οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, δοθέντος ότι το πρόσθετο μεταφορικό έργο προέκυψε από την αιφνίδια αλλαγή των συνθηκών μετά την δημοπρασία του ελεγχόμενου έργου, σε σχέση με εκείνες που υπήρχαν κατά το χρόνο σύνταξης των τευχών δημοπράτησης του (διακοπή λειτουργίας του λατομείου «….», που λειτουργούσε στην περιοχή της …. … και αναγκαστική λήψη των λατομικών προϊόντων από το λατομείο «…..», της λατομικής περιοχής ... του Δήμου … και από τα μεταλλεία … της εταιρείας «….»,τα οποία βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από την αρχικώς εκτιμηθείσα) οι οποίες συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις και τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης με την υφιστάμενο ανάδοχο. Και τούτο διότι,….Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η ανάδοχος εταιρεία, όπως εσφαλμένα δέχθηκε το Κλιμάκιο, να διαμορφώσει την οικονομική της προσφορά λαμβάνοντας υπόψη και το ενδεχόμενο να υποχρεωθεί να αναζητήσει άλλη πηγή προμήθειας των υλικών αυτών στην ευρύτερη περιοχή, διότι αυτό θα καθιστούσε την προσφορά της, είτε λιγότερο ανταγωνιστική έναντι των λοιπών, είτε θα μπορούσε να κριθεί απαράδεκτη ως υπερβαίνουσα τις οικείες τιμές της Υπηρεσίας. Η παύση δε λειτουργίας του πλησιέστερου λατομείου της περιοχής και η διαφοροποίηση των αποστάσεων μεταφοράς και των συνθηκών διακίνησης που είχαν ληφθεί υπόψη κατά την σύνταξη των Τευχών Δημοπράτησης για την εισκόμιση αδρανών υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αφού μετέβαλε ουσιωδώς το αντικείμενο της σύμβασης. Ο απρόβλεπτος αυτός πολλαπλασιασμός του συμβατικού κόστους, ο οποίος οδήγησε σε κατάδηλη ανατροπή της σχέσης μεταξύ παροχής και αντιπαροχής δεν μπορεί να βαρύνει μονομερώς τον ανάδοχο και να απαλλάξει την αναθέτουσα αρχή από την υποχρέωση καταβολής των αναγκαίων για την κατασκευή του έργου δαπανών. Σε κάθε περίπτωση, οι ως άνω μεταφορικές υπηρεσίες δεν μπορούν από τεχνική και οικονομική άποψη να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, καθόσον είναι αναγκαίες και προαπαιτούμενες για την ολοκλήρωση του συμβατικού αντικειμένου του έργου. Επομένως παρέχεται, εν προκειμένω, νόμιμο έρεισμα για τη σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως για τη μεταφορά των αναγκαίων αδρανών υλικών από τα πλησιέστερα προς το έργο νομίμως λειτουργούντα λατομεία και την καταβολή πρόσθετης αποζημίωσης στην ανάδοχο, με την σύνταξη ΑΠΕ κατά τις ισχύουσες διατάξεις.(...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 458/2016 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν.Κλ.4/110/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:.., μη νομίμως παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες ποσού 433.884,02 (για κάθε μήνα) ευρώ χωρίς να προηγηθεί ο προβλεπόμενος από τις διατάξεις του π.δ. 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι ακόμη και αυτή η μηνιαία δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, εκτάκτων και απρόβλεπτων περιστάσεων...(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες για όλους τους προβαλλόμενους από τον Επίτροπο λόγους και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.Μη ανακλητέα με την ΕλΣυν.Τμ.4/42/2016
ΕΣ/ΤΜ.6/1068/2018
Υπηρεσίες καθαριότητας. (..) ζητείται η ανάκληση της 153/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Υποστήριξης Στρατού .... και της παρεμβαίνουσας εταιρίας για την «παροχή υπηρεσιών καθαριότητας ...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο , το περιεχόμενο του όρου 5 παρ. 5 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι διαγωνιζόμενοι οφείλουν να υποβάλουν με το φάκελο της τεχνικής προσφοράς τους όλα τα στοιχεία του άρθρου 68 παρ. 1 του ν.3863/2010, στα οποία εμπεριέχονται και οικονομικά στοιχεία, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με τον ρητό όρο του 4 παρ. 5 της διακήρυξης, κατά τον οποίο στα περιεχόμενα του ηλεκτρονικού φακέλου της τεχνικής προσφοράς δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εμφανίζονται οικονομικά στοιχεία, τυχόν δε εμφάνιση οικονομικών στοιχείων αποτελεί λόγο απόρριψης της προσφοράς, παρίσταται αντιφατικό και δημιούργησε στη πράξη σύγχυση στους συμμετέχοντες στο υπό κρίση διαγωνισμό ως προς τον ορθό τρόπο υποβολής των στοιχείων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010. ...Εν προκειμένω, η ασάφεια των σχετικών όρων της διακήρυξης κρίνεται από το Τμήμα ουσιώδης, δοθέντος ότι είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή απαράδεκτων προσφορών .... Επιπροσθέτως, κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης η αναθέτουσα αρχή απέκλεισε από το διαγωνισμό μόνο την εταιρεία ... ..., αφού καμία εταιρεία δεν είχε υποβάλει όλα τα στοιχεία του άρθρου αυτού με την τεχνική προσφορά, σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση του άρθρου 5 παρ. 5 της διακήρυξης, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την αναθέτουσα αρχή ότι ενήργησε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και ότι προέβη σε ενέργειες που σκοπό είχαν να μην βλάψουν τον ανταγωνισμό και την ίση μεταχείριση των εταιρειών που συμμετείχαν στον υπό κρίση διαγωνισμό είναι απορριπτέα ως προδήλως αβάσιμα...Τέλος, όσον αφορά στην τρίτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι κατά τα ορθώς υπό του Κλιμακίου κριθέντα, αν και με διαφορετική εν μέρει αιτιολογία, μη νομίμως δεν ορίστηκε με το σχετικό περί δικαιολογητικών συμμετοχής άρθρο 3 της οικείας διακήρυξης ότι ο συμμετέχων, εφόσον επικαλέστηκε με την προσφορά του τις ικανότητες τρίτου οικονομικού φορέα (δάνεια εμπειρία), οφείλει να προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι δεν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον τρίτο φορέα, καθόσον η μη υποβολή των δικαιολογητικών αυτών θα απέληγε σε καταστρατήγηση των διατάξεων των άρθρων 47 και 48 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ (άρθρα 45 και 46 του π.δ/τος 60/2007), λαμβανομένου ιδίως υπόψη ότι, μεταξύ των ως άνω δικαιολογητικών, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων απόσπασμα ποινικού μητρώου, πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας καθώς και ενημερότητας εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, πιστοποιητικό εγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο, πιστοποιητικό περί μη πτώχευσης ή μη θέσης σε εκκαθάριση, που συναρτώνται με τους, κατά το άρθρο 45 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ (43 του π.δ.60/2007), λόγους αποκλεισμού από τη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, αλλά και με αυτή την ίδια τη λειτουργία των επιχειρήσεων στον οικείο επαγγελματικό χώρο. ...Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 153/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Η παρουσα δεν αναθεωρηθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1354/2018
ΕλΣυν.Τμ.6/27/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Mε τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει όλες οι ανωτέρω εργασίες που περιλαμβάνονται στη 1η συμπληρωματική σύμβαση ανάγονται σε πλημμέλειες και ελλείψεις της αρχικής μελέτης. Ειδικότερα η επικαλούμενη κλιματική αλλαγή είχε ήδη εκδηλωθεί πολύ πριν το χρόνο δημοπράτησης του έργου (από τα έτη 2009-2010) και η αναθέτουσα αρχή μπορούσε να επικαιροποιήσει την μελέτη πριν την ανάθεση του έργου. Σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει από τις μετρήσεις του σταθμού Δίου .. η αύξηση των βροχοπτώσεων δεν ήταν τόσο μεγάλης έκτασης (το έτος 2013-2014 το ύψος της βροχής ήταν 356,0, μικρότερο δηλαδή από κάθε άλλη χρονιά κατά το χρονικό διάστημα 2007-2016, ενώ κατά τα έτη 2011, 2012, 2014, 2015 η αύξηση των βροχοπτώσεων σε σχέση με τα έτη 2007, 2008 και 2009 δεν υπερέβη το 10% περίπου), ούτε ο νομός κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ώστε να δικαιολογείται η ανατροπή των συνθηκών εκτέλεσης του έργου. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι στο επίμαχο τμήμα ΧΘ 4±000 έως ΧΘ 10±300 δεν είχαν διενεργηθεί γεωτρήσεις και δεν είχε ερευνηθεί η καταλληλότητα των εδαφών ώστε να μπορεί να αποδειχθεί ότι η αλλοίωση της σύστασής τους ήταν πράγματι επιγενόμενη. Επίσης, η επικαλούμενη από τον αιτούντα αλλοίωση της σύστασης του εδάφους λόγω της αύξησης του ριζικού συστήματος των καλλιεργούμενων στη περιοχή ακτινιδίων, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται από κανένα στοιχείο του φακέλου, συνιστά και γεγονός που έπρεπε να είχε προβλεφθεί εξ αρχής δεδομένου ότι το έργο κατασκευάζεται σε εκτάσεις με κύριο προορισμό την αγροτική καλλιέργεια.(..)Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.
Μη αναθεωρητέα με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/681/2017.
ΣτΕ Τμήμα Δ' 137/2012
Διακήρυξη . Διαγωνισμός . Ανάθεση . Προσφορές. (...) Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων του π.δ. 60/2007, οι οποίες επαναλαμβάνουν τις σχετικές ρυθμίσεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, όταν η ανάθεση της συμβάσεως γίνεται βάσει του κριτηρίου της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, καταλείπεται στην αναθέτουσα αρχή περιθώριο επιλογής ως προς τον καθορισμό των επί μέρους κριτηρίων, τα οποία λαμβάνονται υπ’όψιν για την επιλογή του αναδόχου.Και ναι μεν, εκτός από την προσφερομένη τιμή, μπορεί να τίθενται και κριτήρια συνδεόμενα με την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και την οργάνωση του διαγωνιζομένου για την εκτέλεση της συγκεκριμένης συμβάσεως, δεν δύνανται ωστόσο να ανάγονται σε κριτήρια ανάθεσης, τα στοιχεία εκείνα , βάσει των οποίων πιστοποιείται η οικονομική φερεγγυότητα και η τεχνική επάρκεια των διαγωνιζομένων, προκειμένου να τους επιτραπεί η συμμετοχή στον διαγωνισμό, εφόσον πάντως, τα στοιχεία αυτά δεν συνδέονται με τον τρόπο εκτέλεσης της συγκεκριμένης προς ανάθεση υπηρεσίας και συνεπώς μόνο στο πλαίσιο του ελέγχου της συνδρομής των τυπικών προυποθέσεων συμμετοχής στον διαγωνισμό, μπορούν να εκτιμηθούν . Ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο, χωρίς να αμφισβητείται η κρίση της αναθέτουσας αρχής ως προς την άποψη παρανομίας του άρθρου 9 της διακήρυξης, προβάλλεται, ότι η αφηρημένη επίκληση της έλλειψης νομιμότητας των αναφερόμενων στην διακήρυξη κριτηρίων επιλογής, σε χρόνο, κατά τον οποίο είχε ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της προσφοράς της αιτούσας και χωρίς να έχει προσβληθεί ο σχετικός με τα κριτήρια αυτά όρος με διοικητικές προσφυγές ή ένδικα μέσα, δεν συνιστά νόμιμη και επαρκή αιτιολογία για την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. ... Η αιτούσα ισχυρίζεται, ότι η προσβαλλόμενη πράξη , αποφασίζοντας την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, προβλέπει, ως όρο της νέας διακήρυξης, την περιοχή εντός της οποίας θα λειτουργεί εστιατόριο για την παροχή σιτίσεως στους φοιτητές και προβάλλει, ότι η ρύθμιση αυτή είναι αντίθετη προς τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας καθώς και ότι, η προσβαλλόμενη δεν αιτιολογείται νόμιμα και επαρκώς κατά το μέρος αυτό. Οι λόγοι αυτοί ερείδονται επί εσφαλμένης προυποθέσεως, δεδομένο, ότι η προσβαλλόμενη πράξη ορθώς ερμηνευομένη, δεν θεσπίζει πράγματι ίδια ρύθμιση με τέτοιο περιεχόμενο, αλλά απαντά απλώς σε παράπονα που είχε διατυπώσει η αιτούσα,..Δια ταύτα.Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.
ΕλΣυν/Τμ.6/467/2011
Αίτηση ανάκλησης της 291/2010 πράξης του Z΄ Κλιμακίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΤΕΙ …και της Εταιρίας «..» που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων του ΤΕΙ … προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για το λόγο ότι τέθηκε από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήριο ανάθεσης η εμπειρία του αναδόχου και η καταλληλότητα των μελών της ομάδας έργου. Επίσης κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι ασαφής ο όρος του άρθρου 6.3 της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο ο ανάδοχος πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να διαθέτει πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801: 2002/OHSA 18001: 2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία καθότι δεν καθίσταται σαφές αν τα παραπάνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Εξάλλου κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι μη νόμιμος ο προβλεπόμενος στο άρθρο 9 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας τροποποίησης της σύμβασης «όταν συμφωνήσουν γι’ αυτό τα συμβαλλόμενα μέρη» δεδομένου ότι η όποια τροποποίηση αυτής θα πρέπει να τύχει πρώτα του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ ο περιλαμβανόμενος στη διακήρυξη και στο άρθρο 3 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας παράτασης της σύμβασης μέχρι του ποσού των 630.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. πάσχει αοριστίας δεδομένου ότι δεν τίθεται χρονικό όριο για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την οικεία διακήρυξη τέθηκαν ως κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών στην ομάδα Β των κριτηρίων υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα αναδόχου τα ακόλουθα: Β.1 Εμπειρία/Υποδομή αναδόχου 35%. Β2 Στελέχωση της ομάδας έργου 10%. Β3 Οργάνωση διοίκηση και λειτουργία φυσικού αντικειμένου 10%. Τα παραπάνω κριτήρια δεν είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς αλλά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. Επομένως μη νομίμως τέθηκαν από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης και ο σχετικός περί του αντιθέτου λόγος ανάκλησης πρέπει ν’ απορριφθεί. Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου ….τα κριτήρια εμπειρίας ως συναπτόμενα με την ποιότητα των συγκεκριμένων υπηρεσιών που θα παράσχει ο ανάδοχος νομίμως βαθμολογούνται κατά τα οριζόμενα στη διακήρυξη.Εξάλλου με το άρθρο 6.3 της οικείας διακήρυξης τέθηκε ως όρος, με ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει ο ανάδοχος πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801:2002/OHSAS 18001:2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Ο όρος όμως αυτός της διακήρυξης, λαμβανομένου υπόψη ότι με καθένα από τα ανωτέρω πρότυπα δύναται να παρέχεται αυτοτελώς πιστοποίηση στο σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είναι ασαφής, καθότι, δεν καθίσταται ευκρινές αν τα ως άνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Επομένως, κατά την κρίση του Τμήματος ορθά το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι κατά παραβίαση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αποκλείσθηκαν οι εταιρίες «…..», για το λόγο ότι δεν προσκόμισαν πιστοποιητικά ΕΛΟΤ 1801:2002 οι δύο πρώτες και OHSAS 18001:2007 η τελευταία, καίτοι προσκόμισαν πιστοποιητικά OHSAS 18001:2007 και ΕΛΟΤ 1801:2002, αντίστοιχα. Σε ότι αφορά το άρθρο 9 της σύμβασης αυτό αναδιατυπώθηκε σε συμμόρφωση με τα οριζόμενα στη προσβαλλόμενη πράξη και καθορίστηκε ότι οι τυχόν τροποποιήσεις της συμβάσεως θα υπόκεινται πρώτα στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επίσης ο λόγος ανάκλησης για την αναδιατύπωση του άρθρου 3.2 της σύμβασης με την απάλειψη της φράσης: «…να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης.» και την αντικατάστασή της με τη φράση: «… να αναθέσει μονομερώς σ’ αυτόν πρόσθετες υπηρεσίες …» πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού εξακολουθεί να πάσχει αοριστίας ως προς τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.
ΕΣ/Τμ4/41/2014
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως διενεργήθηκαν από το Νοσοκομείο οι ενταλθείσες με τα ελεγχόμενα Χ.Ε. ως άνω προμήθειες, καθώς η συνολική αξία των ως άνω ειδών ανέρχεται στο ποσό των 95.713,92, ήτοι σε ύψος το οποίο υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ. Όμως, συνεκτιμώντας τις αδήριτες ανάγκες προς παροχή των επίμαχων προμηθειών, καθώς και το γεγονός ότι η ευθύνη της προμήθειας των ιατρικών αερίων δεν βαρύνει ειδικά το Γενικό Νοσοκομείο … «….» και δεν εμπίπτει στη σφαίρα δράσης των οργάνων του, αλλά σε αυτήν του κατά τα ανωτέρω εξουσιοδοτηθέντος Νοσοκομείου «…» και στα όργανα της 1ης Υ.Π.Ε., που έφεραν την ευθύνη διενέργειας του διαγωνισμού και, ενδεχομένως, την ευθύνη για την βραδύτητα της ολοκλήρωσης της οικείας διαδικασίας.... κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα όργανα του Νοσοκομείου δεν έδρασαν με πρόθεση καταστρατηγήσης των οικείων διατάξεων, αλλά κατά συγγνωστή πλάνη και συνεπώς γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, ως προς την πλημμέλεια αυτή, είναι θεωρητέα.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω...πρέπει,να γίνει δεκτή η αίτηση ως βάσιμη και να ανακληθεί η 53/2014 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα,(συγγνωστή πλάνη)