ΕΣ/ΚΛ.Ζ/321/2011
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΑΝΕΙΑ:Με τα δεδομένα αυτά και έχοντας ελέγξει το υποβληθέν σχέδιο δανειακής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι : α) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 7 της σύμβασης δυνατότητα του Ταμείου να κηρύξει, χωρίς καμία διατύπωση, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής, στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994. Ειδικότερα, το δικαίωμα που επιφυλάσσει το προαναφερόμενο άρθρο στο συμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και να ζητήσει το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης και μίας μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στον Δήμο, για την περίπτωση αυτή, σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση. (…)Ούτε άλλωστε το αναφερόμενο στον όρο 6 της συμβάσεως ποσοστό 13,67% των διερχόμενων το έτος 2010 ΚΑΠ που δηλώνεται ότι καλύπτει η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση του νέου δανείου αρκεί για να καταστήσει ορισμένο τον ανωτέρω όρο της παραγράφου 8, αφού το ποσοστό αυτό αναφέρεται στους ΚΑΠ έτους 2010, χωρίς περαιτέρω να αναλύεται και να αποδεικνύεται ότι υπολείπεται του τιθέμενου από τις ειδικότερες διατάξεις ορίου εκχώρησης των ΚΑΠ. (Πρ. Ζ’ Κλιμακίου 256/2011) γ) Ωσαύτως αόριστοι και συνεπώς μη νόμιμοι παρίστανται και οι όροι των παραγράφων 8β και 16 σύμφωνα με τους οποίους «8. Για την ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, τόκους των τόκων, έξοδα κ.λπ., ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη τη διάρκεια του δανείου : α…. β. όσα έσοδά του ήδη έχουν εκχωρηθεί με τις προηγούμενες δανειακές συμβάσεις, των προς ρύθμιση δανείων … 16. όλοι οι υπόλοιποι όροι (εξυπηρέτησης, ασφάλεια δανείου κ.λ.π.) θα εξακολουθούν να ισχύουν όπως αυτοί αναφέρονται στις αρχικές δανειακές συμβάσεις οι οποίες δε θίγονται από την παρούσα σύμβαση». (…)Περαιτέρω, ο ως άνω όρος ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στο Ταμείο σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους του οφειλέτη οποιουδήποτε όρου της σύμβασης να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, στο μέτρο που συμπεριλαμβάνει και το όρο της παραγράφου 7 είναι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω (υπό στοιχείο α΄), μη νόμιμος. Τέλος, ε) είναι ομοίως αόριστος και εξ αυτού του λόγου μη νόμιμος, ο όρος της παραγράφου 10 του σχεδίου σύμβασης με τον οποίο προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου. Και τούτο διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια» αυτά χρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο Δήμος ..... για την αποπληρωμή του δανείου, ενόψει της εκχώρησης των αναφερόμενων στην παράγραφο 8 του σχεδίου εσόδων του Δήμου (Ελ. Συν. Πράξεις Ζ΄ Κλ. 62, 123, 256/2011, 49, 144/2010, 204/2009).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/176/2015
Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης.(...)Κατόπιν αυτού, με την 142/17.6.2015 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου…, η οποία λήφθηκε με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του κατόπιν της 96/16.6.2015 απόφασης της οικονομικής επιτροπής του ίδιου δήμου, εγκρίθηκε η τροποποίηση του ως άνω όρου ως εξής: «Όπου ο δανειστής κατά τους όρους του παρόντος κηρύξει το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και πριν από τη λήξη του, δύναται να προβεί σε αναγκαστική ή διοικητική εκτέλεση κατά τις διατάξεις περί είσπραξης δημόσιων εσόδων καθώς και σε κάθε άλλη ενέργεια σύμφωνα με τις υπέρ αυτού κείμενες διατάξεις. Στην περίπτωση αυτήν το παρόν συμβόλαιο κηρύσσεται για το σκοπό αυτόν από τώρα εκτελεστό και εκκαθαρισμένο και ο οφειλέτης παραιτείται από το δικαίωμα να προσβάλει την εκτελεστότητα για οποιοδήποτε λόγο και αιτία».Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος προς έλεγχο τροποποιημένου σχεδίου δανειακής σύμβασης.
ΝΣΚ/289/2012
Μείωση του φόρου για δεδουλευμένους τόκους νέου δανείου για την απόκτηση πρώτης κατοικίας.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Φορολογούμενος, ο οποίος αρχικώς απέκτησε (το έτος 2001), ως άγαμος, πρώτη κατοικία 66 τ.μ. και ακολούθως η σύζυγός του απέκτησε (το έτος 2005) νέα πρώτη κατοικία 120 τ.μ., δικαιούται να συνεχίσει να εκπίπτει από το συνολικό εισόδημά του τους δεδουλευμένους τόκους του στεγαστικού δανείου για την οικία των 66 τ.μ., η δε σύζυγός του δικαιούται να εκπίπτει, από το ποσό του προκύπτοντος φόρου εισοδήματος, το προβλεπόμενο ποσοστό των δεδουλευμένων τόκων του νέου δανείου, που αντιστοιχεί στη διαφορά του εμβαδού των δύο κατοικιών, σε σχέση με τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας του φορολογουμένου, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 9 του Κ.Φ.Ε. και στη συγκεκριμένη περίπτωση προσδιορίζονται σε 90 τ.μ. (ήτοι, 70+20=90 τ.μ., ο φορολογούμενος, η σύζυγός του και ένα τέκνο). Παραπομπή στην Ολομέλεια του Ν.Σ.Κ. (ομοφ.)
ΕΣ/ΤΜ.6/2155/2011 (Β΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)
ΔΑΝΕΙΑ:Αίτηση ανάκληση της 123/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη VΙ, το Τμήμα κρίνει ως εσφαλμένη την υπό στοιχείο δ κρίση του Κλιμακίου, ότι ο όρος 4 του σχεδίου της σύμβασης είναι καταχρηστικός, κι επομένως μη νόμιμος, κατά το μέρος που θεσπίζει δικαίωμα του Τ.Π.Δ. να ζητήσει από το Δήμο τόκους επί τόκων, χωρίς την πρόβλεψη οι τόκοι να προστίθενται στο ληξιπρόθεσμο κεφάλαιο κάθε εξάμηνο, κατ’ ελάχιστο όριο, καθώς, όπως βασίμως με την αίτηση προβάλλεται, στο τέλος του επίμαχου όρου αναφέρεται ότι το σχετικό δικαίωμα του ΤΠΔ «στηρίζεται στο άρθρο 12 παρ.1 του ν. 2601/1998», διάταξη που είναι αναγκαστικού δικαίου και σύμφωνα με την οποία ναι μεν οι οφειλόμενοι στα πιστωτικά ιδρύματα (σε καθυστέρηση) τόκοι ανατοκίζονται από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης, εφόσον τούτο συμφωνηθεί, όμως η συμφωνία περί ανατοκισμού ισχύει υπό το χρονικό περιορισμό οι τόκοι να προστίθενται στο ληξιπρόθεσμο κεφάλαιο κάθε εξάμηνο, κατ’ ελάχιστο όριο, οπότε ο επίμαχος όρος ούτε τη συγκεκριμένη αναγκαστικού δικαίου διάταξη παραβιάζει ούτε καταλείπει αμφιβολίες σε σχέση με το χρονικό διάστημα επέλευσης του ανατοκισμού. (..)Το Τμήμα κρίνει ως ορθή και την υπό στοιχείο γ κρίση του Κλιμακίου ότι ο όρος 4 του σχεδίου της σύμβασης είναι καταχρηστικός, κατά την έννοια των διατάξεων του ν. 2251/1994, κι επομένως μη νόμιμος, κατά το μέρος που προβλέπει ρήτρα έκπτωσης, ήτοι τη δυνατότητα του Τ.Π.Δ. να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, και απορρίπτει ως αβάσιμους τους προβαλλόμενους με την αίτηση ισχυρισμούς ότι η επίμαχη ρήτρα έκπτωσης αποτελεί συνήθη όρο και παγιωμένη πρακτική να επαναλαμβάνεται σε κάθε δανειακή σύμβαση και ότι δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί δυσβάστακτος και καταπλεονεκτικός ο όρος σε βάρος του Δήμου, ο οποίος αποτελεί φορέα του Δημοσίου καθώς και το Τ.Π.Δ. ταυτίζεται ουσιαστικά με το Ελληνικό Δημόσιο. Τούτο δε, διότι το δικαίωμα που επιφυλάσσει η επίμαχη ρήτρα στο Τ.Π.Δ. να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση και να ζητεί το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης μίας και μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στο Δήμο σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, λαμβανομένης υπόψη και της μακροχρόνιας διάρκειας του δανείου (15 έτη) αλλά και των συνθηκών της παρούσας εθνικής και παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας. (…)Τέλος, τo Τμήμα κρίνει επίσης ως ορθή, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις IV και V, την υπό στοιχείο ε κρίση του Κλιμακίου ότι ο όρος 7 του σχεδίου της σύμβασης είναι αόριστος, κι επομένως μη νόμιμος, και απορρίπτει ως αβάσιμο τον προβαλλόμενο με την αίτηση ισχυρισμό ότι ο επίμαχος όρος, που προβλέπει την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον όρο 5 της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του, δεν αφορά τον συμβαλλόμενο Δήμο, αλλά πρωτίστως το ΤΠΔ, το οποίο θα έπρεπε να επιδιώκει τη συγκεκριμενοποίηση του όρου, καθώς η αοριστία και ασάφεια του κρίσιμου όρου δεν διασφαλίζει το Δήμο από το ενδεχόμενο να θεμελιωθεί σε βάρος του μελλοντική ενδοσυμβατική ευθύνη για απαιτήσεις του ΤΠΔ, χωρίς τους νομοθετικούς περιορισμούς ως προς τα δυνάμενα να εξυπηρετούν το δάνειο έσοδα του Δήμου. Απορρίπτει την αίτηση
ΝΣΚ/270/2011
Λήψη περισσοτέρων του ενός στεγαστικών δανείων – Δικαίωμα έκπτωσης των τόκων από το εισόδημα ή το φόρο – Λήψη στεγαστικού δανείου για ανέγερση ή αποπεράτωση πρώτης κατοικίας – Κρίσιμος χρόνος για την εξέταση των αρνητικών προϋποθέσεων του νόμου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Ο φορολογούμενος δικαιούται σε περίπτωση λήψεως περισσοτέρων του ενός στεγαστικών δανείων να εκπέσει από το εισόδημα ή το φόρο τόκους, μόνο για την κατοικία που απέκτησε χρονικά πρώτη. β) Κρίσιμος χρόνος εξέτασης της συνδρομής των προϋποθέσεων για την έκπτωση των τόκων από το εισόδημα ή το φόρο είναι, σε περίπτωση λήψεως δανείου για την ανέγερση ή αποπεράτωση πρώτης κατοικίας, ο χρόνος υπογραφής του δανειστικού συμβολαίου. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/236/2003
Δυνατότητα και προϋποθέσεις επιστροφής σεισμοδανείου από το δικαιούχο που δεν το χρησιμοποίησε για τις εργασίες επισκευής ή ανακατασκευής του ακινήτου του εντός της τασσομένης στην οικοδομική άδεια προθεσμίας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Είναι επιτρεπτή η ηθελημένη επιστροφή του μη χρησιμοποιηθέντος σεισμοδανείου από το δικαιούχο εντός της τασσομένης στην οικοδομική άδεια προθεσμίας, χωρίς να επέρχονται σε βάρος του οι υπό της υπ’ αριθμ. οικ. 1855/ΤΣΕΠ 32/21.7.98 προβλεπόμενες στο κεφάλαιο αυτής κυρώσεις. Στην περίπτωση όμως αυτή, ο δικαιούχος θα βαρύνεται αποκλειστικά για ολόκληρο το χρονικό διάστημα από της λήψεως του δανείου μέχρι της επιστροφής του με τους τόκους του επιστρεπτέου δανείου και με το επιτόκιο που καθορίσθηκε με τη δανειακή σύμβαση που υπέγραψε.
ΔΕΑΦ Β 1097116/2016
Παρακράτηση φόρου σε τόκους ομολογιακού δανείου το ποσό των οποίων καταβάλλεται με την έκδοση νέων ομολογιών.(ΑΔΑ:6ΝΙ4Η-ΑΜ8)
ΝΣΚ/140/2003
Χρόνος γέννησης φορολογικής υποχρέωσης του εκμισθωτή επί δικαστικής αναπροσαρμογής του μισθώματος ακινήτου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Επί δικαστικής αναπροσαρμογής μισθώματος ακινήτου, το μέρος του μισθώματος, το οποίο ήταν απαιτητό με βάση τη σύμβαση των μερών, πρέπει να δηλωθεί οπωσδήποτε στο χρόνο που κατέστη απαιτητό κατά τη σύμβαση, οπότε και δέον να φορολογηθεί ή να εκχωρηθεί στο Δημόσιο κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 παρ.7 του Ν 2238/94. (ομόφωνα) β) Το μέρος του μισθώματος, για το οποίο δεν χορηγήθηκε αναστολή μετά την τελεσίδικη αναπροσαρμογή του, είναι απαιτητό και άρα φορολογητέο κατά το χρόνο δημοσίευσης της απόφασης του Εφετείου, ενώ το ανασταλέν μέρος του αναπροσαρμοσθέντος μισθώματος είναι απαιτητό και φορολογητέο, κατά το χρόνο δημοσίευσης της απόφασης του Αρείου Πάγου. (πλειοψ.)
ΕΣ-ΚΛ.Ζ/161/2015
Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι ο όρος του άρθρου 18 του σχεδίου αυτού, σύμφωνα με τον οποίο: «Η παράβαση από τον οφειλέτη οποιουδήποτε από τους παραπάνω όρους και τους όρους των αρχικών δανειακών συμβάσεων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται όλοι ως κύριοι και ουσιώδεις, παρέχει στο δανειστή το δικαίωμα να κηρύξει ληξιπρόθεσμο και απαιτητό το δάνειο και πριν από τη λήξη του και να προβεί σε αναγκαστική ή διοικητική εκτέλεση κατά τις διατάξεις περί είσπραξης δημόσιων εσόδων καθώς και σε κάθε άλλη ενέργεια σύμφωνα με τις υπέρ αυτού κείμενες διατάξεις, το δε παρόν συμβόλαιο κηρύσσεται για το σκοπό αυτόν από τώρα εκτελεστό και εκκαθαρισμένο και ο οφειλέτης παραιτείται από το δικαίωμα να προσβάλει την εκτελεστότητα για οποιοδήποτε λόγο και αιτία», πρέπει να απαλειφθεί, διότι κατά το μέρος που αφορά στους όρους των αρχικών (αναχρηματοδοτούμενων) δανειακών συμβάσεων, σε σχέση με τις οποίες η ελεγχόμενη σύμβαση αναχρηματοδότησης συνιστά νέα και αυτοτελή σύμβαση (βλ. ΕΣ VI Τμ. αποφ. 4273, 2552/2013, 2207/2011), είναι αόριστος (βλ. ΕΣ Ζ΄ Κλιμ. πράξη 321/2011, Ζ΄ Κλιμ. Ε΄ Διακ. πράξη 256/2011), ενώ, κατά τα λοιπά, είναι καταχρηστικός, καθόσον επιβάλλει στον οφειλέτη υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη (βλ. ΕΣ VI Τμ. αποφ. 754/2013, Ζ΄ Κλιμ. πράξεις 29/2015, 249/2013, 459/2012, 74/2011, Ζ΄ Κλιμ. Στ΄ Διακ. πράξη 191/2013).
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/64/2016
Δανειακές συμβάσεις:Με δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος με το 1697/7.3.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 17717/7.3.2016) έγγραφο του Δημάρχου .. σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, με την επισήμανση ότι η παράγραφος 12 του σχεδίου αυτού πρέπει να αναμορφωθεί ως εξής: «Το προϊόν του νέου δανείου θα μεταφερθεί οίκοθεν για την αποπληρωμή των αναχρηματοδοτούμενων με την παρούσα δανειακή σύμβαση συναφθέντων δανείων του Δήμου με το ..(...)»
ΝΣΚ/363/2012
Έκπτωση τόκων στεγαστικού δανείου, που έλαβε ένας από τους δύο συζύγους το έτος 2005, για αγορά οικίας 110 τ.μ., στην περίπτωση που ο άλλος σύζυγος όταν ήταν άγαμος, αγόρασε το έτος 2001, οικία 66 τ.μ. με δάνειο, όταν η πρώτη κατοικία δεν πληροί, κατά τον χρόνο αγοράς της δεύτερης, τις στεγαστικές ανάγκες της οικογενείας τους.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Στην περίπτωση που ένας φορολογούμενος το έτος 2001 αγόρασε με δάνειο οικία 66 τ.μ., οι τόκοι του οποίου εξέπιπταν από το εισόδημά του, εν συνεχεία νυμφεύθηκε και απέκτησε ένα τέκνο, με αποτέλεσμα η παραπάνω οικία να μην πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του και η σύζυγος του φορολογούμενου αυτού αγόρασε το έτος 2006, με δάνειο στο όνομά της, οικία 110 τ.μ., ο σύζυγος που απέκτησε πρώτη κατοικία προ του γάμου δικαιούται να συνεχίσει να εκπίπτει από το συνολικό εισόδημά του, τους δεδουλευμένους τόκους του στεγαστικού δανείου, που αφορούν την προ του έτους 2002 αποκτηθείσα οικία του. Η σύζυγος του φορολογούμενου δικαιούται να εκπίπτει, από το ποσό του προκύπτοντος φόρου εισοδήματος, το προβλεπόμενο ποσοστό των δεδουλευμένων τόκων του νέου δανείου, που αντιστοιχεί στη διαφορά του εμβαδού των δύο κατοικιών, σε σχέση με τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας του φορολογουμένου, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 9 του Κ.Φ.Ε. (ομοφ.) ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ 363/2012.