Προμήθειες:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη (IIΙ), το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, η διάταξη του άρθρου 63 του ν. 4257/2014 τέθηκε με σκοπό να αντιμετωπιστεί το πραγματικό πρόβλημα της κήρυξης ως άγονων των διαγωνισμών προμήθειας πετρελαιοειδών, λόγω του περιορισμένου ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν οι υποψήφιοι προμηθευτές.(...) Κατά συνέπεια, η επίμαχη διάταξη εξυπηρετούσα σκοπό δημοσίου συμφέροντος δεν αντίκειται σε κάποια συνταγματικής περιωπής δημοσιονομική αρχή. Τούτων δοθέντων, ο αιτών Δήμος ορθώς αποδέχτηκε ως νόμιμη την οικονομική προσφορά της άνω  εταιρείας , η οποία περιλάμβανε ποσοστό αρνητικής έκπτωσης 5%, και προέβη στην κατακύρωση της επίμαχης προμήθειας σε αυτήν, δίχως να απαιτείται προς τούτο αιτιολόγηση  ως προς  το εάν η προσφορά της ήταν οικονομικά συμφέρουσα, όπως εσφαλμένα αναφέρεται στην προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου, καθόσον η εν λόγω δυνατότητα, ήτοι η κατακύρωση της υπό κρίση προμήθειας με αρνητικό ποσοστό έκπτωσης  «-5%», προβλέπεται δίχως άλλο στη διάταξη του άρθρου 63 του ν.4257/2014, και, ενόψει του αντικειμένου και της φύσης της προμήθειας αυτής, που επιβάλλει ως κριτήριο ανάθεσής της το ποσοστό έκπτωσης επί της νόμιμα διαμορφούμενης κάθε φοράς μέσης τιμής λιανικής πώλησης του υγρού καυσίμου κατά την ημέρα παράδοσής του, καθώς και του γεγονότος ότι προηγήθηκε άγονος διαγωνισμός, δεν απαιτείται για την εφαρμογή αυτής (της διάταξης) η συνδρομή κάποιας  άλλης προϋποθέσεως..

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη (IIΙ), το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, η διάταξη του άρθρου 63 του ν. 4257/2014 τέθηκε με σκοπό να αντιμετωπιστεί το πραγματικό πρόβλημα της κήρυξης ως άγονων των διαγωνισμών προμήθειας πετρελαιοειδών, λόγω του περιορισμένου ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν οι υποψήφιοι προμηθευτές. Το γεγονός δε αυτό, επιφέρει σημαντικές καθυστερήσεις στις σχετικές διαδικασίες με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η έγκαιρη υλοποίηση των προμηθειών που είναι αναγκαίες για τη λειτουργία των υπηρεσιών των φορέων του Δημοσίου. Πέραν δε τούτου, κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο από την άσκηση ελέγχου επί των διαγωνιστικών διαδικασιών ανάδειξης χορηγητών υγρών καυσίμων (βλ. ενδεικτικά τις αποφάσεις του Τμήματος τούτου 1959, 2276, 2914, 2999/2014) το περιορισμένο ενδιαφέρον συμμετοχής στις διαγωνιστικές αυτές διαδικασίες συνεπάγεται επιπλέον και την προσφορά ουσιαστικά μηδενικών ποσοστών έκπτωσης και την έλλειψη ανάπτυξης πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών. Για τους λόγους αυτούς, η επιλογή του νομοθέτη να παράσχει τη δυνατότητα υποβολής προσφορών με αρνητικό ποσοστό έκπτωσης, γεγονός που ευλόγως αναμένεται ότι θα τονώσει το ενδιαφέρον των προμηθευτών να συμμετέχουν στους εν λόγω διαγωνισμούς, αποβλέπει στην εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, ήτοι στην έγκαιρη πραγματοποίηση των προμηθειών με την αποφυγή επαναληπτικών διαδικασιών διαγωνισμού ή διαπραγμάτευσης και στην ανάπτυξη ανταγωνισμού προς όφελος των αναθετουσών αρχών.

Προμήθεια καυσίμων κίνησης-θέρμανσης και λιπαντικών:...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (βλ. σκέψη III), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως το υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο σύμβασης "Α" μεταξύ του Δήμου ... και της ατομικής επιχείρησης "...." που αφορά τα είδη του 1ου τμήματος της 1ης ομάδας του παραρτήματος Β' της διακήρυξης (ήτοι 562.500 λίτρα πετρέλαιο κίνησης, 30.394 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης και 39.370 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης του Δήμου), μειωμένης συμβατικής δαπάνης έως του ποσού των 601.987 ευρώ (με Φ.Π.Α.) διαφοροποιείται, ως προς τη συμβατική αξία, από την ..../2018 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, στην οποία ερείδεται και η οποία σαφώς παραπέμπει στις ενδεικτικές, έστω, ποσότητες και τον προϋπολογισμό που αναφέρονται στο παράρτημα Β της διακήρυξης, αφού δεν γίνεται οποιαδήποτε μνεία και αναφορά στο κείμενο ή στο προοίμιο αυτής για μειωμένο προϋπολογισμό για τα είδη της συγκεκριμένης ομάδας (1ης), λόγω των προηγηθεισών απευθείας αναθέσεων. Για το λόγο δε αυτό κωλύεται η υπογραφή του ανωτέρω σχεδίου σύμβασης. Περαιτέρω, δεν διαπιστώνονται άλλες νομικές πλημμέλειες και συνακόλουθα δεν κωλύεται η υπογραφή των λοιπών τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ α) του Δήμου ... και της εταιρείας "..." για την προμήθεια λιπαντικών και λοιπών ειδών (σχέδιο "Ε"), β) του Ο.Π.Α.Α. και της ατομικής επιχείρησης "...." για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης (σχέδιο "Β") και γ) των Σχολικών Επιτροπών Α'βάθμιας (σχέδιο "Γ") και Β' βάθμιας (σχέδιο "Δ") Εκπαίδευσης και της ατομικής επιχείρησης "...." για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης.Ανεξαρτήτως της διαπιστωθείσας ως άνω πλημμέλειας, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι όλα τα ανωτέρω σχέδια χρήζουν συμπληρώσεως με το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που πρέπει να καταβάλουν οι ανάδοχοι, το ύψος της οποίας ανέρχεται σε ποσοστό 5% επί της συμβατικής αξίας, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (άρθρο 7 Β της .....2018 διακήρυξης).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, υπό τους όρους ότι: α) Τα προβλεπόμενα στα οικεία σχέδια συμβάσεων ποσοστά έκπτωσης σχετικά με την προμήθεια των καυσίμων υπολογίζονται στη διαμορφούμενη, για έκαστο είδος, μέση τιμή της περιοχής του Παρατηρητηρίου Τιμών Υγρών Καυσίμων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (αρθρ.63 του ν.4257/2014, ΦΕΚ Α΄ 93), το οποίο και πρέπει να αναγραφεί ρητά στο προοίμιο των συμβάσεων στα σημεία που γίνεται λόγος για την προσφερόμενη έκπτωση επί της μέσης λιανικής τιμής. β) Στο άρθρο 2 των συμβάσεων θα αναμορφωθεί η διατύπωση, προκειμένου να προβλεφθεί ρητά στην ίδια παράγραφο πως η ετήσια διάρκεια της σύμβασης αρχίζει από την υπογραφή της. Γ) Στην επόμενη παράγραφο του ίδιου άρθρου, που προβλέπεται δικαίωμα παράτασης της σύμβασης, πρέπει να συμπληρωθεί ότι η δυνατότητα παράτασης δεν θα συνεπάγεται υπέρβαση των ποσοτήτων της διακήρυξης και της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της διακήρυξης

Κοινοποίηση διατάξεων του ν.4257/2014

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Mη νόμιμη η πληρωμή από ΑΕΙ σε ιδιωτική εταιρεία που αφορά την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, καθόσον αναρμοδίως τα όργανα του ΑΕΙ επελήφθησαν της ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας, αφού η σχετική αρμοδιότητα ανήκε στην Περιφέρεια, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται το ΑΕΙ., το οποίο λειτουργεί με τη μορφή ν.π.δ.δ.(άρθρα 13 παρ. 6 του ν. 2503/1997, ΦΕΚ Α΄ 107/1997 και 283 παρ. 3 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Προμήθεια καυσοξύλων και πετρελαίου θέρμανσης με σκοπό τη διάθεσή του σε άπορες οικογένειες Δημοτών.Δεν τεκμηριώνεται οικονομική αδυναμία.Μη νόμιμη

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΑΓΟΡΕΣ.Διακήρυξη:Μη νόμιμη η καταβολή συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υγειονομικού υλικού (ιατρικών αερίων), καθόσον: α) κατά παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης συνομολογήθηκε συμβατικός όρος περί επιβάρυνσης του Νοσοκομείου με μεταφορικά έξοδα ανά δρομολόγιο και β) τα προς προμήθεια είδη είναι ομοειδή με εκείνα της από 18.5.2012, κατόπιν διαγωνισμού, συναφθείσας σύμβασης για την προμήθεια υγρού οξυγόνου και, συνεπώς, μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκε η προμήθειά τους χωριστά, κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού

Προμήθεια καυσίμων...Με τα δεδομένα αυτά, κρίνεται ότι η υποβληθείσα ενώπιον του Κλιμακίου αυτού τροποποίηση είναι μη νόμιμη, διότι οι ταυτόσημες αιτιολογίες της από 31.10.2019 απόφασης της Πρωτοβάθμιας Σχολικής Επιτροπής και της .... απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... παρίστανται αντιφατικές και αόριστες, ώστε δεν δύναται να διαπιστωθεί η πλήρωση της προϋπόθεσης της υποπερ. αα) της περ. γ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, σύμφωνα με την οποία η ανάγκη τροποποίησης πρέπει να προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από μια επιμελή αναθέτουσα αρχή. Και τούτο, διότι i) δεν διευκρινίζεται τόσο στο υποβληθέν ενώπιον του Κλιμακίου αυτού σχέδιο σύμβασης της 2ης τροποποίησης, αλλά ούτε προκύπτει από τη σύμβαση της 1ης τροποποίησης, η οποία δεν υποβλήθηκε ενώπιον του Κλιμακίου αυτού για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, αν η αύξηση του οικονομικού αντικείμενου της σύμβασης σε ποσοστό 40% (σε ποσοστό 10% με τη σύμβαση της 1ης τροποποίησης) συνδέεται με αύξηση της ποσότητας του πετρελαίου θέρμανσης ή αν οφείλεται σε αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης τέτοια ώστε, παρόλο που η σύμφωνα με τη μελέτη ποσότητα πετρελαίου θέρμανσης επαρκούσε, δεν επαρκούσε ο προϋπολογισμός γι’ αυτή την ποσότητα, ii) αν η επαύξηση του οικονομικού αντικείμενου συνδέεται και με αύξηση της ποσότητας του πετρελαίου θέρμανσης, κρίνεται ότι δεν αιτιολογείται α) ποια είναι η αύξηση της ποσότητας αυτής κατά τη 2η τροποποίηση και σε σχέση με την 1η τροποποίηση, β) γιατί η αρχικώς υπολογισθείσα ποσότητα των 150.000lt, η οποία υπολογίσθηκε ότι θα καλύψει τις ανάγκες της Πρωτοβάθμιας Σχολικής Επιτροπής για τρία έτη, διήρκησε μόλις ένα έτος (στις 23.11.2017 υπογράφηκε η αρχική σύμβαση και στις 13.2.2019 η Πρωτοβάθμια Σχολική Επιτροπή αποφάσισε την επαύξηση του συμβατικού αντικείμενου σε ποσοστό 10%), γ) γιατί ούτε και η 1η τροποποίηση, η οποία προβλέφθηκε να καλύψει τις ανωτέρω ανάγκες μέχρι 22.11.2020, δεν εξάντλησε ούτε έτος, αφού στις 31.10.2019 η Πρωτοβάθμια Σχολική Επιτροπή αποφάσισε τη δεύτερη τροποποίηση σε ποσοστό 40% του οικονομικού αντικείμενου της αρχικής σύμβασης, η δε αναφορά περί των έντονων καιρικών φαινομένων και των χαμηλών θερμοκρασιών στην περιοχή κατά τη χειμερινή περίοδο 2018-2019, η οποία παρατίθεται στις αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων και για τις δύο τροποποιήσεις, είναι εντελώς αόριστη και ανεπίδεκτη εκτίμησης, καθόσον δεν παρατίθενται συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, τα οποία να μπορούν να αποδειχθούν και από τα οποία να μπορεί να προκύψει ότι οι καιρικές συνθήκες κατά την ως άνω χειμερινή περίοδο ήταν τόσο διαφορετικές από ό,τι συνήθως επικρατεί στην περιοχή, ώστε χρειάστηκε να εξαντληθεί το σύνολο του πετρελαίου θέρμανσης, που καταρχάς προβλέφθηκε για μία τριετία, σε ένα έτος και λίγους μήνες, iii) αν η επαύξηση του οικονομικού αντικείμενου δεν συνδέεται με επαύξηση της ποσότητας του πετρελαίου θέρμανσης αλλά μόνο με αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης, κρίνεται , καταρχάς, ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε αιτιολόγηση γιατί η προβαλλόμενη αύξηση της τιμής συνεπάγεται την αύξηση του οικονομικού αντικειμένου τελικώς σε ποσοστό 50% και όχι περισσότερο ή λιγότερο και, επίσης, δεν αιτιολογείται η αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης σε ποσοστό 22%, καθόσον λαμβάνεται υπόψη η μέση τιμή λιανικής πώλησης σε τρεις ημερομηνίες, 9.12.2016, 8.12.2017 και 26.10.2018, χωρίς το στοιχείο αυτό σύγκρισης να είναι δόκιμο, αφού οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης στη διάρκεια ενός έτους κυμαίνονται άλλοτε αυξητικά και άλλοτε μειωτικά, ώστε δόκιμο στοιχείο σύγκρισης θα ήταν η μέση τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στη διάρκεια ενός έτους και, επίσης, αν και οι αποφάσεις περί της 2ης τροποποίησης ελήφθησαν τέλος του έτους 2019 δεν λήφθηκε υπόψη ημερομηνία κοντά στις ημερομηνίες λήψης αυτών των αποφάσεων, iv) το γεγονός της καθυστέρησης του προκηρυχθέντος διαγωνισμού λόγω άσκησης προδικαστικής προσφυγής από έναν οικονομικό φορέα δεν αποτελεί απρόβλεπτο γεγονός κατά την έννοια του νόμου, ήτοι γεγονός που παρά την άκρα επιμέλεια των αρμοδίων οργάνων δεν μπορούσε να προβλεφθεί, καθόσον η άσκηση προσφυγών κατά τη διάρκεια διαγωνιστικής διαδικασίας είναι από τα πλέον συνήθη και προβλέψιμα περιστατικά.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Νόμιμη(...) Με δεδομένα αυτά και  αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, όροι της διακήρυξης που αντίκεινται στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, ήτοι,  μεταξύ άλλων, στις διατάξεις της υποπαραγράφου Ζ.5 της παραγράφου Ζ του άρθρου 1 του ν. 4152/2013 και της παραγράφου15 του άρθρου 6 του ν.  4071/2012, δεν μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό υποψηφίου που υποβάλει προσφορά σύμφωνη με τις προαναφερόμενες διατάξεις, νομίμως στον ως άνω διαγωνισμό έγιναν  αποδεκτοί οι όροι της  προσφοράς της εταιρείας …., που τέθηκαν σε συμμόρφωση  με τις προαναφερόμενες  διατάξεις και αφορούσαν, το μεν,  στην πληρωμή,  εντός τριάντα (30) ημερών από την εκάστοτε παράδοση του προϊόντος, της αξίας των τιμολογίων αγορών για τα προϊόντα της  υποομάδας β της ομάδας Α και της  υποομάδας α της Ομάδας Β, το δε,  στις κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τις ανάγκες του Δήμου ……. Περαιτέρω,  νομίμως,  σύμφωνα με το άρθρο 14 της διακήρυξης, αξιολογήθηκε και έγινε τελικά αποδεκτός   ο όρος της οικονομικής της προσφοράς που αφορούσε στην πληρωμή της  αξίας των τιμολογίων αγορών των Σχολικών Επιτροπών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ……. εντός δέκα (10) ημερών από την εκάστοτε παράδοση του προϊόντος (βλ. και σχετική επιφύλαξη στην  από 27.10.2014 υπεύθυνη δήλωσης της εταιρείας), με την αιτιολογία ότι οι Σχολικές Επιτροπές δεν  υποχρεούνται, σύμφωνα με το άρθρο 3 της προαναφερόμενης υπουργικής απόφασης (8440/2011), σε σύνταξη προϋπολογισμού. Και τούτο διότι  οι Σχολικές Επιτροπές δεν εφαρμόζουν τις διατάξεις του λογιστικού των δήμων και κοινοτήτων (β.δ. 17- 5/15.6.1959 - ΦΕΚ 114 Α΄), όπως ισχύει, καθώς και του λογιστικού των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ν.δ. 476/1974 –ΦΕΚ Α΄ 204) και δεν υποχρεούνται σε σύνταξη προϋπολογισμού, για την πληρωμή δε των  δαπανών τους ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 3 της υπουργικής αυτής απόφασης για την ολοκλήρωση της οποίας κρίθηκε επαρκής ο χρόνος των 10 ημερών από την εκάστοτε παράδοση του προϊόντος. Εξάλλου,  οι λοιποί επί μέρους όροι που τέθηκαν με την οικονομική προσφορά της και δεν αφορούσαν στο προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης, δεν κατέστησαν την προσφορά της απαράδεκτη, αφού οι όροι αυτοί απορρίφθηκαν σιωπηρώς και δεν λήφθηκαν υπόψη από την  Επιτροπή του Διαγωνισμού (Πρακτικό 1ο/31.10.2014), ενώ σε κάθε περίπτωση η αναφορά τους στο έντυπο της οικονομικής προσφοράς δεν έπληξε, τελικά, τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης, υπό την έννοια της τήρησης της αρχής της ισότητας και διαφάνειας καθώς και της τυπικότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας,  αφού η προσφορά της εταιρείας αυτής κρίθηκε ως η μόνη τελικά αποδεκτή στο διαγωνισμό, οι δε σχετικοί όροι απορρίφθηκαν από την Επιτροπή του Διαγωνισμού. Τέλος, στα συνημμένα στο φάκελο έγγραφα περιλαμβάνεται η 133/29.10.2013 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ν.π.δ.δ. «Πολιτισμού και Αθλητισμού Δήμου …. για την διενέργεια της εν λόγω προμήθειας, ενώ δεν περιλαμβάνονται αντίστοιχες αποφάσεις των διοικήσεων της Ενιαίας Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της Ενιαίας Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ωστόσο, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη: α) το ιδιαίτερο νομικό καθεστώς λειτουργίας τους, ήτοι τη μη υποχρέωση τήρησης του λογιστικού των ο.τ.α.  (β.δ. 17-5/15.6.1959)  ή  των ν.π.δ.δ. (ν.δ. 476/1974) και την πρόβλεψη ειδικού πλαισίου οικονομικής διαχείρισης με την προαναφερόμενη απόφαση και, τέλος, την περιορισμένη αρμοδιότητά τους, που αφορά μόνο στη διαχείριση των πιστώσεων που τους διατίθενται για την κάλυψη των τρεχουσών δαπανών λειτουργίας των σχολικών μονάδων, β) ότι για την  προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες των σχολικών επιτροπών  συντάχθηκε η 95/2013 τεχνική μελέτη και η 11047/22.7.2014 εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικών  Υπηρεσιών  του Δήμου ……., γ) ότι η προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης αποτελεί πάγια ανάγκη των σχολικών επιτροπών, καθώς  και ότι η προς προμήθεια  ποσότητα δεν μεταβάλλεται ανά έτος και γ)  την αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της εν λόγω προμήθειας πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες των ως άνω σχολικών επιτροπών προκειμένου να διασφαλισθεί η εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων της αρμοδιότητας τους, κρίνει ότι  η έλλειψη των ως άνω απαιτουμένων αποφάσεων δεν πλήττει ουσιωδώς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης  διαγωνιστικής διαδικασίας.