ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/18/2016
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο κρίνει ότι η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης καθ’ υπέρβαση των ωρών του υποχρεωτικού ωραρίου από τη φερόμενη ως δικαιούχο υπάλληλο με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δήμου ......, κατά το μήνα Μάιο 2015, δεν είναι νόμιμη. Και τούτο διότι η 49718/29.4.2015 απόφαση του Δημάρχου ...... περί καθιέρωσης υπερωριακής (απογευματινής) απασχόλησης για την υπηρεσία του Τμήματος Διοικητικής Μέριμνας του Δήμου ......, δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών), που να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων του οικείου Τμήματος κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Αντ’ αυτού στην εν λόγω απόφαση αναφέρονται, όλως γενικώς, οι λόγοι για τους οποίους κατέστη αναγκαία η έγκριση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων. Ειδικότερα, στο σώμα της εν λόγω απόφασης γίνεται μία όλως αόριστη και γενική αναφορά α) στις αυξημένες ανάγκες καθαριότητας, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του οικείου Τμήματος του Δήμου ......, ήτοι αναγκών καθαριότητας των δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων λόγω εκδηλώσεων, εκθέσεων, ημερίδων που πραγματοποιούνται τα απογεύματα στην Αγορά ...... και λόγω της έλλειψης προσωπικού στου κλάδου ΥΕ καθαριστριών εσωτερικών χώρων, καθώς και β) στην ανάγκη υποστήριξης των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και τη διανομή προσκλήσεων στα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής. Εξάλλου, κατά τα διαλαμβανόμενα στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, σε κάθε περίπτωση, η σχετική ειδική και πλήρης αιτιολογία, που δεν περιλαμβάνεται στην ως άνω απόφαση του Δημάρχου δεν δύναται να αναπληρωθεί από την εκ των υστέρων παράθεση των λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών στα συνοδευτικά του εντάλματος έγγραφα του Δήμου και στο έγγραφο επανυποβολής του τίτλου πληρωμής στην Επίτροπο. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται από τον Δήμο ......, με το από 23.10.2015 έγγραφο της Διευθύντριας Διοικητικών Υπηρεσιών, ότι η πέραν του τακτικού ωραρίου απασχόληση της ως άνω υπαλλήλου δικαιολογείται από την ανάγκη πρωτοκόλλησης μεγάλου αριθμού αιτήσεων που αφορούσαν στη μείωση ή απαλλαγή από δημοτικά τέλη σε κατηγορίες πολιτών, όπως είναι οι τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και ανάπηροι. Και τούτο, διότι κατά τα ήδη γενόμενα δεκτά, οι ειδικές περιστάσεις, που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. (βλ. άρθρα 20 του ν. 4024/2012 και 48 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ.) απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων και μάλιστα σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για την διεκπεραίωσή τους, γεγονός που όμως δεν συνέβη εν προκειμένω. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, οι σχετικές ελλείψεις στην απόφαση καθιέρωσης της υπερωριακής εργασίας δεν δύνανται να αναπληρωθούν εκ των υστέρων με τα διαλαμβανόμενα στο έγγραφο επανυποβολής του οικείου τίτλου πληρωμής, καθόσον η το πρώτον παράθεση ειδικής αιτιολογίας για την πραγματοποίηση υπερωριών σε έγγραφα που εκδίδονται μετά την πραγματοποίησή τους αφενός μεν δεν ευρίσκει έρεισμα στον νόμο, αφετέρου δε ανατρέπει τον ίδιο το σκοπό των εφαρμοστέων διατάξεων που συνίστανται στον ex ante προγραμματισμό της λειτουργίας των οικείων Υπηρεσιών διά της ενεργοποιήσεως του μηχανισμού των υπερωριών (βλ. ad hoc Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελέγχου δαπάνων στο Ι Τμ. πρ. 75/2014, 23/2014, 266/2013 πρβλ.πρ. Ι Τμ. 47/2012, 240, 215, 194/2011).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.1(ΚΠΕ)73/2014
ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά .., η υπερωριακή απασχόληση των φερομένων ως δικαιούχων μονίμων υπαλλήλων δεν είναι νόμιμη, διότι στην 22/14.1.2013 απόφαση του Δημάρχου …, δεν διαλαμβάνεται πλήρης και ειδική αιτιολογία με την αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή έκτακτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών, που να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των εν λόγω υπαλλήλων του Δήμου, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα, αλλά αναφέρονται γενικά οι λόγοι για τους οποίους είναι δυνατή η έγκριση της υπερωριακής απασχόλησης αυτών.Εξάλλου, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι είναι αδύνατον να προσδιοριστούν εκ των προτέρων με την απόφαση καθιέρωσης υπερωριών οι μελλοντικές ανάγκες που τυχόν θα προκύψουν, καθώς η απόφαση καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης δεν απαιτείται από το νόμο να εκδίδεται άπαξ για το σύνολο του έτους, αλλά αντιθέτως απαιτείται να εκδίδεται όποτε ανακύψει συγκεκριμένη ανάγκη και μετά από διαπίστωση των κατάλληλων και αναγκαίων ενεργειών αντιμετώπισής της, στην υλοποίηση των οποίων και αποσκοπεί..
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.1/47/2018
Αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, κρίνεται ότι η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης καθ’ υπέρβαση των ωρών του υποχρεωτικού ωραρίου από τους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους, κατά τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο 2017, δεν είναι νόμιμη. Τούτο, καθόσον τόσο στην 255042/20.12.2016 απόφαση του Περιφερειάρχη .., περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, όσο και στην 49058/8.3.2017 απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη .., περί συγκρότησης του οικείου συνεργείου, δεν διαλαμβάνεται πλήρης και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή επειγουσών υπηρεσιακών αναγκών), που να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων αυτών, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Τέλος, η απαιτούμενη ειδική και πλήρης αιτιολογία, που ελλείπει από τις ως άνω αποφάσεις, δεν μπορεί να αναπληρωθεί από την εκ των υστέρων παράθεση λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών στο έγγραφο επανυποβολής για θεώρηση από τον φορέα των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής .., διότι οι ειδικές περιστάσεις που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων, σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για τη διεκπεραίωσή τους, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο προγραμματισμός της λειτουργίας των υπηρεσιών υπό όρους διαφάνειας, τόσο για την προστασία των υπαλλήλων από τυχόν υπερβάσεις στο ωράριο εργασίας τους, όσο και για την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης κατά τη διάθεση των πρόσθετων δημοσίων πόρων που συνεπάγεται η απασχόληση του προσωπικού πέραν του τακτικού του ωραρίου.
ΕλΣυνΚλ.Τμ.1/45/2017
Αποζημίωση υπερωριακής απασχόλησης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ.Β), το Κλιμάκιο κρίνει, όπως βασίμως προβάλλεται από τον διαφωνούντα αναπληρωτή Επίτροπο, ότι η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης (απογευματινής εργασίμων ημερών, Κυριακών και εξαιρέσιμων ημερών) από τις φερόμενες ως δικαιούχους υπαλλήλους του Δήμου ..., κατά τους μήνες Ιανουάριο έως και Ιούνιο του έτους 2016, δεν είναι νόμιμη. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις καθιέρωσης της ως άνω υπερωριακής απασχόλησης δεν διαλαμβάνουν πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών) που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων του οικείου Γραφείου, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, η επισήμανση, στο έγγραφο επανυποβολής των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων, των μεταβολών που επέφερε ο ν. 4144/2013 (Α΄88) στη διαδικασία έκδοσης των ληξιαρχικών πράξεων (καθιέρωση του Πληροφοριακού Συστήματος Ληξιαρχικών Πράξεων, πρόσβαση σε αυτό μόνον των διαπιστευμένων χρηστών, προσκόμιση ληξιαρχικής πράξης θανάτου, ως προϋπόθεση ενταφιασμού), δεν μπορεί να δικαιολογήσει την υπερωριακή απασχόληση των ανωτέρω υπαλλήλων, καθόσον οι περιγραφείσες ανάγκες του εν λόγω Γραφείου, βάσει των επικαλούμενων νομοθετικών μεταβολών, είναι συνήθεις και εκ των προτέρων γνωστές.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι μη νόμιμη, και, ως εκ τούτου, αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/111/2018
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΥΠΕΡΩΡΙΑΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι η προαναφερόμενη 255042/20.12.2016 απόφαση του Περιφερειάρχη ..περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, όπως αυτή συμπληρώνεται από την αντίστοιχη 49058/08.03.20167 απόφαση συγκρότησης συνεργείων, δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών), που να οφείλονται σε απολύτως εξαιρετικά αίτια που να απαιτούν άμεση και δραστική διευθέτηση και, συνεπώς, να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων του οικείου Τμήματος κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα, με συνέπεια οι επικαλούμενες ανάγκες να μην εμπίπτουν στις προεκτεθείσες οριζόμενες από το νόμο προϋποθέσεις για την παροχή υπερωριακής εργασίας. Τέλος, η απαιτούμενη ειδική και πλήρης αιτιολογία, που ελλείπει από τις ως άνω αποφάσεις, δεν μπορεί να αναπληρωθεί από την, εκ των υστέρων, παράθεση λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών στο έγγραφο επανυποβολής για θεώρηση από τον φορέα των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 191, 47/2016, 350/2015, 73/2014), διότι οι ειδικές περιστάσεις που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων, σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για τη διεκπεραίωσή τους, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο προγραμματισμός της λειτουργίας των υπηρεσιών υπό όρους διαφάνειας, τόσο για την προστασία των υπαλλήλων από τυχόν υπερβάσεις στο ωράριο εργασίας τους, όσο και για την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης κατά τη διάθεση των πρόσθετων δημοσίων πόρων που συνεπάγεται η απασχόληση του προσωπικού πέραν του τακτικού του ωραρίου. Συνεπώς, η παράθεση για πρώτη φορά ειδικής αιτιολογίας για την πραγματοποίηση των υπερωριών σε έγγραφα που εκδίδονται μετά από την πραγματοποίησή τους, όπως εν προκειμένω η 255689/30.11.2017 απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη .., περί έγκρισης της παρασχεθείσας από τους φερόμενους ως δικαιούχους του χρηματικού εντάλματος υπερωριακής απασχόλησης, δεν ευρίσκει έρεισμα στον νόμο και ανατρέπει το σκοπό των εφαρμοστέων διατάξεων που είναι ο, εκ των προτέρων, προγραμματισμός της λειτουργίας των οικείων υπηρεσιών με την ενεργοποίηση του μηχανισμού των υπερωριών (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 191, 47/2016, 350/2015). Ως εκ τούτου, η εντελλόμενη, με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, δαπάνη είναι μη νόμιμη, όπως βασίμως προβάλλεται από τον αναπληρωτή Επίτροπο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη είναι μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυνΚλ.Τμ.1/51/2017
Καταβολή αποζημίωσης για την παροχή υπερωριακής απασχόλησης:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης για την υλοποίηση του προγράμματος «Στέγαση και Επανένταξη», καθ’ υπέρβαση των ωρών του υποχρεωτικού ωραρίου, από τις φερόμενες ως δικαιούχους τέσσερις υπαλλήλους του ..., κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2015 έως 31.12.2015, δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4024/2011 και των άρθρων 48 και 176 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ., η 2/19.1.2015 απόφαση του Προέδρου του ως άνω νομικού προσώπου περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης από τις προαναφερόμενες υπαλλήλους δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών), που να δικαιολογούν την ανάγκη υπερωριακής απασχόλησης τους κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και, ως εκ τούτου, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/240/2018
Υπερωριακή απασχόλησή: Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης τις απογευματινές ώρες, καθ’ υπέρβαση των ωρών του υποχρεωτικού ωραρίου, από τους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους, κατά το μήνα Μάρτιο του 2018, δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι, τόσο στην οικ. 25236/488/6.2.2018 απόφαση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, όσο και στην οικ. 45686/1275/6.3.2018 απόφαση περί συγκρότησης του οικείου συνεργείου του ίδιου ως άνω οργάνου, δεν διαλαμβάνεται πλήρης και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή επειγουσών υπηρεσιακών αναγκών), που να δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων αυτών, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, η απαιτούμενη ειδική και πλήρης αιτιολογία, που ελλείπει από τις ως άνω αποφάσεις, δεν μπορεί να αναπληρωθεί από την εκ των υστέρων παράθεση λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών στο έγγραφο επανυποβολής για θεώρηση από τον φορέα του ελεγχόμενου τίτλου πληρωμής (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 13, 47/2018, 191, 47/2016, 350/2015, 73/2014), διότι οι ειδικές περιστάσεις που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησής τους, σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για τη διεκπεραίωσή τους, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο προγραμματισμός της λειτουργίας των υπηρεσιών υπό όρους διαφάνειας, τόσο για την προστασία των υπαλλήλων από τυχόν υπερβάσεις στο ωράριο εργασίας τους, όσο και για την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης κατά τη διάθεση των πρόσθετων δημοσίων πόρων που συνεπάγεται η απασχόληση του προσωπικού πέραν του τακτικού του ωραρίου. Αντιθέτως, η παράθεση για πρώτη φορά ειδικής αιτιολογίας για την πραγματοποίηση υπερωριών σε έγγραφα που εκδίδονται μετά από την πραγματοποίησή τους, δεν βρίσκει έρεισμα στον νόμο και ανατρέπει το σκοπό των εφαρμοστέων διατάξεων που είναι ο εκ των προτέρων προγραμματισμός της λειτουργίας των οικείων υπηρεσιών με την ενεργοποίηση του μηχανισμού των υπερωριών (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 13, 47/2018, 191, 47/2016, 350/2015). Ωστόσο, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποφασίζοντα όργανα της Περιφέρειας Θεσσαλίας υπέλαβαν ως επαρκή τη διαλαμβανόμενη και φερόμενη ως ‘’ειδική’’ αιτιολογία για την αναγκαιότητα της επίμαχης υπερωριακής απασχόλησης στις 8756/171/15.1.2018 και 8759/172/15.1.2018 εισηγήσεις- αίτημα της Διεύθυνσης Διοικητικού-Οικονομικού της Περιφερειακής Ενότητας ..... προς την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Θεσσαλίας, κρίνει ότι η ως άνω εντοπισθείσα πλημμέλεια δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων της άνω Περιφέρειας, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών.
ΕλΣυν.Τμ.1(ΚΠΕ)13/2017
ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η 2/8.1.2016 απόφαση καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης του Δημάρχου ........ δεν δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως πριν την πραγματοποίηση της υπερωριακής εργασίας των ως άνω υπαλλήλων του Δήμου, αλλά μεταγενέστερα, στις 2.9.2016. Με την προεκτεθείσα, όμως, διάταξη του άρθρου 31 του ν. 4447/2016, δόθηκε, κατ’ εξαίρεση και μόνον για το έτος 2016, η δυνατότητα αναδρομικής ισχύος των αποφάσεων καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, οι οποίες, εφόσον δημοσιεύθηκαν έως 31.12.2016, ανατρέχουν στην 1.1.2016, προκειμένου με τον τρόπο αυτό να αντιμετωπισθούν προβλήματα ως προς την καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων σε τομείς ιδιαίτερα κρίσιμους για την εξυπηρέτηση του ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος (βλ. σχετ. αιτιολογική έκθεση της με αριθμ. 876/104 20.12.2016 τροπολογίας, με την οποία και εισήχθη η σχετική ρύθμιση). Συνεπώς, η 2/8.1.2016 απόφαση αποτελεί νόμιμο έρεισμα για την πραγματοποίηση από το προσωπικό, στο οποίο αφορά, υπερωριακής εργασίας και, συνακόλουθα, για την καταβολή αποζημίωσης για την εργασία αυτή.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/191/2016
ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει, όπως βασίμως προβάλλεται από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο, ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι η 124202/30.9.2015 απόφαση του Δημάρχου....... περί καθιέρωσης υπερωριακής (απογευματινής) απασχόλησης για την υπηρεσία του Τμήματος Δημοτικής Κατάστασης της Διεύθυνσης Εξυπηρέτησης Πολιτών του ανωτέρω Δήμου, δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με αναφορά σε συγκεκριμένα και σαφή πραγματικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών), που να οφείλονται σε απολύτως εξαιρετικά αίτια που απαιτούν άμεση και δραστική διευθέτηση και συνεπώς δικαιολογούν την καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων του οικείου Τμήματος κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα. Αντ’ αυτού, στην εν λόγω απόφαση γίνεται μία γενική και αόριστη επίκληση έκτακτων, εποχικών και απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών. Συγκεκριμένα, στο σώμα της εν λόγω απόφασης αναφέρονται, όλως γενικώς, οι υπηρεσιακές ανάγκες που υπάγονται στην αρμοδιότητα του οικείου Τμήματος του Δήμου......., ήτοι το άνοιγμα οικογενειακών μερίδων, η διαδικασία των μεταδημοτεύσεων, η δημιουργία αρχείων κατά τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες και οι εν γένει υποχρεωτικές ανάγκες του Τμήματος, οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν από το υπάρχον προσωπικό εντός του κανονικού ωραρίου τους λόγω σοβαρών ελλείψεων προσωπικού. Η ίδια, δε, αόριστη αιτιολογία περιλαμβάνεται και στην οικεία βεβαίωση για την παροχή της ανωτέρω υπερωριακής απασχόλησης, με συνέπεια οι ανάγκες που παρατίθενται στην απόφαση αυτή να μην εμπίπτουν στις προεκτεθείσες οριζόμενες από το νόμο προϋποθέσεις για την παροχή υπερωριακής εργασίας. Εξάλλου, οι υπηρεσίες που παρείχαν οι φερόμενοι ως δικαιούχοι υπάλληλοι κατά την υπερωριακή τους απασχόληση ανήκουν στα καθήκοντα που εκείνοι οφείλουν να εκτελούν κατά το κανονικό τους ωράριο εργασίας, δεδομένου ότι πρόκειται για πάγιες, συνήθεις, αναμενόμενες, εμφανιζόμενες σε σταθερή βάση εργασίες, οι οποίες, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 24 του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου......., εντάσσονται αναλυτικά στην αρμοδιότητα του εν λόγω Τμήματος της Διεύθυνσης Εξυπηρέτησης Πολιτών. Αντιθέτως, στην επίμαχη ως άνω απόφαση δεν αναφέρεται για ποιό λόγο δεν ήταν δυνατός, εν προκειμένω, ο προγραμματισμός και η εκτέλεση των εργασιών αυτών από τους υπηρετούντες υπαλλήλους του Δήμου. Περαιτέρω, η αναφορά στην ίδια απόφαση στις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού του Δήμου κρίνεται αόριστη, καθόσον δεν παρατίθενται σαφή και συγκεκριμένα στοιχεία περί του αριθμού των αποχωρήσεων και των συνεπειών αυτών σε σχέση με το συνολικό δυναμικό του Δήμου......., ενώ σε κάθε περίπτωση η υποστελέχωση της υπηρεσίας που οδηγεί σε ανάγκη υπερωριακής εργασίας επί μονίμου βάσεως δεν μπορεί να εξομοιωθεί με επείγοντα λόγο, κατά την προεκτεθείσα έννοια του άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 4024/2011, δεδομένου ότι δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτόν οι έστω και αυξημένες, αλλά πάντως διαρκείς και γνωστές εκ των προτέρων, ανάγκες για τη διεκπεραίωση των συνήθων καθηκόντων των υπαλλήλων της υπηρεσίας. Στην προκειμένη, δε, περίπτωση, ενόψει του ότι από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι στο συγκεκριμένο Τμήμα του Δήμου υπηρετούν, πλην των φερόμενων στο ελεγχόμενο ένταλμα ως δικαιούχων υπαλλήλων, 13 ακόμη μόνιμοι υπάλληλοι, δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί η επικαλούμενη υποστελέχωση της υπηρεσίας αυτής. Τέλος, ειδικά όσον αφορά στο συγκεκριμένο διάστημα, οι επικαλούμενες ανάγκες δεν αποδίδονται σε περιστάσεις που ανέκυψαν αιφνιδίως και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν εξαρχής ή σε λόγους επείγοντος ή, τέλος, σε εποχικές ανάγκες. Ο ισχυρισμός, δε, του Δήμου......., που προβάλλεται με το από 26.1.2016 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Εξυπηρέτησης Πολιτών αυτού, ότι η πέραν του τακτικού ωραρίου απασχόληση των ως άνω υπαλλήλων δικαιολογείται από τον μεγάλο όγκο εργασίας που συσσωρεύτηκε στην υπηρεσία λόγω της εκλογικής αναμέτρησης του Σεπτεμβρίου 2015, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, προεχόντως, διότι οι εργασίες προς εκτέλεση που αναφέρονται στο εν λόγω έγγραφο (παράδοση – παραλαβή εκλογικού υλικού, μεταβολές δημοτολογίου) προηγούνται χρονικά της εκλογικής διαδικασίας και δεν έπονται αυτής. Σε κάθε δε περίπτωση, οι ειδικές περιστάσεις, που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. (βλ. άρθρα 20 του ν. 4024/2012 και 48 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ.) απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων και μάλιστα σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για την διεκπεραίωσή τους, γεγονός που όμως δεν συνέβη εν προκειμένω. Εξάλλου, κατά τα διαλαμβανόμενα στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η έλλειψη της απαιτούμενης αιτιολογίας δεν δύναται να αναπληρωθεί εκ των υστέρων με τα διαλαμβανόμενα στα συνοδευτικά του εντάλματος έγγραφα του Δήμου και στο έγγραφο επανυποβολής του οικείου τίτλου πληρωμής, καθόσον η το πρώτον παράθεση ειδικής αιτιολογίας για την πραγματοποίηση υπερωριών σε έγγραφα που εκδίδονται μετά την πραγματοποίησή τους αφενός δεν ευρίσκει έρεισμα στον νόμο, αφετέρου ανατρέπει τον ίδιο το σκοπό των εφαρμοστέων διατάξεων που συνίστανται στον ex ante προγραμματισμό της λειτουργίας των οικείων Υπηρεσιών διά της ενεργοποίησης του μηχανισμού των υπερωριών (βλ. Ε.Σ. Πράξεις Ι Τμ. 54, 128/2015, 7/2013, 47/2012, 240, 215, 194/2011. Κλιμ. Προλ. Ελέγχου δαπάνων στο Ι Τμ. 18, 33, 47/2016, 24, 61, 131/2015, 23, 75, 319/2014, 266/2013).
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/21/2018
Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας.(..)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες,....δεν είναι νόμιμες, διότι η 255042/20.12.2016 απόφαση του Περιφερειάρχη ..., με την οποία εγκρίθηκε η καθιέρωση υπερωριακής απασχόλησης με αμοιβή κατά τις απογευματινές ώρες για τους υπαλλήλους της Περιφέρειας ...ειδικότερα δε διαλαμβάνει την απαιτούμενη κατά τα προεκτεθένα πλήρη και ειδική αιτιολογία με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνδρομή ειδικών περιστάσεων (εκτάκτων, εποχικών ή όλως απρόβλεπτων υπηρεσιακών αναγκών) που απαιτούν άμεση και δραστική διευθέτηση...η απόφαση καθιέρωση υπερωριακής εργασίας ετησίως και ποσοτικά για αόριστο αριθμό υπαλλήλων όλων των υπηρεσιών της Περιφέρειας ..., χωρίς κανέναν επιμερισμό, και χωρίς να συνδέει κάθε συγκεκριμένη ανάγκη με τις ώρες και τον αριθμό των υπαλλήλων που πρέπει να απασχοληθούν για την αντιμετώπισή της, δε φέρει νόμιμη αιτιολογία και δεν μπορεί να αποτελέσει το νόμιμο έρεισμα για την καταβολή αποζημίωσης στους φερόμενους ως δικαιούχους...Τέλος, η απαιτούμενη ειδική και πλήρης αιτιολογία που ελλείπει από τις ως άνω αποφάσεις δεν μπορεί να αναπληρωθεί από την εκ των υστέρων παράθεση λόγων που επέβαλαν την πραγματοποίηση των υπερωριών στο έγγραφο επανυποβολής για θεώρηση από το φορέα των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. Ι Τμ. 191, 47/2016, 350/2015, 73/2014), διότι οι ειδικές περιστάσεις που επιβάλλουν την ενεργοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α. απαιτείται να αναγράφονται στην απόφαση περί καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων σε αντιστοίχιση προς τις ώρες που πράγματι θα απαιτηθούν για τη διεκπεραίωσή τους, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο προγραμματισμός της λειτουργίας των Υπηρεσιών υπό όρους διαφάνειας, τόσο για την προστασία των υπαλλήλων από τυχόν υπερβάσεις στο ωράριο εργασίας τους, όσο και για την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης κατά τη διάθεση των πρόσθετων δημοσίων πόρων που συνεπάγεται η απασχόληση του προσωπικού πέραν του τακτικού του ωραρίου....Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες παρίστανται μη νόμιμες και δεν πρέπει αυτά να θεωρηθούν.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.1/45/2018
Αποζημίωση απογευματινής υπερωριακής απασχόλησης:..Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των προδιαληφθεισών νομικών παραδοχών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν είναι νόμιμη η πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης καθ’ υπέρβαση του υποχρεωτικού ωραρίου, από τους φερόμενους ως δικαιούχους των ΧΕ υπαλλήλους, για το συνολικό χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2017. Και τούτο, διότι τόσον η 649/20.12.2016 απόφαση καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 25.5.2017, όσο και οι αποφάσεις συγκρότησης συνεργείου υπερωριακής απασχόλησης, οι οποίες αναρτήθηκαν στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» στις 14.9.2017, δεν δύνανται να αποτελέσουν νόμιμο έρεισμα για την πραγματοποίηση από το προσωπικό, στο οποίο αφορούν, υπερωριακής εργασίας και, συνακόλουθα, για την καταβολή της αναλογούσας αποζημίωσης, για το προηγούμενο της δημοσίευσής τους χρονικό διάστημα. Στο 8927/29.11.2017 έγγραφο επανυποβολής προβάλλεται ότι η μη έγκαιρη δημοσίευση της 649/20.12.2016 απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οφείλεται στην, λόγω της υπηρεσιακής υποστελέχωσης του Δήμου, καθυστέρηση διεκπεραίωσης της διαδικασίας απόκτησης ηλεκτρονικής υπογραφής από αυτόν, αναγκαίας προϋπόθεσης για την αποστολή δημοσιεύσεων στο ΦΕΚ, η οποία (καθυστέρηση) οδήγησε περαιτέρω και στη μη έγκαιρη ανάρτηση των αποφάσεων συγκρότησης συνεργείου στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Ο ισχυρισμός, όμως, αυτός είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον, όπως ορθώς επεσήμανε ο Επίτροπος, η έλλειψη υπαλλήλων με εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής δεν δικαιολογεί την καθυστέρηση αποστολής της 649/20.12.2016 απόφασης προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αφού για την απόκτηση ηλεκτρονικής υπογραφής δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις ή διαδικασίες, ούτε και την ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση ανάρτησης στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» των αποφάσεων συγκρότησης συνεργείου (...)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, τα υπό έλεγχο χρηματικά εντάλματα πληρωμής περιέχουν μη νόμιμη και μη κανονική δαπάνη και, για το λόγο αυτό, δεν πρέπει να θεωρηθούν.