ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ- ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ:..Το έργο περιγράφεται εκτενέστερα στη μελέτη που συντάχθηκε και θεωρήθηκε από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Ε.Κ.Υ.Ο. και εγκρίθηκε στην Τακτική Συνεδρία Στ΄/6.6.2017/Θέμα 13ο της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ) της Ιεράς Συνόδου της ... Στο άρθρο 6 του σχεδίου σύμβασης, καθορίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, ως εξής: α) η Περιφέρεια … αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση του έργου μέχρι του ποσού των 14.000.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., τη δημοπράτηση του, την υπογραφή σύμβασης με τον ανάδοχο, την επίβλεψη της κατασκευής του, την παραλαβή του και τον ορισμό εκπροσώπων του στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, β) η … θα έχει τη μέριμνα για την έκδοση και τυχόν αναθεώρηση των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων πριν από τη δημοπράτηση του έργου, τη χρηματοδότηση κάθε επιπλέον δαπάνης μελετών και εργασιών, τη μέριμνα για την απομάκρυνση όσων κινητών ευρίσκονται επί του χώρου του έργου, την υποβολή αιτήσεων προς τις ΔΕΚΟ και την κάλυψη των σχετικών δαπανών, την ευθύνη για την φύλαξη του έργου μετά τη διοικητική παραλαβή, την καθολική μέριμνα για τη συντήρησή του, την υποχρέωση να προσδώσει δημοσιότητα στη χρηματοδότηση του έργου από την Περιφέρεια .., τον ορισμό εκπροσώπων στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης και τη γραμματειακή υποστήριξη αυτής και γ) το Υπουργείο Πολιτισμού αναλαμβάνει τη διευκόλυνση της υλοποίησης του αντικειμένου της σύμβασης, παρέχοντας κάθε δυνατή και αναγκαία πληροφορία και βοήθεια στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, καθώς και τη συμμετοχή δια των εκπροσώπων του στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης.(...)Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που να κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Επισκευή γεωργικών γεωτρήσεων του Δήμου:...Από τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά προκύπτει ότι η ανάθεση από την Περιφέρεια … (Περιφερειακή Ενότητα …) των ανωτέρω εργασιών επισκευής των ΜΡ1, ΧΡ4 και ΧΡ2 γεωτρήσεων, έλαβε, πράγματι, χώρα μετά τη λήξη της από 6.6.2018 προγραμματικής συμβάσεως μεταξύ της Περιφέρειας και του Δήμου .., με την οποία είχε παραχωρηθεί στην πρώτη (Περιφέρεια) η χρήση των εν λόγω γεωτρήσεων από κοινού με τον Δήμο …, επιπλέον δε της είχε ανατεθεί η συντήρηση και επισκευή του αναγκαίου μηχανολογικού εξοπλισμού των γεωτρήσεων αυτών. Με το δεδομένο αυτό και λαμβάνοντας επίσης υπ’ όψιν ότι η συντήρηση και διαχείριση των εν λόγω γεωτρήσεων που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια του Δήμου … ανήκει στον Δήμο αυτόν (βλ. σκ. ΙΙ.Γ.), το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλεται από τον διαφωνούντα Επίτροπο, κατά τον χρόνο αναθέσεως από την Περιφέρεια των επίμαχων εργασιών επισκευής των γεωτρήσεων, η ίδια δεν ήταν πλέον αρμόδια να προβεί στην ανάθεση αυτή, αφού η προγραμματική σύμβαση, με την οποία της είχε εκχωρηθεί από τον Δήμο … η σχετική αρμοδιότητα, είχε πλέον λήξει. Είναι, συνεπώς, βάσιμος κατά τούτο ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας. Εντούτοις, όμως, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι: α) η εν λόγω ανάθεση εκ μέρους της Περιφέρειας δεν έλαβε χώρα αυθαίρετα, αλλά κατ’ επίκληση της από 6.6.2018 προγραμματικής συμβάσεως, δυνάμει της οποίας της είχε εκχωρηθεί η σχετική αρμοδιότητα έως τις 15.9.2018,  β) το χρονικό διάστημα που είχε παρέλθει από τη λήξη της προγραμματικής συμβάσεως, μέχρι την επίμαχη ανάθεση, δεν ήταν μεγάλο, γ) τα όργανα της Περιφέρειας ενήργησαν, όχι με πρόθεση καταστρατηγήσεως των σχετικών διατάξεων, αλλά με σκοπό την εκπλήρωση, έστω και με κάποια καθυστέρηση, των υποχρεώσεων που είχε αναλάβει η Περιφέρεια με την ανωτέρω προγραμματική σύμβαση, πιστεύοντας ότι ενεργούσαν νομίμως, δ) ότι η επισκευή των προαναφερομένων γεωτρήσεων αποσκοπούσε στο να καταστούν αυτές πλήρως λειτουργικές για την κάλυψη των προαναφερομένων στην προγραμματική σύμβαση κοινών σκοπών του Δήμου …, αφενός, και της Περιφέρειας …, αφετέρου, και ε) ότι η επιδιωκόμενοι με την εν λόγω επισκευή σκοποί, ήτοι η διασφάλιση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του … και του …, καθώς και η ομαλή άρδευση της περιοχής σε περίπτωση πιθανής λειψυδρίας κατά την αρδευτική περίοδο του έτους 2018, εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Περιφέρειας, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ.Γ.), ανεξαρτήτως του ότι αυτή καθεαυτή η συντήρηση αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου, κρίνει ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνει.

ΜΕΛΕΤΕΣ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:(…)Ειδικότερα, η αναθέτουσα την υπηρεσία  Περιφέρεια Αττικής ασκεί από κοινού με τους υπόλοιπους μετόχους  έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκεί επί των υπηρεσιών της, αφού, το Διοικητικό Συμβούλιο, τα  μέλη του οποίου αναδεικνύονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, είναι αρμόδιο να αποφασίζει για όλα τα θέματα αναγόμενα στην διαχείριση και διάθεση της περιουσίας και την εκπροσώπηση της Εταιρείας. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν στο Κλιμάκιο, το σημαντικότερο τμήμα των δραστηριοτήτων της εταιρείας υλοποιείται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που της έχουν ανατεθεί από την ελέγχουσα αναθέτουσα αρχή (Περιφέρεια Αττικής )  και τέλος, απουσιάζει  η συμμετοχή σε αυτή ιδιωτικών κεφαλαίων.(...)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «… Α.Ε.»  (…)  για την εκπόνηση της μελέτη με τίτλο: «ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ο. 91 ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟ ΒΑΡΚΙΖΑ ΕΩΣ ΣΟΥΝΙΟ» συνολικού προϋπολογισμού 2.013.288,95€ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «κατασκευή ράμπας ανέλκυσης - καθέλκυσης σκαφών στο λιμάνι ..... », σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης συναφθείσας με την Περιφέρεια…..:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα εξής: Α. Ο ισχυρισμός της αναπληρώτριας Επιτρόπου περί μη πρόβλεψης ρητρών σε βάρος συμβαλλομένου που παραβαίνει τους όρους της σύμβασης πρέπει να απορριφθεί, καθώς στο άρθρο 9 αυτής ρητώς αναφέρονται τέτοιες ρήτρες. Περαιτέρω, όμως, η προγραμματική σύμβαση δεν φέρει το εκ του νόμου ελάχιστο περιεχόμενο, όπως βασίμως προβάλλεται με τους λοιπούς δύο ισχυρισμούς. Ειδικότερα, δεν προσδιορίζεται στο σώμα της αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών, αλλά αναφέρεται αορίστως ότι η σύμβαση διαρκεί έως την ολοκλήρωση του έργου, σε κάθε περίπτωση εντός τεσσάρων ετών από την υπογραφή της, με δυνατότητα παράτασης. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της σύμβασης είναι ασαφής. Η ασάφεια έγκειται στο γεγονός ότι, όπως προκύπτει από το κείμενο αυτής όπου αναγράφεται το ενδεχόμενο υπέρβασης του ποσού των 25.830,00 ευρώ, το ποσό της δεν καθορίζεται επακριβώς εκ των προτέρων, αλλά συναρτάται με την αξία του προς εκτέλεση έργου όπως αυτή επρόκειτο  να εκτιμηθεί με τη σύνταξη της Τεχνικής Έκθεσης, μετά την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης. Άλλωστε το αναφερόμενο ποσό των 25.830,00  δεν είναι συναφές με την αξία του προς εκτέλεση έργου, αλλά σχετίζεται αποκλειστικώς με τους διαθέσιμους από την Περιφέρεια πόρους. Ο δε όρος  που προβλέπεται στο άρθρο 7 της μεταγενεστέρως υπογραφείσας από 5.2.2016 εκτελεστικής σύμβασης, περί χρηματοδότησης του αναδόχου από το Δ.Λ.Τ. ....., δεν δύναται να δεσμεύσει το τελευταίο ή να θεραπεύσει την ως άνω παρανομία της δαπάνης, καθώς το Δ.Λ.Τ. δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στην εν λόγω σύμβαση, εν πάση δε περιπτώσει το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν  εκδόθηκε  σε  εκτέλεση  της  σύμβασης  αυτής. Παρά  ταύτα,  με  δεδομένα  τα εξής: α) Ότι το επίμαχο έργο συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη, την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής (αλιεία) αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος (αποσόβηση κινδύνου βύθισης σκαφών και ρύπανσης των υδάτων μέσω της δυνατότητας ευχερούς ανέλκυσης και καθέλκυσης αυτών και της συνακόλουθης συντήρησης κατά τη χειμερινή περίοδο), όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 της προγραμματικής σύμβασης. β) Ότι το Δ.Λ.Τ. ..... δεν διαθέτει Τεχνική Υπηρεσία, γεγονός που κατέστησε αναγκαία τη συνεργασία των δύο φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης για την προσήκουσα διεκπεραίωση του έργου, η δε συνεργασία αυτή πραγματώθηκε επιτυχώς μέσω της επίμαχης σύμβασης και επιτεύχθηκε ο σκοπός της. γ) Ότι απαραίτητη προϋπόθεση για  τη σύνταξη της μελέτης του έργου από τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ήταν η πρότερη σύναψη της Προγραμματικής Σύμβασης, συνεπώς εν προκειμένω δεν ήταν δυνατός ο ακριβής προϋπολογισμός της δαπάνης κατά το χρονικό σημείο της σύναψής της.  δ) Ότι, για τον ίδιο λόγο, δεν ήταν στην προκειμένη περίπτωση δυνατός ο καθορισμός ακριβούς χρονοδιαγράμματος διεκπεραίωσης των εργασιών που επρόκειτο να εκτελεσθούν, κρίνεται ότι ο φορέας, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών με τις προγραμματικές συμβάσεις διατάξεων, ενήργησε πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς στην κρινόμενη περίπτωση. Β. Ο ισχυρισμός ότι δεν έγινε ανατροπή της ανάληψης υποχρέωσης για το έτος 2015 πρέπει να απορριφθεί, καθώς μεταξύ των δικαιολογητικών της δαπάνης επισυνάπτεται η σχετική 173/2015 απόφαση ανατροπής προτάσεων ανάληψης υποχρέωσης του Δ.Σ. του Δ.Λ.Τ. ......  Η εντελλόμενη δαπάνη ωστόσο είναι μη κανονική, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, καθώς οι 43/7.9.2015 και 4/23.2.2016 αποφάσεις με τις οποίες δεσμεύτηκε η αναγκαία πίστωση από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δ.Λ.Τ. ..... πιστώσεις (δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης), είναι μεταγενέστερες της ελεγχόμενης Προγραμματικής Σύμβασης, που συνήφθη στις 29.5.2014. Δοθέντος όμως ότι κατά το χρονικό σημείο υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης δεν είχε προσδιορισθεί το ύψος του χρηματικού ποσού συμμετοχής του Δ.Λ.Τ. και ότι, μετά τον οριστικό προσδιορισμό του με την από 8.7.2014 Τεχνική Έκθεση και το Τιμολόγιο Μελέτης του επίμαχου έργου, ακολουθήθηκε από το διατάκτη η προβλεπόμενη διαδικασία, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα αρμόδια όργανα του Δ.Λ.Τ. ..... συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως (πρβλ. Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. 219/2015).

Εκτέλεση έργου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Ενόψει του ότι ο ως άνω Ιερός Ναός χαρακτηρισθείς αρμοδίως ως μνημείο, δεν ανήκει, κατά τα αναφερόμενα στην ένδικη αίτηση, στην κυριότητα της αιτούσας, ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι αυτή ορίστηκε φορέας υλοποίησης του επίμαχου έργου, απαιτείτο η σύναψη προγραμματικής σύμβασης, κατά το άρθρο 100 παρ. 5 του ν. 3852/2010, με τη συμμετοχή της ιδίας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Άλλωστε με  την ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/ΤΜΒΜΜ/342088/33111/2629/626/4.7.2018 απόφαση του Τμήματος Μελετών Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, που περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου, εγκρίθηκε, σύμφωνα με την κατατεθείσα προμελέτη, η μερική ανακατασκευή της στέγης (εκτός της περιοχής του τρούλου) του Ιερού Ναού και όχι η υλοποίηση του επίμαχου έργου από την Περιφέρεια ..., ενώ στην τεχνική περιγραφή της οικείας μελέτης του έργου περιλαμβάνονται, πέραν των εργασιών ανακατασκευής της στέγης και εργασίες στον τρούλο του Ιερού Ναού. Επομένως, αβασίμως προβάλλει η αιτούσα ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν υποχρεωτική, πριν από τη διεξαγωγή της εν λόγω διαγωνιστικής διαδικασίας, η σύναψη προγραμματικής σύμβασης κατά τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας ... και του Ιερού Ναού. Εξάλλου, με την επικαλούμενη από την αιτούσα 144/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν κρίθηκε ότι η σύναψη της προγραμματικής σύμβασης του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 δεν απαιτείται να προηγείται της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλην όμως πράγματι με αυτήν ελέγχθηκαν ταυτόχρονα τα υποβληθέντα σχέδια της προγραμματικής και της οικείας εκτελεστικής σύμβασης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΕΑ) ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΧΥΤΥ..:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω .., το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων φορέων, με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Εντούτοις, το σχέδιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης δεν έχει το ελάχιστο αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο, καθόσον σ’ αυτό δεν διαλαμβάνεται το απαιτούμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 του ν. 3852/2010 χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής της, το οποίο δεν μπορεί να ταυτίζεται ή να εξαντλείται στη διάρκεια αυτής, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επί μέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο κάθε Υποέργου ξεχωριστά ... Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι, προς αποφυγή αμφισβητήσεων κατά την εκτέλεση της σύμβασης, επιβάλλεται τα, εγκριθέντα από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλομένων, συμβατικά κείμενα να ταυτίζονται με το ελεγχόμενο-προς υπογραφή σχέδιο σύμβασης. Ενδεικτικά, επισημαίνεται ότι ενώ το εγκριθέν από το Περιφερειακό Συμβούλιο, σχέδιο σύμβασης διαλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και ότι «ο Κύριος του έργου πρέπει να διενεργεί τις πληρωµές για το Έργο, καθόσον αφενός αφορά σε πάγια που ανήκουν σε αυτόν, αφετέρου εμπίπτει σε ειδικές διατάξεις περί ΦΠΑ, ιδίας συµµετοχής κ.α.» .., ότι αναλαμβάνει «Την κάλυψη κάθε δαπάνης που απαιτείται για το έργο και δεν αποτελεί δαπάνη που καλύπτεται από Ε.Π.» ..,και ότι «… προκειµένου να δύνανται να αντιστοιχηθούν τα επιµέρους έργα της πράξης στις Προσκλήσεις των Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2014-2020 όπως ισχύσουν. (…)Ο Κύριος του έργου καλύπτει εξ ιδίων πόρων κάθε ποσό απαιτούµενης δαπάνης για το Έργο που δεν καλύπτεται από Ε.Π. και βαρύνει σε αυτόν.» .., στο εγκριθέν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ενιαίου Συνδέσμου συμβατικό κείμενο οι προβλέψεις αυτές δεν επαναλαμβάνονται. Αντιστοίχως, το εγκριθέν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ενιαίου Συνδέσμου σχέδιο σύμβασης προβλέπει, στο άρθρο 2, ότι ο κύριος του έργου αναλαμβάνει να διασφαλίσει τη λειτουργία του Έργου μετά την ολοκλήρωσή του «… είτε αναλαμβάνοντας ο ίδιος τη λειτουργία του είτε αναθέτοντας αυτήν σε τρίτο φορέα.» (άρθρο 2.1.), ότι «Ο Φορέας Υλοποίησης στα πλαίσια της οικονομικής διαχείρισης του έργου, μεριμνά για την εξόφληση των παραστατικών, τα οποία έχουν εκδοθεί με στοιχεία οφειλέτη αυτά του Κυρίου του Έργου.» (άρθρο 2.2.) και, στο άρθρο 3, ότι το ποσό του προϋπολογισμού μπορεί να αναπροσαρμοσθεί «… με τη σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π.  …», χωρίς να διαλαμβάνεται κάτι αντίστοιχο από το εγκριθέν από την Περιφέρεια κείμενο. Τέλος, ενόψει του χαρακτήρα των εν λόγω αρμοδιοτήτων, η υλοποίηση των οποίων επιδιώκεται με την ελεγχόμενη σύμβαση .., είναι απαραίτητη η προσκόμιση, μεταξύ άλλων, και στοιχείων σχετικών με το διαδημοτικό ή διαπεριφερειακό χαρακτήρα της προς ένταξη πράξης, καθώς, επίσης, και τη διαχειριστική επάρκεια του Ενιαίου Συνδέσμου.Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εξαιτίας της διαπιστωθείσας ως άνω ουσιώδους νομικής πλημμέλειας, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Προγραμματική σύμβαση...Εξάλλου, στο άρθρο 2 προσδιορίζονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών και στο άρθρο 4 ορίζεται ότι η διάρκεια της σύμβασης αρχίζει από την ημερομηνία της υπογραφής της και λήγει με την ολοκλήρωση του έργου και την παράδοσή του σε πλήρη λειτουργία από το Φορέα Υλοποίησης στον Κύριο του Έργου (βλ. στοιχείο 8 του Παραρτήματος Ι, «Διάρκεια υλοποίησης»: 20 μήνες). Περαιτέρω, για την παρακολούθηση εφαρμογής της σύμβασης, το άρθρο 5 αυτής προβλέπει τη σύσταση Κοινής Επιτροπής και τον τρόπο λειτουργίας της ενώ στο άρθρο 7, υπό τον τίτλο «Ευθύνη Φορέα Υλοποίησης», ορίζεται ότι ο Φορέας Υλοποίησης ευθύνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης έναντι του Κυρίου του Έργου για την καλή εκτέλεση των καθηκόντων του, καθώς και ότι έναντι των τρίτων ο Φορέας Υλοποίησης ευθύνεται εις ολόκληρον με τον Κύριο του Έργου. Επίσης, στο άρθρο 8, υπό τον τίτλο «Εκπροσώπηση», ορίζεται ότι ο Φορέας Υλοποίησης εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως τον Κύριο του Έργου έναντι των τρίτων κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του έως τη λήξη της μεταβίβασης της αρμοδιότητας υλοποίησης, ενώ, το άρθρο 9 ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν στην επίλυση των, μεταξύ των συμβαλλομένων, διαφορών από την εκτέλεση και ερμηνεία των όρων της σύμβασης. Ακόμα, στο άρθρο 10, υπό τον τίτλο «Μεταφορά/απασχόληση προσωπικού-χρήση υποδομών», προβλέπεται ότι είναι δυνατή η απασχόληση προσωπικού του Κυρίου του Έργου στο Φορέα Υλοποίησης, αποκλειστικά για τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου, καθώς και η παραχώρηση χρήσης ακινήτων, εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και μέσων του Κυρίου του Έργου στο Φορέα Υλοποίησης. Εξάλλου, στο άρθρο 11, υπό τον τίτλο «Ειδικοί όροι», ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι απαγορεύεται ρητώς στο Φορέα Υλοποίησης η υποκατάστασή του από τρίτο για την υλοποίηση του έργου, καθώς και ότι όλα τα έγγραφα (σχέδια, μελέτες, στοιχεία, κ.ο.κ.), που θα συνταχθούν από το Φορέα Υλοποίησης (και τους προστηθέντες και αντισυμβαλλομένους του) στο πλαίσιο εκτέλεσης της προγραμματικής και των συμβάσεων που θα υπογράψει ο Φορέας Υλοποίησης στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου, θα ανήκουν στην ιδιοκτησία του Κυρίου του Έργου.Με τα δεδομένα αυτά το, υποβληθέν για έλεγχο, σχέδιο σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης ..., που επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/739/2019

Μελέτες Δημόσιων Έργων:Ζητείται η ανάκληση της … Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η μεταξύ αυτών υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης με τίτλο «Μελέτες έργων οδοποιίας Π.Ε. …», με προϋπολογισμό δαπάνης 309.259,96 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24% και διάρκεια εκτέλεσης τέσσερα (4) έτη, με δυνατότητα παράτασης έξι (6) μηνών.(....)Ως εκ τούτων, η ελεγχόμενη σύμβαση πληροί το σύνολο των κριτηρίων που θέτει η παρατεθείσα ανωτέρω παράγραφος 3 του εν λόγω άρθρου 12 και νομίμως συνάπτεται χωρίς διαγωνισμό ως γνήσια προγραμματική σύμβαση, εξερχόμενη του πεδίου εφαρμογής των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης. v) Ο προϋπολογισμός της σύμβασης δεν υπερβαίνει προδήλως το προσήκον μέτρο και ο περί αντιθέτου σχετικός λόγος της προσβαλλόμενης είναι αβάσιμος, δοθέντος ότι αυτός καταρτίστηκε με βάση τον Κανονισμό προεκτιμώμενων αμοιβών μελετών και παροχής Τεχνικών και λοιπών συναφών Επιστημονικών Υπηρεσιών (σκέψη 14) και δεν μπορεί να τύχει συγκριτικής παραβολής με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη άλλης προγραμματικής σύμβασης με διαφορετικό αντικείμενο (επίβλεψη και τον έλεγχο των εργασιών αναδόχων έργων). vi) Από το άρθρο 3 της ελεγχόμενης σύμβασης προκύπτει ως Προϊσταμένη Αρχή η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας δια της Π.Ε. …….., και ως Διευθύνουσα/Επιβλέπουσα Υπηρεσία, η οποία θα αναλάβει την παρακολούθηση, έλεγχο, έγκριση και τελική θεώρηση των μελετών, η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. ……. Συνεπώς, ο λόγος που διαβλέπει μη νομιμότητα από την έλλειψη καθορισμού τους είναι αβάσιμος. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτές …Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …

«Κατ’ εξαίρεση χορήγηση άδειας χρήσης βιοκτόνων σκευασμάτων για ULV εφαρμογή από εδάφους και αέρος για την αντιμετώπιση των ακμαίων κουνουπιών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, την Περιφέρεια Θεσσαλίας (Π.Ε. Λάρισας), την Περιφέρεια Πελοποννήσου και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για το έτος 2023».ΑΔΑ: 9ΟΙ2465ΦΥΟ-Ο2Ν

Εργασίες επισκευής χρωματισμών του Δικαστικού Μεγάρου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση μεταξύ του .... και της αιτούσας Περιφέρειας αποτελεί προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξη του άρθρου 100 παρ. 5 του ν. 3852/2010, για τη σύναψη της οποίας απαιτείται η συμμετοχή του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού. Και τούτο διότι αυτή αποσκοπεί στην εκτέλεση έργου με πολιτιστικό χαρακτήρα - όπως ρητώς χαρακτηρίζονται με την προαναφερόμενη διάταξη οι παρεμβάσεις επί διατηρητέων κτιρίων- και δη στην εκτέλεση εργασιών επισκευής και χρωματισμών επί του Δικαστικού Μεγάρου …, το οποίο έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο κτίριο με την οικ.22525/1525/4.4.1988 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Εν προκειμένω όμως, η σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του .... και της αιτούσας Περιφέρειας …, χωρίς τη συμμετοχή, ως συμβαλλόμενου μέρους, του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, δεν δύναται, κατά την κρίση του Τμήματος, να αποτελέσει λόγο διακωλυτικό της υπογραφής της. Και τούτο ειδικότερα διότι, ανεξαρτήτως του ότι ο βασικός δικαιολογητικός λόγος σύναψης αυτής αποτελεί, όπως αποδείχθηκε, η εξασφάλιση της χρηματοδότησης αυτής από την Περιφέρεια .... - καθώς το ... δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους προκειμένου να εκτελέσει το έργο αυτό αυτοτελώς-, σε κάθε περίπτωση, η συνεργασία και συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στην εκτέλεση του έργου της προγραμματικής σύμβασης έχει εν τοις πράγμασι διασφαλισθεί, αφού η συνταχθείσα, κατά το έτος 2005, μελέτη για την εκτέλεση των περιγραφόμενων σε αυτήν εργασιών επί του ως άνω διατηρητέου κτιρίου, έχει εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία του ίδιου Υπουργείου, ήτοι από την Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων, με την ΥΠΠΟ/ΔΑΝΣΜ/37693/1453/2005 απόφαση. Επιπλέον, στην τελευταία αυτή εγκριτική απόφαση προβλέπεται ρητώς ότι οι εργασίες που θα εκτελεστούν θα τελούν υπό την εποπτεία της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία θα είναι ενήμερη και για την έναρξη και εξέλιξη των εργασιών. Επισημαίνεται δε ρητώς ότι, η ως άνω υπηρεσία του Υπουργείου δύναται να παρέμβει και να διακόψει τις εργασίες, εάν αυτές παρεκκλίνουν της εγκεκριμένης μελέτης. Επομένως, το εν λόγω Υπουργείο τελεί σε γνώση των εργασιών, που πρόκειται να εκτελεσθούν επί του προαναφερόμενου διατηρητέου κτίσματος, στο πλαίσιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης και εν τοις πράγμασι πληρούται στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο ειδικότερος σκοπός του νόμου που επιτάσσει τη συμμετοχή του ως άνω Υπουργείου κατά τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων πολιτιστικού χαρακτήρα, ο οποίος συνίσταται αφενός, στην τήρηση των σχετικών με την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος διατάξεων και αφετέρου στην ένταξη των σχετικών έργων στον ευρύτερο προγραμματισμό του Υπουργείου. Περαιτέρω, όσον αφορά την δεύτερη αιτίαση της Αναπληρώτριας Επίτροπου σύμφωνα με την οποία κωλύεται η σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης, δοθέντος ότι δεν προκύπτει από τα προσκομιζόμενα στοιχεία επικαιροποίηση της μελέτης του έργου, που συντάχθηκε πριν από 14 έτη, το Τμήμα κρίνει ότι αυτή προώρως προβάλλεται στο παρόν στάδιο, αφού το εν λόγω ζήτημα δεν συνάπτεται με τη νομιμότητα της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αλλά της εκτελεστικής σύμβασης ανάθεσης δημοσίου έργου, η οποία πρόκειται να επακολουθήσει.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 11/2019 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό …, το δε οικείο σχέδιο της υπό κρίση προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης να υπογραφεί.