ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/569/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Απόφαση 569/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης πρώην υπαλλήλου (εκπαιδευτικού) κατά της απόφασης του Τρίτου Τμήματος (489/2022) που την υπήγαγε στη γενική διάταξη θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Η αναιρεσείουσα ζητούσε την υπαγωγή της στις εξαιρετικές διατάξεις για προνομιακή συνταξιοδότηση λόγω ειδικών παθήσεων, καθώς έπασχε από διάφορες σοβαρές παθήσεις (συγγενή υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, ψωριασική αρθρίτιδα κ.ά.) με συνολικό ποσοστό αναπηρίας 95%. Η Ολομέλεια έκρινε ότι ο περιοριστικός κατάλογος των ειδικών παθήσεων δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας ή της αναλογικότητας, καθώς η θέσπιση προνομιακού καθεστώτος εμπίπτει στην ευρεία διακριτική ευχέρεια του νομοθέτη, ενώ η επέκταση μιας όλως εξαιρετικής ρύθμισης θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη νομοθετική εξουσία και αντίθεση στην αρχή της στενής ερμηνείας των συνταξιοδοτικών διατάξεων. Συνεπώς, η αίτηση αναίρεσης απορρίφθηκε.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ/ΤΜ.Γ/1473/2024
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (1473/2024) αφορά αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης 294/2024 του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία ακύρωνε την ανακήρυξη της αναιρεσείουσας ως τακτικής δημοτικής συμβούλου στον Δήμο …. λόγω κωλύματος εκλογιμότητας. Το κώλυμα φερόταν να συνίσταται στην άσκηση καθηκόντων Προϊσταμένης Διεύθυνσης στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ). Το ΣτΕ έκρινε ότι, ενόψει της στενής ερμηνείας, το κώλυμα εκλογιμότητας του άρθρου 10 παρ. 2 περ. ε´ του ν. 4804/2021 εφαρμόζεται μόνο σε οργανικές μονάδες που παράγουν διοικητικό έργο και χειρίζονται υποθέσεις των πολιτών. Καθώς η Διεύθυνση της ΠΕΔΑ ασχολείται κυρίως με την υποστήριξη και το συντονισμό των μελών-δήμων και όχι με διοικητικές υποθέσεις των δημοτών, η αναιρεσείουσα δεν εμπίπτει στο κώλυμα. Συνεπώς, η αίτηση αναίρεσης έγινε δεκτή, η πρωτόδικη απόφαση αναιρέθηκε, και η αρχική ένσταση απορρίφθηκε.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1455/2022
Η Απόφαση 1455/2022 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Μείζονα Ολομέλεια) αφορά την αίτηση αναίρεσης υπαλλήλου, μέλους επιτροπής παραλαβής του νομαρχιακού διαμερίσματος Καβάλας, ο οποίος είχε καταλογιστεί με 18.900 ευρώ (10.000 ευρώ έλλειμμα πλέον προσαυξήσεις) για έλλειμμα που προκλήθηκε από την πληρωμή για ανύπαρκτες υπηρεσίες. Η Ολομέλεια απέρριψε την εφαρμογή του άρθρου 67 του ν. 4735/2020, αλλά έκρινε ότι το δικάσαν Τμήμα εσφαλμένα υπήγαγε τα πραγματικά περιστατικά στην έννοια της βαρείας αμέλειας, δεχόμενη ελαφρά αμέλεια. Εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, το Δικαστήριο αναιρεί την προσβαλλόμενη απόφαση, απαλλάσσει τον αναιρεσείοντα από τις προσαυξήσεις ύψους 8.900 ευρώ και περιορίζει τον καταλογισμό στο ποσό των 1.000,00 ευρώ.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/450/2025
Η απόφαση 450/2025 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου δέχεται την αίτηση αναίρεσης του Ελληνικού Δημοσίου κατά της 1190/2020 απόφασης του ΙΙΙ Τμήματος. Η Ολομέλεια έκρινε ότι η έφεση του στρατιωτικού συνταξιούχου κατά της σιωπηρής απόρριψης της ένστασής του ήταν εκπρόθεσμη, καθώς η προθεσμία άσκησής της είχε λήξει το 2009, πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4151/2013, καθιστώντας τα συνταξιοδοτικά δεδομένα οριστικά. Κατά συνέπεια, η έφεση απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Λόγω της στενής συνάφειας και αλληλεξάρτησης, αναιρέθηκε επίσης και το κεφάλαιο της απόφασης που απέρριπτε την αγωγή αποζημίωσης του αναιρεσίβλητου για το χρονικό διάστημα από 30.11.2007 έως 31.5.2012 και αναπέμπεται στο Έκτο Τμήμα προς νέα νόμιμη κρίση.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/344/2021
Η απόφαση 344/2021 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης κατά της 1091/2017 απόφασης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο αναιρεσείων, διαχειριστής πληρωμών του Δήμου Θεσσαλονίκης, είχε καταλογιστεί με το ποσό των 54.431,69 ευρώ, συν προσαυξήσεις, για έλλειμμα στη διαχείριση του 2003, λόγω ανοίκειων πληρωμών χωρίς χρηματικά εντάλματα, βάσει ειδικών εντολών του Αντιδημάρχου Οικονομικών. Το Τμήμα είχε περιορίσει τον καταλογισμό σε 5.443,16 ευρώ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009. Η Ολομέλεια απέρριψε την αίτηση αναίρεσης ως αβάσιμη, κρίνοντας ότι ορθώς απορρίφθηκαν οι λόγοι έφεσης περί έλλειψης υπαιτιότητας, συγγνωστής πλάνης ή διακοπής του αιτιώδους συνδέσμου. Κρίθηκε ότι ο ταμειακός διαχειριστής είχε αυτοτελή υποχρέωση ελέγχου της ύπαρξης χρηματικού εντάλματος, ενώ η τήρηση του ουσιώδους διαδικαστικού τύπου της έκδοσης χρηματικού εντάλματος απέκλειε τη νομιμοποίηση των δαπανών βάσει άλλων νόμων.
ΕλΣυν.Ολομ/48/2016
Συντάξεις στρατιωτικών:Με τα δεδομένα αυτά, με την προσβαλλόμενη απόφαση του Τμήματος, έγινε δεκτό ότι η περίπτωση του αναιρεσιβλήτου, ως Αξιωματικού εξ Υπαξιωματικών, απόφοιτου της ΣΕΜΑ και προαχθέντος στο βαθμό του Σημαιοφόρου Ειδικών Υπηρεσιών του Λιμενικού Σώματος, υπάγεται πράγματι στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2838/2000 και, κατά παραδοχή της από 7.12.2009 έφεσής του, ακυρώθηκε η εκκληθείσα 193623/2008/13.5.2009 πράξη και η υπόθεση αναπέμφθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, προκειμένου να κρίνει επί της ουσίας την αίτησή του για την κατ’ αναπροσαρμογή αύξηση της σύνταξής του..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναίρεσης, η ένδικη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της ως αβάσιμη.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/259/2025
Παροχή υπηρεσιών σίτισης (...) Με την υπό κρίση προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 489/2024 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....) Ωστόσο, αναφορικά με τον έτερο διακωλυτικό της υπογραφής της σύμβασης λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι το άρθρο 2.2.8 της διακήρυξης, που απαιτεί το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών να εκτελείται από τον προσφέροντα ή, σε περίπτωση υποβολής προσφοράς από ένωση οικονομικών φορέων, από ένα από τα μέλη της, με ίδια μέσα, χωρίς δυνατότητα στήριξης στις ικανότητες τρίτων, είναι μη νόμιμος, ως υπέρμετρα περιοριστικός του ανταγωνισμού. Και τούτο, διότι, σύμφωνα με την εξαιρετική διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 78 του ν. 4412/2016 (και το αντίστοιχο άρθρο 63 παρ. 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ο κανόνας ότι οι οικονομικοί φορείς δύνανται να μετέχουν στους δημόσιους διαγωνισμούς στηριζόμενοι στις ικανότητες τρίτων μπορεί να καμφθεί μόνον για «ορισμένα» (ποσοτικό κριτήριο) και «κρίσιμα» (ποιοτικό κριτήριο) καθήκοντα και όχι για το σύνολο του έργου (βλ. ΕλΣυν Ολ. 101/2025 σκ. 12, 1674/2024 σκ. 15, 18). Ως εκ τούτου, αλυσιτελώς η αναθέτουσα αρχή επικαλείται, προκειμένου να αιτιολογήσει τον επίμαχο περιορισμό, τις αυξημένες απαιτήσεις της σύμβασης, λόγω του ευαίσθητου αντικειμένου αυτής, της διασποράς των τόπων εκτέλεσης του έργου, του μεγάλου αριθμού των φοιτητών και του εύρους των υποχρεώσεων του αναδόχου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον συντρέχει διακωλυτικός της υπογραφής του σχεδίου σύμβασης λόγος, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/124/2024
Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η επίμαχη απαίτηση, σύμφωνα με την οποία ο αριθμοδείκτης Κ.Ε./Σ.Υ. πρέπει να υπερβαίνει το 2, παρίσταται δυσανάλογος σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού, με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό (βλ. προοίμιο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ σχετικά με τις επιλογές του ενωσιακού νομοθέτη για το άνοιγμα του ανταγωνισμού και τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων), γεγονός που εξασφαλίζει συμφερότερες οικονομικά προσφορές για τον αναθέτοντα φορέα. Επισημαίνεται, καταρχάς, ότι ακόμα και ο δείκτης που αφορά το πηλίκο μεταξύ κυκλοφορούντος ενεργητικού και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, ο οποίος αποτελεί σύνηθες κριτήριο κυκλοφοριακής ρευστότητας και εκφράζει τη δυνατότητα του οικονομικού φορέα να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του µε ένα περιθώριο ασφαλείας που επιτρέπει τη μείωση των στοιχείων του κυκλοφορούντος ενεργητικού του, εμφανίζει ιδανική αναλογία το 1:1 (βλ. Παράρτημα Β: Αριθμοδείκτες της ΦΓ8/28754/27.4.2015 «Ελεγκτικές διαδικασίες για τον κατασταλτικό έλεγχο των ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και Ειδικών Λογαριασμών» της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, και Δεν ανακαλεί την 631/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/569/2024
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/560/2025
Η απόφαση 560/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης υπαλλήλου του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά της 840/2019 απόφασης του VII Τμήματος. Ο αναιρεσείων, ως αναπληρωτής Προϊστάμενος του Τμήματος Εξόδων, είχε καταλογιστεί για ελλείμματα στη διαχείριση των οικονομικών ετών 1999, 2001, 2002 και 2004 (αρχικό ποσό 222.294,16€), λόγω διενέργειας πληρωμών χωρίς χρηματικά εντάλματα, βάσει «Ειδικών Εντολών Πληρωμής». Το Τμήμα είχε περιορίσει τον τελικό καταλογισμό σε 22.179,42€, αναγνωρίζοντας ελαφρά αμέλεια. Η Ολομέλεια έκρινε νόμιμο τον καταλογισμό από τον Οικονομικό Επιθεωρητή για διεύρυνση του κύκλου των υπόχρεων και απέρριψε τους ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος περί απαλλαγής, καθώς δεν συνέτρεχε συγγνωστή πλάνη, δεδομένου ότι γνώριζε τη μη νομιμότητα των εκταμιεύσεων. Απέρριψε επίσης την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 67 του ν. 4735/2020.
ΝΣΚ/48/2001
Σχολάζουσα κληρονομία. Εκμίσθωσις ακινήτου. Οροι μισθώσεως.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Ι. Ημπορεί να στοιχειοθετηθή η συνδρομή ειδικών λόγων δια "το ασύμφορον της δημοπρασίας και το δυνατόν απ ευθείας μισθώσεως" με τήρησι της διαδικασίας του άρθρου 7 παρ.2 ΒΔ 18-9/20-10-1947, ήτοι σχετική έγκριση του Υπ.Οικ/κών μετά σύμφωνον γνωμοδότησιν της Επιτροπής Εθνικών Κληροδοτημάτων. ΙΙ. 1) Αν την μισθώτρια την διαδεχθή άλλη εταιρεία ή θα συστεγάζεται και άλλη εταιρεία λχ θυγατρική, θα πρέπει να προβλεφθή ότι, η αρχική και ήδη μισθώτρια, είναι εις ολόκληρον με την νέαν υπεύθυνος για την τήρησι των όρων της μισθώσεως (άρθρο 489 ΑΚ) και παραμένει οπωσδήποτε μισθώτρια η ίδια. 2) Κατά τον Ν 3190/1955 περί ΕΠΕ: Δια τας εταιρικάς υποχρεώσεις ευθύνεται μόνον η εταιρεία δια της περιουσίας της (άρθρο 7) πλην αντιθέτου διατάξεως του καταστατικού και υπό τα εις άρθρον 29 παρ.1, το εταιρικόν μερίδιον είναι μεταβιβαστόν δια πράξεως εν ζωή (άρθρο 28 παρ.1) ορίζεται η δυνατότης εξόδου εταίρου, υπό προϋποθέσεις και ένεκα σπουδαίου λόγου, αλλά και αποκλεισμού εταίρου (άρθρο 33 παρ.1,2,3). Τέλος προβλέπεται η δυνατότης τροποποιήσεως της συνεταιρικής συμβάσεως. Συνεπώς, περί της δυνατότητος εισόδου-εξόδου εταίρων θέμα δεν τίθεται αφού περί αυτού ρητώς προβλέπει ο νόμος προς δε δεν μεταβάλλεται το νομικό πρόσωπο της εταιρείας. ΙΙΙ. Κατ ακολουθίαν είναι δυνατή η παράτασις κλπ της εις το ιστορικόν μισθώσεως ή νέα μίσθωσις, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 7 ΒΔ 18-9/20-10-1947, η δε εκτίμησις των όρων της μισθωτρίας γενήσεται ως ανωτέρω κατά τις αυτές διατάξεις.
Αρ.Π./564/2022
ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ-ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ-ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ: (...) Kαι τούτο διότι τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε το Εφετείο, και ειδικότερα ότι απαγορεύεται η κατάσχεση ή η δήμευση περιουσιακών στοιχείων της ασφαλιστικής επιχείρησης που βρίσκεται σε ασφαλιστική εκκαθάριση και συνακόλουθα η εγγραφή υποθήκης επί του επίδικου ακινήτου της ενάγουσας, στην οποία προέβη ακύρως το εναγόμενο στην ένδικη υπόθεση στην οποίαν ζητείται η εξάλειψή της από τα βιβλία υποθηκών του Δ. Σ., προς τον σκοπό διασφάλισης των συμφερόντων των ασφαλισμένων της και κάθε άλλου δικαιούχου του ασφαλίσματος, πληρούν το πραγματικό των ανωτέρω διατάξεων που ήταν εφαρμοστέες, πλην όμως εσφαλμένα δεν εφάρμοσε και δικαιολογούν το ανωτέρω πόρισμα και διατακτικό που διατύπωσε, που είναι, όπως αναφέρθηκε, ορθό. Ούτε στέρησε την απόφασή του από νόμιμη βάση, αφού από το αιτιολογικό της προσβαλλόμενης απόφασης, προκύπτουν σαφώς όλα τα περιστατικά, τα οποία είναι αναγκαία για τη κρίση του στη συγκεκριμένη περίπτωση, περί της συνδρομής των νομίμων όρων και προϋποθέσεων των διατάξεων που όμως δεν τις εφάρμοσε, κατά τα ανωτέρω, ενώ έχει τις απαιτούμενες αιτιολογίες, οι οποίες είναι σαφείς και πλήρεις και δεν αντιφάσκουν, ούτε είναι ενδοιαστικές κατά τρόπο που καθιστούν ευχερή τον αναιρετικό έλεγχο της ορθής ή μη εφαρμογής των ως άνω διατάξεων. Επομένως, οι πρώτος και δεύτερος λόγοι της ένδικης αναίρεσης από τους αρ. 1 και 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔ με τους οποίους το αναιρεσείον ισχυρίζεται τα αντίθετα είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι. Ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο πρόσθετος λόγος με τον οποίο, μολονότι δεν αποδίδεται, εναρίθμως, αναιρετική πλημμέλεια, κατά το νοηματικό του περιεχόμενο κρίνεται ως από τον αριθμό 1 άρθρου 559 ΚΠολΔ, το αναιρεσείον ισχυριζόμενο ότι στις εκκρεμείς κατά την 31-12-2015 ασφαλιστικές εκκαθαρίσεις, όπως εν προκειμένω, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 240 και 241 του ν. 4364/2016 που αναγνωρίζουν προνομιακή κατάταξη του Δημοσίου για τις φορολογικές του απαιτήσεις και ότι επομένως ελλείπει το έννομο συμφέρον της ενάγουσας για την άσκηση της επίδικης αγωγής, τούτο δε διότι οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις ως άνω εκκαθαρίσεις, κατά τα προαναφερθέντα. Απορρίπτει την από 24-2-2020 αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου για αναίρεση της υπ' αριθμ. 110/2018 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Ναυπλίου καθώς και τους από 2-3-2021 πρόσθετους λόγους.