ΕΣ/ΤΜ.6/285/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. (..)ζητείται η ανάκληση της 526/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου(..)Περαιτέρω, το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι οι επικαλούμενοι από την αιτούσα λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης, όπως η αυξημένη κίνηση των τελευταίων μηνών στην περιοχή αρμοδιότητας …. Γ2 διαχείρισης αυτοκινήτων και οι διαμαρτυρίες των κατοίκων του Δήμου Κερατσινίου, πέραν του ότι δεν αποδεικνύονται, δεν συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις, με συνέπεια να μην συντρέχει η αναγκαία αυτή προϋπόθεση για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.(..)Από τα προαναφερόμενα, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω περιλαμβανόμενες στη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες υπό στοιχ. Α, Β, Δ και Η, που αφορούν σε εργασίες κατηγορίας οικοδομικών, καθώς και υπό στοιχείο Γ εργασίες, που αφορούν σε υδραυλικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες αποτελούν μη επιτρεπόμενη επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου, το οποίο συνίσταται στην εκτέλεση εργασιών οδοποιίας, όπως προκύπτει τόσο από τη Διακήρυξη και την οικεία Τεχνική Περιγραφή όσο και από το γεγονός ότι στο διαγωνισμό κλήθηκαν να συμμετάσχουν εταιρείες 3ηςή 4ης τάξης μόνο στην κατηγορία οδοποιίας. Από τα ανωτέρω δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης είναι ποιοτικά καθορισμένο, η εξειδίκευση δε που απαιτείται κατά την εκτέλεσή του αφορά αποκλειστικά την ποσότητα των εργασιών ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της ...... Α.Ε. Περαιτέρω, δε, πρέπει να σημειωθεί ότι οι εργασίες αυτές δεν τελούν καθοιονδήποτε τρόπο σε αναγκαία συνάφεια με το αρχικό έργο, όπως αβασίμως προβάλλεται με τις υπό κρίση αίτηση και παρέμβαση, ενώ επιπλέον είναι τεχνικά και οικονομικά δυνατός ο διαχωρισμός τους από το αρχικό έργο χωρίς τη δημιουργία μειζόνων προβλημάτων για την αναθέτουσα αρχή, καθώς η ξεχωριστή ανάθεση και εκτέλεσή τους δε θα είχε ως συνέπεια την αποξήλωση του αποτελέσματος των εργασιών του αρχικού έργου με συνακόλουθη αύξηση του σχετικού κόστους, όπως επίσης αβασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση. .... Κατά συνέπεια, οι εν λόγω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του. ... Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την αιτιολογία ότι οι επίμαχες εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, καθώς το στοιχείο του απρόβλεπτου χαρακτήρα των επεμβάσεων επί της οδοποιίας αποτελεί το λόγο για τον οποίο δεν ήταν δυνατό να προσδιορισθεί ποσοτικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.(Απορρίπτει το αίτημα ανάκλησης της 526/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου)
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/526/2011
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. Νομιμότητα συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προαναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι οι μεν εργασίες που αφορούν σε αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας στις περιοχές Γ1 και Γ2 αρμοδιότητας .... (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Ε, ΣΤ και Ζ) εμπίπτουν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, στο οποίο -ενόψει της γενικής περιγραφής αυτού και του μη προσδιορισμού των ποσοτήτων (έστω και κατ' εκτίμηση) των επιμέρους εργασιών και των συγκεκριμένων περιοχών αρμοδιότητας ...., στις οποίες αυτές θα πραγματοποιηθούν, καθώς και του ότι οι εργασίες θα καθορίζονται, κατά περίπτωση και ειδικά για κάθε χώρο (με Α.Π.Ε.), με βάση τις προκύπτουσες κάθε φορά ανάγκες και προτεραιότητες λειτουργίας της .... Α.Ε. και μετά από σχετική εντολή εκτέλεσής τους που θα δίνεται στον ανάδοχο- εμπίπτει κάθε εργασία συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας, που θα προκύψει ή θα καταστεί αναγκαία σε οποιοδήποτε περιοχή αρμοδιότητας ...., και μέχρι εξάντλησης του συμβατικού ποσού. Όσον δε αφορά στις λοιπές εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Α, Β, Γ, Δ και Η), αυτές αφορούν σε εργασίες κατηγορίας οικοδομικών (οι δε εργασίες υπό στοιχ. Γ' αφορούν και σε υδραυλικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες) και, επομένως, δεν είναι συναφείς προς τις εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και συνίστανται σε εργασίες κατηγορίας οδοποιίας, και για το λόγο αυτό δεν μπορούν ν' αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου...(Μη ανακλητέα με την 285/2012 πράξη του VI΄ Τμ. του Ελεγκτικού Συνεδρίου)
ΕλΣυν/Κλ.5(ΚΠΕ)154/2015
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ :Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Συντηρήσεις – Διαμορφώσεις εσωτερικής οδοποιίας …», μεταξύ Δήμου και εργολήπτη, για τον λόγο ότι οι προαναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον ούτε στην σχετική διακήρυξη ανοικτής δημοπρασίας, ούτε στο έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, αλλά ούτε και στο κείμενο της αρχικής σύμβασης δεν προσδιορίζονται οι οδοί στις οποίες πρόκειται να γίνουν οι σχετικές παρεμβάσεις και συνεπώς δεν στοιχειοθετούνται οι επικαλούμενοι από την αναθέτουσα αρχή λόγοι, για τους οποίους καθίσταται αναγκαία η εκτέλεση των εργασιών που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, οι οποίες εργασίες, ακόμη και αν οι λόγοι θεωρηθούν ότι συνιστούν γεγονός που δεν μπορούσε να προβλεφθεί, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του αρχικού έργου, τουλάχιστο όπως αυτό είχε προσδιορισθεί.
ΕλΣυν.Κλ.7/35/2015
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Συμπληρωματικές-Πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορούσε στην εξόφληση του 5ου λογαριασμού (1ου λογαριασμού συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης έργου οδοποιίας, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α' 116/2008), τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου ανέθεσαν τις ως άνω συμπληρωματικές εργασίες, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφού δεν απέδειξαν τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης, η οποία κατέστησε αναγκαία την ανάθεση των εργασιών αυτών, προκειμένου να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση.
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/444/2010
Συμπληρωματική σύμβαση. Εργο οδοποιίας. Εργασίες, που αποτελούν προσαύξηση εργασιών, που προβλέπονται από τη μελέτη του έργου καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων και δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποκατάστασης κατολισθήσεων με τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν προκύπτει ούτε ο λόγος των κατολισθήσεων ούτε η ευθύνη του αναδόχου. Αόριστη προβολή ισχυρισμού περί μη δυνατότητας τεχνικού ή οικονομικού αποχωρισμού εργασιών από την κύρια σύμβαση χωρίς την πρόκληση προβλημάτων για τις αναθέτουσες αρχές. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης. Με την 263/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου
ΕλΣυν.Κλ.Ε/433/2016
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προτεινόμενες με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες αποκατάστασης φθορών του οδοστρώματος και καταπτώσεων τάφρων της οδού σε συνολικά 35 νέες χιλιομετρικές θέσεις, εντελώς διάφορες σε σχέση με τις χιλιομετρικές θέσεις που αφορούσαν οι εργασίες του αρχικώς δημοπρατηθέντος έργου, δεν αποτελούν συμπληρωματικές εργασίες, αλλά ανεπίτρεπτη, κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση του έργου) επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, που δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των εργοληπτικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της εκτέλεσης του αρχικού έργου, κατά την υποβολή της προσφοράς τους, και, ως εκ τούτου δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Συνεπώς, δεν μπορούν οι εργασίες αυτές να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι, πρόκειται ουσιαστικά για ένα νέο έργο, το οποίο δεν προβλεπόταν στην αρχική μελέτη του επίμαχου έργου και τροποποιεί τον αρχικό σχεδιασμό αυτού. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι οι εν λόγω εργασίες αποτελούν «συμπληρωματικές εργασίες», από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι η εκτέλεσή τους κατέστη αναγκαία λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του αρχικού έργου. Συγκεκριμένα, με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση, δεν αιτιολογείται ειδικώς η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά γίνεται αόριστη επίκληση συνθηκών που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, η αοριστία δε αυτή δεν θεραπεύεται ούτε με τη συμπληρωματικώς υποβληθείσα έκθεση βλαβών, σύμφωνα με την οποία η πρόκληση των νέων βλαβών της οδού αποδίδεται, από τον κύριο του έργου, στην υψηλή κυκλοφορία της οδού και στις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες, γεγονότα τα οποία – ανεξαρτήτως της γενικής και αόριστης επίκλησης αυτών χωρίς καταγραφή συγκεκριμένων συμβάντων – δεν είναι έκτακτα και αιφνίδια, αλλά συνήθη και επαναλαμβανόμενα και, επομένως, μπορούσαν να ληφθούν υπόψη κατά τον αρχικό προγραμματισμό του έργου. Τέλος, το γεγονός ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα γι’ αυτήν και είναι απολύτως αναγκαίες για την τελειοποίηση της δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι για τη σύναψή της απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά όλες οι προβλεπόμενες από τις οικείες διατάξεις προϋποθέσεις. Η ως άνω κρίση δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί από το γεγονός ότι η δαπάνη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης (52.818,47 ευρώ) είναι ισόποση με τη μείωση της αρχικής σύμβασης και δεν επέρχεται έτσι υπέρβαση του αρχικού συμβατικού τιμήματος, δεδομένου ότι το ποσό αυτό μη νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο της αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης, καθόσον αυτό προορίζεται αποκλειστικώς για την αντιμετώπιση τυχόν ανατιμήσεων στην αξία υλικών, ημερομισθίων κλπ. που επιβάλλονται στις συμβατικές τιμές του έργου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης αυτού (βλ. άρθρο 54 του ν. 3668/2009) και όχι για την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/136/2010
Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι οι ανωτέρω περιγραφόμενες εργασίες που αφορούν τον κλιματισμό, τις εργασίες για τους ανελκυστήρες, το δίκτυο δομημένης καλωδίωσης και την εναρμόνιση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων του κτιριακού συγκροτήματος φωνής και δεδομένων κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, καθ’ όσον αποσκοπούν στην εναρμόνιση με πρόσφατες απαιτήσεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας (βλ. τους 32/2006/EU και 2037/2000/EU Κανονισμούς για την απαγόρευση χρήσης FREON R-22, ΕΛΟΤ HD 384/2η έκδοση/4.3.2004, προδιαγραφές δομημένης καλωδίωσης κλάσης EA UTP 150/IEC 11801-EN 50173 και Πρότυπο ΕΙΑ/ΤΙΑ 568.Β draft 11.1, αντίστοιχα). Όσον αφορά δε τις λοιπές εργασίες της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι αυτές δεν μπορούν, κατ’ αρχήν, να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων - ήτοι αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων - κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, δεδομένου ότι αυτές οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σφάλματα της μελέτης, τα οποία εν όψει του χρόνου εκπόνησης αυτής (το έτος 1994) δεν δύναται να θεωρηθεί ότι αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Κατά συνέπεια, ορθώς διά της προσβαλλομένης πράξεως κρίθηκε ότι οι προαναφερθείσες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον δεν συνέτρεχαν οι απρόβλεπτες περιστάσεις που επιτάσσει το άρθρο 57 του ν. 3669/2008, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος. Πλην όμως, εν όψει της εξειδικευμένης φύσης του εκτελούμενου έργου, σε συνδυασμό με τις προεκετεθείσες νομοθετικές μεταβολές που επέβαλαν την εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών, το Τμήμα άγεται, περαιτέρω, στην κρίση ότι τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της προαναφερόμενης διάταξης του ν. 3669/2008, σχημάτισαν την πεπλανημένη πεποίθηση ότι η προσφυγή στη συγκεκριμένη διαδικασία ήταν, εν προκειμένω, επιτρεπτή και για τις λοιπές εργασίες, κατά παραδοχή του προβαλλόμενου από το αιτούν Πανεπιστήμιο λόγου περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΤΜ.6/3490/2012
Κατασκευή δαπέδων μαζικής στάθμευσης αεροσκαφών - συμπληρωματική σύμβαση.ζητείται, παραδεκτώς, η ανάκληση της 357/2012 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (βλ. ανωτέρω σκέψη 5), ο ως άνω πρώτος λόγος ανάκλησης της προσβαλλόμενης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Τούτο διότι η σύναψη της επίμαχης 2ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση των μνημονευθεισών (ανωτέρω σκέψη 4) διατάξεων των άρθρων 28 παρ. 3 περ. ε΄ και 57 παρ. 1 του ν.3669/2008, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες που αποτελούν το αντικείμενό της (θαλάσσια μεταφορά αδρανών υλικών) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης του έργου. Ειδικότερα, δεν γίνεται επίκληση ούτε αποδεικνύονται απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίες συνέβησαν μετά το χρόνο κατάρτισης της αμέσως προηγούμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης και δικαιολογούν την κατάρτιση νέας συμπληρωματικής σύμβασης με το ίδιο αντικείμενο. Περαιτέρω, ως προς την ανάγκη προμήθειας και θαλάσσιας μεταφοράς των αδρανών υλικών, δεν προβάλλονται λόγοι που να αιτιολογούν τη μη δυνατότητα πρόβλεψής της κατά το χρόνο σύναψης της 1ης συμπληρωματική σύμβαση και τη μη προμήθεια, με την πρώτη αυτή συμπληρωματική σύμβαση, όλων των απαραίτητων αδρανών υλικών, καθόσον στην οικεία αιτιολογική έκθεσή της αναφέρονταν δια μακρών η αλληλογραφία τόσο με το Επαρχείο Θήρας όσο και με τα τρία λατομεία του νησιού, ώστε να αιτιολογηθεί το απρόβλεπτο της αδυναμίας εξεύρεσης αδρανών υλικών που θα χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των ασφαλτικών υλικών της οδοποιίας, των ερεισμάτων και των σκυροδεμάτων. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι για τη σύναψη της ως άνω 2ης συμπληρωματικής σύμβασης υπονοούνται ως απρόβλεπτες οι δαπάνες θαλάσσιας μεταφοράς των αναγκαίων αδρανών υλικών για τις εργασίες κατασκευής του σταθεροποιημένου επιχώματος από τόφφο ενισχυμένο με τσιμέντο σε ποσοστό 5% (αντί του αρχικώς προβλεφθέντος ποσοστού 2%), οι εργασίες αυτές αποτέλεσαν αντικείμενο κρίσης της 407/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία έκρινε ότι δεν στοιχειοθετούν απρόβλεπτη περίσταση και η οποία κατέστη οριστική μετά την απόρριψη των ασκηθεισών κατ' αυτής αιτήσεων ανάκλησης και αναθεώρησης (βλ. ανωτέρω σκέψη 8). Επομένως, το Κλιμάκιο, με την προσβαλλόμενη πράξη, τα ίδια κρίνοντας ορθώς εφάρμοσε τις κρίσιμες (βλ. ανωτέρω σκέψη 4) διατάξεις των άρθρων 28 παρ. 3 περ. ε΄ και 57 παρ. 1 του ν.3669/2008.
ΕΣ/ΤΜ.6/863/2018
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 115/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Περαιτέρω, ο αιτών Δήμος ισχυρίζεται ότι η έλλειψη αναλυτικής επιμέτρησης των εκτελεσμένων εργασιών, κατά το χρόνο υποβολής του σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο, δεν οφείλεται σε αδυναμία της αναθέτουσας αρχής για εκτέλεση της επιμέτρησης αυτής, όπως εσφαλμένα φέρεται να δέχεται το Κλιμάκιο, και ότι η έλλειψη αυτή έχει ήδη αναπληρωθεί, προσκομίζει δε συναφώς την από 6.3.2018 αναλυτική επιμέτρηση. Επισημαίνεται, κατ’ αρχήν, ότι το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου όχι μόνο των εκτελεσμένων εργασιών αλλά, επιπλέον, και των μη εκτελεσμένων υπολειπόμενων, τις οποίες αδυνατούσε να προσδιορίσει ως αυτοτελή κατηγορία εργασιών (βλ. ανωτέρω υπό 2.Α), στο μέτρο που η αναθέτουσα αρχή δεν είχε καταγράψει αναλυτικά ούτε το σύνολο των αναγκαίων εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης, όπως επισημάνθηκε στην προηγούμενη σκέψη, ούτε εκείνες τις πρόσθετες εργασίες που κατά το χρόνο υποβολής είχαν ήδη εκτελεσθεί (ως εκ της έλλειψης επιμέτρησης των εργασιών αυτών). Παρά δε την προσκόμιση των επιπλέον στοιχείων, η εν λόγω αδυναμία προσδιορισμού των υπολειπόμενων εργασιών εξακολουθεί να υφίσταται. Επικουρικά, ωστόσο, το Κλιμάκιο επεσήμανε ότι, ακόμη και αν μπορούσε να ελέγξει τις υπολειπόμενες εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης, αυτές δεν θα ήταν νόμιμες, λόγω έλλειψης συνάφειας αυτών με το αντικείμενο του αρχικού έργου. Πράγματι, το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης για τη «Βελτίωση κυκλοφοριακών συνθηκών Δήμου .......», αφορούσε στην εκτέλεση εργασιών οδοποιίας και συναφών εργασιών στο οδικό δίκτυο του Δήμου, χωρίς ειδικότερο εκ των προτέρων προσδιορισμό των οδών εκτέλεσης των εργασιών. Ως εκ της φύσης του αντικειμένου τούτου, που φέρεται να συνδέεται με την κάλυψη όχι μόνο των τακτικών αλλά και των έκτακτων αναγκών συντήρησης του οδικού δικτύου της εδαφικής περιφέρειας του Δήμου, δεν είναι δυνατόν να βεβαιωθεί ότι οι πρόσθετες εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης, που επίσης αφορούν σε έκτακτες εργασίες συντήρησης του ίδιου δικτύου, δεν περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής. Επιπλέον, εφόσον το αρχικό αντικείμενο δεν αποτελεί σαφώς οριοθετημένο έργο, δεν μπορεί να βεβαιωθεί ότι οι πρόσθετες εργασίες καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του αρχικού έργου (Ε.Σ. Τμ. VI 6064/2015, 285/2012). Τα ανωτέρω, ισχύουν ανεξαρτήτως του ότι, από τα προσκομιζόμενα στοιχεία, δεν προκύπτει με σαφήνεια αν το αρχικό έργο, η συμβατική διάρκεια του οποίου είχε ήδη λήξει κατά το χρόνο επέλευσης των επικαλούμενων έκτακτων συνθηκών, εξακολουθεί να εκτελείται. Επομένως, ο εξεταζόμενος λόγος ανάκλησης δεν δύναται να ανατρέψει την διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια και, για τον λόγο αυτόν, πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος.Δεν ανακαλεί την 115/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ελσυν/Τμ 7/32/2009
Εξόφληση 1ης εντολής πληρωμής συμπληρωματικής σύμβασης έργου. Μη νόμιμη η δαπάνη, διότι αφορά και σε εργασίες για τις οποίες δεν συνέτρεξαν επείγουσες και απρόβλεπτες περιστάσεις, εξαιτίας των οποίων κατέστη αναγκαία η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ.1 του ν. 1418/1984 (ΦΕΚ Α΄23), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 παρ. 12 του ν.2229/1994 (ΦΕΚ Α΄138) και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 παρ.1 του ν.2372/1996 (ΦΕΚ Α΄29) και την παρ.2 του άρθρου 15 του ν.3212/2003 (ΦΕΚ Α΄308) και του άρθρου 57 παρ.1 του ν. 3669/2008. Όμοιες οι 143, 164, 235, 249, 262/2009 πράξεις του ιδίου Τμήματος
ΕλΣυν.Kλ.Ε/149/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- Ασφαλτοστρώσεις δρόμων:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, όπως οι προϋποθέσεις αυτές παρατίθενται αναλυτικώς στην σκέψη V της παρούσας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1οΑ.Π.Ε. της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής συμβάσεως, η αναθέτουσα αρχή περιορίζεται στην συμπερασματική διαπίστωση ότι εν προκειμένω συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνάψεως συμπληρωματικής συμβάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ποιες είναι οι εργασίες που θα εκτελεσθούν στο πλαίσιο της εν λόγω συμβάσεως, εάν οι εργασίες αυτές περιλαμβάνονται κατ’ είδος στην αρχική σύμβαση, εάν παρουσιάζουν συνάφεια με το αντικείμενο αυτής, καθώς επίσης και για ποιους λόγους κατέστησαν αναγκαίες για την εκτέλεση του αντικειμένου της αρχικής συμβάσεως. Συναφώς προς τα ανωτέρω, ουδεμία αναφορά γίνεται, με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, στις απρόβλεπτες περιστάσεις που καθιστούν απολύτως αναγκαία την εκτέλεση των εργασιών της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, ούτε επίσης προκύπτει ότι η μη πρόβλεψη των εργασιών αυτών κατά τη σύναψη της αρχικής συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, ούτε σε σφάλματα και αστοχίες της μελέτης του έργου. Περαιτέρω, ουδόλως αποδεικνύεται η συνδρομή και των λοιπών προϋποθέσεων για τη σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως, ήτοι ότι οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της..(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου ...».