Ευθύνη στρατιωτικού δημοσίου υπολόγου – Άσκηση, ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου αιτήσεως καταλογισμού εις βάρος αστικώς υπευθύνου στρατιωτικού – Προϋποθέσεις εξώδικης αναγνώρισης απαιτήσεως κατά του Δημοσίου.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή 
Οι στρατιωτικοί δημόσιοι υπόλογοι ευθύνονται για κάθε πταίσμα μέχρι του βαθμού της ελαφράς συγκεκριμένης αμέλειας. Η πρόσκληση προς αναπλήρωση διαπιστωθέντος ελλείμματος έχει και την έννοια της προηγουμένης ακροάσεως του υπολόγου, προκειμένου να του δοθεί η δυνατότητα άμυνας πριν από την έκδοση καταλογιστικής αποφάσεως. Μετά την εκούσια, εκ μέρους του υπόλογου διαχειριστή συναλλάγματος δραπέτευσης-διαφυγής, αναπλήρωση διαπιστωθέντος ελλείμματος δεν ανακύπτει υποχρέωση του Δημοσίου να προσφύγει στη διαδικασία του άρθρου 46 παρ.5 του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να ζητήσει την άσκηση αιτήσεως καταλογισμού κατά τέως υπαξιωματικού, ο οποίος καταδικάσθηκε για κλοπή του εν λόγω συναλλάγματος. Ενόψει της αναπληρώσεως του ελλείμματος για νόμιμη αιτία, και μη συντρεχούσης περιπτώσεως διπλής ικανοποιήσεως της ίδιας αξιώσεως του Δημοσίου, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εξώδικης αναγνωρίσεως απαιτήσεως του ως άνω υπολόγου κατά του Δημοσίου, σύμφωνα με το άρθρο 2 περιπτ.ζ’ του Ν 3086/2002. (ομοφ.)

Η απόφαση 0581/2025 του Δευτέρου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την έφεση της Μαρίας ... κατά της καταλογιστικής Πράξης 1/23.11.2021 του Επιτρόπου Ο.Τ.Α. V στον Δήμο Ηλιούπολης, με την οποία καταλογίστηκε ως πρώην προϊσταμένη της Ταμειακής Υπηρεσίας του τέως Δήμου Βάρης για έλλειμμα 10.424,00 ευρώ, λόγω απώλειας χρημάτων από διάρρηξη στις 9.12.2010. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η εκκαλούσα ευθύνεται για την απώλεια, καθώς υπήρξε πλημμελής εκτέλεση καθηκόντων (παράλειψη απόδοσης εισπράξεων παραβόλων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και μη κατάθεση σε τράπεζα), συνιστώντας αμελή συμπεριφορά σε βαθμό ελαφράς αμέλειας. Όμως, κάνοντας δεκτό τον λόγο έφεσης για παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, το καταλογισθέν ποσό μειώθηκε από 10.424,00 ευρώ σε 1.000,00 ευρώ. Η έφεση έγινε εν μέρει δεκτή και η προσβαλλόμενη πράξη μεταρρυθμίστηκε.

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...το Τμήμα κρίνει ότι, εξαιτίας του ύψους του καταλογισμού, της αναγωγής των παρατυπιών σε μακροχρόνια, πολύ προγενέστερη της θητείας του εκκαλούντος, πρακτική των δημοτικών υπηρεσιών και της μη πρόκλησης, κατά τις παραδοχές της αμετάκλητης 314/2018 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων ..., περιουσιακής βλάβης στον Δήμο, συντρέχει, όπως βασίμως, κατά τούτο, προβάλλεται με τους έκτο και ένατο λόγους της έφεσης, περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009, που πραγματώνουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, με συνέπεια να πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από τις επιβληθείσες σε βάρος του, για το έλλειμμα αυτό, προσαυξήσεις και το αντίστοιχο κεφάλαιο του καταλογισμού να μειωθεί έως του ανώτατου προβλεπομένου από τις εν λόγω διατάξεις ορίου του 1/10, ήτοι να περιορισθεί στα 5.705,46 ευρώ. Όσον αφορά, ωστόσο, το ουσιαστικού χαρακτήρα έλλειμμα των 2.470.410,14 ευρώ, με δεδομένη την αξιόποινη συνδρομή του εκκαλούντος στην υπεξαίρεσή του από τον ..., οποιαδήποτε απομείωση του καταλογισθέντος ποσού, είτε με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, είτε κατ’ ευθεία εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, δεν δικαιολογείται, ούτε ως προς τις αναλογούσες στο συγκεκριμένο έλλειμμα προσαυξήσεις, που νομίμως, παρά τα υποστηριζόμενα με τον ένατο λόγο έφεσης, επιβλήθηκαν, ως εκ της εξικνουμένης πέραν του βαθμού της ελαφράς αμέλειας υπαιτιότητας του εκκαλούντος, και το ποσό των οποίων (3.088.012,68 ευρώ), όπως υπολογίσθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, με ποσοστό, δηλαδή, 1,5% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.1.2004 (επομένη της λήξης της ελλειμματικής χρήσης) έως 28.2.2005 (βλ. την 1084024/481312/0016/ 9.9.1999 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, Β΄ 1828), με ποσοστό 1% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.3.2005 έως 30.9.2013 (βλ. την 1016358/800/ 0016/16.2.2005 όμοια, Β΄ 244) και μη υπερβαίνον, συγχρόνως, το όριο του 200% επί του χρέους από το έλλειμμα (βλ. άρθρο 13 παρ. 1 του ν. 3193/2003, Α΄ 266), δεν αμφισβητείται ειδικώς με την έφεση..Ενόψει όλων των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη έφεση να γίνει εν μέρει δεκτή,

Με την ένδικη έφεση, όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με το από 10.3.2020 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ακύρωση α) της 5/30.6.2017 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Υγείας, με την οποία καταλογίσθηκε σε βάρος του εκκαλούντος, πρώην Γενικού Προξένου της Ελλάδας στη Ζυρίχη, ως β΄ υπολόγου του 14450/1996 χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, συνολικό ποσό ύψους 8.786,52 ευρώ (2.928,84 ευρώ ως κύρια οφειλή και 5.857,68 ευρώ ως προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής), λόγω μη υποβολής δικαιολογητικών απόδοσης λογαριασμού για τη διαχείριση του προϊόντος του ανωτέρω Χ.Ε.Π. και β) κάθε άλλης συναφούς πράξης της Διοίκησης. Η υπό κρίση έφεση απαραδέκτως στρέφεται κατά κάθε άλλης συναφούς πράξης, η οποία δεν προσδιορίζεται ειδικώς και συνεπώς, κατά το μέρος αυτό πρέπει να απορριφθεί ως αόριστη και ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης. Κατά τα λοιπά, η έφεση, για την οποία έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (με το 328477528950 0508 0063 ηλεκτρονικό παράβολο), έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα και επομένως, πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω ως προς τη βασιμότητά της.

Με την κρινόμενη έφεση, όπως διευκρινίζεται με το από 13.1.2023 υπόμνημα, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε παράβολο (βλ. τα Σειράς Α΄ 2752684, 2752685, 2974019 και 6072282 έντυπα παράβολα του Δημοσίου), ο εκκαλών, Ταγματάρχης Μηχανικού (ΜΧ) του Στρατού Ξηράς, ζητεί την ακύρωση της Φ.861/69/1409284/Σ.4299/ 25.9.2018 πράξης του Διευθυντή Οικονομικού/3α του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Με την πράξη αυτή καταλογίστηκε υπέρ του Δημοσίου και σε βάρος του εκκαλούντος, με την ιδιότητα του de facto υπολόγου, το ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων τριάντα έξι ευρώ και πενήντα λεπτών (2.736,50), το οποίο αντιστοιχεί σε έλλειμμα που δημιουργήθηκε στη διαχείριση κοιτώνων - ξενώνων της Σχολής Μηχανικού (ΣΜΧ), όπου ο ανωτέρω ασκούσε καθήκοντα Διευθυντή του 4ου Επιτελικού Γραφείου, λόγω απώλειας του ως άνω χρηματικού ποσού που προερχόταν από εισπράξεις από τη διάθεση των κοιτώνων της Σχολής και βρισκόταν προς φύλαξη εντός του χρηματοκιβωτίου του υπηρεσιακού γραφείου του εκκαλούντος.  

Με την υπό κρίση έφεση, όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με το από 10.3.2020 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ακύρωση της α) 1/28.6.2017 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Υγείας, με την οποία καταλογίστηκε εις βάρος του εκκαλούντος, πρώην Προξένου της Ελλάδας στη Ζυρίχη της Ελβετίας, ως β΄ υπολόγου του 28162/1996 χρηματικού εντάλματος προπληρωμής το συνολικό ποσό των 70.292,28 ευρώ (ισόποσο ποσό 23.952.096 δραχμών), το οποίο αναλύεται σε κεφάλαιο 23.430,76 ευρώ (ισόποσο ποσό 7.984.032 δραχμών), και προσαυξήσεις 46.861,52 ευρώ (ισόποσο ποσό 15.968.064 δραχμών), λόγω μη υποβολής δικαιολογητικών απόδοσης λογαριασμού για τη διαχείριση του προϊόντος του ανωτέρω Χ.Ε.Π. και β) κάθε άλλης συναφούς πράξης της Διοίκησης. Η έφεση αυτή κατά το μέρος που στρέφεται κατά κάθε άλλης συναφούς εκτελεστής διοικητικής πράξης, η οποία δεν προσδιορίζεται ειδικώς, πρέπει να απορριφθεί ως αόριστη και ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης. Κατά τα λοιπά η ένδικη έφεση, για την οποία καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το υπ’ αριθμ. 328477669950 0508 0097 e-παράβολο) έχει ασκηθεί εμπρόθεσμα και νομότυπα και επομένως είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα

Η Απόφαση 271/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης του αναιρεσείοντος κατά της 1284/2021 απόφασης του Δευτέρου Τμήματος. Η αρχική απόφαση είχε απορρίψει την έφεση του αναιρεσείοντος (πρώην υπόλογου ελεγκτή εσόδων-εξόδων Δήμου Γρεβενών) για απαλλαγή του από χρηματικό καταλογισμό, βάσει του ν. 4321/2015. Ο αιτών είχε καταλογιστεί με έλλειμμα 52.014,37 ευρώ και προσαυξήσεις 29.453,21 ευρώ (λόγω δόλου/βαρείας αμέλειας, κατ' άρθρο 27 παρ. 3 π.δ. 774/1980). Παρόλο που εξόφλησε το έλλειμμα και εξαιρέθηκε από τις προσαυξήσεις του Κ.Ε.Δ.Ε., ζήτησε να απαλλαγεί και από τις προσαυξήσεις των 29.453,21 ευρώ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι συγκεκριμένες προσαυξήσεις, που επιβλήθηκαν λόγω της υπαίτιας συμπεριφοράς του υπολόγου ως μέτρο αποκατάστασης του ελλείμματος, διαφέρουν ουσιωδώς από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής που καλύπτει ο ν. 4321/2015. Συνεπώς, η αίτηση αναίρεσης απορρίφθηκε ως αβάσιμη, και διατάχθηκε η κατάπτωση του παραβόλου.

Η Απόφαση 0392/2025 του Πρώτου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την εκ νέου κρίση έφεσης πρώην Λοχαγού Υγειονομικού Ιατρών κατά καταλογιστικής πράξης (160.406,76 ευρώ) λόγω πρόωρης παραίτησης. Η υπόθεση αναπέμφθηκε από την Ολομέλεια (546/2022) λόγω εσφαλμένης ερμηνείας του νόμου, καθώς η προηγούμενη απόφαση (1273/2017) είχε συνυπολογίσει το επίδομα οικογενειακών βαρών τέκνων στις εκκαθαρισμένες πραγματικές αποδοχές, κάτι που θεωρήθηκε μη νόμιμο. Το Τμήμα έκρινε εν μέρει βάσιμο τον λόγο της έφεσης μόνο ως προς τον μη συνυπολογισμό του επιδόματος οικογενειακών βαρών. Με βάση τον υπολογισμό του χρόνου παραμονής του εκκαλούντος (12 έτη και 8 μήνες, με υπολειπόμενη υποχρέωση 52 μήνες) και χωρίς τον συνυπολογισμό του οικογενειακού επιδόματος, το καταλογιστέο ποσό περιορίστηκε στις 71.171,88 ευρώ. Κατά συνέπεια, η έφεση έγινε εν μέρει δεκτή και η καταλογιστική πράξη μεταρρυθμίστηκε.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την κρινόμενη έφεση, όπως νομίμως αναπτύσσεται με το από 10.3.2014 υπόμνημα, ζητείται η ακύρωση της …/29.8.2012 απόφασης της Οικονομικής Επιθεωρήτριας της Οικονομικής Επιθεώρησης Κρήτης …, με την οποία καταλογίστηκε υπέρ του Δήμου …, καθολικού διαδόχου  του  ήδη  καταργηθέντος  Δήμου  … (άρθρα 1 παρ. 2 περ. 10.Α.1 και 283 παρ. 3 του ν. 3852/2010) και σε βάρος του εκκαλούντος, πρώην  Δημάρχου  …, το ποσό των 17.659,29 ευρώ, που φέρεται ως έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση του ως άνω Δήμου κατά τα έτη 1999 και 2000 (1.1.1999 έως 31.12.2000).(....)Περαιτέρω, κατά την κρίση του Τμήματος, οι ανωτέρω δαπάνες δεν νομιμοποιούνται με τις διατάξεις του άρθρου 26 παρ. 1 του ν. 3274/2004, όπως αυτές ερμηνεύτηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 8 του ν. 3448/2006, καθόσον δεν συντρέχει η μία από τις σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις νομιμοποίησής τους, δηλαδή δεν προβλέπονται από διάταξη νόμου, ούτε κατά τα προεκτεθέντα μπορούν να θεωρηθούν ως λειτουργικές, αφού δεν αποδείχθηκε ότι οι μεν δαπάνες κινητής τηλεφωνίας ικανοποιούσαν  λειτουργική ανάγκη του δήμου και, ειδικότερα, αδήριτη υπηρεσιακή ανάγκη κατά τον κρίσιμο χρόνο, οι δε δαπάνες προμήθειας καυσίμων ότι συντέλεσαν άμεσα ή έμμεσα στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου. Ωστόσο, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τη βαρύτητα των δημοσιονομικών παραβάσεων που διαπιστώθηκαν και το γεγονός ότι το επίδικο έλλειμμα προκλήθηκε από ελαφρά αμέλεια του εκκαλούντος και για το λόγο αυτό δεν καταλογίστηκαν σε βάρος του προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009 και, συνεπώς, περιορισμού του καταλογισθέντος σε βάρος του εκκαλούντος ποσού σε 8.500,00 ευρώ.Δέχεται εν μέρει την από 16.10.2012 έφεση του … του ….Μεταρρυθμίζει την …/29.8.2012 απόφαση καταλογισμού της Οικονομικής Επιθεωρήτριας της Οικονομικής Επιθεώρησης … του Υπουργείου Οικονομικών και περιορίζει το καταλογισθέν σε βάρος του εκκαλούντος ποσό σε οκτώ χιλιάδες πεντακόσια ευρώ (8.500,00 ευρώ). 

ΚΑΤΑΛΟΓΣΜΟΙ:Με την προσβαλλόμενη πράξη καταλογίστηκε ο εκκαλών, υπό την ιδιότητά του ως Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) και οικονομικός διαχειριστής για το έτος 2012 του ν.π.δ.δ. «….» και υπέρ αυτού, με το ποσό των 68.712,19 ευρώ, για την αποκατάσταση ισόποσου ελλείμματος, που φέρεται ότι δημιουργήθηκε στη διαχείριση του ως άνω ν.π.δ.δ. κατά το έτος 2012.(....)Όμως, λαμβάνοντας υπόψη τις ουσιαστικές παραδοχές που προπαρατέθηκαν κατά την εξέταση της νομιμότητας των επιμέρους δαπανών και συνεκτιμώντας ότι η θεωρούμενη ως έλλειμμα κατάσταση διαχείρισης και οι δυνάμει αυτής αποδιδόμενες στον εκκαλούντα δημοσιονομικές παραβάσεις δεν αφορούν σε προσπορισμό ίδιου οικονομικού  οφέλους, καθώς επίσης ότι ο αποδιδόμενος με την προσβαλλόμενη πράξη βαθμός υπαιτιότητας του εκκαλούντος είναι αυτός της ελαφράς αμέλειας.  Συνεκτιμώντας, περαιτέρω, την βαρύτητα των δημοσιονομικών παραβάσεων, στις οποίες αυτός υπέπεσε, σε σχέση και με τα αποδιδόμενα εκ του νόμου, ως εκ της ιδιότητάς του, καθήκοντα, καθώς και το γεγονός του κοινωνικού οφέλους από την φροντίδα  των αδεσπότων ζώων.Δέχεται εν μέρει την έφεση.Μεταρρυθμίζει την 1/2015 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο … και περιορίζει το ποσό του καταλογισμού σε δέκα χιλιάδες (10.000,00) ευρώ κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.