Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 19ης Ιανουαρίου 2006.

Comunità montana della Valnerina κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Αίτηση αναιρέσεως - ΕΓΠΤΕ - Κατάργηση χρηματοδοτικής συνδρομής - Άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΟΚ) 4253/88 - Αρχή της αναλογικότητας - Αιτιολογία - Δικαιώματα άμυνας - Αντίθετη αίτηση αναιρέσεως - Ορισμός δύο υπευθύνων για την εκτέλεση σχεδίου - Αίτημα επιστροφής του συνόλου της συνδρομής που απευθύνεται κατά του ενός μόνον εκ των υπευθύνων - Διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής - Αντικειμενικά όρια της διαφοράς ενώπιον του Πρωτοδικείου. 

Για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισμένων κανονισμών 

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 352/78 του Συμβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 1978 περί διαθέσεως των ασϕαλειών, χρηματικών καταθέσεων ως εγγυήσεων ή λοιπών εγγυήσεων που συνιστώνται στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και καταπίπτουν

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 13ης Ιουλίου 2011.

Ελληνική Δημοκρατία κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΕΤΠΑ - Μείωση της χρηματοδοτικής συνδρομής - Επιχειρησιακό πρόγραμμα στο πλαίσιο του στόχου 1 (1994-1999), "Προσβάσεις και οδικοί άξονες" στην Ελλάδα - Ανάθεση εκ μέρους της Επιτροπής βοηθητικών καθηκόντων σε τρίτους - Επαγγελματικό απόρρητο - Συντελεστής δημοσιονομικής διορθώσεως - Διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής - Δικαστικός έλεγχος.

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013

«Ταμείο συνοχής – Κανονισμός (ΕΚ) 1164/94 – Σχέδιο αποχετευτικών έργων στη Σαραγόσα – Μερική κατάργηση της χρηματοδοτικής συνδρομής – Δημόσιες συμβάσεις – Έννοια έργου – Άρθρο 14, παράγραφοι 10 και 13, της οδηγίας 93/38/ΕΟΚ – Κατάτμηση συμβάσεων – Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Προθεσμία λήψεως αποφάσεως – Καθορισμός των δημοσιονομικών διορθώσεων – Άρθρο H, παράγραφος 2, του παραρτήματος II του κανονισμού 1164/94 – Αναλογικότητα – Παραγραφή»

«Ταμείο συνοχής — Κανονισμός (ΕΚ) 1164/94 — Σχέδιο αποχετευτικών έργων στη Σαραγόσα — Μερική κατάργηση της χρηματοδοτικής συνδρομής — Δημόσιες συμβάσεις — Έννοια έργου — Άρθρο 14, παράγραφοι 10 και 13, της οδηγίας 93/38/ΕΟΚ — Κατάτμηση συμβάσεων — Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Προθεσμία λήψεως αποφάσεως — Καθορισμός των δημοσιονομικών διορθώσεων — Άρθρο H, παράγραφος 2, του παραρτήματος II του κανονισμού 1164/94 — Αναλογικότητα — Παραγραφή»

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Με την υπό κρίση έφεση  ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 9238/8.7.2009 πράξης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία καταλογίσθηκε σε βάρος του εκκαλούντος το ποσό των 9.100 ευρώ, που φέρεται ότι του καταβλήθηκε αχρεωστήτως ως οικονομική ενίσχυση στο πλαίσιο του Μέτρου 3.1. «Εφάπαξ πριμοδότηση πρώτης εγκατάστασης» του Άξονα 3 «Βελτίωση της ηλικιακής σύνθεσης του αγροτικού πληθυσμού» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη – Ανασυγκρότηση Υπαίθρου 2000-2006», που χρηματοδοτείται κατά 69,3% από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων – Τμήμα Προσανατολισμού (Ε.Γ.Τ.Π.Ε.-Π) και κατά 30,7% από εθνικούς πόρους. (....)Εξάλλου, δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις εφαρμογής της αρχής της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης που περιλαμβάνεται στην κοινοτική έννομη τάξη, στο πλαίσιο της οποίας ερευνάται η καλή πίστη του δικαιούχου, καθόσον ο εκκαλών με τη μη υποβολή αίτησης για χορήγηση δεύτερης δόσης, σύμφωνα με την ΚΥΑ 448/2001, κατέστη υπαίτιος πρόδηλης παραβίασης των όρων της οικονομικής ενίσχυσης, όπως αυτοί αποτυπώθηκαν στην 233707/3923/178/22.4.2003 απόφαση ένταξης και στην 245869/3.6.2003 πράξη αποδοχής (βλ. mutatis mutandis απόφαση του Πρωτοδικείου της 7ης Νοεμβρίου 2002, στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις T-141/99, T-142/99, T-150/99 και T-151/99, Vela Srl, Tecnagrind SL, σκέψη 388 επ.). Τέλος, αυτοτελώς η οικονομική αδυναμία του εκκαλούντος προς καταβολή του ποσού της δημοσιονομικής διόρθωσης, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω, δεν συνιστά λόγο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει αυτοτελώς την απαλλαγή του, για λόγους προσωπικής επιείκειας, από την υποχρέωση επιστροφής της επίμαχης οικονομικής ενίσχυσης. Συγκεκριμένα, στο σύστημα των αγροτικών ενισχύσεων που καταβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, δεν νοείται η απαλλαγή του τελικού αποδέκτη κοινοτικής ενίσχυσης αποκλειστικά και μόνο για λόγους προσωπικής επιείκειας αναγόμενους στην οικονομική αδυναμία επιστροφής του καταλογισθέντος ποσού (πρβλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 27ης Μαΐου 1993, C-290/91, Peter, σκέψεις 14-15), καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα αναιρείτο η ενιαία εφαρμογή και η πρακτική αποτελεσματικότητα του κοινοτικού δικαίου (πρβλ. προαναφερόμενη απόφαση του Δικαστηρίου της 27ης Μαΐου 1993, C-290/91, Peter, σκέψη 8, απόφαση της 21ης Σεπτεμβρίου 1983, C-205/82 ως 215/82, Deutsche Milchkontor, σκέψεις 17 και 19). Απορρίπτει την έφεση. 

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την από 15.1.2015 έφεση ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 4687/139915/6.11.2014 πράξης του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία καταλογίστηκε σε βάρος του εκκαλούντος συνεταιρισμού το ποσό των 187.527,51 ευρώ, που φέρεται ότι εισέπραξε αχρεωστήτως ως οικονομική ενίσχυση για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου «Εκσυγχρονισμός ελαιοτριβείου», το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) στο πλαίσιο των Κανονισμών 866/1990 και 951/1997, του Β΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ). Περαιτέρω, με την από 3.6.2015 έφεση ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 5158/150752/28.11.2014 πράξης του ίδιου ως άνω Γενικού Γραμματέα, με την οποία καταλογίστηκε σε βάρος του εκκαλούντος συνεταιρισμού το ποσό των 67.695,22 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στους τόκους του προαναφερθέντος, καταλογισθέντος με την 4687/139915/6.11.2014, ποσού.(....)Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι είναι καταχρηστική η επιβολή τόκων σε βάρος του εκκαλούντος, δεδομένου ότι το κονδύλιο των τόκων αποτελεί αυτόθροη συνέπεια του καταλογισμού συγκεκριμένου ποσού, καθόσον προβλέπεται ρητά (βλ. άρθρα 5 και 6 της ΚΥΑ 2007892/461/27.5.1998) η υποχρέωση επιστροφής του καταλογισθέντος ποσού ενίσχυσης εντόκως από την ημερομηνία καταβολής του στον δικαιούχο. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι το έντοκο της οφειλής προβλέπεται στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, αποτελεί δε αναγκαίο παρακολούθημα του ανακτώμενου ποσού, επιβάλλεται κατά δεσμία αρμοδιότητα (πρβλ. ΕλΣυν Ι Τμ. 1857/2017).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες εφέσεις πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να μειωθεί ο καταλογισμός του εκκαλούντος στα 2/6 του καταλογισθέντος σε βάρος του ποσού με την  4687/139915/6.11.2014 πράξη του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ήτοι στο ποσό των 62.509,16 ευρώ, πλέον των αναλογούντων στο ποσό αυτό τόκων.Συνεκδικάζει τις από 15.1.2015 (ΑΒΔ 82/16.1.2015) και από 3.6.2015 (ΑΒΔ 1174/5.6.2015) εφέσεις του Αγροτικού Συνεταιρισμού με την επωνυμία «…».Δέχεται εν μέρει τις εφέσεις αυτές.Μεταρρυθμίζει τις 4687/139915/6.11.2014 και 5158/150752/28.11.2014 πράξεις καταλογισμού του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Με την έφεση αυτή ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 9244/8.7.2009 καταλογιστικής πράξης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που υπογράφεται κατ΄ εντολή του από τον Γενικό Γραμματέα του ιδίου Υπουργείου. Με την πράξη αυτή καταλογίσθηκε σε βάρος της εκκαλούσας το ποσό των 11.200 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στην πρώτη δόση της χρηματοδότησης που αυτή έλαβε ως νέος γεωργός στο πλαίσιο του Μέτρου 3.1 «Εφάπαξ πριμοδότηση πρώτης εγκατάστασης νέων γεωργών» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη - Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου 2000 - 2006».(.....)Άλλωστε δεν συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης, όπως αβάσιμα διατείνεται η εκκαλούσα. Και τούτο διότι η διαπλασθείσα από τη νομολογία του Δικαστηρίου αυτού αρχή της χρηστής και εύρυθμης διοίκησης κατά τον καταλογισμό σε βάρος δημοσίων υπαλλήλων ή συνταξιούχων με μισθολογικές παροχές ή συντάξεις που τους καταβλήθηκαν αχρεωστήτως, δεν είναι συμβατή με το καθεστώς των κοινοτικών ενισχύσεων που προβλέπει την ανάληψη εκ μέρους του δικαιούχου συγκεκριμένων υποχρεώσεων και δεσμεύσεων, οι οποίες έχουν αποτυπωθεί στην απόφαση ένταξης και στη σύμβαση, καθώς και την ανάκτηση της χρηματοδότησης σε περίπτωση αθέτησης αυτών, συνακόλουθα, δεν έχει εφαρμογή στην αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών βάσει του κοινοτικού δικαίου (πρβλ. ΣτΕ  2451/2007 σκ. 7), του οποίου πρέπει να διασφαλίζεται από τον εθνικό δικαστή η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα  (βλ. απόφαση της 8ης Νοεμβρίου 2005, C.443/03 Leffler, Συλλογή 2005, σ.Ι-9611, σκ. 51). Εξάλλου, δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις εφαρμογής της αρχής της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης που περιλαμβάνεται στην κοινοτική έννομη τάξη, στο πλαίσιο της οποίας ερευνάται η καλή πίστη του δικαιούχου, καθόσον η εκκαλούσα με τη μη υποβολή αίτησης για χορήγηση δεύτερης δόσης, σύμφωνα με την ΚΥΑ 448/2001, κατέστη υπαίτια πρόδηλης παραβίασης των όρων της οικονομικής ενίσχυσης, όπως αυτοί αποτυπώθηκαν στην 319018/10160/63/31.12.2002 απόφαση ένταξης και στην 241017/2.5.2003 πράξη αποδοχής (βλ. κατ’ αναλογία απόφαση του Πρωτοδικείου της 7ης Νοεμβρίου 2002, στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις T-141/99, T-142/99, T-150/99 και T-151/99, Vela Srl, Tecnagrind SL, σκέψη 388 επ.). Τέλος, αυτοτελώς η οικονομική αδυναμία της εκκαλούσας προς καταβολή του ποσού της δημοσιονομικής διόρθωσης, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω με την προσκόμιση επίκαιρων στοιχείων, δεν συνιστά λόγο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει αυτοτελώς την απαλλαγή της, για λόγους προσωπικής επιείκειας, από την υποχρέωση επιστροφής της επίμαχης οικονομικής ενίσχυσης. Συγκεκριμένα, στο σύστημα των αγροτικών ενισχύσεων που καταβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, δεν νοείται η απαλλαγή του τελικού αποδέκτη κοινοτικής ενίσχυσης αποκλειστικά και μόνο για λόγους προσωπικής επιείκειας αναγόμενους στην οικονομική αδυναμία επιστροφής του καταλογισθέντος ποσού (πρβλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 27ης Μαΐου 1993, C-290/91, Peter, σκέψεις 14-15), καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα αναιρείτο η ενιαία εφαρμογή και η πρακτική αποτελεσματικότητα του κοινοτικού δικαίου (πρβλ. προαναφερόμενη απόφαση του Δικαστηρίου της 27ης Μαΐου 1993, C-290/91, Peter, σκέψη 8, απόφαση της 21ης Σεπτεμβρίου 1983, C-205/82 ως 215/82, Deutsche Milchkontor, σκέψεις 17 και 19).Απορρίπτει την  έφεση.