Από τις ισχύουσες διατάξεις δεν προβλέπεται καταβολή οδοιπορικών εξόδων και αποζημίωσης σε όσους συμπληρώνουν το υποχρεωτικό ωράριο σε σχολεία διαφορετικού δημοτικού διαμερίσματος ή χωριού, εντός του ίδιου Δήμου.Επισυνάπτεται το άριθμ.2/74877/0022/2008 έγγραφο του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους.

Απόσπαση δημοσίων υπαλλήλων συζύγων/συμβιούντων δημοσίων εκπαιδευτικών που υπηρετούν με απόσπαση σε Ευρωπαϊκά Σχολεία. Τα Ευρωπαϊκά Σχολεία προσλαμβάνουν τον οιονεί χαρακτήρα δημόσιας υπηρεσίας και πρέπει να θεωρηθεί ότι συνιστούν δημόσια υπηρεσία του εξωτερικού, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 48 του ν. 4440/2016, που θεσπίστηκε με σκοπό τη διατήρηση της ενότητας της οικογένειας. Συνεπώς, οι δημόσιοι υπάλληλοι των οποίων οι σύζυγοι/συμβιούντες είναι εκπαιδευτικοί αποσπασμένοι σε Ευρωπαϊκά Σχολεία δύνανται να αποσπώνται για συνυπηρέτηση, κατ’ εφαρμογή της διάταξης αυτής, σε υπηρεσία της πόλης ή της περιοχής στην οποία υπηρετεί ο σύζυγος/ συμβιών (ομόφ.).

Δαπάνες μετακίνησης:Με τα  δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι, εν προκειμένω, συνέτρεξαν αντικειμενικοί λόγοι, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη ανάρτηση της ανακλητικής απόφασης στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ εντός της οριζόμενης από τις ανωτέρω διατάξεις προθεσμίας, εξαιτίας τεχνικών δυσχερειών από την αλλαγή του πληροφοριακού συστήματος εισαγωγής δεδομένων από τους ασφαλιστικούς φορείς του Ε.Φ.Κ.Α. και του γεγονότος ότι η ανακλητική απόφαση αναρτήθηκε αμελλητί από την ημερομηνία που ήρθησαν οι λόγοι αυτοί, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη και, συνεπώς, αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

Στη λειτουργική δραστηριότητα των δημοσίων νομικών προσώπων ανάγονται, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπερβαίνουν το εκ των ειδικών εκάστοτε περιστάσεων αναγκαίο μέτρο, και οι δαπάνες που επιβάλλονται από τους κανόνες της σύγχρονης εθιμοτυπίας, οι οποίοι δεσμεύουν ιδίως φορείς με έντονη κοινωνική και πολιτιστική αποστολή, όπως τα Α.Ε.Ι. (βλ. άρθρο 1 ν. 1268/1982 και ήδη άρθρο 4 ν. 4009/2011, πρβλ και 158/2010 Πράξη IV Τμ. Ελ. Συν.).

ΠΡΟΣΟΧΗ:ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΉ ΑΠΌΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΈΡΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΔΙΑΤΥΠΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΡΙΘ.2/34776/0022/2014. Μετακίνηση μηχανικών  επανειλημμένως εκτός έδρας για την εκτέλεση υπηρεσίας κατά τους μήνες Ιούνιο έως Δεκέμβριο έτους 2011.(...)Από τα έγγραφα που συνοδεύουν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα προκύπτει ότι η αποζημίωση της ημέρας επιστροφής των ανωτέρω στην έδρα τους, σύμφωνα με τις οικείες επιμέρους εντολές μετακίνησης, υπολογίζεται πλήρης. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, οι δαπάνες οι οποίες εντέλλονται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν είναι νόμιμες κατά το μέρος που αφορούν στην καταβολή ολόκληρης της ημερήσιας αποζημίωσης και όχι ποσοστού αυτής (1/3) στους φερόμενους ως δικαιούχους των χρηματικών ενταλμάτων για την ημέρα επιστροφής τους στην έδρα της υπηρεσίας τους. Τούτο διότι κατά την ημέρα επιστροφής καταβάλλεται, όπως προαναφέρθηκε, ποσοστό της ημερήσιας αποζημίωσης, προκειμένου να καλυφθούν τα έκτακτα, περιορισμένα κατά τεκμήριο σε σχέση με τις δαπάνες πλήρους ημέρας εκτός έδρας, έξοδα στα οποία υποβάλλονται, όχι δε πλήρης ημερήσια αποζημίωση. Είναι δε απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το 4634/23.4.2013 έγγραφο της Αναπληρώτριας Διευθύντριας του Τομέα Β της Διεύθυνσης Υπηρεσίας Δόμησης και Γενικού Σχεδιασμού Πόλης του Δήμου Πειραιά ότι η μη καταβολή πλήρους αποζημίωσης κατά την ημέρα επιστροφής έχει ως συνέπεια την παραβίαση της αρχής της ισότητας, του δικαιώματος στην εργασία και της αρχής της αναλογικότητας, διότι, λαμβανομένων υπόψη των επιταγών που απορρέουν από τις οικείες συνταγματικές διατάξεις (Σύνταγμα 1975 Α 120/27.6.2008, άρθρα 4 παρ. 1, 22 παρ. 1, 25 παρ. 1), με τις εφαρμοζόμενες εν προκειμένω νομοθετικές διατάξεις δεν θεσπίζονται ρυθμίσεις μισθολογικού χαρακτήρα, ούτε αυτές συνεπάγονται, ευθέως ή εκ πλαγίου, στέρηση μισθού και εν γένει αποδοχών για παρεχόμενη εργασία, αντίθετα, θεσπίζεται αποζημίωση για δαπάνες στις οποίες οι εργαζόμενοι υποβάλλονται ανταποκρινόμενοι στην υποχρέωσή τους να παρέχουν υπηρεσία εκτός έδρας. Αλυσιτελώς δε προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι οι δικαιούχοι των χρηματικών ενταλμάτων κατέβαλαν το σύνολο των ζητούμενων δαπανών, διότι οι δικαιολογημένες δαπάνες μετακίνησης για τις οποίες επιβάλλεται αποζημίωση των μετακινούμενων προβλέπονται ειδικώς και προσδιορίζονται κατά ποσό σε συνάρτηση με συγκεκριμένα στοιχεία, ανεξάρτητα αν κατά τα λοιπά οι μετακινούμενοι πραγματοποίησαν επιπλέον έξοδα.

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης:Με δεδομένα τα πραγματικά αυτά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, οι πιο πάνω εκπαιδευτικοί, αφού, κατόπιν της νομίμως, εκ του αρμοδίου προς τούτο οργάνου, εκδοθείσας απόφασης, διατέθηκαν προς συμπλήρωση του υποχρεωτικού ωραρίου τους στα ανωτέρω αναφερόμενα σχολεία, τα οποία βρίσκονται σε άλλη πόλη από αυτή του σχολείου που έχουν τοποθετηθεί και από αυτή της κατοικίας τους, δικαιούνται της προβλεπόμενης αποζημίωσης για τις ώρες που δίδαξαν στα σχολεία αυτά καθώς και, λόγω της ανωτέρω μετακίνησης τους, της προβλεπομένης χιλιομετρικής αποζημίωσης για την κάλυψη των σχετικών οδοιπορικών εξόδων τους. Περαιτέρω, η πραγματοποίηση των ως άνω ωρών διδασκαλίας και των αντίστοιχων μετακινήσεων των φερόμενων ως δικαιούχων εκπαιδευτικών αποδεικνύονται από τα συνοδεύοντα, τα οικεία για την πληρωμή κάθε δαπάνης εντάλματα, δικαιολογητικά, όπως αυτά (δικαιολογητικά) απαιτούνται από την 2/45850/0026/13.7.2001 "Καθορισμός δικαιολογητικών δαπανών υπερωριακής διδασκαλίας μονίμων και αναπληρωτών καθηγητών, διδασκαλίας ωρομίσθιων καθηγητών, καθώς και συμπλήρωσης υποχρεωτικού ωραρίου" απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ 947 Β΄, διορθώσεις σφαλμάτων στο ΦΕΚ 1065 Β΄). Εξάλλου, όπως προκύπτει, από τα στοιχεία του φακέλου, χωρίς, συναφώς, να απαιτείται εκ του νόμου άλλη ειδικότερη αιτιολογία, η συμπλήρωση των υποχρεωτικών ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας στο σχολείο που είχαν τοποθετηθεί οι φερόμενοι ως δικαιούχοι εκπαιδευτικοί δεν ήταν αντικειμενικά δυνατή λόγω της κατεχόμενης απ’ αυτούς ειδικότητας, καθόσον οι προβλεπόμενες ώρες διδασκαλίας του αντίστοιχου μαθήματος δεν κάλυπταν το υποχρεωτικό ωράριό τους ενώ, περαιτέρω, λόγω ακριβώς του εξειδικευμένου, επιστημονικού γνωστικού αντικειμένου τους δεν μπορούσε να τους ανατεθεί η διδασκαλία άλλου μαθήματος (βλ. σχετ. την Γ2/3325/4.9.1989 "Καθορισμός αντιστοιχίας ειδικοτήτων εκπαιδευτικών και διδασκόμενων μαθημάτων" εγκύκλιο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και την νυν ισχύουσα 118842/Γ2/17.9.2008 "Αναθέσεις μαθημάτων Γυμνασίου, Γενικού Λυκείου, ΕΠΑ.Λ και ΕΠΑ.Σ" απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ΦΕΚ 1984 Β΄).  Επιπροσθέτως, πρέπει να λεχθεί ότι με τις, εν πάση περιπτώσει, αναγόμενες σε κρίσεις σκοπιμότητας και ουσιαστικές επιλογές της διοίκησης, τοποθετήσεις των φερόμενων ως δικαιούχων εκπαιδευτικών στα συγκεκριμένα σχολεία και την, μετέπειτα, διάθεσής τους σε άλλα σχολεία, για συμπλήρωση του υποχρεωτικού ωραρίου τους, δεν αποδεικνύεται καταδήλως από κάποιο στοιχείο του φακέλου η επιδίωξη συγκεκριμένου σκοπού διαφορετικού από εκείνον που καθορίζουν οι σχετικές διατάξεις. Ενόψει όλων των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες και, ως εκ τούτου, τα εντάλματα αυτά πρέπει να θεωρηθούν. 

1)Το άρθρο 26 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών συνάψεως δημόσιων συμβάσεων, έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 1251/2011 της Επιτροπής, της 30ής Νοεμβρίου 2011, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε νομοθετική ρύθμιση περιφερειακής αρχής κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στο πλαίσιο της κύριας δίκης, η οποία υποχρεώνει τους προσφέροντες και τους υπεργολάβους τους να δεσμευθούν, με γραπτή δήλωση επισυναπτόμενη στην προσφορά τους, ότι θα καταβάλλουν στο προσωπικό που θα απασχοληθεί στην εκτέλεση των παροχών που αποτελούν το αντικείμενο της οικείας δημόσιας συμβάσεως κατώτατο μισθό που καθορίζεται από την εν λόγω νομοθετική ρύθμιση.2)Το άρθρο 26 της οδηγίας 2004/18, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1251/2011, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε νομοθετική ρύθμιση περιφερειακής αρχής κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στο πλαίσιο της κύριας δίκης, η οποία προβλέπει τον υποχρεωτικό αποκλεισμό από τη συμμετοχή στη διαδικασία συνάψεως δημόσιας συμβάσεως των προσφερόντων και των υπεργολάβων τους οι οποίοι αρνούνται να δεσμευθούν, με γραπτή δήλωση επισυναπτόμενη στην προσφορά τους, ότι θα καταβάλλουν στο προσωπικό που θα απασχοληθεί στην εκτέλεση των παροχών που αποτελούν το αντικείμενο της οικείας δημόσιας συμβάσεως κατώτατο μισθό που καθορίζεται από την εν λόγω νομοθετική ρύθμιση.

Δαπάνες μετακίνησης:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι μεταβάσεις του ανωτέρω από τη Λάρισα στα Τρίκαλα, προκειμένου να ασκήσει τα καθήκοντά του ως Πρόεδρος του εκεί εδρεύοντος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. της Σ.Τ.ΕΦ., συνιστούν μετακινήσεις εκτός έδρας, ως τέτοιας νοουμένης, κατά την έννοια των διατάξεων του ν. 4336/2015, της πόλης της ..... όπου εδρεύει το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. της ίδιας Σχολής, στο οποίο ο ανωτέρω υπηρετεί ως Καθηγητής και ασκεί τα διδακτικά και λοιπά καθήκοντά του. Λόγω ακριβώς της ιδιότητάς του αυτής και της έλλειψης επαρκούς αριθμού μελών Δ.Ε.Π. υπηρετούντων στο μη αυτοδύναμο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. στα Τρίκαλα ώστε να συγκροτηθούν με ίδιο προσωπικό τα όργανα διοίκησης του τελευταίου, ορίστηκε με την προαναφερόμενη απόφαση του Προέδρου του Τ.Ε.Ι.Θ. Πρόεδρος αυτού και της προσωρινής Συνέλευσής του, χωρίς, εξάλλου, να προκύπτει από την ανωτέρω απόφαση ή από άλλα στοιχεία του φακέλου ότι έχει απαλλαγεί των λοιπών καθηκόντων του ως Καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. με έδρα τη Λάρισα, όπου ευρίσκεται και η κατοικία του. Ενόψει αυτών, οι εντελλόμενες δαπάνες καταβολής των εξόδων κίνησης και της αναλογούσας ημερήσιας αποζημίωσης για τις εκτός έδρας μετακινήσεις του στα Τρίκαλα παρίστανται νόμιμες, όσα δε περί του αντιθέτου προβάλλονται με το μοναδικό λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης:Με δεδομένα τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις όσοι εκ των  ανωτέρω καθηγητών διατέθηκαν για συμπλήρωση του υποχρεωτικού τους ωραρίου σε σχολεία άλλης πόλης ή κωμόπολης δικαιούνται για ολόκληρο το χρονικό διάστημα από 1.1.2003  μέχρι 18.6.2003,  συνεπώς και κατά την περίοδο των εξετάσεων, την προαναφερθείσα αποζημίωση και τα σχετικά οδοιπορικά έξοδα, όπως δικαιούνται,  για το ίδιο χρονικό διάστημα, αποζημίωση για υπερωριακή διδασκαλία εκείνοι στους οποίους ανατέθηκε η κάλυψη  ωρών διδασκαλίας μαθημάτων υπερωριακά, εφόσον όπως προκύπτει από τις οικείες καταστάσεις διάθεσης και υπερωριών,  όλοι  οι ανωτέρω εκπαιδευτικοί διεξήγαγαν τις εξετάσεις , που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διδακτικής διαδικασίας  των μαθημάτων που δίδαξαν  κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, διόρθωσαν και βαθμολόγησαν τα γραπτά των μαθητών, που εξετάσθηκαν στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στα Γυμνάσια και  τα  Λύκεια, στην τελευταία περίπτωση σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες και τα εντάλματα αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

--Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 καταργήθηκαν ρητά οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 2685/1999, που αφορούσαν στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης πτυχιούχων μηχανικών Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Επίσης, καταργήθηκε η περ. γ΄ της παρ. 2Γ του ίδιου άρθρου, που αφορούσε στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης υπαλλήλων του Υπουργείου Γεωργίας, και όχι συλήβδην η παρ. 2Γ, στην οποία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η διαβάθμιση της ημερήσιας αποζημίωσης (ολόκληρη, 1/2 και 1/3). Περαιτέρω με την παρ. 5 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση Υ.Α. με την οποία θα καθοριστούν οι προϋποθέσεις καταβολής των δαπανών της ημερήσιας αποζημίωσης καθώς και το ύψος αυτής, συναφώς δε εκδόθηκε η 2/33481/0022/2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, με την οποία μεταξύ άλλων καταργείται το τελευταίο εδάφιο των 2/52971/0022/31-8-2007 και 2/52970/0022/31-8-2007 Κ.Υ.Α., που, κατ’ απόκλιση από τα ισχύοντα για τους λοιπούς υπαλλήλους, όριζαν το ύψος της ημερήσιας αποζημίωσης που δικαιούνται οι πτυχιούχοι μηχανικοί Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής σε ποσό μεγαλύτερο του ενός τρίτου. Από τη συστηματική ερμηνεία των προαναφερόμενων ρυθμίσεων συνάγεται συνακόλουθα ότι μετά την έκδοση της 2/33481/0022/2011 Υ.Α. δεν καταργήθηκε στο σύνολό της η ημερήσια αποζημίωση που καταβάλλεται στους πτυχιούχους μηχανικούς Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής, αλλά η προβλεπόμενη με τις προαναφερόμενες Κ.Υ.Α. διαφοροποίηση του ύψους αυτής. (----0Για τη νόμιμη μετακίνηση εκτός έδρας, για υπηρεσιακούς λόγους, των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2685/1999, στα οποία περιλαμβάνονται και οι υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, και την καταβολή σ΄ αυτά των σχετικών δαπανών μετακίνησης απαιτείται, ως ουσιώδης τυπική προϋπόθεση, η έκδοση από το αρμόδιο προς τούτο όργανο, πριν από την ημερομηνία αναχώρησής τους, γραπτής απόφασης ή εντολής μετακίνησης, στην οποία πρέπει να προσδιορίζεται, μεταξύ άλλων, και η αιτία της μετακίνησης, δηλαδή η συγκεκριμένη υπηρεσιακή ανάγκη που επέβαλε τη μετακίνηση του υπαλλήλου εκτός της έδρας της υπηρεσίας του και δικαιολογεί την εκταμίευση των αναγνωριζόμενων εκ του νόμου σε βάρος του Δήμου δαπανών μετακίνησης. Για την αποφυγή δε της καταχρηστικής εφαρμογής των ως άνω διατάξεων, η οποία θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του προϋπολογισμού των Δήμων με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, η αιτία μετακίνησης εκτός έδρας υπαλλήλου, αναγόμενη στο ελάχιστο περιεχόμενο της εντολής μετακίνησης, πρέπει να αναφέρεται κατά τρόπο ορισμένο και ειδικό στο σώμα αυτής, με συνοπτική περιγραφή των εργασιών που θα εκτελεστούν από έκαστο μετακινούμενο υπάλληλο. Ενόψει των ανωτέρω, είναι μη νόμιμη η καταβολή σε υπαλλήλους Ο.Τ.Α. δαπανών εκτός έδρας μετακίνησης, εφόσον η σχετική εντολή μετακίνησης δεν έχει το προβλεπόμενο από το νόμο περιεχόμενο, αλλά είναι γενική και αόριστη (Ι Τμ. Ε.Σ. 136, 191/2008, 224, 235/2010).