Δημόσια έργα. Συνέπειες από την πτώχευση μιας εργοληπτικής επιχείρησης η οποία μετέχει σε Κοινοπραξία η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή ενός δημοσίου έργου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Σε περίπτωση πτώχευσης μιας εργοληπτικής επιχείρησης που συμμετέχει σε Κοινοπραξία η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή ενός δημοσίου έργου, η σύμβαση θεωρείται διαλυμένη ως προς αυτή και συνεχίζεται από τα λοιπά ή το μοναδικό απομείναν μέλος της Αναδόχου Κοινοπραξίας. β) Η θέση μιας εργοληπτικής επιχείρησης υπό αναγκαστική διαχείριση, η οποία συμμετέχει σε Κοινοπραξία κατασκευής ενός δημοσίου έργου δεν εξομοιούται με πτώχευση. γ) Πρέπει να γίνει αντικατάσταση των υπό του άρθρου 27 του ΠΔ 609/85 προβλεπομένων κάθε είδους εγγυητικών επιστολών, με διαγραφή της πτωχεύσασας εργοληπτικής επιχείρησης.

Εργοληπτικές επιχειρήσεις. Σχετικά με τις προϋποθέσεις για έκτακτη αναθεώρηση του "πτυχίου" εργοληπτικής επιχείρησης Ζ τάξης και την κατάταξή της στην Η τάξη.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Εισηγητής: Ν.Αντωνίου, Νομικός Σύμβουλος Η Διοίκηση νομίμως επιλαμβάνεται της εξετάσεως αίτησης εργοληπτικής επιχείρησης Ζ τάξης για αναθεώρηση του "πτυχίου" της και κατάταξης στην Η τάξη, που είχε υποβληθεί νομίμως στο παρελθόν και δεν είχε εξετασθεί για το λόγο ότι η Διοίκηση θεωρούσε εσφαλμένως ότι δεν είναι δυνατή η ανέλιξη εταιρειών Ζ τάξη σε Η τάξη. Υπό την άνω προϋπόθεση η αναθεώρηση μπορεί να γίνει και πριν την παρέλευση διετίας από την τελευταία αναθεώρηση, που είναι ο ελάχιστος χρόνος για επανάκριση.

Εργοληπτικές επιχειρήσεις. Προϋποθέσεις για έκτακτη αναθεώρηση του "πτυχίου" εργοληπτικής επιχείρησης Ζ τάξης και την κατάταξή της στην Η τάξη.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Προεδρεύων: Π.Κισσούδης, Νομικός Σύμβουλος Εισηγητής: Ν.Αντωνίου, Νομικός Σύμβουλος Η Διοίκηση νομίμως επιλαμβάνεται της εξετάσεως αίτησης εργοληπτικής επιχείρησης Ζ τάξης για αναθεώρηση του "πτυχίου" της και κατάταξης στην Η τάξη, που είχε υποβληθεί νομίμως στο παρελθόν και δεν είχε εξετασθεί για το λόγο ότι η Διοίκηση θεωρούσε εσφαλμένως ότι δεν είναι δυνατή η ανέλιξη εταιρειών στη Ζ τάξη και ως εκ τούτου η επιχείρηση απετράπη από την υποβολή νέας αιτήσεως. Υπό την άνω προϋπόθεση η αναθεώρηση μπορεί να γίνει και πριν την παρέλευση διετίας από την τελευταία αναθεώρηση, που είναι ο ελάχιστος χρόνος για επανάκριση. Η παραπάνω διαδικασία δεν μπορεί να εφαρμοσθεί και για άλλες εργοληπτικές επιχειρήσεις, εφόσον δεν αποδεικνύεται δια συγκεκριμένων εγγράφων στοιχείων ότι υπέβαλαν σχετικές αιτήσεις οι οποίες απορρίφθηκαν ή δεν εξετάσθηκαν ή απετράπησαν από την υποβολή αιτήσεων για αναθεώρηση του πτυχίου τους και κατάταξη στην Η τάξη. Κατά την εξέταση της παραπάνω αιτήσεως τα ουσιαστικά στοιχεία της εργοληπτικής επιχείρησης θα κριθούν επικαιροποιημένα στα σημερινά δεδομένα που κρίνεται η αίτηση.

Δημόσια έργα. Νομιμότητα συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων σε διαγωνισμό για την κατασκευή δημοσίου έργου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Προεδρεύων: Χ. Φραγκούλης, Νομικός Σύμβουλος, α) Είναι δυνατή η συμμετοχή εργοληπτικής επιχείρησης εγγεγραμμένης στην κατηγορία των Ηλεκτρομηχανολογικών έργων στη Στ τάξη, όταν ο προϋπολογισμός του έργου στην πιο πάνω κατηγορία, υπερβαίνει το γενικώς ισχύον όριο του 1.600.000.000 δραχμών, εφόσον τούτο επιτρέπεται από την καθαρή θέση της Εταιρείας. β) Για τη νομιμότητα της συμμετοχής των εργοληπτικών επιχειρήσεων σε διαγωνισμούς για την κατασκευή δημόσιων έργων είναι υποχρεωτικό στα κατατεθέντα στοιχεία της προσφοράς να περιλαμβάνονται και τα πιστοποιητικά ποινικού μητρώου των διοικούντων αυτήν, εφόσον εκδίδονται στη Χώρα που έχει την έδρα της.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή της ζητά την ανάκληση της απόφασης έγκρισης του πρακτικού της Επιτροπής Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων, το οποίο απέρριψε την τεχνική της προσφορά ως απαράδεκτη, επειδή τα δικαιολογητικά συμμετοχής της δεν συμφωνούσαν με τους όρους της διακήρυξης. Επιπλέον, η προσφεύγουσα επιδιώκει να συμμετέχει στη διαγωνιστική διαδικασία για την προμήθεια αναλωσίμων πληροφορικής (Toner & Photoconductor τυπωτών), η οποία έχει εκτιμώμενη καθαρή αξία 95.381,65 ευρώ πλέον ΦΠΑ και αφορά την κάλυψη αναγκών δικαστηρίων και ειρηνοδικείων στην Αττική.

Δημόσια έργα. Καθορισμός συντελεστών αναθεώρησης δημοσίων έργων.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Για τα δημοπρατούμενα ή απευθείας ανατιθέμενα δημόσια έργα, αρχικού προϋπολογισμού, χωρίς αναθεώρηση, ανώτερου από το όριο που γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις για έργα οδοποιίας τέταρτης τάξης, σύμφωνα με την (αντικατασταθείσα) διάταξη του άρθρου 16 παρ.4 του Ν 1418/84, ο υπό του άρθρου 41 παρ.1 του ΠΔ 609/85 προβλεπόμενος συντελεστής «σ» παραμένει σταθερός μόνο για το τρίμηνο που υποβλήθηκαν οι προσφορές ή εκδόθηκε η εγκριτική απόφαση, σε περίπτωση που η σύμβαση καταρτίσθηκε χωρίς δημοπρασία.

Δυνατότητα και προϋποθέσεις εγγραφής εργοληπτικής επιχείρησης στα νέα Μητρώα Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.).(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Εργοληπτική επιχείρηση η οποία λειτουργούσε με τη μορφή Α.Ε. και ήταν γραμμένη στη Ζ’ τάξη του (παλαιού) Μ.Ε.ΕΠ., διαγράφεται από τα νέα μητρώα, έστω και αν υποβάλει εμπρόθεσμη αίτηση επανάκρισης, εφόσον η «καθαρή της θέση» είναι αρνητική, αλλά τα στελέχη της μπορούν να ιδρύσουν νέα επιχείρηση και να εγγραφούν στις τάξεις Α1 και Α2 του νέου Μ.Ε.ΕΠ., εφόσον πληρούν τις οριζόμενες, στην παρ.20 του άρθρου 16 του Ν 1418/84 (όπως ισχύει) προϋποθέσεις.

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον:α) δεν δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης και στον ελληνικό τύπο ουσιώδης όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού, που αφορά στις δικαιούμενες συμμετοχής κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων και β) η ανάδοχος κοινοπραξία του ελεγχόμενου έργου δεν πληρούσε τις απαιτούμενες από τη διακήρυξη προϋποθέσεις ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής της στο διαγωνισμό, καθόσον δεν κάλυπτε τις καλούμενες για τις εργασίες του συγκεκριμένου έργου, τάξεις του ΜΕΕΠ. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 1892/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προ- μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, καθόσον ως προς την πρώτη νομική πλημμέλεια, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι 38 εργοληπτικές επιχειρήσεις έλαβαν γνώση του πλήρους περιεχομένου της διακήρυξης, σε συνδυασμό μάλιστα και με το ότι από τις 5 συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες οι 4 ήταν κοινοπραξίες με αναβάθμιση του ανωτάτου ορίου της τάξης τους, αναγνώρισε συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής. Ως προς τη δεύτερη νομική πλημμέλεια έκρινε ότι ήταν νόμιμη η συμμετοχή στη διαδικασία της αναδόχου κοινοπραξίας, αφού αυτή αποτελείτο από 2 ατομικούς εργολήπτες 2ης τάξης (2η+ 2η, ανώτατο όριο με την αναβάθμιση 2.062.500,00 ευρώ) για την κατηγορία οικοδομικά, που είχε προϋπολογισμό 1.898.457,14 ευρώ, και μία ομόρρυθμο εταιρεία 1ης τάξης (ανώτατο όριο 1ης τάξης 750.000 ευρώ) για την κατηγορία Η/Μ, που είχε προϋπολογισμό 374.482,53 ευρώ.

Από το συνδυασμό των προπαρατεθεισών διατάξεων, αλλά και τη χρονική τους αλληλουχία, προκύπτει ότι η αρχικώς θεσπισθείσα διάταξη του άρθρου 2 του π.δ/τος 609/1985 παρέσχε σε κοινοπραξίες με κοινοπρακτούντα μέλη εργοληπτικές επιχειρήσεις της ίδιας ή κατώτερης τάξης, σε σχέση με την καλούμενη, τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε δημοπρασίες δημοσίων έργων, ωστόσο, σε μεταγενέστερο στάδιο κρίθηκε σκόπιμη η ενίσχυση του κατασκευαστικού σχήματος, με την καθιέρωση της δυνατότητας σύμπραξης επιχειρήσεων που ανήκουν στην ίδια με την καλούμενη τάξη ή στην αμέσως ανώτερη αυτής, με προφανή σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των έργων, λόγω της συμμετοχής στην κατασκευή τους εργοληπτών ανώτερης τάξης, ήτοι επιχειρήσεων μεγαλύτερων σε οικονομική βάση, αξιοπιστία και τεχνική ικανότητα, δυνάμενων να ανταποκριθούν επαρκέστερα σε ενδεχόμενες κατασκευαστικές δυσχέρειες και λοιπές απαιτήσεις του δημοπρατούμενου έργου (πρβλ. την υπ΄ αριθμ. 4755/04.10.2006 Ατομ. Γνωμοδ. του Ν.Σ.Κ. στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., καθώς και την υπ΄ αριθμ. 97/19.03.2003 Γνωμοδ. Του Ν.Σ.Κ.). Εξάλλου, με στόχο την ελεύθερη ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας εκ μέρους και των κοινοπρακτουσών εργοληπτικών επιχειρήσεων κατώτερης τάξης, προβλέφθηκε, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή της οικείας διάταξης, η συμμετοχή τους στην κοινοπραξία με ποσοστό όχι μικρότερο του 25%, διασφαλιζομένης ούτως της τήρησης των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού. Ενόψει των ανωτέρω, καθίσταται προφανές ότι ενδεχόμενη εφαρμογή της διάταξης της παραγράφου 7 του άρθρου 2 του π.δ/τος 609/1985, σε συνδυασμό με αυτήν της παραγράφου 9 του ίδιου άρθρου, περί διατήρησης σε κάθε περίπτωση της επιφύλαξης αναφορικά με τα ισχύοντα για τους εργολήπτες της ανώτερης τάξης κατώτατα όρια ανάληψης δημοσίου έργου, θα ακύρωνε εκ των πραγμάτων την ως άνω θεσπισθείσα δυνατότητα σύστασης κοινοπραξίας με εργοληπτική επιχείρηση ανώτερης τάξης, δεδομένου ότι το καθοριζόμενο στο νόμο κατώτατο όριο προϋπολογισμού έργου για την τελευταία πάντοτε θα υπερέβαινε τον προϋπολογισμό του εκάστοτε δημοπρατούμενου έργου. Ως εκ τούτου, και εφόσον δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη εφαρμογή των δύο προεκτεθεισών διατάξεων, εναπόκειται στην Αναθέτουσα Αρχή να ορίσει τις προϋποθέσεις συμμετοχής των κοινοπραξιών σε προκηρυχθέντα διαγωνισμό, παραπέμποντας είτε στη διάταξη της παραγράφου 7 είτε σε αυτήν της παραγράφου 9. Ακολούθως, όταν στη διακήρυξη, η οποία, ως κανονιστική πράξη της αναθέτουσας αρχής, δεσμεύει τόσο την ίδια όσο και τους διαγωνιζομένους, μνημονεύεται μόνο η διάταξη της παραγράφου 7, το παραδεκτό της συμμετοχής κοινοπραξίας στον οικείο διαγωνισμό θα κριθεί αποκλειστικώς επί τη βάσει των όρων αυτής, ενώ αποκλεισμός της από την περαιτέρω διαδικασία, με επίκληση των τιθέμενων από την παράγραφο 9 περιορισμών, δε χωρεί. Τα ανωτέρω δε ισχύουν, ανεξαρτήτως των οριζομένων στη διάταξη της παρ. 41 του άρθρου 16 του ν.1418/1984, περί δυνατότητας δήλωσης στην υπηρεσία τήρησης του Μ.Ε.ΕΠ. δεύτερης έδρας της επιχείρησης και, συνεπεία τούτου, μείωσης του θεσπισθέντος κατώτατου ορίου προϋπολογισμού των εργολαβιών που αυτή μπορεί να αναλάβει, καθόσον η ως άνω διάταξη, κατά τη ρητή γραμματική της διατύπωση, ρυθμίζει την περίπτωση συμμετοχής σε δημοπρασία μεμονωμένων εργοληπτών και όχι συμμετεχουσών σε κοινοπραξία επιχειρήσεων.

1)H επιλογή εργοληπτικής επιχείρησης για την κατασκευή δημόσιου έργου με διαγωνισμό μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων αποτελεί εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης εκτέλεσης δημοσίου έργου, που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ορίζονται ρητώς από το νόμο, και για το λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνο στις περιοριστικά αναφερόμενες σε αυτόν (νόμο) περιπτώσεις, καθόσον συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας συμμετοχής σε διαδικασίες για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ειδικότερα, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφεύγει στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία, μεταξύ άλλων, όταν πρόκειται για έργα που έχουν χαρακτηριστεί ως ειδικής φύσης. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται προηγούμενη απόφαση του φορέα κατασκευής του έργου, που εκδίδεται κατόπιν σχετικής γνωμοδότησης του τεχνικού συμβουλίου του φορέα κατασκευής του έργου ή, σε περίπτωση μη ύπαρξης τούτου, του φορέα που εποπτεύει τον φορέα κατασκευής. Στην απόφαση αυτή πρέπει να αιτιολογείται πλήρως ο χαρακτηρισμός του έργου ως ειδικής φύσης, ήτοι να προκύπτει, τόσο από την απόφαση όσο και από τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για την έκδοσή της, η συνδρομή εκείνων των ειδικών απαιτήσεων-ιδιαιτεροτήτων του έργου -όπως π.χ. η απαραίτητη ειδική τεχνογνωσία, οι απαιτούμενες ειδικές τεχνικές μέθοδοι κατασκευής, οι εξειδικευμένες εργασίες ή υψηλής τεχνολογίας εργασίες που από τη φύση τους μπορούν να εκτελεστούν μόνο από περιορισμένου αριθμού εργοληπτικές επιχειρήσεις που διαθέτουν την ανάλογη εμπειρία και τα αναγκαία μέσα, ο ειδικός τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την εκτέλεση του έργου- που δικαιολογούν το χαρακτηρισμό του ως ειδικής φύσης, κατ’ αντιδιαστολή με τα συνήθη εκτελούμενα δημόσια έργα (Ε.Σ. 2051/2010). Περαιτέρω, ο αναθέτων φορέας οφείλει να αιτιολογήσει ότι στο πρόσωπο των καλούμενων εργοληπτών συντρέχουν λόγοι αποκλειστικότητας, οι οποίοι καθιστούν δυνατή την εκτέλεση των ειδικής, κατά τα ανωτέρω, φύσης εργασιών μόνο από αυτούς. 2). Με τη διακήρυξη του διαγωνισμού καθορίζεται το σύστημα υποβολής προσφορών των διαγωνιζομένων, μεταξύ αυτών που περιοριστικά απαριθμούνται στο άρθρο 4 του ν. 3669/2008. Η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξει κάποιο από τα συστήματα ή και συνδυασμό αυτών υπό τις ειδικότερους περιορισμούς που τίθενται για κάθε ένα εξ αυτών. Σε ό,τι αφορά στο σύστημα που περιλαμβάνει την προσφορά ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, αυτό δύναται να εφαρμοσθεί εφόσον συντρέχουν δύο σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις : α) η προμέτρηση των εργασιών του δημοπρατούμενου έργου είναι δύσκολη ή αδύνατη, γεγονός που δυνητικά συμβαίνει σε έργα συντηρήσεων, βελτιώσεων και ανακαινίσεων και β) ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας για το υπό εκτέλεση έργο δεν υπερβαίνει το όριο των 750.000 ευρώ, μέχρι του οποίου γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξεως του Μητρώου Εμπειρίας Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Εκ τούτων παρέπεται ότι το σύστημα του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης επιφυλάσσεται μόνο για ειδικά έργα (όπου η προμέτρηση παρουσιάζει δυσχέρειες ή καθίσταται αδύνατη), μικρής προϋπολογιζόμενης αξίας, προκειμένου στα μεγάλα έργα να συντάσσονται ακριβείς κατά το δυνατόν προϋπολογισμοί, στηριζόμενοι σε αντίστοιχες μελέτες και να αποφεύγεται η υπερτιμολόγηση έργων και η μέσω αυτής παροχή δικαιώματος συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις μεγαλύτερης τάξης. Ως εκ τούτου η (μη επιτρεπτή) επιλογή του συστήματος αυτού σε μεγάλα έργα, συνδεόμενη άμεσα με την παροχή δικαιώματος συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις μεγαλύτερες της πρώτης τάξεως, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια (Ε.Σ. 2708/2010) καθόσον προσβάλλει τις αρχές του ανταγωνισμού με την ειδικότερη μορφή της παραβίασης των κανόνων που διέπουν τη δυνατότητα συμμετοχής συγκεκριμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων (μέχρι του ορίου της πρώτης τάξεως). Τέλος, με το νέο θεσμικό πλαίσιο (ν. 3669/2008), το οποίο τιτλοφορείται «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων», η θέσπιση του συστήματος αυτού για έργα μέχρι του ορίου των 750.000 ευρώ (όπου γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξεως), καίτοι στο προϊσχύσαν νομοθετικό καθεστώς (άρθρο 6 Π.Δ/τος 609/1985 όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του Π.Δ/τος 218/1999) αναφέρονταν η τρίτη τάξη, ουδεμία ασκεί επιρροή, καθόσον πρόκειται περί νομοθετικών διατάξεων και επιλογών, οι οποίες θέτουν κανόνες δικαίου και όχι περί Προεδρικού Διατάγματος προκειμένου να δύναται να ερευνηθεί εάν οι νέες ρυθμίσεις κείνται εντός της οικείας εξουσιοδοτικής διατάξεως και της δεσμεύσεως που παράγεται από τον σκοπό της κωδικοποιήσεως. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι και υπό την ισχύ του π.δ/τος 609/1985, μετά την εφαρμογή του ν. 2940/2001, οι σχετικές διατάξεις ερμηνεύθηκαν ότι αφορούν σε μικρά έργα μέχρι του ποσού των 750.000 ευρώ, όπου δικαίωμα συμμετοχής έχουν εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξης (Πράξεις IV Τμήματος 8/2008, 141/2007, 89/2007). 3)Η παραλαβή και εξέταση των προσφορών σε ανοιχτή δημοπρασία δημοσίου έργου με προϋπολογισμό άνω του ανώτατου ορίο