ΥΠΑ. Κρατήσεις υπέρ ΜΤΠΥ σε τιμολόγια της ΔΕΗ ΑΕ.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Τα προνόμια της ΔΕΗ του άρθρου 35 παρ.1 (α) του από 28/1/1951 Β. Δ/τος δεν διατηρήθηκαν στο σύνολό τους μετά τη μετατροπή αυτής σε ΔΕΗ ΑΕ. Η ΥΠΑ πρέπει να προβεί στην κράτηση κατά το άρθρο 22 του ΠΔ 422/1981 υπέρ του ΜΤΠΥ επί των τιμολογίων της ΔΕΗ ΑΕ για προσφερθείσες εργασίες της τελευταίας. (πλειοψ.)

Υποχρέωση ή μη καταβολής ανταποδοτικού τέλους ένα τοις χιλίοις (1ο/οο) επί του ποσού αύξησης του κεφαλαίου ΑΕ (δια κεφαλαιοποίησης απαιτήσεων) υπέρ της Επιτροπής Ανταγωνισμού.(...)Για την έγκριση, εκ μέρους της Διοίκησης, τροποποίησης του άρθρου 5 του καταστατικού της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Μ.Α.Ε.Γ.Ε.», που αφορά σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της κατά 146.602.760 ευρώ με κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων, απαιτείται η εκ μέρους της καταβολή ανταποδοτικού τέλους ύψους ένα τοις χιλίοις (1ο/οο) επί του ποσού αύξησης του κεφαλαίου, υπέρ της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 εδ. α΄ ν. 3959/2011.(ομόφ.)

Η προσφεύγουσα εταιρεία αιτείται την ακύρωση της απόφασης της ΔΕΗ ΑΕ που έκανε δεκτή την προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας, την απόρριψη της προσφοράς της παρεμβαίνουσας και την τεχνική αποδοχή μόνο της δικής της προσφοράς. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την «Ανακατασκευή Πύργων Ψύξης και καθαρισμός του ψυχοτεχνικού υλικού αυτών, στις Μονάδες Ι και ΙΙΙ του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου», με συνολικό προϋπολογισμό 119.500 ευρώ. Οι εργασίες περιλαμβάνουν εξειδικευμένες εργασίες καθαρισμού, ανακατασκευής και αντικατάστασης πακέτων ψυχοτεχνικού υλικού (FILL), καθώς και αποκατάσταση του σκελετού στήριξης (δοκούς από FRP), με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα οικονομικά προσφορά βάσει της χαμηλότερης τιμής.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΕ ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ:να εξετάσει τη νομιμότητα της ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο την ανανέωση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των υφιστάμενων προϊόντων λογισμικού της εταιρείας «Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.), προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.120.145,39 ευρώ (πλέον ΦΠΑ)(....)Εν προκειμένω, κατά τα γνωστά στο Κλιμάκιο, το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιλαμβανόμενο σχεδίου σύμβασης που η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ υπέβαλε για προσυμβατικό έλεγχο στις 10.12.2021 έκρινε ... ότι έχει αρμοδιότητα για τη διενέργεια του ελέγχου αυτού. Τούτο δε παρά το γεγονός ότι κατά το χρονικά σημεία τόσο της υποβολής της σύμβασης για προσυμβατικό έλεγχο όσο και διενέργειας της διάσκεψης του Ζ΄ Κλιμακίου, είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ ΑΕ. Ως εκ τούτου, δοθέντος ότι το παρόν Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι οι συναπτόμενες από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ συμβάσεις δεν υπάγονται στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δημιουργείται αμφισβήτηση ως προς την έννοια της διάταξης του άρθρου 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020, λόγω της έκδοσης αντίθετων πράξεων των δύο Κλιμακίων.Παραπέμπει στην ελάσσονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου την αμφισβήτηση ως προς την έννοια του άρθρου 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020, λόγω της έκδοσης της 650/2021 αντίθετης Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/554/2022.

Δημόσια έργα.Πληρωμή απολογιστικών εργασιών ασφάλτου, κατά το μέρος που η αξία τους υπερβαίνει τη σχετικώς προϋπολογισθείσα δαπάνη. Μη νόμιμη η επιβάρυνση του κονδυλίου των απροβλέπτων του έργου με την αξία επιπλέον των προβλεπόμενων στη μελέτη και τη διακήρυξη του έργου ποσοτήτων εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους. Τούτο δε, διότι οι επίμαχες πρόσθετες εργασίες, που ήταν απαραίτητες για την αρτιότητα και τη λειτουργικότητα του έργου, μπορούσαν, τηρούμενης της επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου, να έχουν προβλεφθεί στη μελέτη του έργου, καθώς τόσο οι υψομετρικές διαφορές των προς ασφαλτόστρωση οδών με τις διασταυρούμενες με αυτές οδούς όσο και τα ραγίσματα, τα ανοίγματα, οι καθιζήσεις και οι επιφανειακές ανωμαλίες τους, που οφείλονταν στα προηγούμενα υλικά στρώσης τους (αμμοχάλικο, τσιμέντο, φρεζαρισμένη άσφαλτος), αλλά και το μικρό πλάτος τους, ήταν γεγονότα γνωστά κατά το χρόνο σύνταξης της. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η κατά 44.903,94 ευρώ αύξηση της δαπάνης για απολογιστικές εργασίες ασφάλτου αφενός μεν δεν δικαιολογείται πλήρως (στο σύνολο της) από την αύξηση της τιμής της ασφάλτου από 210,00 σε 344,19 ευρώ/τόνο (61%) και την αύξηση του συντελεστή του Φ.Π.Α. από 19% σε 21%, καθώς αν επί του ποσού της οικείας προϋπολογισθείσας δαπάνης (36.000 ευρώ) υπολογιστούν και προστεθούν οι δύο αυτές αυξήσεις, προκύπτει υπέρβαση της κατά 23.500,00 ευρώ το μέγιστο, ήτοι κατά ποσό που υπολείπεται σημαντικά του ποσού των 44.903,94 ευρώ, αφετέρου δε δεν είναι νόμιμη κατά το μέρος που περιλαμβάνει την αξία της επιπλέον ασφάλτου που απαιτήθηκε λόγω αύξησης των ποσοτήτων των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους και κατ' επέκταση λόγω αύξησης των ποσοτήτων ασφαλτομίγματος που χρησιμοποιήθηκαν προς τούτο.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα …, που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα … (…), που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της ... συναφθείσας σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», για την προμήθεια από τον Δήμο …. ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης τροποποίησης της …αρχικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της «… ΑΕ» για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, με το οποίο (σχέδιο) επέρχεται επαύξηση κατά 25% των συμφωνηθεισών τιμών μονάδας αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, παραδεκτώς υποβλήθηκε... στο παρόν Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(....)Η κατακόρυφη αυτή αύξηση οφείλεται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ήτοι σε περιστάσεις τις οποίες η αναθέτουσα Αρχή δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ δε μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει, κατά τον χρόνο προκήρυξης της προμήθειας. Ως αποτέλεσμα δε της κατά τα ανωτέρω αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, έχει προδήλως ανατραπεί εις βάρος της αναδόχου κατά τρόπο που δεν είχε προβλεφθεί κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης, ούτε και προγενεστέρως κατά την υποβολή της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης

Η Πράξη 130/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της 5178/20.9.2013 σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ύδρας και της εταιρείας παροχής υπηρεσιών επεξεργασίας νερού. Η τροποποίηση, ποσού 273.936,75 ευρώ πλέον ΦΠΑ, προήλθε λόγω της κατακόρυφης αύξησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο, βάσει της σύμβασης, καλύπτει ο ανάδοχος. Η τροποποίηση περιλαμβάνει την αύξηση της τιμής μονάδας στα 1,02€/κ.μ. και την καταβολή επιχορηγήσεων για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η τροποποίηση ερείδεται σε σαφή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης (άρθρο 7.3), η οποία είχε κριθεί νόμιμη από το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, η τροποποίηση δεν θεωρείται ουσιώδης κατ' εφαρμογή του άρθρου 337 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, και συνεπώς δεν υπάγεται σε υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, κρίνοντας απαράδεκτη την υποβολή της.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ως εκ τούτου, οι, επικαλούμενες από την αναθέτουσα Αρχή, απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι η σημαντική αύξηση των τιμών και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, ναι μεν συντρέχουν (βλ. και το 2040/13.04.2022 προαναφερθέν έγγραφο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), πλην όμως, η αναθέτουσα Αρχή έχει το βάρος να αποδείξει ότι, λόγω των απρόβλεπτων αυτών περιστάσεων, έχει ανατραπεί υπερμέτρως εις βάρος του αναδόχου η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, αλλά και να προσδιορίσει, με επαρκή, ακριβή και αναμφισβήτητο τρόπο, το ποσοστό της απαιτουμένης, για την εξισορρόπηση της ανωτέρω οικονομικής ισορροπίας, αναπροσαρμογής. Με την επίκληση, ωστόσο, τιμολογίων από τα οποία προκύπτει χωρίς επαναλαμβανόμενο τρόπο, κατ’ ουσίαν, σημαντική αύξηση τιμής μόνο ενός (1) είδους, το οποίο αντιπροσωπεύει το 9,74% του προϋπολογισμού, και την, εν συνεχεία, εφαρμογή ποσοστού αύξησης 48,90% στις τιμές μονάδος και των είκοσι (20) ειδών της σύμβασης, η αναθέτουσα Αρχή δεν ανταποκρίθηκε στο αποδεικτικό βάρος αυτής (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022). Εξάλλου, ούτε από την 844/27.10.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίσθηκε η ελεγχόμενη τροποποίηση, ούτε και από τα συνοδεύοντα αυτήν στοιχεία, προκύπτουν άλλα στοιχεία (π.χ. τιμολόγια από τα οποία να προκύπτει η τιμή αγοράς από την ανάδοχο εταιρεία έκαστου είδους λιπαντικού, αφενός, κατά το χρόνο κατάρτισης της οικονομικής προσφοράς της και, αφετέρου, κατά τον χρόνο λήψης της επίμαχης απόφασης, συνδυασμένα με έρευνα αγοράς σχετικά με τις τρέχουσες τιμές πώλησης των υπό προμήθεια ειδών, αλλά και τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σχετικά με την επελθούσα μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ως προς την επίμαχη κατηγορία αγαθών κλπ.), από τα οποία να προκύπτει με ακρίβεια ο τρόπος εξαγωγής του ποσοστού αύξησης των τιμών μονάδας των ειδών της επίμαχης προμήθειας. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής μονάδας των προμηθευόμενων ειδών, καθόσον δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται επαρκώς το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής και ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ.1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων). Εξάλλου, όπως έγινε ερμηνευτικά δεκτό στη σκέψη 5 της παρούσας, η επιχειρούμενη τροποποίηση ουσιωδών όρων της σύμβασης κατά το παρόν στάδιο δεν δύναται να θεμελιωθεί ούτε στην επικληθείσα από την αναθέτουσα Αρχή διάταξη του άρθρου 388 του Αστικού Κώδικα, διότι, ανεξαρτήτως του ότι η τελευταία δύναται να ενεργοποιηθεί διορθωτικά μόνον από τον δικαστή της σύμβασης κατά την εκτέλεση αυτής, δεν εφαρμόζεται συμπληρωματικά στις δημόσιες συμβάσεις, στις περιπτώσεις που το ανακύπτον ζήτημα αντιμετωπίζεται από τις ειδικές για την εκτέλεση των συμβάσεων αυτών διατάξεις, όπως είναι εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 132 ν. 4412/2016, δυνάμει των οποίων και μόνον μπορεί να τροποποιηθεί μία σύμβαση από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν  Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022 σκ. 11, Στ΄ Κλιμ. πράξη 431/2022). 9.2. Η αύξηση του συμβατικού τιμήματος σε ποσοστό 48,90%, με αύξηση κατά το ίδιο ποσοστό (48,90%), μόνο των τιμών μονάδος των προ προμήθεια ειδών, ενώ, κατά τα συναγόμενα ευθέως από τα προσκομιζόμενα έγγραφα (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτοκ. 26375/21.07.2022 έγγραφο αίτημα αναπροσαρμογής τιμών του αναδόχου), έχει ήδη εκτελεστεί σημαντικό τμήμα της σύμβασης (τουλάχιστον 19.208,22 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, επί συνολικού συμβατικού αντικειμένου 86.663,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, ήτοι ποσοστό 22,16%) υποκρύπτει είτε αύξηση των προς προμήθεια ποσοτήτων, είτε αναδρομική αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος και για το ήδη εκτελεσθέν τμήμα της σύμβασης. Κατ’ αποτέλεσμα, και ανεξαρτήτως των διαλαμβανομένων ανωτέρω υπό στοιχ. 9.1., η υπογραφή του ελεγχομένου σχεδίου σύμβασης κωλύεται και λόγω του ότι, στην πρώτη περίπτωση (αύξηση συμβατικών ποσοτήτων), δεν προκύπτουν οι νομικοί και πραγματικοί λόγοι, συνοδευόμενοι από αποδεικτικά στοιχεία, σχετικά με την αναγκαιότητα της αύξησης των προς προμήθεια ποσοτήτων, και, στη δεύτερη (αναδρομική αναπροσαρμογή τιμήματος), επιχειρείται μη επιτρεπόμενη αναδρομική τροποποίηση της ήδη εκτελεσθείσας σύμβασης, η οποία αντιτίθεται στην γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματά των συστατικών ατομικών διοικητικών πράξεων, αλλά και των διοικητικών συμβάσεων, όπως η ελεγχόμενη, δεν αναπτύσσουν αναδρομική ισχύ, δηλαδή δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσης ή της σύναψής τους (πρβλ. ΕλΣυν αποφ. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 2824/2011, VI Τμ. 1984/2020, ΣΤ΄ Κλιμ. πράξη 155/2021).