Διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης Επαρκώς αιτιολογείται η συνδρομή των προϋποθέσεων προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, δοθέντος ότι η αλλαγή προμηθευτή θα υποχρέωνε την αναθέτουσα αρχή να προμηθευτεί υλικό με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι ασυμβίβαστα ή προκαλούν δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες ως προς τη χρήση και συντήρηση, αφού από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η ανατιθέμενη προμήθεια αναφέρεται σε εργαλεία με ειδικές τεχνικές προδιαγραφές και όχι σε απλά εργαλεία συντήρησης και επιπλέον προκύπτουν οι τεχνικοί λόγοι που αναδεικνύουν τις δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες, οι οποίες θα προκαλούνταν από την επιλογή άλλου προμηθευτή «ειδικών εργαλείων» που προσφέρονται στην αγορά.

Προμήθεια χειρουργικών εργαλείων:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα αποφαίνεται ότι:1. Κατά τα βασίμως κριθέντα στην προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου, το πρακτικό του Δ.Σ. του Νοσοκομείου (3η/24.1.2014 συνεδρίαση), το οποίο ενέκρινε το, από 13.10.2014, πρακτικό της Επιτροπής Ενστάσεων είναι πλημμελώς αιτιολογημένο, αφού δεν προσδιορίζει κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο τους λόγους για τους οποίους οι τεθείσες με τη διακήρυξη τεχνικές προδιαγραφές των εν λόγω ειδών είναι οι μόνες κατάλληλες να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις ανάγκες για την κάλυψη των οποίων αυτές τέθηκαν.(..)2. Μη νομίμως, όπως άλλωστε αποδέχεται το αιτούν Νοσοκομείο με το από 9.12.2016 υπόμνημα του, απορρίφθηκε η από 10.11.2014 προσφυγή της εταιρείας «...» ως εκπρόθεσμη με τα πρακτικά της 12ης/24.11.2014 συνεδρίασης του Δ.Σ., καθόσον εν συνεχεία, εκδόθηκε νέα διακήρυξη, αυτοτελώς προσβλητή με προδικαστική προσφυγή, η οποία, κατά τα βασίμως αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου, ήταν εμπρόθεσμη.(..)Οι ως άνω ισχυρισμοί όμως, πρέπει να απορριφθούν διότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου δεν εξέτασαν τελικώς τη βασιμότητα των προβαλλόμενων στην, από 10.11.2014, προσφυγή της εταιρείας ... αιτιάσεων που αφορούσαν τις τεχνικές προδιαγραφές των υπό προμήθεια ειδών. Το γεγονός δε ότι η ως άνω εταιρεία δήλωσε ότι δε δύναται να παρατείνει πλέον την προσφορά της δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή, ούτε θα μπορούσε να οδηγήσει στη θεραπεία τέτοιας πλημμέλειας. Ακολούθως, το Τμήμα τούτο αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να ανακληθεί η 194/2016 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου

Περιοδική επιθεώρηση αεροσκάφους...ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 25/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη, το Τμήμα άγεται, κατ’ αρχάς, στην κρίση ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να προβεί στη δημοσίευση της μετάθεσης της ημερομηνίας του διαγωνισμού στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων καθώς και στον ελληνικό τύπο, πλην όμως, εν όψει του απολύτως εξειδικευμένου αντικειμένου των εν λόγω υπηρεσιών, το οποίο οδήγησε στην ανάγκη πραγματοποίησης σύσκεψης ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων υποψήφιων αναδόχων επί πολλών υποβληθέντων από αυτούς ερωτημάτων αναφορικά με τις ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις του αντικειμένου του διαγωνισμού και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τελικώς ενημερώθηκαν για την ως άνω μετάθεση όλες οι εταιρείες που μετείχαν τα τελευταία χρόνια στους αντίστοιχους διαγωνισμούς, ανεξαρτήτως της διάρκειας ανάθεσης των υπηρεσιών σ’ αυτές, το Τμήμα κρίνει, περαιτέρω, ότι η ανωτέρω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και της διαφάνειας, για την προστασία των οποίων έχει τεθεί από τις προπαρατεθείσες διατάξεις.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης, όπως και η υπέρ αυτής παρέμβαση της εταιρείας «....», πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 25/2011 απόφαση του VI Τμήματος και να υπογραφεί το οικείο σχέδιο σύμβασης.

Περίληψη Το άρθρο 9, περίπτωση δ', της οδηγίας 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιστάσεις, παρεκκλίσεις από τους κοινούς κανόνες και ιδίως αυτούς που αφορούν τη δημοσιότητα. Οι παρεκκλίσεις αυτές, ωστόσο, δεν μπορούν να ισχύσουν όταν οι αναθέτουσες αρχές διαθέτουν επαρκή χρόνο για την τήρηση της ταχείας διαδικασίας διαγωνισμού, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 15 της οδηγίας.

«Παράβαση κράτους μέλους – Οδηγία 2004/18/ΕΚ – Διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων – Σύναψη συμβάσεως παροχής υπηρεσιών διερμηνείας και μεταφράσεως – Υπηρεσίες εμπίπτουσες στο παράρτημα II B της εν λόγω οδηγίας – Υπηρεσίες μη υποκείμενες σε όλες τις επιταγές της οδηγίας – Στάθμιση των κριτηρίων αναθέσεως μετά την υποβολή των προσφορών – Tροποποίηση της σταθμίσεως των κριτηρίων αναθέσεως κατόπιν της πρώτης εξετάσεως των προσφορών – Τήρηση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως και της υποχρεώσεως διαφάνειας» 1. Οι αναθέτουσες αρχές που συνάπτουν συμβάσεις οι οποίες εμπίπτουν στο παράρτημα II B της οδηγίας 2004/18 περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ακόμη και αν δεν υπόκεινται στους κανόνες της οδηγίας περί των υποχρεώσεων εισόδου σε ανταγωνισμό με προηγούμενη δημοσιότητα, εξακολουθούν να υπόκεινται στους θεμελιώδεις κανόνες του δικαίου της Ένωσης και ιδίως στις αρχές που θέτει η Συνθήκη ΛΕΕ όσον αφορά το δικαίωμα εγκαταστάσεως και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών. Το καθεστώς που καθιερώνει ο νομοθέτης της Ένωσης για τις αγορές που συνδέονται με τις προβλεπόμενες στο εν λόγω παράρτημα II B υπηρεσίες δεν μπορεί, συνεπώς, να ερμηνευθεί ως εμπόδιο στην εφαρμογή των απορρεουσών από τα άρθρα 49 ΣΛΕΕ και 56 ΣΛΕΕ αρχών και, ως εκ τούτου, των υποχρεώσεων που σκοπούν στην εξασφάλιση της διαφάνειας των διαδικασιών και της ίσης μεταχειρίσεως των διαγωνιζομένων, στην περίπτωση κατά την οποία οι αγορές αυτές παρουσιάζουν κάποιο διασυνοριακό ενδιαφέρον. (βλ. σκέψεις 29, 31) (...)3. Οι αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της διαφάνειας των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων συνεπάγονται για τις αναθέτουσες αρχές την υποχρέωση να ακολουθούν την ίδια ερμηνεία των κριτηρίων αναθέσεως καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Όσον αφορά καθαυτά τα κριτήρια αναθέσεως, δεν πρέπει κατά μείζονα λόγο να τροποποιούνται κατά οποιονδήποτε τρόπο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως της συμβάσεως. Κατά συνέπεια, κράτος μέλος που τροποποιεί τη στάθμιση των κριτηρίων αναθέσεως του αντικειμένου συμβάσεως παροχής υπηρεσιών διερμηνείας και μεταφράσεως εμπίπτουσας στο παράρτημα II B της οδηγίας 2004/18 περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, κατόπιν μιας πρώτης εξετάσεως των υποβληθεισών προσφορών, παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως και την παρεπόμενη υποχρέωση διαφάνειας. (βλ. σκέψεις 59-60, 66)

Στε. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.-Διακήρυξη-Ανάθεση. (...) Ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων προμηθευτών και η ανάθεση της σύμβασης, έστω και αν δεν διενεργούνται ταυτόχρονα , είναι διαδικασίες αυτοτελείς και διέπονται από διαφορετικούς κανόνες. Ειδικότερα, ενώ ο έλεγχος της καταλληλότητας των υποψηφίων διενεργείται από την αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα κριτήρια οικονομικής, χρηματοοικονομικής και τεχνικής ικανότητας, αντιθέτως, κριτήρια για την ανάθεση της σύμβασης είναι , είτε η χαμηλότερη τιμή, είτε η πλέον συμφέρουσα προσφορά από οικονομικής απόψεως . Συνεπώς, τα κριτήρια τα οποία δεν σκοπούν στον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομικής απόψεως προσφοράς , δεν συνιστούν κριτήρια ανάθεσης, αλλά αφορούν κυρίως την εκτίμηση της καταλληλότητας των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό , να εκτελέσουν την οικεία σύμβαση . .. Επίσης, οι όροι της διακήρυξης , πρέπει να είναι αρκούντως ακριβείς και σαφείς, ώστε , αφενός μεν, να επιτρέπεται στους ενδιαφερομένους να κατανοούν αυτούς πλήρως και να τους ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο, και αφετέρου, να παρέχεται επαρκής εγγύηση, περί της εφαρμογής αυτών από την διοίκηση κατά τρόπο αντικειμενικό και ενιαίο προς όλους τους προσφέροντες. Με την ένδικη αίτηση προβάλλεται, ότι, ενώ η προσβαλλόμενη διακήρυξη επιτρέπει την προσφορά για κάθε είδος χωριστά και προβλέπει την δυνατότητα υποβολής εγγύησης για συγκεκριμένο ποσοστό της αναλογικά προυπολογισθείσας δαπάνης για την ποσότητα του κάθε προσφερόμενου είδους ,εντούτοις δεν περιέχει αναλογικό προυπολογισμό των επιμέρους ειδών , ώστε να είναι τελικά εφικτός ο υπολογισμός της .... Η επιτροπή αναστολών ΣΕ δέχεται εν μέρει την αίτηση..

Eπιτακτικά επείγουσα ανάγκη, που προκύπτει από γεγονότα απρόβλεπτα για τις ενδιαφερόμενες αναθέτουσες αρχές, δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν οι προθεσμίες που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγμάτευση διαδικασίες, αλλά μόνο στο βαθμό που αυτό είναι απολύτως αναγκαίο. Ως απρόβλεπτα δε γεγονότα νοούνται αιφνίδια πραγματικά περιστατικά, που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, και να ληφθούν υπόψη κατά τον προγραμματισμό των αναγκών της αναθέτουσας αρχής.

Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών συγκροτημάτων....Επειδή, σε κάθε περίπτωση, αβασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι αυθαίρετα η αναθέτουσα αρχή απαιτεί πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας από τους προμηθευτές καθώς έχει τη διακριτική ευχέρεια να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας τα οποία κρίνονται με βάση το αντικείμενο της σύμβασης και την αρχή της αναλογικότητας, ως κριτήρια επιλογής. Εξάλλου, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι το ISO 9001:2015 είναι γενικότερης εφαρμογής ενώ το ISO 13485:2016 αφορά στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ωστόσο, είναι δυνατόν να απαιτηθούν και τα δύο (βλ.https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:13485:ed-3:v1:en:sec:B). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι εφόσον τα προϊόντα διαθέτουν CE και κριτήριο ανάθεσης αποτελεί η χαμηλότερη τιμή η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να απαιτεί περαιτέρω τεχνικές προδιαγραφές καθώς και ότι μόνο το CE και οι αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή πρακτική διανομής ιατροτεχνολογικών προίόντων είναι υποχρεωτικές, ερείδεται επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται βάσει του θεσμικού πλαισίου να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας από τον προμηθευτή και κατασκευαστή ιατροτεχνολογικών  προϊόντων και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Σύμφωνα δε με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 82 του Ν.4412/2016, οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να απαιτούν πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας που, ανεξαρτήτως των όσων προβλέπει η Διακήρυξη, αποτελούν κριτήρια επιλογής των οικονομικών φορέων που καταδεικνύουν την τεχνική ικανότητα του οικονομικού φορέα να εκτελέσει τη σύμβαση και όχι επιπλέον τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τα απαιτούμενα είδη (βλ. Δημήτριος Γ. Ράικος, Ευαγγελία Γ. Βλάχου, Ευανθία Κ. Σαββίδη, Δημόσιες Συμβάσεις Ν. 4412/2016 Ερμηνεία κατ΄ άρθρο. Σχετικές διατάξεις – Νομολογία, σελ. 805-506, Ε. Βλάχου και απόφαση ΑΕΠΠ 863/2018). 

Kατά γενική αρχή του δικαίου που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η διακήρυξη αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τον διαγωνισμό. Αποκλεισμός τεχνικής προσφοράς προβλέπεται μόνο στην περίπτωση απόκλισης αυτής από ρητούς και σαφείς όρους της διακήρυξης που είτε χαρακτηρίζονται ως απαράβατοι (ως τέτοιοι θεωρούνται στο σύνολό τους οι τεχνικές προδιαγραφές, βλ. ΣτΕ ΕΑ 1740/2004, 563/2006), είτε συνάγεται ότι είναι απόλυτα ουσιώδεις για την αποτελεσματική λειτουργία του τελικού αποτελέσματος της σύμβασης (πρβλ. ΣτΕ 395/2004, 557/2005, 725/2006, 1052/2008). Αν δεν υπάρχει, σύμφωνα με τα ανωτέρω, απόκλιση από ορισμένη τεχνική προδιαγραφή, ο αποκλεισμός προσφοράς λόγω έλλειψης ιδιότητας, η οποία εκ των υστέρων κρίνεται επιθυμητή, είναι μη νόμιμη (βλ. ΣτΕ ΕΑ 61/2011 και πρβλ απόφ. 524/2012 VI Τμ.Ελ.Συν.). Και τούτο, διότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης και η υποχρέωση διαφάνειας απαγορεύουν στην αναθέτουσα αρχή να απορρίψει προσφορά που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της προκήρυξης διαγωνισμού στηριζόμενη σε λόγους οι οποίοι δεν προβλέπονται ρητώς και σαφώς από την εν λόγω προκήρυξη (βλ. ενδεικτικά ΔΕΚ 14.6.2006, Medipac-Kαζαντζίδης AE, C-6/05)(....)Το δε γεγονός ότι το σύστημα που προσέφερε ένας εκ των δύο διαγωνιζομένων, κρίθηκε από τα αρμόδια όργανα του αιτούντος, λιγότερο εύχρηστο ή λιγότερο λειτουργικό, όπως προβάλλεται με την εξεταζόμενη αίτηση, μπορούσε να δικαιολογήσει τη βαθμολόγηση του προσφερόμενου από αυτόν συστήματος (στα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης Α2 και Α5) με χαμηλότερη βαθμολογία σε σχέση με το προσφερόμενο από τον άλλο διαγωνιζόμενο σύστημα, εντός, όμως, της οριζόμενης στο νόμο και στη διακήρυξη βαθμολογικής κλίμακας (100-110 βαθμοί), σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούσε να οδηγήσει σε αποκλεισμό του προσφέροντος το σύστημα αυτό από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού και στην επιστροφή της οικονομικής του προσφοράς.

Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/2446/2012

Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού καθαριότητας, δύο απορριμματοφόρων οχημάτων και ενός σαρώθρου οδοκαθαρισμού μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης..:ζητείται η ανάκληση της 58/2016 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο επίμαχος όρος είναι αντίθετος με την Οδηγία 2007/46/ΕΚ (οδηγία πλαίσιο) με την οποία θεσπίστηκε εναρμονισμένο πλαίσιο για την έγκριση των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκουμένων και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων που προορίζονται για τα οχήματα αυτά. Το σύστημα έγκρισης τύπου γενικά βασίζεται στις αρχές της έγκρισης από τρίτους (διαπιστευμένο ανεξάρτητο φορέα από κάθε χώρα της ΕΕ) και της αμοιβαίας αναγνώρισης (σύμφωνα με την οποία οι χώρες της ΕΕ αναγνωρίζουν τα πιστοποιητικά έγκρισης τύπου που εκδίδονται από αρχές άλλων χωρών αυτής). Αβασίμως, δε, προβάλλεται με τις αιτήσεις ανάκλησης ότι, εν προκειμένω, δεν απαιτείται έγκριση ΕΚ τύπου, αλλά «μεμονωμένη έγκριση», καθόσον, σύμφωνα με την ως άνω οδηγία και το άρθρο 2 της 29949/1841/2009 Κοινής Υπουργικής Απόφασης στο πεδίο εφαρμογής της υπάγεται και η μεμονωμένη έγκριση των οχημάτων. Επομένως στους διαγωνιζόμενους έπρεπε να παρέχεται η δυνατότητα να προσκομίσουν την ως άνω έγκριση και όχι «μεμονωμένη έγκριση» ελληνικού τύπου, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση. Οι ως άνω πλημμέλειες κρίνονται ουσιώδεις, λαμβανομένου υπόψη ότι στον ελεγχόμενο διαγωνισμό συμμετείχε μόνο ένας οικονομικός φορέας και συνεπώς εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι η ένταξη των ως άνω μη νόμιμων όρων στη σχετική διακήρυξη λειτούργησε αποτρεπτικά στη συμμετοχή περισσότερων υποψηφίων στο διαγωνισμό, με συνέπεια τον περιορισμό του ανταγωνισμού(...)το Τμήμα κρίνει ότι, ενόψει των ως άνω ουσιωδών νομικών πλημμελειών, οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «....» και του Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την επωνυμία «…» πρέπει απορριφθούν και η προσβαλλόμενη 58/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου δεν πρέπει να ανακληθεί

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕ.ΣΥΝΘ./1977/2016