Υπηρεσίες καθαρισμού κτιρίων...Επειδή, ενόψει των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζόμενων και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, σε περίπτωση ακύρωσης μέρους των απαιτούμενων προτύπων διασφάλισης ποιότητας και μέρους των προδιαγραφών και απαιτήσεων του τρόπου εκτέλεσης της προκηρυσσόμενης υπηρεσίας της θα πρέπει να ακυρωθεί στο σύνολό της η διακήρυξη (πρβλ. ΣτΕ 1135/2010, ΕΑ 1089/2009, ΣτΕ 2951-52/2004 επταμ. και απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-448/2001, ENV AG κ.λπ., Συλλ. 2003, σελ. Ι-14527, σκέψεις 92-95). Συνεπώς, καθόσον είναι ακυρωτέοι οι στην προηγούμενοι σκέψη όροι της θα πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη διακήρυξη στο σύνολό της. Ετέρωθεν νοείται ότι η αναθέτουσα αρχή δύναται να τροποποιήσει τους επίμαχους όρους, κατά τρόπο με τον οποίο να καθίστανται νόμιμοι, σύμφωνα με το σκεπτικό της παρούσας, και, με την επιφύλαξη πλήρωσης των διατάξεων δημοσιότητας, ο διαγωνισμός να διεξαχθεί ως προβλέπει το λοιπό κανονιστικό πλαίσιο αυτού.

Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω κριθέντων και γενόμενου δεκτού του τρίτου και τέταρτου λόγου της εξεταζόμενης προσφυγής, η δεύτερη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή. Ως δε έγινε δεκτό για την πρώτη προσφυγή και ισχύει, σε περίπτωση ακύρωσης μίας ή περισσότερων διατάξεων της Διακήρυξης που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις παραδεκτού των προσφορών ή τα κριτήρια υπολογισμού της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, όπως στην υπό κρίση διακήρυξη, πρέπει να ακυρωθεί η Διακήρυξη στο σύνολό της (βλ. ΣτΕ 1135/2010, ΣτΕ ΕΑ 1089/2009, ΣτΕ 2951-52/2004, ΔΕΕ, Απόφαση της 4.12.2003, Υπόθεση C448/2001, ENVAG Wienstrom GmbH κ.λ.π, σκέψεις 92-95).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Η προσφεύγουσα επιδιώκει όπως ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. … Διακήρυξη της αναθέτουσας αρχής, με αντικείμενο τις «Υπηρεσίες καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων φοιτητικών εστιών και σπουδαστικών εστιών διαχειριστικής ευθύνης του …(....)Για τον λόγο αυτό, ο όρος της περίπτωσης β) της παραγράφου 2.2.6 της Διακήρυξης θα πρέπει να ακυρωθεί, προκειμένου να τροποποιηθεί και να τεκμηριωθεί κατάλληλα, σε σχέση με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες. Επειδή, τέλος, ενόψει των αρχών της ίσης μεταχείρισης των προμηθευτών και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δημόσιας προμήθειας, σε περίπτωση ακύρωσης μίας ή περισσότερων διατάξεων της Διακήρυξης που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις παραδεκτού των προσφορών, όπως στην υπό κρίση Διακήρυξη, πρέπει να ακυρωθεί η Διακήρυξη στο σύνολό της.Δέχεται την Προδικαστική Προσφυγή. Ακυρώνει την υπ’ αριθμ. …Διακήρυξη της αναθέτουσας αρχής.

Παραχώρησης λειτουργίας των δημοτικών χώρων στάθμευσης...Επειδή, σε συνέχεια της προηγούμενης σκέψης, θα πρέπει να ακυρωθούν οι όροι του άρθρου 2.2.5 β) της διακήρυξης, κατά το αίτημα της προσφεύγουσας, σύμφωνα με το σκεπτικό. Ως δε γίνεται δεκτό, ενόψει των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζόμενων και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, σε περίπτωση ακύρωσης μέρους των απαιτούμενων προτύπων διασφάλισης ποιότητας και μέρους των προδιαγραφών και απαιτήσεων του τρόπου εκτέλεσης της προκηρυσσόμενης υπηρεσίας της θα πρέπει να ακυρωθεί στο σύνολό της η διακήρυξη (πρβλ. ΣτΕ 1135/2010, ΕΑ 1089/2009, ΣτΕ 2951-52/2004 επταμ. και απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-448/2001, ENV AG κ.λπ., Συλλ. 2003, σελ. Ι-14527, σκέψεις 92-95). Ετέρωθεν νοείται ότι η αναθέτουσα αρχή δύναται να τροποποιήσει τους επίμαχους όρους, κατά τρόπο με τον οποίο να καθίστανται νόμιμοι, σύμφωνα με το σκεπτικό της παρούσας, και, με την επιφύλαξη πλήρωσης των διατάξεων δημοσιότητας, ο διαγωνισμός να διεξαχθεί ως προβλέπει το λοιπό κανονιστικό πλαίσιο αυτού. Επειδή, συνεπεία τούτων, η υπό κρίση Προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή και κατ΄ακολουθίαν το παράβολο που κατέθεσε η προσφεύγουσα πρέπει να επιστραφεί (άρθρο 363 Ν.4412/2016)

Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών(π.δ.60/2007) και ειδικότερα του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδάφιο β και παρ. 2, είναι δυνατή η κατ’ εξαίρεση χωρίς δημοσίευση προκηρύξεως διαγωνισμού προσφυγή σε διαπραγματεύσεις όταν η αναθέτουσα αρχή προσκαλέσει όσους στην προηγηθείσα ανοικτή ή κλειστή διαδικασία υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές, οπότε, με δεδομένο το παραδεκτό των προσφορών αυτών, ακολουθεί το στάδιο των διαπραγματεύσεων, κατά το οποίο οι προσφέροντες μπορούν να προσαρμόσουν τις προσφορές τους, οικονομικές και τεχνικές, στους όρους της προκήρυξης του διαγωνισμού, της συγγραφής υποχρεώσεων κ.λ.π. Συνεπώς, κατά νόμο, κατά την εφαρμογή του συστήματος αυτού, ούτε κρίση περί παραδεκτού των δικαιολογητικών, ούτε κρίση περί του παραδεκτού των -προσαρμόσιμων, άλλωστε, κατά την διαδικασία των διαπραγματεύσεων- τεχνικών προσφορών γίνεται, αφού έχει ήδη γίνει και, μάλιστα, προϋποτίθεται.

Kατά γενική αρχή του δικαίου που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, η διακήρυξη αποτελεί το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τον διαγωνισμό. Αποκλεισμός τεχνικής προσφοράς προβλέπεται μόνο στην περίπτωση απόκλισης αυτής από ρητούς και σαφείς όρους της διακήρυξης που είτε χαρακτηρίζονται ως απαράβατοι (ως τέτοιοι θεωρούνται στο σύνολό τους οι τεχνικές προδιαγραφές, βλ. ΣτΕ ΕΑ 1740/2004, 563/2006), είτε συνάγεται ότι είναι απόλυτα ουσιώδεις για την αποτελεσματική λειτουργία του τελικού αποτελέσματος της σύμβασης (πρβλ. ΣτΕ 395/2004, 557/2005, 725/2006, 1052/2008). Αν δεν υπάρχει, σύμφωνα με τα ανωτέρω, απόκλιση από ορισμένη τεχνική προδιαγραφή, ο αποκλεισμός προσφοράς λόγω έλλειψης ιδιότητας, η οποία εκ των υστέρων κρίνεται επιθυμητή, είναι μη νόμιμη (βλ. ΣτΕ ΕΑ 61/2011 και πρβλ απόφ. 524/2012 VI Τμ.Ελ.Συν.). Και τούτο, διότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης και η υποχρέωση διαφάνειας απαγορεύουν στην αναθέτουσα αρχή να απορρίψει προσφορά που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της προκήρυξης διαγωνισμού στηριζόμενη σε λόγους οι οποίοι δεν προβλέπονται ρητώς και σαφώς από την εν λόγω προκήρυξη (βλ. ενδεικτικά ΔΕΚ 14.6.2006, Medipac-Kαζαντζίδης AE, C-6/05)(....)Το δε γεγονός ότι το σύστημα που προσέφερε ένας εκ των δύο διαγωνιζομένων, κρίθηκε από τα αρμόδια όργανα του αιτούντος, λιγότερο εύχρηστο ή λιγότερο λειτουργικό, όπως προβάλλεται με την εξεταζόμενη αίτηση, μπορούσε να δικαιολογήσει τη βαθμολόγηση του προσφερόμενου από αυτόν συστήματος (στα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης Α2 και Α5) με χαμηλότερη βαθμολογία σε σχέση με το προσφερόμενο από τον άλλο διαγωνιζόμενο σύστημα, εντός, όμως, της οριζόμενης στο νόμο και στη διακήρυξη βαθμολογικής κλίμακας (100-110 βαθμοί), σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούσε να οδηγήσει σε αποκλεισμό του προσφέροντος το σύστημα αυτό από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού και στην επιστροφή της οικονομικής του προσφοράς.

Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/2446/2012

α) η διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού σε συντετμημένη προθεσμία 36 ημερών δεν καθιστά στην προκειμένη περίπτωση νομικώς πλημμελή τη σχετική διαγωνιστική διαδικασία, δοθέντος ότι ο διαγωνισμός αυτός, προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.095.500 ευρώ με ΦΠΑ, ήταν επαναληπτικός και τα στοιχεία που απαιτούνταν για την πληρότητα της ενημέρωσης των ενδιαφερομένων είχαν ήδη δημοσιευθεί στο σύνολό τους με την συνταχθείσα σύμφωνα με το παράρτημα VIIΑ προκήρυξη του αρχικού διαγωνισμού, η οποία εξάλλου κάλυπτε και τις περαιτέρω προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 38 της Οδηγίας, από πλευράς του χρόνου δημοσίευσής της, β) περαιτέρω δεν συνιστά νομική πλημμέλεια η έκδοση απόδειξης είσπραξης του ποσού της προκαταβολής και όχι τιμολογίου αφού η εντελλόμενη δαπάνη αφορά σε προκαταβολή μέρους του συμβατικού τιμήματος και όχι σε παράδοση προϊόντων σε εκτέλεση της σύμβασης και γ) όμως η εντελλόμενη δαπάνη πάσχει διότι για να είναι νόμιμη η χορήγηση προκαταβολής έπρεπε ρητώς να ορίζεται αυτό και να προσδιορίζεται το ποσοστό της καθώς και οι ειδικότερες λεπτομέρειες του τρόπου πληρωμής στην οικεία διακήρυξη.

Υπηρεσίες καθαριότητας.Μη νόμιμα έγινε κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού σε τιμή υψηλότερη της προϋπολογισθείσας, καθόσον τέτοια δυνατότητα δεν προβλεπόταν στη διακήρυξη του διαγωνισμού. Το ότι η Υ.Π.Α. με το Δ11/Ε/10912/4385/26.3.2009 έγγραφο είχε προβεί στη διευκρίνιση ότι ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού είναι ενδεικτικός δεν ασκεί επιρροή στην προκειμένη περίπτωση, καθόσον το έγγραφο αυτό γνωστοποιήθηκε μόνο σε όσους είχαν λάβει ενυπόγραφα τη διακήρυξη, ενώ θα έπρεπε να τύχει ευρείας δημοσιότητας, αφού αφορούσε σε τροποποίηση ουσιώδους όρου της διακήρυξης. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα έγγραφα που αναφέρθηκαν παραπάνω (ιδιωτικά συμφωνητικά υπεργολαβίας, γνωστοποίηση στην ΥΠΑ για την ύπαρξη υπεργολάβου κ.λπ.), καθώς και από τα έγγραφα που επισυνάπτονται στο ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα και αφορούν και τις δύο εταιρίες, μη νόμιμα ανατέθηκε το έργο της καθαριότητας σε υπεργολάβο, καθόσον τέτοια δυνατότητα δεν προβλεπόταν στη διακήρυξη, ούτε περιλαμβανόταν στην προσφορά της αναδόχου εταιρίας και ομοίως μη νόμιμα απασχολήθηκε στην καθαριότητα του αεροδρομίου και προσωπικό της εταιρίας «.... ».

Εκπόνηση μελέτης...Επειδή, εν προκειμένω, η αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων έγινε μη νομίμως, όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ακυρώσεως της σύμπραξης «…» κ.λ.π., διότι η Επιτροπή, μεσούντος του διαγωνισμού και μάλιστα μετά την υποβολή των προσφορών και την αποσφράγιση των αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος, και τελικώς το Δημοτικό Συμβούλιο …. βασίσθηκαν στη μη προβλεπόμενη αρχήθεν από τη διακήρυξη και, ως εκ τούτου, μη νόμιμη μέθοδο των κατηγοριοποιημένων συντελεστών βαρύτητας των τριών κριτηρίων ανάθεσης. Εξάλλου, ναι μεν, όπως εξέθεσε διηγηματικώς το ΔΕΚ στην απόφασή του επί του προδικαστικού ερωτήματος (σκ. 25-32), τα κριτήρια που επέλεξε η αναθέτουσα αρχή ως «κριτήρια αναθέσεως» (εμπειρία, προσόντα και μέσα που μπορούν να διασφαλίσουν την προσήκουσα εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης) αφορούν την καταλληλότητα των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση αυτή και, συνεπώς, δεν αποτελούν «κριτήρια αναθέσεως», υπό την έννοια του άρθρου 36 παρ. 1 της οδηγίας 92/50, αλλά «κριτήρια ποιοτικής επιλογής»· όμως, η νομιμότητα των κριτηρίων αυτών δεν μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως στα πλαίσια της παρούσης δίκης, εφόσον το κύρος της διακήρυξης και ο καθορισμός των ως άνω κριτηρίων ως κριτηρίων ανάθεσης δεν αμφισβητήθηκε ευθέως και επικαίρως από τους αιτούντες ή άλλους διαγωνιζόμενους εντός της προθεσμίας προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της διακήρυξης (πρβ. αποφάσεις ΔΕΚ της 12.12.2002, Universale-Bau AG, C-470/99, καθώς και της 27.2.2003, Santex SpA, C-327/2000).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Διακήρυξη:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια αναλώσιμου υλικού εργαστηρίων, καθόσον: α) στη διακήρυξη του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού, κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 1 του π.δ/τος 118/2007, δεν καθορίστηκε η προϋπολογισθείσα δαπάνη ανά ζητούμενο είδος και β) το Νοσοκομείο αν και όφειλε εντούτοις δεν προέβη στη ματαίωση του διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001, αφού η κατακυρωθείσα αξία - και μάλιστα για τρία (3) μόνο από τα ζητούμενα είδη - υπερέβαινε κατά πολύ το 10% της συνολικής προϋπολογισθείσης δαπάνης όλων των ειδών του διαγωνισμού.