Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση - Αναπροσαρμογή μισθών προσωπικού δημοσίου τομέα - Ρυθμίσεις για τον καθορισμό κατώτατου μισθού για τα έτη 2025, 2026 και 2027 και άλλες διατάξεις.

Αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος Σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης κτηρίων του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κατά το άρθρο 132 του.4412/2016 , λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, με την Απόφαση του Υπουργού Εργασίας, με αριθμό 38866/21-04-2022 (Β΄ 2030).(...)Το ερώτημα για την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτηρίων του Πανεπιστημίου, κατά το άρθρο 132 του ν.4412/2016, λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό 38866/21-04-2022 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας, εγείρει ζήτημα με γενικότερη σημασία, δυνάμενο να επιφέρει και ευρύτερες δημοσιονομικές επιπτώσεις και, ως εκ τούτου, μπορεί να υποβληθεί προς το Ν.Σ.Κ. μόνο από τον αρμόδιο Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων (ομόφωνα).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάδειξη αναδόχου για το αντικείμενο με τίτλο «Παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτηρίων του … (…)» (Τμήματα 1 και 2), συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.181.052,82 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση του Τμήματος 1 της ως άνω διαδικασίας (συμβατικό τίμημα: 3.807.824,25 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού έλαβε χώρα στις 27.1.2022 (βλ. απόφαση Συγκλήτου του …. κατά την 14η Συν./27.1.2022), ήτοι σε χρόνο που ίσχυε ήδη η 107675/21 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με τίτλο «Καθορισμός κατώτατου μισθού και κατώτατου ημερομισθίου για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας» (Β΄ 6223/27.12.2021), δυνάμει της οποίας επήλθε αύξηση του κατώτατου νόμιμου μισθού των υπαλλήλων από 650 σε 663 ευρώ, αρχομένης από 1.1.2022. Συνεπώς, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να προβεί σε αναδιαμόρφωση του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11802/10.2.2022 έγγραφο της Διευθύντριας Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Περιουσίας του … (…), σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/732/2022.

2η τροποποιητική σύμβαση για την παροχή «Υπηρεσιών φύλαξης για την κάλυψη των αναγκών αποκεντρωμένων δομών αρμοδιότητας 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 6), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου και, επομένως, ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η συνολική (αυξητική) διαφορά του συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού, κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, από 1.4.2023 και μέχρι τη λήξη ισχύος της σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΧΩΡΩΝ:ζητείται η αναθεώρηση της 447/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη η από 14.2.2023 προσφυγή ανάκλησης που ασκήθηκε από την προσφεύγουσα κατά της 931/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με την 931/2022 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου  του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης τροποποιητικής σύμβασης της από 1.10.2021 αρχικής σύμβασης ανάθεσης από το Γενικό Νοσοκομείο … στην ήδη προσφεύγουσα των υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου και του ΚΕΦΙΑΠ, υπό τον όρο ότι η επερχόμενη δι’ αυτής αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος, συνεπεία της αύξησης του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, ... θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά  από 1.1.2022, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος(...)Εξάλλου, στις περιπτώσεις αρνητικών κρίσεων του Κλιμακίου αναφορικά με την υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή και ο αντισυμβαλλόμενός της δεν βρίσκονται σε σχέση αντιδικίας, καθώς ταυτίζεται το έννομο συμφέρον τους για την άσκηση της προσφυγής και την υπογραφή της σύμβασης. Για τους ίδιους λόγους απορριπτέος είναι και ο συναφής ισχυρισμός ότι η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να της διαβιβάσει αμελλητί την πράξη του Κλιμακίου είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη στέρηση του δικαιώματος άσκησης προσφυγής ανάκλησης, δοθέντος ότι η πράξη του Κλιμακίου της διαβιβάσθηκε μετά την παρέλευση της προθεσμίας άσκησης προσφυγής ανάκλησης.Απορρίπτει την προσφυγή.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας  κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου:	1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους. 

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΤΜΔΑ)». 		Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 1η συμπληρωματική σύμβαση ποσού 204.680,54 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), που υπεγράφη στις 13.4.2021, νομίμως δεν υποβλήθηκε σε προσυμβατικό έλεγχο. Τούτο, διότι η αύξηση της δαπάνης που επέρχεται με την εν λόγω σύμβαση συνιστά τροποποίηση de minimis σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της από 12.1.2021 αρχικής σύμβασης όσο και του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο κατώτατου ορίου (214.000 ευρώ, βλ. Κανονισμό ΕΕ 2019/1828 της 30.10.2019) της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, ενώ δεν μεταβάλλεται με αυτή η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ζ΄ Κλ. 9, 11/2021). Συναφώς, νομίμως δεν υποβλήθηκε σε προσυμβατικό έλεγχο η από 23.8.2022 σύμβαση, που αφορά στην άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής, με βάση τον όρο (ρήτρα) των άρθρων 1.3 και 6.2.1 της διακήρυξης (βλ. ΕλΣυν Ζ΄ Κλ. 1032/2022, 310/2021).
Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, παρότι η επικαλούμενη ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αύξηση του κατώτατου μισθού συνιστούν, καταρχήν, απρόβλεπτες περιστάσεις, δεν αιτιολογείται επαρκώς η ανάγκη αύξησης, κατά ποσοστό 15%, της συμβατικής τιμής μονάδας ανά τονοχιλιόμετρο για τη μεταφορά των απορριμμάτων (πλην θαλασσίων μεταφορών), σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Τούτο διότι η ........, η οποία έχει το βάρος απόδειξης ότι έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της σύμβασης στην οποία απέβλεψαν τα συμβαλλόμενα μέρη και μάλιστα κατά ορισμένο ποσοστό, δεν προσδιορίζει ποσοτικά τις συνέπειες των επικαλούμενων απρόβλεπτων γεγονότων επί των στοιχείων κόστους της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, αλλά αρκείται, με την 11/7.2.2023 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και τη σχετική αιτιολογική έκθεση, στον γενικό καθορισμό ενός «ευλόγου ποσοστού» αύξησης της επίμαχης τιμής μονάδας κατά 15%. Άλλωστε, η αιτιολογία που διαλαμβάνεται στην 11/7.2.2023 εγκριτική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και στη σχετική αιτιολογική έκθεση για την επίμαχη αναπροσαρμογή, βρίσκεται σε αντίφαση με τη σιωπηρή απόρριψη των υποβληθέντων στις 13.5.2022 και 8.11.022 αιτημάτων αναπροσαρμογής της αναδόχου, τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, είχαν απορριφθεί λόγω του ότι η ανάδοχος δεν είχε προσκομίσει ειδικά στοιχεία που να στηρίζουν το αίτημά της με βάση τα οικονομικά δεδομένα της σύμβασης. Επίσης, αλυσιτελώς γίνεται επίκληση της 543/2022 πράξης του παρόντος Κλιμακίου, που αφορά διαφορετική αναθέτουσα αρχή, διαφορετικό τόπο παροχής υπηρεσιών και διαφορετικό νομικό και πραγματικό ζήτημα, καθώς κρίσιμη σε εκείνη την περίπτωση ήταν η εκτιμώμενη (προϋπολογιζόμενη) τιμή μονάδας της διακήρυξης για διάστημα τριών ετών από το έτος 2022 και εντεύθεν, ενώ κρίσιμη στην ελεγχόμενη 2η συμπληρωματική σύμβαση είναι η πραγματική αύξηση του κόστους παροχής των υπηρεσιών της αναδόχου εταιρείας κατά το χρονικό διάστημά από 12.1.2021 (ημερομηνία υπογραφής της αρχικής σύμβασης) έως 7.2.2023 (ημερομηνία έκδοσης της 11/7.2.2023 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ........).