KATAΣΚΕΥΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ:Επειδή εν προκειμένω ο αιτών απεκλείσθη του διαγωνισμού με την αιτιολογίαν ότι εις την υπ' αυτού προσκομισθείσαν από 17.10.1989 εγγυητικήν επιστολήν του Ταμείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων ο τίτλος του έργου δεν ανεγράφετο πλήρης διότι δεν περιελαμβάνετο και η λέξη "συνέχιση". Ούτως όμως ο διά της προσβαλλομένης πράξεως αποκλεισμός τελικώς του αιτούντος, εν όψει και των διά της ενστάσεώς του συγκεκριμένων ισχυρισμών περί ελλείψεως δυνατότητος συγχύσεως, δεν αιτιολογείται νομίμως ως προς το ουσιώδες της παραλείψεως της λέξεως "συνέχιση", ήτοι ως προς την δυνατότητα συγχύσεως περί την ταυτότητα του έργου, δεδομένου και του ότι εις την εγγυητικήν επιστολήν ρητώς ανεγράφετο ότι αυτή αφεώρα την "δημοπρασίαν της 19.10.1989". Είναι λοιπόν ακυρωτέα η προσβαλλομένη πράξη κατά τον βασίμως προβαλλόμενον λόγον ακυρώσεως, αλυσιτελούς αποβαινούσης της ερεύνης των λοιπών λόγων.

Εκτέλεση έργου..:Επειδή, εν προκειμένω, ως προκύπτει εκ της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία ανέλαβε διά του από 11.9.1989 εργολαβικού συμφώνου την εκτέλεσιν του έργου «Οικοδομικές και Η/Μ μελέτες και εργασίες κατασκευής συνεργείου αυτοκινήτων στη ..». Στις 23.5.1991 υπέβαλε στην Διευθύνουσα Υπηρεσία τον 9ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως εργασιών προς έλεγχον, έγκρισιν και πληρωμήν, εν συνεχεία δε της εζητήθη να προσκομίση βεβαίωσιν του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών, την οποίαν και προσεκόμισε την 7.9.1991. Μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του λογαριασμού η αναιρεσίβλητος υπέβαλε την από 25.7.1991 όχλησιν προς τον αναιρεσείοντα Δήμον, ο οποίος απήντησε ότι δεν δικαιούται τόκων υπερημερίας λόγω της καθυστερήσεως υποβολής της βεβαιώσεως του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. ΄Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 1365/1991 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, η δε από 24.12.1991 αίτησις θεραπείας κατά της αποφάσεως ταύτης απερρίφθη σιωπηρώς υπό του Νομάρχου ... Εν συνεχεία η αναιρεσίβλητος υπέβαλε προς έγκρισιν τον 10ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως, ο οποίος της επεστράφη προκειμένου, μεταξύ άλλων, να παραλειφθή ο υπολογισμός τόκων υπερημερίας.Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 643/1992 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ αίτησις θεραπείας αυτής εγένετο εν μέρει δεκτή, ως προς τον κεφάλαιον των τόκων, διά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου ... Ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ήσκησαν προσφυγή, αφ’ ενός μεν η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία, στρεφομένη κατά της σιωπηράς απορρίψεως της από 24.12.1991 αιτήσεως θεραπείας της υπό του Νομάρχου .., αφ’ ετέρου δε ο Δήμος .., στρεφόμενος κατά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου .. καθ’ ο μέρος εγένετο δι’ αυτής δεκτόν το αίτημα της αναιρεσιβλήτου περί καταβολής τόκων υπερημερίας. Το Διοικητικόν Εφετείον … συνεξεδίκασε τις ως άνω προσφυγές και διά της προσβαλλομένης αποφάσεώς του απέρριψε την μεν προσφυγήν της αναιρεσιβλήτου λόγω ελλείψεως του εννόμου συμφέροντος αυτής, την δε προσφυγήν του Δήμου … επί τη αιτιολογία ότι η ανάδοχος κοινοπραξία δικαιούται τόκων υπερημερίας μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του 9ου λογαριασμού, αφού η πληρωμή αυτή καθυστέρησε άνευ υπαιτιότητός της και μέχρι πλήρους εξοφλήσεως αυτού.Η κρίσις, όμως, αυτή του δικαστηρίου της ουσίας είναι μη νόμιμος αφού, κατά τα προεκτεθέντα, δεν υφίσταται υπαιτιότης του κυρίου του έργου εκ της μη πληρωμής υποβληθέντος λογαριασμού και, κατά συνέπειαν, δεν γεννάται υποχρέωσις αυτού προς καταβολήν τόκων υπερημερίας, όταν ο λογαριασμός δεν συνοδεύεται υπό βεβαιώσεως περί καταβολής των υπό του αναδόχου οφειλομένων προς το Ι.Κ.Α. ασφαλιστικών εισφορών. Κατ’ ακολουθίαν, για τον λόγον τούτον, βασίμως προβαλλόμενον, η προσβαλλομένη απόφασις πρέπει κατά το μέρος αυτό, να αναιρεθή, και η υπόθεσις να παραπεμφθή στο Διοικητικόν Εφετείον … προς νέαν νόμιμον κρίσιν.

Περί καθορισμού των διατηρουμένων υπέρ του Υπουργού και των περιφερειακών αρχών διανομαρχιακού επιπέδου του Υπουργείου Δημ. 'Εργων αρμοδιοτήτων, κατά την παρ.1 του άρθρ.1 του Ν.Δ.532/70, και του ορισμού των αρμοδίων προς γνωμοδότησιν περιφερειακών συμβουλίων δημοσίων 'Εργων, προς άσκησιν των μεταβιβαζομένων εις τα διανομαρχιακά και νομαρχιακά όργανα αρμοδιοτήτων 

ΕΡΓΑ.Με την αίτηση αυτή οι αιτούσες εταιρείες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθ. 640/Κ.Ε.710/16-4-1992 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων καθώς και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως...Μετά τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, στον οποίο συμμετέσχε και η πρώτη των αιτουσών Κοινοπραξία της οποίας μέλος αποτελεί η δευτέρα των αιτουσών εταιρεία, εκδόθηκε η απόφαση 640/Κ.Ε.710/ /16-4-1992 του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων. Δι' αυτής, 1) εγκρίθηκε το από 10-4-1992 πρακτικό της Επιτροπής Εισηγήσεως για την ανάθεση και απερρίφθη το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, ειδικώτερα δε απορρίφθηκαν α) η προσφορά της Κοινοπραξίας …. που πρόσφερε μεν τη μικρότερη οικονομική προσφορά, όμως η προσφορά αυτή κρίθηκε ότι έχει απόκλιση σε μια τιμή από το όριο ομαλότητας, κατά το άρθρο 8 του Π.Δ. 609/85. β) Ολες οι άλλες προσφορές, λόγω ασυμφόρου για το Δημόσιο, σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2β του Π.Δ. 609/85. 2) Εγκρίθηκε η απ' ευθείας ανάθεση κατασκευής του έργου στην Κοινοπραξία …., που πρόσφερε τη μικρότερη οικονομική προφορά, βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 παράγραφος 2γ του Ν. 1418/1984 και του άρθρου 3 παράγραφος 20ε του Ν. 1797/1988, υπό τους διαλαμβανόμενους ειδικώτερους όρους και προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων και η ομαλοποίηση της τιμής του κονδυλίου Α.Τ.Φ. 19. Της τελευταίας αυτής αποφάσεως ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση διά της κρινομένης αιτήσεως.(..)Ενόψει αυτού του περιεχομένου της σχετικά με τη συνδρομή λόγων κατεπείγοντος που οφείλονται σε γεγονότα που δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή και που καθιστούσαν αδύνατη την τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται από τις διαδικασίες για ανοικτές και κλειστές δημοπρασίες (πρβλ. Σ.Ε. 1070/93), η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, αφού εκθέτει ότι εξαιτίας της παρατεινόμενης κατά την έκδοση της αποφάσεως αυτής λειψυδρίας, που οφειλόταν στη συνεχιζόμενη ανομβρία, δημιουργείτο εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για την κάλυψη των οξύτατων αναγκών υδρεύσεως της Πρωτεύουσας, σε περίπτωση "απωλείας και του ελαχίστου χρόνου στην εκτέλεση και ολοκλήρωση του έργου", μετά την πάροδο δεκατεσσάρων μηνών για τη διενέργεια του διαγωνισμού, του οποίου το αποτέλεσμα ματαιώθηκε ως ασύμφορο...Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναίρεση της 13/2009 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Χανίων, με την οποία απερρίφθη η προσφυγή της αναιρεσειούσης επί διαφοράς που ανέκυψε από την εκτέλεση του έργου «Επέκταση-Αναβάθμιση Συνεργείου Α/Κ και Τροποποίηση Υφισταμένων RUN-UP και Δοκιμαστήριο Α/Κ στην 115 ΠΜ», λόγω της απορρίψεως του αιτήματος της αναιρεσειούσης να αποζημιωθούν οι γενικές εκσκαφές βραχώδους εδάφους με βάση το συμβατικό άρθρο ΑΤ 5-Α, αντί του συμβατικού άρθρου ΑΤ 6-Π, και να της καταβληθεί η διαφορά της οικείας δαπάνης, ύψους 144.493,72 ευρώ, πλέον αναθεωρήσεως και ΦΠΑ.(....)Επομένως, εφ’ όσον μόνη η εκ των υστέρων, κατά το στάδιο δηλαδή της εκτελέσεως της συμβάσεως, αμφισβήτηση του κύρους συμβατικών όρων δεν είναι επιτρεπτή (...) και δεν συνέτρεχε, εν προκειμένω, απρόοπτος μεταβολή συνθηκών (...), η οποία περιλαμβάνεται, κατά τα προεκτεθέντα, μεταξύ των προϋποθέσεων εφαρμογής των άρθρων 200 και 288 ΑΚ, η προεκτεθείσα κρίση του Διοικητικού Εφετείου είναι νομίμως και επαρκώς ητιολογημένη, δεν ασκεί δε καμία επιρροή ο λόγος για τον οποίον ο ανάδοχος είχεν αποδεχθεί την εν λόγω τιμή του συμβατικού τιμολογίου ούτε ότι ενδεχομένως οι δαπάνες για την εκτέλεση των εργασιών αυτών είχαν ανέλθει σε μεγαλύτερο ποσόν από εκείνο που προκύπτει με βάση την προβλεπομένη στο ανωτέρω άρθρον του συμβατικού τιμολογίου τιμή (...). Εξ άλλου, υπό τα ίδια ως άνω δεδομένα, δεν υπήρξε προσυμβατικό πταίσμα του κυρίου του έργου, ώστε να τύχουν εφαρμογής τα άρθρα 197-198 ΑΚ (...), ενώ αποκλείεται η εφαρμογή του άρθρου 904 ΑΚ, καθ’ όσον στην κρινομένη περίπτωση υφίσταται έγκυρος σύμβαση (...).Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση.

Αίτηση αναιρέσεως-παραπομπή-αρμοδιότητα ΣΤ Τμ. ΣΤΕ-δικαιοδοσία διοικητικών οργάνων-δικαιοδοσία ΣΤΕ-πολιτικά, ποινικά και διοικητικά δικαστήρια-δικαιοδοσία ΕΣ-έλλειψη δικαιοδοσίας-διαφορά απορρέουσα από εκτέλεση δημοσίου έργου..ο αναιρεσίβλητος ανέλαβε, βάσει συμβάσεως, την εκτέλεση δημοτικού έργου, με αντικείμενο την τοποθέτηση νέων ασφαλτοταπήτων σε διάφορους δρόμους του αναιρεσείοντος Δήμου . Ο εν λόγω εργολάβος, κατ’ επίκληση εντολής πληρωμής... ζήτησε με την από 22.11.1999 αίτησή του προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και επέτυχε την έκδοση  διαταγής πληρωμής, με την οποία υποχρεώθηκε ο αναιρεσείων Δήμος να του καταβάλει το ποσό των 47.475.737 δραχμών, νομιμοτόκως από την επομένη της εκδόσεως της εντολής πληρωμής μέχρι την εξόφλησή της, καθώς και τα δικαστικά έξοδα, αντίγραφο δε της ως άνω διαταγής πληρωμής με επιταγή προς εκτέλεση επιδόθηκε στον Δήμο ... Κατά της ανωτέρω διαταγής πληρωμής και της επιταγής προς πληρωμή της ο Δήμος άσκησε ανακοπή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η οποία απορρίφθηκε με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, ως απαράδεκτη, ελλείψει δικαιοδοσίας, με την ειδικότερη αιτιολογία ότι με την εκδοθείσα από τον δικαστή του πολιτικού δικαστηρίου, κατά την διαδικασία των άρθρων 624-634 του Κ.Πολ.Δ., διαταγή πληρωμής, η οποία προσομοιάζει με δικαστική απόφαση, δεν ασκείται αρμοδιότητα διοικητικής φύσεως..Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή, η ήδη αναιρεσείουσα κοινοπραξία, ανάδοχος του έργου «Αποχέτευση Ανατολικού και Δυτικού Τομέα … (δευτερεύον δίκτυο)», ζητεί την αναίρεση της 35/2012 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή της επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του ανωτέρω έργου(....)Εξάλλου, η αναιρεσείουσα προβάλλει ότι το με την κρινόμενη αίτηση τιθέμενο ζήτημα της εκτελεστότητας πράξης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, με την οποία δεν εγκρίνονται οι υποβληθείσες από την ανάδοχο επιμετρήσεις, σχετίζεται με τη διαμόρφωση των επιμετρητικών στοιχείων και αποτελεί σπουδαίο νομικό ζήτημα, για το οποίο δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο ισχυρισμός αυτός, όμως, είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι το ζήτημα αυτό έχει επιλυθεί δια σειράς αποφάσεων του Δικαστηρίου, κάποιες από τις οποίες παρατίθενται και στην αναιρεσιβαλλομένη(....)Απορρίπτει την αίτηση κατά το σκεπτικό.

Η τυχόν εκ των υστέρων κρίσις των άνευ εγγράφου εντολής εκτελεσθεισών εργασιών ως βαρυνουσών τον κύριον του έργου δεν παρέχει εις τον ανάδοχον το δικαίωμα να ζητήση άνευ ετέρου διά της προσφυγής την επιδίκασιν των δαπανών εις τας οποίας υπεβλήθη προς τούτο, αλλ' απαιτείται και εις την περίπτωσιν ταύτην διά τον καθορισμόν του διά τας εργασίας ταύτας ανταλλάγματος η τήρησις της ως άνω διαδικασίας καταρτίσεως συγκριτικού πίνακος και πρωτοκόλλου κανονισμού τιμής μονάδος νέων εργασιών, διά δε την πληρωμήν η διενέργεια επιμετρήσεως και η έγκρισις του σχετικού λογαριασμού, αποτελούντος την προς τούτο απαιτουμένην πιστοποίησιν, κατά τα οριζόμενα εις τα άρθρα 5 παρ. 7 επ. και 8 του ν. 1418/1984 ως και 38, 40, 43 και 44 του Π. Διατάγματος 609/1985. Οθεν, κατόπιν της διά της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως χαρακτηρισμού της ως άνω εργασίας ως βαρυνούσης το Ελληνικόν Δημόσιον και της ακυρώσεως της περί του αντιθέτου αποφάσεως του Β' Υπαρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ανακύπτει μεν συμφώνως προς το άρθρον 56 παρ. 4 του Π. Διατάγματος 341/1978, εις το οποίον το άρθρον 4 του ν. 1406/1983 παραπέμπει, υποχρέωσις της αρμοδίας υπηρεσίας του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης να προβή εις τας ως άνω ενεργείας προς καθορισμόν και πληρωμήν εις τον ανάδοχον του διά την εργασίαν ταύτην ανταλλάγματος, ουχί νομίμως όμως το εκδόν την αναιρεσιβαλλομένην απόφασιν Διοικητικόν Εφετείον προέβη αυτό εις κρίσιν περί του οφειλομένου διά τας εργασίας ταύτας ποσού και επιδίκασιν εις την αναιρεσίβλητον ανάδοχον κοινοπραξίαν το υπό ταύτης διά της προσφυγής αιτηθέν ποσόν των δαπανών εις τας οποίας αύτη, κατά τους ισχυρισμούς της, υπεβλήθη, χωρίς να βεβαιώση ότι είχεν εν προκειμένω κινηθή ενώπιον της αρμοδίας υπηρεσίας του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης η υπό των ανωτέρω διατάξεων διά τον καθορισμόν του σχετικού ποσού διαδικασία, εις τούτο δε δεν ήσκει επιρροήν το ότι το καθ' ου η προσφυγή Ελληνικόν Δημόσιον δεν ημφισβήτησε το ύψος της δαπάνης ταύτης, εφ' όσον τούτο ηρνείτο κατ' αρχήν την υποχρέωσίν του να αποκαταστήση την δαπάνην ταύτην.

Με την προσφυγή της η αναιρεσείουσα κοινοπραξία προέβαλε, μεταξύ άλλων, ότι, εφ’ όσον το έργο περατώθηκε την 30.1.92 και η Υπηρεσία δεν προέβη, αμέσως, στην έγκριση του πρωτοκόλλου παραλαβής, καθώς και στη σύνταξη του τελικού 12ου Σ.Π., με αποτέλεσμα να μη μπορεί να συντάξει και υποβάλει λογαριασμό για την πληρωμή της, θα έπρεπε η αναθεώρηση των τιμών να υπολογισθεί, σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστεως και των συναλλακτικών ηθών, όχι με τους συντελεστές του χρόνου εκτελέσεως των εργασιών, όπως έκανε η Υπηρεσία, προβλέποντας στον εν λόγω Σ.Π. ποσό 300.000.000 δραχμών, αλλά με τους συντελεστές του χρόνου πληρωμής, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Ν.Δ. 1266/72, ώστε να μη υποστεί ζημία, κυρίως, από τη σημαντική ανατίμηση της αξίας των υλικών και των ημερομισθίων. Το λόγο αυτό της προσφυγής απέρριψε το Διοικητικό Εφετείο Πατρών, με την προσβαλλόμενη απόφαση, με την αιτιολογία ότι, σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις του Ν. 889/79, κρίσιμος χρόνος υπολογισμού της αναθεωρήσεως είναι ο χρόνος εκτελέσεως των εργασιών. Η κρίση, όμως, αυτή του δικάσαντος δικαστηρίου δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη. Τούτο δε διότι, εν όψει των ως άνω λόγων της προσφυγής, θα έπρεπε το δικαστήριο της ουσίας να εξετάσει αν, πράγματι, το αίτημα της αναιρεσείουσας κοινοπραξίας προς πληρωμή των ένδικων εργασιών υπεβλήθη, υπαιτιότητι της Διοικήσεως, μετά την πάροδο του αναθεωρητικού τριμήνου του χρόνου εκτελέσεως αυτών και μάλιστα σε χρόνο που, λόγω της, εν τω μεταξύ, επελθούσης μεταβολής των τιμών, η οφειλόμενη από την αναιρεσείουσα κοινοπραξία παροχή κατέστη υπέρμετρα επαχθής, σε βαθμό, που να υπερβαίνει τον, κατά την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη, δυνάμενο να αναληφθεί από αυτήν κίνδυνο.

Προμήθεια οχημάτων:Με τα δεδομένα αυτά, είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη η προσβαλλομένη πράξη, με την οποία, αφού αντιμετωπίσθηκαν κατά τρόπο ειδικό οι διατυπωθείσες στην προδικαστική προσφυγή της αιτούσας αιτιάσεις, απερρίφθη η εν λόγω προσφυγή κατά της πράξεως περί ματαιώσεως του επιδίκου διαγωνισμού για λόγο εξυπηρετούντα το δημόσιο συμφέρον (μείωση της απαιτουμένης για την προμήθεια των οχημάτων δαπάνης ενόψει της καταργήσεως τεχνικών προδιαγραφών, που, μετά την προαναφερθείσα ακυρωτική απόφαση του Δικαστηρίου, είναι πλέον περιττές). Συνεπώς, όλα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινομένη αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.Κατόπιν τούτου, είναι αλυσιτελής η εξέταση των λόγων που πλήττουν τη νομιμότητα της δεύτερης αιτιολογικής βάσεως, στην οποία στηρίχθηκε η ματαίωση του επιμάχου διαγωνισμού και η οποία αναφέρεται στην ανάγκη διευρύνσεως του αριθμού των συμμετεχόντων και περαιτέρω αναπτύξεως του ανταγωνισμού προς το σκοπό επιτεύξεως χαμηλοτέρων οικονομικών προσφορών.