Η αιτούσα, μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, ασκεί προδικαστική προσφυγή κατά της απόφασης που ανέδειξε την ανταγωνίστρια της ως προσωρινή ανάδοχο σε δημόσιο διαγωνισμό για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης σε λιμενικές εγκαταστάσεις της Ρόδου (Εμπορικός Λιμένας Ρόδου, Λιμένες Κολώνας, Ακαντίας και Μανδρακίου). Αίτημα της είναι η ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, ισχυριζόμενη ότι η ανταγωνίστρια υποβάθμισε δήθεν την πρότασή της μη συμμορφούμενη με τους όρους της διακήρυξης, ιδίως ως προς το εργοδοτικό κόστος, την εποπτεία, τις ασφαλιστικές εισφορές και άλλες υποχρεώσεις. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά παροχή φυλακτικών υπηρεσιών για ένα έτος, με βάση τα σχέδια ασφαλείας των λιμενικών εγκαταστάσεων, σύμφωνα με τον Κώδικα ISPS, με προϋπολογισμό 282.258,06€ (χωρίς ΦΠΑ).

ΘΕΜΑ:«Εφαρμογή διατάξεων της ΚΥΑ 8111.1/41/2009 (ΦΕΚ Β΄ 412/06-03-2009) σχετικά με τα μέτρα και τους όρους για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων που παράγονται στα πλοία και καταλοίπων φορτίου».

Καθορισμός των προϋποθέσεων και της διαδικασίας για την αναθεώρηση των εγκεκριμένων μελετών αξιολόγησης ασφάλειας και σχεδίων ασφάλειας πλοίων, λιμενικών εγκαταστάσεων και λιμένων.

Διαδικασία επιβολής κυρώσεων για την εφαρμογή του Κώδικα ISPS σε λιμενικές εγκαταστάσεις.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η ρύθμιση για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος αυτών που παραβιάζουν τις διατάξεις του Κανονισμού ΕΚ 725/2004 μπορεί να γίνει με Π.Δ. και η σχετική εξουσιοδότηση για τη διαδικασία διαπίστωσης παραβάσεων και επιβολής κυρώσεων να δοθεί στα όργανα του ΚΕΕΠ/ΥΕΝ και των Λιμενικών Αρχών.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του αναθέτοντα φορέα που κρίνει παραδεκτή την προσφορά της εταιρείας «...» και την ανάδειξή της ως προσωρινή ανάδοχο. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η παροχή υπηρεσιών φύλαξης και ασφάλειας λιμενικών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων φυλάξεων, ελέγχων πρόσβασης, ερευνών ασφαλείας και ελέγχων φορτίων για λιμενικές εγκαταστάσεις. Η προσφυγή υποστηρίζει ότι η προσφορά της εταιρείας «...» δεν πληροί τους όρους της διακήρυξης, ιδίως ως προς την απαιτούμενη στελέχωση και τα δικαιολογητικά του προσωπικού, παραβιάζοντας τις αρχές της τυπικότητας και της ίσης μεταχείρισης. Ζητείται η διακοπή της διαδικασίας και η ανάδειξη της ίδιας ως ανάδοχος.

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά του, μεταΐωθηκε η διαγωνιστική διαδικασία και εγκρίθηκε η επανάληψή της με αντικατάσταση των όρων. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την παροχή υπηρεσιών για την εκπόνηση στρατηγικών μελετών και δράσεων σε πλαίσιο χρηματοδοτικού προγράμματος, με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 300.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι η απόρριψη της προσφοράς του ως ασυνήθιστα χαμηλής ήταν αυθαίρετη και ότι η αναθέτουσα αρχή δεν του έδωσε σαφείς κατευθύνσεις για τις απαιτούμενες διευκρινίσεις.

Ερωτάται εάν: α) νομικά πρόσωπα (όπως ενδεικτικά οι επιχειρήσεις “Τ.Π.Π. Α.Ε.”, “Ε.F.E.E.S. S.A.” και "Ν.Χ. Α.Ε.”) στα οποία έχουν υπο-παραχωρηθεί από τον οικείο φορέα διαχείρισης εγκαταστάσεις εντός της λιμενικής περιοχής αρμοδιότητάς του για την άσκηση ναυπηγικών/ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων, υπάγονται στον κατά το άρθρο 2 παρ. 1 περ. (ιθ) ορισμό της υπ΄ αριθμ. 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής, στον οποίο ορίζεται ότι: «ιθ) φορέας διαχείρισης λιμένων: οποιοσδήποτε φορέας διαχειρίζεται τους λιμένες της περιοχής αρμοδιότητάς του (όπως ενδεικτικά Οργανισμοί Λιμένων Α.Ε., Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, δημοτικά λιμενικά γραφεία, ΟΤ.Α., Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε., Ιδιωτικές Επιχειρήσεις). Στον όρο αυτόν περιλαμβάνονται και οι πάσης φύσης επιχειρήσεις που διαθέτουν ιδιωτικές παράκτιες εγκαταστάσεις στις οποίες καταπλέουν πλοία στα οποία εφαρμόζεται η παρούσα απόφαση», και αν τα εν λόγω νομικά πρόσωπα (ναυπηγεία/ ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις) δύνανται να εισπράττουν λιμενικά τέλη παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορέων πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/883, όπως ενσωματώθηκε με την ως άνω Κ.Υ.Α. β) Αν επιχειρήσεις στις οποίες έχουν υπο-παραχωρηθεί από την ΟΛΠ Α.Ε. Χώροι που βρίσκονται εντός της λιμενικής περιοχής της οποίας φορέας διαχείρισης είναι η ΟΛΠ Α.Ε. δυνάμει της ως άνω Σύμβασης Παραχώρησης, δύνανται να καταρτίζουν ξεχωριστό σχέδιο παραλαβής αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων σύμφωνα με τις διατάξεις της ως άνω με αριθμό 3122.3-15/71164/30.9.2021 Κ.Υ.Α., ή αν οφείλουν να υπαχθούν στο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων της ΟΛΠ Α.Ε. και γ) Αν οι φορείς διαχείρισης λιμένων (όπως ενδεικτικά η ΟΛΠ Α.Ε.) δύνανται να συμπεριλαμβάνουν στο σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων, που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις αρμοδιότητάς τους, απόβλητα που προκύπτουν από δραστηριότητες επισκευής πλοίων που διενεργούνται σε ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες και απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις ναυαγιαίρεσης – απορρύπανσης(....)

ΜΕΛΕΤΕΣ:Ζητείται η αναθεώρηση της 1979/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε η από 5.8.2020 προσφυγή της προσφεύγουσας Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Δήμου … (εφεξής …) για ανάκληση της 294/2020 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την τελευταία αυτή πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ της … και της ένωσης εταιρειών «… ΑΕ – …ΑΕ – …», για την «Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων ΕΕΛ & έργων υποδομών αποχέτευσης στο Νησί της …» προεκτιμώμενης αξίας 1.300.000,00 (χωρίς ΦΠΑ).(....)Περαιτέρω, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι σκοπός της κανονιστικώς δρώσας Διοίκησης κατά τη θέσπιση του επίμαχου όρου ήταν η πλήρης ασφαλιστική κάλυψη της υπό ανάθεση μελέτης με όριο αποζημίωσης ανά απαίτηση μεγαλύτερο από 1.000.000,00 ευρώ, το δε εν λόγω όριο έχει διαμορφωθεί σε εύλογο ύψος, δεδομένου ότι είναι ανάλογο με τη συνολική προεκτιμώμενη αξία της σύνθετης μελέτης, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη. Ο θεμιτός όμως ως άνω σκοπός θα ματαιωνόταν αν ο συμμετέχων στην ένωση μελετητής ήταν ασφαλισμένος για μικρότερο ποσό, αφού η ασφαλιστική εταιρεία θα αποζημίωνε τους δικαιούχους μόνο κατά το μικρότερο αυτό ποσό, παρά το ότι οι ζημίες που θα μπορούσαν δυνητικά να επέλθουν από την πλημμελή εκπόνηση οποιασδήποτε από τις επιμέρους μελέτες είναι πολύ μεγαλύτερες της επιμέρους προεκτιμώμενης αμοιβής τους, εν όψει της αλληλεπίδρασης των συμπερασμάτων τους κατά τα ανωτέρω. Εξ άλλου, η καταβολή ασφαλίστρου ύψους 2.000,00 έως 2.750,00 ευρώ ανά κατηγορία μελέτης, όπως προκύπτει από την υποβληθείσα από την προσφεύγουσα ενδεικτική προσφορά ασφαλιστικής εταιρείας, κρίνεται ως μία εύλογη επιβάρυνση για τους συμμετέχοντες στη διαδικασία μελετητές, εν όψει αφενός της προεκτιμώμενης αμοιβής των υπό ανάθεση μελετών, η οποία είναι πολλαπλάσια του εν λόγω ασφαλίστρου, και αφετέρου της σημασίας των εν λόγω μελετών για την προστασία του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος, η οποία επιτρέπει την θέσπιση αυστηρότερων όρων για τη διάγνωση της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων. Αναθεωρεί τη 1979/2020 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Ανακαλεί τη 294/2020 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης Δήμου … και της ένωσης εταιρειών«… ΑΕ – …ΑΕ – …» με αντικείμενο την «Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων ΕΕΛ & έργων υποδομών αποχέτευσης στο Νησί της …»

Εκτέλεση έργου-συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η αναθεώρηση της 2435/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Περαιτέρω, ως προς τις εργασίες νέων φωτιστικών σημείων (φωτισμού και φωτισμού ασφαλείας), το Τμήμα τούτο άγεται στην κρίση ότι αφενός η συμμόρφωση με νέους κανονισμούς που προκύπτουν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου καλύπτονται υποχρεωτικά, σύμφωνα με τις προμνησθείσες διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, από το κονδύλιο των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση και αφετέρου ότι η απόκλιση από το πρότυπο ΕΛΟΤ – ΕΝ 50171/20.9.2001 συνιστά σφάλμα της αρχικής μελέτης και επομένως δεν αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση που να δικαιολογεί κατά νόμο τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση. Ομοίως και αναφορικά με την εγκατάσταση καλωδίου DATA υψηλής ταχύτητας και ασφάλειας θωρακισμένου με πλέγμα κατηγορίας 7, προκειμένου να αναπροσαρμοσθεί η ταχύτητα των δικτύων, χωρίς να επηρεάζεται από παρεμβολές, η εξέλιξη της τεχνολογίας μεταφοράς δεδομένων, όπως προβάλλεται από την αιτούσα, καθώς και ο στόχος της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των δημόσιων υπηρεσιών δεν συνιστούν νόμιμο λόγο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά αποσκοπούν κατ’ ουσίαν στην αρτιότητα και βελτίωση της ποιότητας του έργου, κατά παράβαση των σχετικώς οριζομένων στη διάταξη του άρθρου 57 του ν.3669/2008, συνεπώς, κατά το μέρος τούτο συντρέχει λόγος διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, κατά τα ορθώς γενόμενα δεκτά με την προσβαλλόμενη απόφαση.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...» και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.....» πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές, να αναθεωρηθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη με αυτές 2435/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στα οικεία κεφάλαια και να γίνει δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στην εκτέλεση των εργασιών τοποθέτησης νέων μετακινούμενων χωρισμάτων, χωρισμάτων ξηρής δόμησης, μεταλλικών θυρών πυρασφάλειας και τροποποίησης του κλιματισμού, καθώς και στην εκπόνηση των αντίστοιχων μελετών, όπως αναλυτικώς αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας.

Ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά.Αιτηση ανάκλησης της αριθμ. 215/2013 πράξεως του Ζ Κλιμακίου.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Το άρθρο 55 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, το οποίο μετά την παρέλευση της προθεσμίας ενσωματώσεως αυτής στο εθνικό δίκαιο (31.1.2006), εφαρμόζεται ευθέως στην ελληνική έννομη τάξη, επιβάλλει, κατά τη διαδικασία διεξαγωγής δημόσιου διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου μελετητή, στην αναθέτουσα αρχή, εφόσον αμφιβάλλει για τη φερεγγυότητα κάποιας από τις υποβληθείσες προσφορές, και πρόκειται να την απορρίψει ως απαράδεκτη, να καλεί τον προσφέροντα αυτή για να παράσχει τις διευκρινίσεις που κρίνονται σκόπιμες για την απόδειξη της αξιοπιστίας της. Η άμεση εφαρμογή αυτής της υποχρεώσεως δεν καταργήθηκε ούτε περιορίσθηκε μετά τη θέση σε ισχύ του Ν. 3919/2011 και την κατάργηση των ελαχίστων ορίων αμοιβών για την εκπόνηση μελετών και την εν γένει παροχή υπηρεσιών καθόσον με τις ίδιες διατάξεις διατηρήθηκαν σε ισχύ οι διατάξεις περί του τρόπου υπολογισμού των αμοιβών των μηχανικών για μελέτες και συναφείς υπηρεσίες αναφορικά με το σχηματισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής, η οποία αποτελεί και το κριτήριο βάσει του οποίου η αναθέτουσα αρχή έχει διακριτική ευχέρεια να χαρακτηρίσει μία προσφορά ως υπερβολικά χαμηλή προκειμένου να ζητεί διευκρινίσεις ως προς τα οικονομικά στοιχεία που τη συνθέτουν, Β) Η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να ζητά διευκρινίσεις προβλέπεται μόνον όταν αυτή, στο πλαίσιο της διακριτικής της ευχέρειας, εντοπίσει προσφορά, η οποία γεννά αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητά της, και προτίθεται να την απορρίψει ως απαράδεκτη όχι δε και όταν υποβληθούν αιτιάσεις (δι’ ενστάσεως κ.λπ.) από άλλον διαγωνιζόμενο, εφόσον αυτές δεν είναι επαρκείς για να δημιουργήσουν υπόνοιες στην ίδια ότι πρόκειται περί υπερβολικά χαμηλής προσφοράς. Μειοψήφισε ο σύμβουλος Γεώργιος Βοϊλης, ο οποίος διατύπωσε τη γνώμη, προς την οποία συντάχθηκαν και οι έχουσες συμβουλευτική ψήφο, Πάρεδροι, Ευαγγελία Σεραφή και Αντιγόνη Στίνη, ότι η αναθέτουσα αρχή έχει κατ’ αρχάς διακριτική ευχέρεια να εντοπίσει προσφορά η οποία την εμβάλλει σε αμφιβολία ως προς την φερεγγυότητά της και να ζητήσει διευκρινίσεις ως προς τη διαμόρφωση των επιμέρους στοιχείων που τη συνθέτουν, οφείλει όμως (δεσμία αρμοδιότητα), στο πλαίσιο της υποχρεώσεώς της να αιτιολογεί κάθε θετική ή αρνητική ατομική διοικητική πράξη, να ζητεί διευκρινίσεις και κάθε φορά που ένας διαγωνιζόμενος υποβάλλει ένσταση κατά της αποδοχής προσφοράς που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως υπερβολικά χαμηλή. Πλην, όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε. (...) Ανακαλεί την 215/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου