Δυνατότητα εκ νέου εξέτασης πληρότητας δικαιολογητικών και προσκόμισης Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (ΕΕΕΣ) στο στάδιο της επικύρωσης των αποτελεσμάτων των σταδίων αξιολόγησης διεθνούς ανοικτού ηλεκτρονικού δημόσιου διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά αποκλειστικά βάσει της τιμής.(...)α) Στο στάδιο της επικύρωσης των αποτελεσμάτων των σταδίων αξιολόγησης διεθνούς ανοικτού ηλεκτρονικού δημόσιου διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά αποκλειστικά βάσει της τιμής, δεν είναι δυνατή, κατ’ άρθρο 100 (παρ. 4) του ν. 4412/2016, η εκ νέου εξέταση ζητημάτων που αφορούν στην πληρότητα των υποβληθέντων δικαιολογητικών (ομόφωνα). β) Στο ίδιο, ως άνω, στάδιο δεν είναι δυνατή η κλήση από την Αναθέτουσα Αρχή του μοναδικού υποψηφίου για τμήμα του διαγωνισμού, του οποίου η προσφορά απορρίφθηκε, προς παροχή διευκρινίσεων ή συμπλήρωσης, κατά το άρθρο 102 του ν. 4412/2016 και ειδικότερα για να προσκομίσει το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), που απαιτείται κατά τα άρθρα 78, 79 και 79Α του ίδιου ως άνω νόμου, να το υπογράψει ψηφιακά και να το υποβάλει ηλεκτρονικά (μέσω ΕΣΗΔΗΣ) στην Αναθέτουσα Αρχή, με την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος, που επιβάλλουν τη μη ματαίωση του διαγωνισμού (ομόφωνα).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Επειδή, με την υπό εξέταση προσφυγή της, η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης διότι, κατά τον μόνο λόγο της προσφυγής της, η τεχνική προσφορά της παρεμβαίνουσας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, ένεκα της απουσίας ηλεκτρονικής υπογραφής του νομίμου εκπροσώπου της ή άλλου προσώπου δεσμεύοντος αυτήν, στο παραγόμενο από το ΕΣΗΔΗΣ έγγραφο Τεχνικής Προσφοράς.(....)Εν προκειμένω ως προκύπτει από τον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού η παρεμβαίνουσα διαθέτει το αρχικώς συνταχθέν ηλεκτρονικό έγγραφο με ηλεκτρονικές υπογραφές τεθείσες εμπροθέσμως ήτοι σε χρόνο προ της καταληκτικής ώρας υποβολής των προσφορών, αποδεικνύοντας έτσι ότι εκ προφανούς παραδρομής δεν υπεβλήθη το ορθώς υπογεγραμμένο ψηφιακώς αρχείο της τεχνικής της προσφοράς. Συνεπεία των ανωτέρω και εφόσον προκύπτει και αποδεικνύεται ότι πρόκειται για έγγραφο που κατ’ αντικειμενικώς εξακριβώσιμο τρόπο προϋφίστατο της υποβολής των προσφορών και μάλιστα οι επ’ αυτού ηλεκτρονικές υπογραφές είχαν τεθεί προ της καταληκτικής ώρας υποβολής των προσφορών γίνεται δεκτό ότι η επίμαχη πλημμέλεια είναι διορθωτέα κατ΄ άρθρ. 102 και ορθώς η αναθέτουσα αρχή προέβη σε αίτημα διευκρινίσεων και έκανε εν τέλει αποδεκτή την προσφορά της παρεμβαίνουσας, απορριπτομένων των αντίθετων ισχυρισμών της προσφεύγουσας.Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.

Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η προδικαστική προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή. Να γίνει δεκτή η παρέμβαση, κατά το σκέλος αυτής που αφορά τη κατ’ επίκληση του άρθρου 102 δυνατότητα διόρθωσης της εσφαλμένης δήλωσης του ΕΕΕΣ. Να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη υπ’ αριθ. 859/2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Αναθέτουσας Αρχής (απόσπασμα εκ του με αριθ. 28ο /5.7.2022 Πρακτικού Συνεδρίασης), καθ’ ο μέρος κρίθηκε αποδεκτή η προσφορά του παρεμβαίνοντος άνευ ετέρου και χωρίς προηγούμενη κλήση του προς διόρθωση και διευκρίνιση της εσφαλμένης δηλώσεώς του, κατ’ άρθρο 102 Ν. 4412/2016 και 3.1.2.1. της Διακήρυξης

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:σε κάθε περίπτωση, δεν καθίσταται σαφές από τους όρους της Διακήρυξης ότι οι συμμετέχοντες όφειλαν να συμπληρώσουν και τους Πίνακες 1 και 2 και να υποβάλουν και τρίτο, ξεχωριστό αρχείο με τα στοιχεία του άρθρου 68 του Ν.3863/2010 εφόσον τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1 της Διακήρυξης. Εν προκειμένω, η παρεμβαίνουσα υπέβαλε με την προσφορά της τα στοιχεία του άρθρου 68 του Ν.3863/2010 ως όφειλε, ως εκείνα ενσωματώνονται στον Πίνακα 1, για κάθε επίμαχο κτίριο και Τμήμα για τα οποία υπέβαλε προσφορά. Επομένως, ορθώς η αναθέτουσα αρχή έκανε αποδεκτή την προσφορά της, παρά τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα. Συνακόλουθα, ο τρίτος λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.(...)Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/746/2022.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Επειδή η απόρριψη του ισχυρισμού της προσφεύγουσας ως άνευ εννόμου συμφέροντος προβαλλόμενου, διαφυλάσσει την αρχή της ίσης μεταχείρισης επιτρέποντας την ενιαία αξιολόγηση των προσφορών, χωρίς, παράλληλα, να στερεί από την αναθέτουσα αρχή τη διακριτική ευχέρεια να ανακαλέσει για το λόγο αυτό την αποδοχή όλων των προσφορών με την ίδια πλημμέλεια (Ε.Α. ΣτΕ 127/2015, 56/2008, πρβλ. ΣτΕ 3095/2001 κ.ά.) καθώς και εξυπηρετεί την οικονομία, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. Επομένως, ο ισχυρισμός ότι η έτερη συνδιαγωνιζόμενη εταιρεία έχει υπολογίσει χαμηλότερο ποσό κρατήσεων στην προσφορά της για κάθε κτίριο και για κάθε Τμήμα υποβάλλοντας για τον λόγο αυτό μη νόμιμη προσφορά, πρέπει να απορριφθεί ως απαραδέκτως προβαλλόμενος.(...) ​Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/746/2022.

Προμήθεια ακτινολογικού μηχανήματος...Περαιτέρω, όσον αφορά την αιτίαση της προσφεύγουσας πως εσφαλμένα, ήτοι λόγω πρόδηλης παραδρομής, έχει αναγραφεί στην Τεχνική Προσφορά της ο κωδικός αριθμός του επίμαχου διαφράγματος, απόκλιση η οποία όπως υποστηρίζει σε κάθε περίπτωση δύναται να καλυφθεί μέσω επιτρεπτής κλήσης που θα της απευθυνθεί προς συμπλήρωση-αποσαφήνιση σύμφωνα με το άρθρο 102 Ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη της πάγιας νομολογίας που παρατέθηκε στις ως άνω σκέψεις 9-12, προκύπτει ότι αφής στιγμής η Επιτροπή Διαγωνισμού διαπίστωσε απόκλιση από τις επίμαχες τεχνικές προδιαγραφές όφειλε να προβεί, κατά δέσμια αρμοδιότητα, στην απόρριψη της εξεταζόμενης Τεχνικής Προσφοράς, όπως έκανε πράγματι, ενώ, κατ’ αντικειμενική κρίση, δεν μπορεί να θεωρηθεί συγγνωστή πλημμέλεια καθόλα επουσιώδη η λανθασμένη αναγραφή του κωδικού αριθμού διαφράγματος που χρησιμοποιείται με ανιχνευτή διαφορετικού τύπου από τον προσφερόμενο σε 4 διαφορετικά σημεία της Τεχνικής Προσφοράς της προσφεύγουσας, όπως σαφώς προκύπτει από την επισκόπηση των σελ. 6, 7, 18 και 20 (από 97) του ηλεκτρονικού αρχείου «ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΜΑΣ.pdf» της. Επί τούτου, ορθά  επισημαίνεται από την Επιτροπή Διαγωνισμού στο ΠΡΑΚΤΙΚΟ ………/04.12.2019 που απέστειλε «ότι είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τα αναφερόμενα στις τεχνικές προδιαγραφές της Διακήρυξης με βάση τα προσφερόμενα και όχι υποθέσεις, πόσο δε μάλλον σε κωδικούς μηχανημάτωνεξαρτημάτων, όπου διαφορετικός κωδικός αντιστοιχεί σε διαφορετικό προϊόν με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά», δηλαδή προκαλώντας σύγχυση η προσφέρουσα αυτή ως προς τις ακριβείς ιδιότητες του ιατρικού μηχανήματος που προσφέρει. Όλως επικουρικώς, τέλος, ακόμη και εάν ήθελε θεωρηθεί πως η νομική κάλυψη αυτή επιτυγχάνεται δια της επιτρεπτής εφαρμογής του άρθρου 102 Ν. 4412/2016, quod non, και πάλι αλυσιτελώς αιτιάται η προσφεύγουσα, διότι ο δηλωθείς κωδικός αριθμός αφορά διαφορετικό αντιδιαχυτικό διάφραγμα, έτσι ώστε και πάλι η κλήση της για παροχή διευκρινίσεων όπως ζητείται θα οδηγούσε στην αναγνώριση διαγωνιστικού πλεονεκτήματος σε αυτή επιτρέποντάς της να υποβάλει ουσιωδώς τροποποιημένη, μετά τον αρχικό χρόνο κατάθεσής της στις 07.11.2019, Προσφορά [ΔΕΕ C-599/10, SAG ELV Slovensko κ.λπ., Απόφαση της 29.03.2002 και C 336/12, Manova, Απόφαση της 10.10.2013· ΣτΕ ΕΑ 79/2009 και 26/2007· ΑΕΠΠ (2ο Κλιμάκιο) 585/2019, (7ο Κλιμάκιο) 1044/2018 και (8ο Κλιμάκιο) 29/2020], οδηγώντας σε μεταβολή της προτεινόμενης σύνθεσης του ακτινολογικού μηχανήματος.

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών...Όμως, η διακήρυξη ρητώς και σαφώς ορίζει ως υποχρεωτική τεχνική προδιαγραφή την έγκριση κυκλοφορίας που δίδεται μετά την καταχώρησή τους στον κατάλογο που διατηρεί η Δ/νση Πετροχημικών του Γενικού Χημείου του Κράτους. Η έγκριση κυκλοφορίας θα κατατίθεται επί ποινή αποκλεισμού μαζί με την προσφορά και θα έχει εκδοθεί από το Γ.Χ.Κ για όλα τα προσφερόμενα είδη επί ποινή αποκλεσιμού (Μελέτη Τεχνικές Προδιαγραφές σκέψη 26). Συνεπώς, σύμφωνα με τον νόμο άρθ. 18, 53, 54, το Παράρτημα VIII του Προσαρτήματος Α, άρθ. 71, 91, 94 και 100 του ν. 4412/2016 (σκέψεις 18 έως 25), τους όρους 1.3, 2.4.1, 2.4.2.3, 2.4.6, 3.1.2, και τα Παραρτήματα της διακήρυξης και ιδία το ΕΝΤΥΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ, η Μελέτη με αριθ. 3/2019 κεφάλαια Τεχνικές Προδιαγραφές προϊόν με α/α 12, Συγγραφή Υποχρεώσεων της Μελέτης άρθ. 9, της διακήρυξης (σκέψη 26), και σύμφωνα με τις αρχές της νομιμότητας της τυπικότητας της διαφάνειας που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς (παραπάνω σκέψεις 27 έως 35 εκτενώς), η προσφορά της ... έπρεπε να απορριφθεί για τον λόγο αυτό, καθώς προσκρούει σε όρο της διακήρυξης  που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού και ιδία σε απαίτηση προσκόμισης στον φάκελο της τεχνικής προσφοράς τυπικού στοιχείου, και δη προσκόμισης της έγκρισης του ΓΧΚ. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος της προσφυγής και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση που έκανε δεκτή την τεχνική προσφορά της εταιρείας ... για τα επίμαχα Τμήματα 2 και 6 της διακήρυξης, ενώ έπρεπε να την απορρίψει κατά δέσμια αρμοδιότητα, λόγω μη συμμόρφωσης με σαφείς και ρητές, υποχρεωτικές, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς τεχνικές προδιαγραφές, απαιτήσεις και όρους της διακήρυξης ως ανωτέρω εκτενώς αναφέρεται.

Προμήθεια συσσωρευτών...Επειδή, επομένως, από τη γραμματική ερμηνεία του οικείου όρου που αναφέρει «Οι τιμές θα πρέπει να δίδονται σε ΕΥΡΩ και για παράδοση του εμπορεύματος ελεύθερου μέχρι και εντός των αποθηκών που αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’, θα αναγράφονται δε ολογράφως και αριθμητικώς», προκύπτει ότι ο όρος περί αναγραφής και ολογράφως της προσφερόμενης τιμής δεν είναι ουσιώδης, καθώς η φράση «θα πρέπει» αφορά την απόδοση του ποσού σε ΕΥΡΩ, η παράβαση της εν λόγω πρόβλεψης, άλλωστε, κατά ρητή πρόβλεψη του αυτού άρθρου καθιστά την προσφορά απαράδεκτη και απορριπτέα. Άλλως, και όλως επικουρικώς, δεν προκύπτει κατά τα ανωτέρω  προβαλλόμενα, με σαφήνεια η υποχρεωτικότητα του οικείου όρου. Επομένως, ο δεύτερος λόγος της προσφυγής απορρίπτεται ως αβάσιμος. 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 12/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, κατά το μέρος που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων ...ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (...Α.Τ.Ε.) και  ... – ... – ... Ο.Ε. (δ.τ. ...) (εφεξής ανάδοχος ένωση), με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικού εξοπλισμού υποδομής για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …» (Τμήματα Α και Β), συνολικού προϋπολογισμού 525.850,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ( ή 652.054,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Σε κάθε περίπτωση- πέραν του ότι οι τεχνικές προδιαγραφές της ελεγχόμενης σύμβασης δεν διατυπώνονται με παραπομπή σε τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται σε κάποιο εγκεκριμένο «πρότυπο», ούτε με βάση προϊόν που φέρει συγκεκριμένο εμπορικό σήμα, ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 3 περ. β΄ και 4 του ν.4412/2016, να επιβάλλεται η αναφορά του όρου «ή ισοδύναμο» (...)- ο ως άνω διακωλυτικός λόγος είναι και αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει με σαφήνεια και βεβαιότητα ότι η αναθέτουσα Αρχή κατά την διατύπωση των τεχνικών προδιαγραφών στο Παράρτημα ΙΙ της διακήρυξης (Τεχνικές Προδιαγραφές-Πίνακες Συμμόρφωσης) έχει προνοήσει ούτως ώστε όλες οι ζητούμενες τεχνικές προδιαγραφές να καλύπτονται από τον όρο «ή ισοδύναμο», κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το προσφεύγον και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο ένωση.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 12/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φάκελου και δεν αμφισβητείται, ο παρεμβαίνων υπέβαλε με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης υπεύθυνες δηλώσεις αναφορικά α) με τους λόγους αποκλεισμού των των όρων 2.2.3.2 και 2.2.3.8 της διακήρυξης, β) τον κύκλο εργασιών και γ) την απόδειξη της νόμιμης σύστασης και εκπροσώπησης του, οι οποίες φέρουν έγκυρη ψηφιακή υπογραφή καθώς έχουν συνταχθεί μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, κατά δε το ν. 4863/2020 η αυθεντικοποίηση μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής e-dilosi έχει την ίδια ισχύ με βεβαίωση γνησίου υπογραφής, ως βασίμως προβάλλει ο παρεμβαίνων. Ως εκ τούτου, δοθέντος ότι οι επίμαχες δηλώσεις φέρουν εγκυρη και γνήσια υπογραφή, εσφαλμένως η αναθέτουσα αρχή κάλεσε τον παρεμβαίνοντα να συμπληρώσει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης κατ’ άρθρον 103 του ν. 4412/2012 αλλά όφειλε να αποδεχθεί την προσφορά του. Ακόμη όμως και αν ήθελε γίνει δεκτό ότι οι υποβληθείσες με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης δηλώσεις του παρεμβαίνοντος δε φέρουν υπογραφή της οποίας η γνησιότητα δεν αμφισβητείται αλλά έπρεπε να φέρουν ψηφιακή υπογραφή –quod nonορθώς η αναθέτουσα αρχή κάλεσε τον παρεμβαίνοντα να συμπληρώσει τις δηλώσεις με ψηφιακή υπογραφή, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα τυγχάνουν απορριπτέα ως αβάσιμα, καθώς ερείδονται επί εσφαλμένης προυπόθεσης, δοθέντος ότι κατά τη διάταξη του άρθρου 103 του ν. 4412/2016 ρητώς προβλέπεται η κλήση του προσωρινού αναδόχου σε περίπτωση ελλείψεων των δικαιολογητικών κατακύρωσης ή και Αριθμός απόφασης: 1282/2022 19 μη υποβολής αυτών, προδήλως δε εν προκειμένω δεν συντρέχει περίπτωση τροποποίησης της προσφοράς, καθώς η εν λόγω αιτίαση αφορά την εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, η οποία δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπου η κλήση του προσωρινού αναδόχου προς συμπλήρωση των δικαιολογητικών κατακύρωσης σαφώς ερείδεται στον όρο 3.2. της διακήρυξης που ενσωματώνει τις διατάξεις του άρθρου 103 του ν. 4412/2016. Αλυσιτελώς ο προσφεύγων επικαλείται στο υπόμνημά του την υπ’ αριθμ. ΔΕφΤρ 43/2021 απόφαση περί υποχρέωσης των δικαιολογητικών κατακύρωσης να φέρουν ψηφιακή υπογραφή, ενόψει της ρητής νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας επί του ζητήματος, ως εκτίθεται υπό σκέψη 31. Ομοιως αλυσιτελώς ο προσφεύγων επικαλείται την υπ’ αριθμ. ΔΕφΑθ 414/2022 απόφαση η οποία αφορά στην εφαρμογή της προγενέστερης μορφής του άρθρου 103 του ν. 4412/2016, όπου ο προσωρινός ανάδοχος αιτειτο παράτασης για τα δικαιολογητικά κατακύρωσης και η αναθέτουσα αρχή δεν υπείχε υποχρέωση προς κλήση για συμπλήρωση. Συνεπώς, ο σχετικός λόγος της προσφυγής θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος