Η προσφεύγουσα εταιρεία, μέσω της προδικαστικής προσφυγής της, ζητεί την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 79/2019 της οικονομικής επιτροπής, η οποία απέκλεισε την προσφορά της από τον διαγωνισμό για την κατασκευή του έργου «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΕ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την εκτέλεση εργασιών ασφαλτόστρωσης υφιστάμενης αγροτικής οδού μήκους 2.852 μέτρων, η οποία βρίσκεται σε εκτός σχεδίου θέση και εκατέρωθεν της υφίστανται γεωργικές και κτηνοτροφικές ή μικτές εκμεταλλεύσεις. Η προσφεύγουσα επιδιώκει να γίνει δεκτή η προσφορά της και να ανακηρυχθεί ως προσωρινή ανάδοχος του έργου.

Η προσφεύγουσα εταιρεία αιτήθηκε την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 44/2019 της οικονομικής επιτροπής, με την οποία αποκλείστηκε η προσφορά της στον διαγωνισμό. Ζητήθηκε επίσης να γίνει δεκτή η προσφορά της και να ανακηρυχθεί ως προσωρινή ανάδοχος. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την κατασκευή έργου με τίτλο «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΕ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗ Δ.Ε. … - ΔΗΜΟΥ …». Το έργο περιλάμβανε εκτέλεση εργασιών ασφαλτόστρωσης υφιστάμενης αγροτικής οδού μήκους 1.154 μέτρων σε εκτός σχεδίου θέση, διατηρώντας τα υφιστάμενα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της οδού (πλάτος ασφαλτικού καταστρώματος 4,50μ και ερεισμάτων 30 εκ.). Η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη ανερχόταν σε 161.290,32 € (200.000,00 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Δαπάνη πληρωμής της «Μελέτης ασφαλτόστρωσης οδού ...... – ......» και της «Μελέτης ασφαλτόστρωσης οδού ...... – ......». (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση της εκπόνησης των ως άνω μελετών από το Δήμο στη φερόμενη ως δικαιούχο ομόρρυθμη εταιρεία, δεν είναι νόμιμη, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου, διότι κατά παράβαση του άρθρου 209 παρ. 4 του Κ.Δ.Κ., δεν παρατίθεται στις ως άνω αποφάσεις ανάθεσης ειδική αιτιολογία, για την αδυναμία των τεχνικών υπηρεσιών στη σύνταξη των ανατεθεισών μελετών και συνακόλουθα για την ανάγκη ανάθεσης αυτών σε τρίτο ιδιώτη. Η δε εκ των υστέρων επιχειρούμενη αιτιολόγηση της ανάθεσης αυτής είναι ανεπαρκής δοθέντος ότι ως λόγος αδυναμίας εκπόνησης των ως άνω μελετών αναφέρεται, η έλλειψη ειδικών γνώσεων του προσωπικού του Δήμου, χωρίς όμως να προσδιορίζεται η επιστημονική ειδικότητα στην οποία αντιστοιχούν οι γνώσεις αυτές λαμβανομένου υπόψη ότι το αντικείμενο της εν λόγω μελέτης αφορά σε προβλεπόμενες στον Ο.Ε.Υ. εργασίες που κατά κανόνα (άρθρο 209 παρ. 4 του ν.3463/2006, σκέψη ΙΙΙ), πρέπει να διεκπεραιωθούν από τους υπηρετούντες στο Γραφείο Τεχνικών Έργων του Δήμου μηχανικούς. Επίσης, και η έλλειψη εξοπλισμού προβάλλεται αορίστως αφού δεν προσδιορίζονται τα όργανα μετρήσεων καθώς και πόσα προγράμματα οδοποιίας απαιτούνται για την εκπόνηση τέτοιων μελετών, ενώ σε κάθε περίπτωση η έλλειψη αυτή, αληθής υποτιθέμενη, δεν δικαιολογεί τις υπό κρίση αναθέσεις αφού δεν προκύπτει ειδικότερα γιατί ο Δήμος δεν έχει μεριμνήσει για την προμήθεια του εξοπλισμού αφού αυτή απαιτείται για την άσκηση της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 75 παρ. Ι περιπτ. α) 7 και γ) 15 του ν. 3463/2006, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του Ο.Ε.Υ., σχετικής αρμοδιότητάς του.

Διαμόρφωση σύνδεσης οδού με κόμβο..ζητείται η ανάκληση της 383/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Όπως δε έγινε δεκτό ανωτέρω, στην οριστική μελέτη οδοποιΐας, ως προς τον καθορισμό των παραμέτρων του έργου αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της περιοχής εκτέλεσης αυτού, είχαν ήδη επισημανθεί επαρκώς οι αναγόμενες, στα αλληλοδιασταυρούμενα υπάρχοντα πυκνά δίκτυα (οδικό δίκτυο, δίκτυο υδάτινης απορροής και δίκτυο εγγειοβελτιωτικών έργων), ιδιαιτερότητες του χώρου εκτέλεσης του έργου. Το γεγονός αυτό συνέτεινε στον περιορισμό, κατά το δυνατόν, των αναγκαίων πρόσθετων επειγουσών εργασιών, οι οποίες απαιτούνταν για την αντιμετώπιση των προκληθεισών, λόγω της απότομης ανύψωσης του υδροφόρου ορίζοντα, έκτακτων περιστάσεων (ήτοι της μεταβολής της σύστασης του υπεδάφους, της αδυναμίας του υπάρχοντος δικτύου απορροής υδάτων να απορροφήσει τα προκληθέντα από τα έντονα καιρικά φαινόμενα όμβρια ύδατα και της ολικής έμφραξης και θραύσης του υπάρχοντος αγωγού απορροής ομβρίων υδάτων) και οι οποίες, σύμφωνα με την οικεία τεχνική περιγραφή, αφορούσαν : α) στην κατασκευή νέου αγωγού ομβρίων Φ500, καθώς ο υπάρχων αγωγός, όπως προαναφέρθηκε, δεν λειτουργούσε και β) σε εργασίες εξυγίανσης της υπόβασης του οδοστρώματος με λιθορριπή λατομείου, ώστε να αντιμετωπιστεί η λάσπη που διαπιστώθηκε κατά την εκτέλεση των πρώτων εκσκαφών, λόγω της ανύψωσης της στάθμης των υδάτων, προκειμένου να καταστεί εφικτό να ολοκληρωθούν στη συνέχεια οι προβλεπόμενες στην κύρια σύμβαση εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτόστρωσης, οι οποίες δεν θα ήταν δυνατό να εκτελεστούν, χωρίς να έχει προηγηθεί η εκτέλεση των επίμαχων εξυγιαντικών εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο της δοθείσας από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία εντολής. Οι ανωτέρω δε εκτελεσθείσες επείγουσες πρόσθετες εργασίες εξειδικεύονται επαρκώς και περιγράφονται αναλυτικά στον πίνακα εκτίμησης της δαπάνης εργασιών, ο οποίος επισυνάπτεται στην εντολή εκτέλεσης αυτών. Με τα δεδομένα αυτά, και όσα εξετέθησαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, η προσβαλλόμενη πράξη να ανακληθεί και να επιτραπεί η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, με αντικείμενο τις ως άνω εκτελεσθείσες επείγουσες πρόσθετες εργασίες..Ανακαλεί την 383/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Με το δεδομένο της υποβολής από τον τέως Αναπληρωτή Καθηγητή Κ.Λ. αίτησης στις 26/10/2009 για την εξέλιξή του σε θέση Δ.Ε.Π. της βαθμίδας καθηγητή, της συγκρότησης του οικείου Εκλεκτορικού Σώματος σε Σώμα στις 6/12/2012 και της αναπομπής της υπόθεσης στο Ίδρυμα με την υπ’ αριθμ. Φ.122.2/3063/Ζ2/11-1-2024 απόφαση του Υπουργού κατόπιν ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας, ερωτάται, εάν η διοίκηση οφείλει να συγκροτήσει εξ αρχής το Εκλεκτορικό Σώμα, ποιος ο αριθμός των Εκλεκτόρων, εάν πρέπει να περιληφθούν σ’ αυτό και αναπληρωματικά μέλη και εάν πρέπει να οριστεί εκ νέου η οικεία Εισηγητική Επιτροπή. (...) Δεν απαιτείται η εξ αρχής συγκρότηση του Εκλεκτορικού Σώματος, προκειμένου να κρίνει επί της υποθέσεως του Κ.Λ. μετά από αποπομπή αυτής από τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κατόπιν άσκησης από αυτόν ελέγχου νομιμότητας. Επειδή, όμως, το οικείο Εκλεκτορικό Σώμα συντίθεται σήμερα από επτά μόλις μέλη (τακτικά και αναπληρωματικά) πρέπει να ανασυγκροτηθεί, διατηρώντας, πάντως, τα υφιστάμενα μέλη του, εκ των οποίων τα αναπληρωματικά θα αναπληρώσουν τα τακτικά μέλη. Περαιτέρω, κατά την ανασυγκρότηση το Σώμα, πρέπει να διαθέτει, τελικά, έντεκα τακτικά μέλη και ισάριθμα αναπληρωματικά, τηρουμένης της αναλογίας της προέλευσης των μελών κατά τα 2/3 από το Τμήμα της Σχολής και κατά το 1/3 από άλλα Τμήματα του ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι. Η σημερινή μείωση του αριθμού των μελών Δ.Ε.Π. που υπηρετούν στην Μονοτμηματική Σχολή Ε.Μ.Φ.Ε. κάτω των 100 δεν ασκεί επιρροή στον αριθμό των εκλεκτόρων, που θα απαρτίσουν το νέο Εκλεκτορικό Σώμα, δεδομένης της ήδη υφισταμένης μείωσης των μελών τούτου κάτω του ελαχίστου ορίου των έντεκα. Μετά την ανασυγκρότησή του το νέο όργανο θα απαρτίζεται από έντεκα μέλη, όπως ανωτέρω έχει αναφερθεί. Κατά την ανασυγκρότηση του σώματος και αφού τα υπάρχοντα αναπληρωματικά μέλη αναπληρώσουν τα υπάρχοντα τακτικά, θα οριστούν νέα αναπληρωματικά μέλη μέχρι του αριθμού των έντεκα. Μετά την νόμιμη ανασυγκρότησή του το νέο εκλεκτορικό σώμα δεν θα ορίσει νέα τριμελή επιτροπή, αφού ο λόγος της ακύρωσης-αναπομπής δεν αφορά στη συγκρότηση και σύνθεση αυτής, ούτε έχει προκύψει κάποιος μεταγενέστερος λόγος, που την αφορά. Το νέο όργανο, επιλαμβανόμενο της υπόθεσης, θα εξετάσει τη βασιμότητα της αίτησης εξαίρεσης, που έχει υποβληθεί από τον ενδιαφερόμενο, κατά τις υποδείξεις της παραπεμπτικής Υπουργικής Απόφασης.

Συντήρηση δημοτικών οδών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις τροποποίησης της αρχικής – κύριας σύμβασης του έργου «Συντήρηση δημοτικών οδών Δ.Κ. ..., Τ.Κ. ... και Τ.Κ. ... Δ.Ε. ... Δήμου ...» και ανάθεσης των συμπληρωματικών εργασιών. Τούτο, διότι οι ανωτέρω εργασίες δεν προέκυψαν από περιστάσεις τις οποίες τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν μπορούσαν να προβλέψουν με επιμελή δράση. Ειδικότερα: Α) Ως προς το βοτσαλωτό δάπεδο της προαναφερόμενης πλατείας, επικαλούνται τη γνώμη που εκφράστηκε από το αρμόδιο όργανο (Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής), στο πλαίσιο του έργου διαμόρφωσης της πλατείας. Τη διαφοροποίηση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής από το περιεχόμενο της μελέτης του έργου μπορούσε να έχει προβλέψει η αναθέτουσα αρχή ως ενδεχόμενο, κατά συνέπεια τα αρμόδια όργανα όφειλαν να προβούν εγκαίρως στις ενέργειες που θα επέτρεπαν να ληφθεί υπόψη τέτοια γνώμη, από την οποία, άλλωστε, δεσμεύονταν, κατά την κατάστρωση της αρχικής μελέτης του κυρίως εν προκειμένω έργου. Β) Ως προς τις εργασίες αποχέτευσης ομβρίων, με την εκτέλεση των οποίων σκοπείται να αποφευχθεί η εισροή υδάτων στα οικήματα της προαναφερόμενης οδού, δεν γίνεται επίκληση κανενός απρόβλεπτου παράγοντα. Αντίθετα, η εκτέλεσή τους συνδέεται με την ανάγκη να ανταποκριθεί οψίμως και με βραδύτητα η αναθέτουσα αρχή στις συχνές οχλήσεις, έγγραφες και προφορικές, των θιγόμενων σε περίπτωση βροχόπτωσης παρόδιων ιδιοκτητών οικημάτων. Περίπτωση διατύπωσης των οχλήσεων σε χρόνο μεταγενέστερο της σύνταξης της αρχικής μελέτης, αποδιδόμενη σε απρόοπτη μεταβολή των βροχοπτώσεων, ως φυσικού φαινομένου, σε βαθμό που το υφιστάμενο δίκτυο δεν επαρκούσε για την απορροή των υδάτων, δεν προκύπτει. Με στοιχειώδη προνοητικότητα, επιμελώς ενεργώντας τα όργανα της αναθέτουσας αρχής και αυτεπαγγέλτως, πολλώ μάλλον που οχλούσαν οι παρόδιοι ιδιοκτήτες, όφειλαν, κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης οδοποιίας του κυρίως έργου να αξιολογήσουν την κατάσταση του δικτύου απορροής ομβρίων, ώστε σε περίπτωση ανεπάρκειας να μεριμνήσουν για τη διασφάλιση της πλήρους και επαρκούς λειτουργικότητάς του, συμπεριλαμβάνοντας τις σχετικές εργασίες είτε στη μελέτη του κυρίως εν προκειμένω έργου, είτε στο πλαίσιο διαχωρισμένου έργου, για την προστασία των προσώπων και της περιουσίας τους και της δημόσιας υποδομής. Γ) Ως προς τις εργασίες φρεζαρίσματος σε βάθος 8 εκ., αυτές γενικά είναι συνυφασμένες με τα έργα οδοποιίας, άλλωστε, συμπεριλήφθηκαν σε μικρότερο βάθος (4 εκ.) και στην αρχική μελέτη, δεν προκύπτει ότι εκτείνονται σε σπάνιο βάθος, και δεν γίνεται επίκληση κανενός παράγοντα που τις επέβαλε κατά τρόπο απρόβλεπτο. Τέλος, οι εργασίες ασφαλτόστρωσης δρόμων που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό έργο, όμως προέκυψε ανάγκη να αποκατασταθούν μετά από την εκτέλεση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης σε αυτούς, δεν παρουσιάζουν οποιαδήποτε συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του αρχικού - κυρίως έργου, συνιστούν επέκτασή του, ούτε είναι αναγκαίες, και μάλιστα απόλυτα, για την τελειοποίησή του, και, προφανώς, ανάγονται στην εκτέλεση διαφορετικού έργου. Εξάλλου, από το σύνολο των προαναφερόμενων, που αναφέρονται σε αποσπασματικό αντικείμενο επιμέρους εργασιών, συνάγεται ότι δεν συντρέχει ούτε η περίπτωση ανάθεσης συμπληρωματικού έργου, με τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. β.