Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού μιας μονάδας επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ), με εκτιμώμενη αξία 1.249.000 ευρώ άνευ ΦΠΑ. Το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει τρία διακριτά συστήματα: 1) Προκατασκευασμένη Μονάδα Προεπεξεργασίας Λυμάτων, 2) Εξοπλισμός Αναβάθμισης Συστήματος Βιολογικής Επεξεργασίας και 3) Προκατασκευασμένη Μονάδα Επεξεργασίας Ιλύος. Ο προσφεύγων προβάλλει 17 σημεία και όρους της διακήρυξης, επικαλούμενος ότι είναι ασαφείς ή καθιστούν τη συμμετοχή του αδύνατη. Μεταξύ άλλων, αμφισβητεί κριτήρια αξιολόγησης που αφορούν τεχνική υποστήριξη, συντήρηση, εγγύηση και δοκιμαστική λειτουργία εξοπλισμού, καθώς και οργανωτικές προδιαγραφές για την υποβολή τεκμηρίωσης. Επιπλέον, επικρίνει έλλειψη αναλυτικών προδιαγραφών για συγκεκριμένα υλικά και μηχανήματα.

Η πρώτη προσφεύγουσα επιχείρηση με την Προδικαστική Προσφυγή ΓΑΚ 634/24.03.2021 ζητά την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής ως προς την αποδοχή της προσφοράς του «...» που αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος και για τα τρία τμήματα του διαγωνισμού, καθώς και την παράλειψη εξέτασης πλημμελειών στις προσφορές άλλων διαγωνιζομένων. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής (ΤΕΒΑ), με προϋπολογισμό €117.475,85 και διακριτά υποέργα (γάλα, ελαιόλαδο, είδη βάσης). Η προσφεύγουσα επικαλείται παραβάσεις των όρων της διακήρυξης, ιδίως ως προς την υποχρεωτική υπεύθυνη δήλωση τεχνικού εξοπλισμού και πιστοποιητικών παραγωγής.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους τιμήματος συμβάσεων από ν.π.δ.δ. σε ιδιωτικές εταιρείες για την προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας, καθόσον οι  συμβάσεις  συνήφθησαν κατόπιν προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, χωρίς να συντρέχουν οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις, διότι: α)  το αντικείμενο του συνόλου των προμηθειών αυτών δεν περιλαμβάνει είδη διακριτά μεταξύ τους, αλλά, αντιθέτως, ομοειδή, τόσο κατά τη φύση αυτών (αντιδραστήρια ορολογικού ελέγχου στο σύνολό τους), όσο και κατά την αντίληψη των συναλλαγών, αφού τα είδη αυτά έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο δύο ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών στις οποίες, άλλωστε, έγινε και χρήση της γενικώς προβλεπόμενης δυνατότητας μερικής κατακύρωσης και β) ούτε, τα ίδια είδη καθίστανται διακριτά από τον συνοδό εξοπλισμό, που ήταν ήδη εγκατεστημένος στα εργαστήρια ορολογικού ελέγχου του ν.π.δ.δ., αφού, από το γεγονός ότι, τόσο ο προηγούμενος (έτους 2013), όσο και ο προσφάτως ολοκληρωθείς σχετικός τακτικός διαγωνισμός είχε ως αντικείμενο την προμήθεια και του συνοδού εξοπλισμού, συνάγεται ότι η εγκατάσταση αυτού δεν διενεργείται απαραιτήτως άπαξ και διά παντός, ούτε μπορεί, προεχόντως, να χρησιμοποιηθεί ως έρεισμα για την παράκαμψη κάθε φορά των διατυπώσεων του τακτικού διαγωνισμού (άρθρο 2 παρ.12 και 13του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α΄ 19/1995 και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας Π1/3305/3.11.2010, ΦΕΚ Β΄ 1789/12.11.2010).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι δαπάνες, που εντέλλονται με τα χρηματικά εντάλματα για την καταβολή μέρους του τιμήματος των δύο ως άνω συμβάσεων προμηθειών αντιδραστηρίων ορολογικού ελέγχου του αίματος, οι οποίες συνήφθησαν προκειμένου να καλυφθούν οι σχετικές ανάγκες του Ε.ΚΕ.Α. για το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμη ο τακτικός διαγωνισμός, δεν είναι νόμιμες. Και τούτο διότι οι συμβάσεις αυτές, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, συνήφθησαν κατόπιν προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, χωρίς να συντρέχουν οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, όπως κρίθηκε και με την 101/2015 Πράξη του Κλιμακίου τούτου για τις όμοιες δαπάνες που προέκυψαν από τις προγενέστερες απευθείας αναθέσεις προμήθειας αντιδραστηρίων, που πραγματοποιήθηκαν ομοίως κατά το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο αναμενόταν η ολοκλήρωση του τακτικού διαγωνισμού και προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι ανάγκες που ανέκυψαν, το αντικείμενο των προμηθειών αυτών δεν περιλαμβάνει είδη διακριτά μεταξύ τους, αλλά, αντιθέτως, ομοειδή, τόσο κατά τη φύση αυτών (αντιδραστήρια ορολογικού ελέγχου στο σύνολό τους), όσο και κατά την αντίληψη των συναλλαγών, αφού τα είδη αυτά έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο αφενός δύο ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών – μιας ολοκληρωθείσας τον Μάρτιο του 2013 και μιας διεξαχθείσας τον Σεπτέμβριο του 2014 – στις οποίες, άλλωστε, έγινε και χρήση της γενικώς προβλεπόμενης δυνατότητας μερικής κατακύρωσης και αφετέρου των προαναφερομένων ως άνω δι΄απευθείας αναθέσεως συναφθεισών 14, 15, 17, 18 και 19/30.9.2014 συμβάσεων προμηθειών. Τα είδη αυτά εξάλλου δεν καθίστανται διακριτά από το ότι προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν σε συγκεκριμένο συνοδό εξοπλισμό, που ήταν ήδη εγκατεστημένος στα εργαστήρια ορολογικού ελέγχου του Ε.ΚΕ.Α. (δύο αυτόματους αιματολογικούς αναλυτές ABBOTT-ARCHITECT και ABBOT-PRISM), αφού, από το γεγονός ότι, τόσο ο προηγούμενος (έτους 2013), όσο και ο ολοκληρωθείς τον Ιανουάριο 2015 σχετικός τακτικός διαγωνισμός είχε ως αντικείμενο την προμήθεια και του συνοδού εξοπλισμού, συνάγεται ότι η εγκατάσταση αυτού δεν διενεργείται απαραιτήτως άπαξ και διά παντός, ούτε μπορεί, προεχόντως, να χρησιμοποιηθεί ως έρεισμα για την παράκαμψη κάθε φορά των διατυπώσεων του τακτικού διαγωνισμού. Επιπροσθέτως το γεγονός ότι η Αναθέτουσα Αρχή αναγκάστηκε να προσφύγει απευθείας και για λόγους συντόμευσης των οικείων  διαδικασιών στους προμηθευτές της προηγούμενης (από έτους 2013) επιλογής της, οφείλεται σε υπαιτιότητα των οργάνων της, τα οποία δεν προκήρυξαν εγκαίρως, όπως όφειλαν, τη νέα διαγωνιστική διαδικασία - και δη πριν την τότε επικείμενη λήξη των προηγούμενων συμβάσεων και αμέσως μόλις καθορίσθηκαν οι αρμόδιοι φορείς υλοποίησης του Π.Π.Υ.Υ. 2013 (29.4.2014) – αλλά, αντιθέτως, προέβησαν στη δημοσίευση της οικείας διακήρυξης περί τα μέσα Σεπτεμβρίου 2014, γεγονός, που, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει κάλυψη των οικείων αναγκών σε αντιδραστήρια κατά το χρονικό διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση του τακτικού διαγωνισμού. Η καθυστέρηση, εξάλλου, αυτή από μέρους του Ε.ΚΕ.Α. δεν δύναται να αποδοθεί σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αφού η επικαλούμενη αναμονή των αποτελεσμάτων του ενιαίου διαγωνισμού της Ε.Π.Υ. και, συνακόλουθα, η εξ αυτού του λόγου δήθεν επιβαλλόμενη αδράνεια των οργάνων του Ε.ΚΕ.Α., πέραν του ότι ο διαγωνισμός της Ε.Π.Υ. δεν προκύπτει ότι έχει μέχρι σήμερα προκηρυχθεί, δεν υποστηρίζεται από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου. Και τούτο διότι από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει πλήρης αποστέρηση από το Ε.ΚΕ.Α. της αρμοδιότητας κάλυψης των αναγκών του με τη διενέργεια ίδιων διαγωνιστικών διαδικασιών, αντιθέτως δε η διατήρηση τέτοιας αρμοδιότητας μέχρι την ολοκλήρωση της ενιαίας διαδικασίας που επρόκειτο να προκηρυχθεί από την Ε.Π.Υ. συνάγεται όχι μόνο από το περιεχόμενο του Υ4γ/Γ.Π.οικ.20623/22.2.2013 εγγράφου του Υπουργού Υγείας, αλλά και εν τοις πράγμασι από το ότι η ίδια αρμοδιότητα ασκήθηκε ήδη τόσο το έτος 2013, όσο και το έτος 2014, με τη διενέργεια δύο διαδοχικών διαγωνιστικών διαδικασιών με Αναθέτουσα Αρχή το ίδιο το Ε.ΚΕ.Α. Συνεπώς, δεν συνέτρεχε εν προκειμένω καμία από τις νόμιμες προϋποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης και οι εντελλόμενες  δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Όμως περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη το Κλιμάκιο ότι α) κατά το χρόνο που ανέκυψε η ανάγκη για την προμήθεια των επίμαχων πρόσθετων αντιδραστηρίων τα όργανα του Ε.ΚΕ.Α. δεν είχαν τη δυνατότητα να ενεργήσουν διαφορετικά, αφού ανέμεναν την ολοκλήρωση του τακτικού διαγωνισμού, σε κάθε δε περίπτωση δεν είχε ακόμη εκδοθεί η 101/2015 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκαν μη νόμιμες οι προγενέστερες χρονικά (από 30.9.2014) όμοιες απευθείας αναθέσεις προμήθειας αντιδραστηρίων και β) ότι με την Πράξη αυτή αναγνωρίσθηκε τελικώς η συνδρομή συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των οργάνων Ε.ΚΕ.Α., υπό την έννοια ότι αυτά δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, κρίνει ότι συντρέχει και στην υπό κρίση περίπτωση ο ίδιος δικαιολογητικός λόγος θεώρησης των ελεγχόμενων ενταλμάτων και συνεπώς τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δύνανται να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(....)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, παρά τα αντιθέτου προβαλλόμενα με το έγγραφο επανυποβολής περί εργασιών και μικρού έργου που ανατέθηκαν απευθείας με τις ανωτέρω συμβάσεις, το αντικείμενο εκάστης σύμβασης, («Φυτεύσεις χώρων αναψυχής Τ.Κ. ...» και «…. ...»), όπως περιγράφεται παραπάνω, συνιστούν εργασίες πρασίνου και αναβάθμισης των κοινόχρηστων χώρων των συγκεκριμένων τριών δημοτικών εκτάσεων στην Τοπική Κοινότητα ... της Δημοτικής Ενότητας ... του Δήμου .... Περαιτέρω, ως εκ της φύσεως των προαναφερόμενων εργασιών, για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται τεχνικές γνώσεις - μέθοδοι και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, ούτε τα υλικά τους συνδέονται με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μην μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους, ενώ οι σχετικές εργασίες τοποθέτησής τους και διαμόρφωσης εν γένει των χώρων αναψυχής δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις, αλλά αυτές δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως από επαγγελματίες, που διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία και τη σχετική εμπειρία, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το Δήμο είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Εξάλλου, από την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των οικείων εργασιών, στην οποία απέβλεψε ο αναθέτων Δήμος, συνάγεται ότι οι επίμαχες συμβάσεις αφορούν σε εργασίες που είναι ομοειδείς κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και κατατείνουν στην ίδια οικονομοτεχνική λειτουργία (εργασίες εγκατάστασης πρασίνου, δέντρων, θάμνων κλπ, συμπλήρωση κηπευτικού χώματος, κόψιμο δέντρων, υποστυλώσεις, εγκατάσταση συναφούς υπαίθριου εξοπλισμού αναψυχής - 1 ξύλινο παγκάκι και 1 ξύλινος κάδος απορριμμάτων - και υπέργειου αρδευτικού δικτύου στους συγκεκριμένους ανωτέρω αναφερόμενους κοινοχρήστους χώρους αναψυχής του Δήμου). Τούτο άλλωστε επιρρωνύεται και από την ομοιότητα των οικείων τεχνικών εκθέσεων, τη δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου των εργασιών από μία και μόνο ανάδοχο, την ίδια χρονική διάρκεια εκτέλεσής τους (αμφότερες εντός 6 μηνών) αλλά και την ταύτιση του γεωγραφικού πλαισίου εκτέλεσής τους. Τέλος, οι ανατεθείσες εργασίες λαμβάνουν χώρα την ίδια χρονική περίοδο και στους ίδιους ακριβώς χώρους της αυτής Δημοτικής Ενότητας του Δήμου, ενώ, για τη διενέργειά τους, εγκρίνεται η διάθεση των σχετικών πιστώσεων με την ίδια απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, βαρύνουν δε τον ίδιο ΚΑΕ και ανατίθενται εντός του αυτού χρονικού διαστήματος (με διαφορά μόλις τεσσάρων ημερών) στον ίδιο ανάδοχο. Συνεπώς, ενόψει της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης αυτών, ύψους 25.073,18 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (19.512,20 ευρώ + 5.560,98 ευρώ), υπερβαίνουσας το όριο των 20.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μη νομίμως αυτές ανατέθηκαν απευθείας, αφού κατατμήθηκαν δια του χαρακτηρισμού των πρώτων ως εργασιών και του δεύτερου ως έργου, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, με δύο ξεχωριστές συμβάσεις στον ίδιο ανάδοχο, κατά παράκαμψη της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, γεγονός που καθιστά μη νόμιμες τις εντελλόμενες με τους οικείους τίτλους (127 και 128 χρηματικά εντάλματα) δαπάνες. Οίκοθεν νοείται ότι στο πλαίσιο διενεργηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού εκ της συμμετοχής πλειόνων υποψηφίων αναδόχων, θα επιτυγχάνετο χαμηλότερο τίμημα για το Δήμο. Εξάλλου, δοθέντος ότι, ενώ, κατά τα προεκτεθέντα, είχε ήδη επισημανθεί η μη νομιμότητα της επίμαχης κατάτμησης των εργασιών από 2 μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, και η συνεπεία αυτής μη νόμιμη απευθείας ανάθεση, εντούτοις ο Δήμος προχώρησε στην απευθείας ανάθεσή τους στον ίδιο ανάδοχο, δεν καταλείπεται έδαφος για συνδρομή λόγων ή περιστάσεων που θα δημιουργούσαν στα αρμόδια όργανα του Δήμου την πεποίθηση ότι ενήργησαν εν προκειμένω νομίμως.