Εγχειρίδιο Διαδικασιών Διοικητικής Ικανότητας για συγχρηματοδοτούμενα έργα που υλοποιούνται από Περιφέρειες (επικαιροποιημένο) Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 18/1/2017

Τροποποίηση της με αριθμό 6.15107/5.12840 (ΦΕΚ Β 3975/12-12-2016) κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Οικονομικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης «Προώθηση της Απασχόλησης ανέργων μέσω Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα στους Δήμους της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης των συμμετεχόντων, με συγχρηματοδότηση από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020 και χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, στο πλαίσιο του ν. 4152/2013 ως ισχύει».

Απλούστευση και ένταξη διαδικασιών αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Οδικής Κυκλοφορίας και Ασφάλειας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στο Σύστημα των Ενιαίων Κέντρων Εξυπηρέτησης (Ε.Κ.Ε.).

Δ30/Α3/314952/2021 - ΦΕΚ: 5275/Β/12.11.2021  Άρθρο 13 Καταργούμενες Διατάξεις 1. Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας απόφασης, καταργούνται τα αναφερόμενα στην υπό στοιχεία ΔΔΟ/α/89819/1372/Φ.4/2020 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών «Απλούστευση και ένταξη διαδικασιών αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Οδικής Κυκλοφορίας και Ασφάλειας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στο Σύστημα των Ενιαίων Κέντρων Εξυπηρέτησης (Ε.Κ.Ε.)» (Β’ 2075) και τα Παραρτήματα αυτής σε ό,τι αφορά την ίδρυση και λειτουργία σχολών/ κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης για τη χορήγηση Πιστοποιητικού Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) σε οδηγούς οχημάτων μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων.

Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας απόφασης, τα αναφερόμενα στην υπό στοιχεία ΔΔΟ/ α/89819/1372/Φ.4/2020  και στα Παραρτήματα αυτής, σε ό,τι αφορά την ίδρυση και λειτουργία σχολών οδηγών αυτοκινήτων και μοτοσικλετών ή υποκαταστημάτων αυτών και των Κέντρων Θεωρητικής Εκπαίδευσης υποψηφίων οδηγών (ΚΕ.ΘΕ.Υ.Ο.) καταργούνται με την παρ. 3 του άρθρου 12 της Δ30/A3/276110/2021  - ΦΕΚ: 4742/Β/14.10.2021

Προσέγγιση των νομοθεσιών - Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών - Οδηγία 93/36 - Ανάθεση του αντικειμένου της συμβάσεως - Κριτήρια αναθέσεως - Απαίτηση της αναθέτουσας αρχής να έχει τη δυνατότητα να εξετάζει το προϊόν που αποτελεί αντικείμενο της προσφοράς εντός ορισμένης χιλιομετρικής ακτίνας - Δεν επιτρέπεται.Σχετ.ΣτΕ/100/2009Περίληψη 1. Η οδηγία 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών [εκδικάσεως] προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, δεν εμποδίζει όπως - στο πλαίσιο μέσου ένδικης προστασίας που ασκήθηκε από υποβαλόντα προσφορά προκειμένου να διαπιστωθεί, με σκοπό να του καταβληθεί μεταγενέστερα αποζημίωση, η παρανομία της αποφάσεως περί αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως - η αρμόδια αρχή της διαδικασίας προσφυγής εγείρει αυτεπαγγέλτως το παράνομο άλλης αποφάσεως της αναθέτουσας αρχής πλην της προσβαλλόμενης από τον υποβαλόντα προσφορά. Αντιθέτως, η οδηγία αυτή εμποδίζει όπως η εν λόγω αρχή απορρίπτει το αίτημά του με το αιτιολογικό ότι, λόγω της εγερθείσας αυτεπαγγέλτως παρανομίας, η διαδικασία διαγωνισμού ήταν οπωσδήποτε παράτυπη και η ενδεχόμενη ζημία του προσφέροντος θα είχε έτσι προκληθεί ακόμα και χωρίς την παρανομία που αυτός προβάλλει. ( βλ. σκέψη 56, διατακτ. 1 ) 2. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο διαδικασίας αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η αναθέτουσα αρχή λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των συστάσεων σχετικά με τα προϊόντα που οι υποψήφιοι προσφέρουν σε άλλους πελάτες όχι ως κριτήριο εξακριβώσεως της ικανότητας αυτών να εκτελέσουν την εν λόγω σύμβαση, αλλά ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, η υποβολή ενός καταλόγου των κυριοτέρων παραδόσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τα τελευταία τρία έτη, που αναφέρει το ποσό, την ημερομηνία και τον δημόσιο ή ιδιωτικό αποδέκτη, περιλαμβάνεται ρητά μεταξύ των αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων που, βάσει του άρθρου 23, παράγραφος 1, στοιχείο α_, της εν λόγω οδηγίας, μπορούν να απαιτούνται για να δικαιολογήσουν την τεχνική ικανότητα των προμηθευτών. Εξάλλου, ένας απλός κατάλογος αναφορών, ο οποίος περιλαμβάνει αποκλειστικά την ταυτότητα και τον αριθμό των προγενέστερων πελατών των υποψηφίων, δεν περιλαμβάνει όμως άλλες διευκρινίσεις σχετικά με τις πραγματοποιηθείσες στους πελάτες αυτούς παραδόσεις, δεν παρέχει καμιά ένδειξη που να επιτρέπει να εξακριβωθεί η πλέον συμφέρουσα οικονομικώς προσφορά, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της οδηγίας 93/36, και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 65-67, διατακτ. 2 ) 3. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η απαίτηση όπως τα προϊόντα τα οποία αποτελούν αντικείμενο των προσφορών μπορούν να ελεγχθούν από την αναθέτουσα αρχή εντός συγκεκριμένης χιλιομετρικής αποστάσεως από τον τόπο εγκαταστάσεως της τελευταίας χρησιμοποιείται ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, αφενός, από το άρθρο 23, παράγραφος 1, στοιχείο δ_, της οδηγίας 93/36 προκύπτει ότι, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτήσουν την υποβολή δειγμάτων, περιγραφών και/ή φωτογραφιών των προς προμήθεια προϊόντων ως αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων της τεχνικής ικανότητας των προμηθευτών προς εκτέλεση της οικείας συμβάσεως. Αφετέρου, ένα τέτοιο κριτήριο δεν είναι ικανό να επιτρέψει την εξακρίβωση της πλέον συμφέρουσας οικονομικώς προσφοράς, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της εν λόγω οδηγίας και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 71-72, 74, διατακτ. 3 )

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.:ζητείται η ανάκληση της 166/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου..Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 21 της οικείας διακήρυξης ότι «οι κατά τα άνω επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν σχετική με το δημοπρατούμενο αντικείμενο εμπειρία και δη να έχουν εντός της τελευταίας τριετίας πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του διαγωνισμού, εκτελέσει εντός περιόδου οκτώ συνεχόμενων μηνών εργασίες εκσκαφής πυθμένα ποσότητας τουλάχιστον 450.000 κ.μ. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Δ του περιλαμβανομένου στο Παράρτημα Β΄ της 29/ΕΣ/2017 απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. πρότυπου τεύχους διακήρυξης (βλ. ΦΕΚ Β΄ 3074/2017), σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016, ενώ δεν αποτελεί, όπως λανθασμένα υπολαμβάνεται με την προσβαλλόμενη Πράξη, προσθήκη πρόσθετου όρου στη διακήρυξη, πέραν της αντλούμενης από την εγγραφή στο ΜΕΕΠ αντίστοιχης τεχνικής ικανότητας των διαγωνιζόμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, η ως άνω απαίτηση τεχνικής επάρκειας που τίθεται στο άρθρο 21 της συγκεκριμένης διακήρυξης, η οποία ουδόλως αμφισβητήθηκε από τους διαγωνιζομένους, κείται εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής να διαμορφώνει τους όρους της διακήρυξης κατά την κρίση της και να καθορίζει τα κριτήρια καταλληλότητας των οικονομικών φορέων, βάσει των οποίων πιστοποιείται η τεχνική και επαγγελματική ικανότητά τους χωρίς δέσμευση από την εγγραφή και κατάταξή τους στις τάξεις του ΜΕΕΠ, εφόσον όμως σε κάθε περίπτωση, οι συμμετέχοντες οικονομικοί φορείς αποδεικνύουν ότι διαθέτουν την αναγκαία τεχνική και επαγγελματική ικανότητα για την εκτέλεση της σύμβασης, σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας, ανάλογα πάντοτε με το αντικείμενο της υπό κρίση σύμβασης. Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση όρου που αφορά στο ελάχιστο επίπεδο τεχνικής ικανότητας στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη και δεν απαιτείτο προς τούτο απόφαση του ήδη Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η αίτηση ανάκλησης να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 166/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου..

Παροχή υποστηρικτικών ενεργειών για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις      προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα : Το αντικείμενο της υπό έλεγχο ανάθεσης, ήτοι η παροχή υποστηρικτικών ενεργειών για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του Δήμου .....-....., εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Γραφείου Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Γραφείου αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Οργανισμού του, είναι η υποστήριξη των οργάνων διοίκησης και των υπηρεσιών του Δήμου κατά τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της εφαρμογής των εσωτερικών οργανωτικών συστημάτων του Δήμου, δοθέντος ότι συγκεντρώνει στοιχεία και δεδομένα που αναφέρονται στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών και στην επίτευξη των σχετικών περιοδικών τους στόχων, παρακολουθεί την εξέλιξη τους, επεξεργάζεται τα στοιχεία και εκδίδει ενημερωτικές αναφορές (περίπτωση 15), εισηγείται, παρακολουθεί και αξιολογεί μέτρα για τη διαρκή βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών, σχεδιάζει και εισηγείται τον Κανονισμό Μέτρησης και Αξιολόγησης της απόδοσης των δημοτικών υπηρεσιών κατά την ισχύουσα νομοθεσία (περίπτωση 16), και παρακολουθεί την καλή εφαρμογή των εγκεκριμένων από τα αρμόδια όργανα εσωτερικών οργανωτικών συστημάτων, διαδικασιών και κανονισμών (περίπτωση 19). Εξάλλου, για την αξιολόγηση των δομών και των υπηρεσιών τους οι Δήμοι ακολουθούν ως πρότυπο το εγχειρίδιο του Υπουργείου Εσωτερικών «Προδιαγραφές του έργου των ομάδων αξιολόγησης και αναδιοργάνωσης των Δήμων», το οποίο προδιαγράφει το έργο των ομάδων εργασίας και προτείνει να ακολουθούνται οι σχετικές προδιαγραφές, ώστε η αξιολόγηση των δομών και οι προτάσεις αναδιοργάνωσης να καταγράφονται με ομοιόμορφο τρόπο από τις ομάδες όλων των δήμων και να ακολουθείται ενιαία μεθοδολογία. Αποτελείται δε από δύο μέρη, το Μέρος Α «Αξιολόγηση των δομών του Δήμου» και Μέρος Β «Σχέδιο αναδιοργάνωσης και στελέχωσης των δομών του Δήμου». Επομένως, υπάρχει αναλυτικός οδηγός για τη μεθοδολογία σύνταξης της έκθεσης αξιολόγησης, απορριπτομένου ως αβασίμου του προβληθέντος με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος ισχυρισμού του Δήμου ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, σημειωτέον δε ότι η 317/15.11.2013 απόφαση του Δημάρχου .....-....., με την οποία εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών δεν ανέφερε ως λόγο της απευθείας ανάθεσης τον εξειδικευμένο χαρακτήρα αυτών. Σε κάθε περίπτωση, τον ίδιο μήνα που έλαβε χώρα η επίμαχη ανάθεση σε εξωτερικό σύμβουλο, ο Δήμαρχος .....-..... συνέστησε ομάδα εργασίας για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του δήμου, αποτελούμενη από τον ίδιο, δύο Αντιδημάρχους, έξι υπαλλήλους διαφόρων υπηρεσιών του Δήμου και έναν εξωτερικό συνεργάτη, με την ιδιότητα του τεχνικού συμβούλου και συνεπώς, ακόμα και εάν οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούσαν να εκτελεσθούν στο σύνολό τους από την μόνη υπάλληλο που, σύμφωνα με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος, υπηρετεί στο Γραφείο Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου, μπορούσαν σε κάθε περίπτωση να εκτελεσθούν με τη συνδρομή της ως άνω συσταθείσας ομάδας εργασίας. Το έργο, άλλωστε, της τελευταίας, όπως προκύπτει από την σχετική απόφαση συγκρότησής της, το οποίο θα στηριχθεί στις προδιαγραφές που έθεσε το Υπουργείο Εσωτερικών για τις ήδη συσταθείσες από άλλους δήμους ομάδες εργασίας, αφορά στις απαιτούμενες ενέργειες για την προετοιμασία του Δήμου στην επικείμενη αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του και στην υποβολή προτάσεων για την αναδιοργάνωση αυτών. Από τα προεκτεθέντα καθίσταται σαφές ότι και οι δύο εργασίες, τόσο η ανατεθείσα στη φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, όσο και η ανατεθείσα στην ομάδα εργασίας του Δήμου, έχουν κοινή στόχευση, ήτοι την αξιολόγηση και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του δήμου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του μέσω της αναδιάρθρωσης των δομών του και της υλοποίησης συγκεκριμένων μέτρων βελτίωσης, ως εκ τούτου το αντικείμενο αυτών κατ΄ ουσίαν ταυτίζεται. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο Δήμος .....-..... άσκησε μεταγενεστέρως την αρμοδιότητά του για τη συγκρότηση της ομάδας εργασίας, κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 58 του ν. 3852/2010, με αντικείμενο αυτής συναφές προς το ήδη ανατεθέν στον ιδιώτη, η επίμαχη ανάθεση, ανεξαρτήτως του ότι το αντικείμενο αυτής ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Αυτοτελούς Γραφείου Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου, αντιβαίνει και στην αρχή της οικονομικότητας που διέπει τη διαχείριση των οικονομικών του Δήμου (βλ. Πρ. 174/2014 Κλιμ. Προλ. Ελ. στο VII Τμ.). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και ανάπτυξης νέου Οργανισμού Εσωτερικής Λειτουργίας.(..)Με τα ανωτέρω δεδομένα οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος, καθώς το αντικείμενό τους εμπίπτει στις προβλεπόμενες στον Οργανισμό του Δήμου αρμοδιότητες του Γραφείου Ανάπτυξης και Προγραμματισμού. Επίσης, ως εκ της φύσης του αντικειμένου της, η υπηρεσία αυτή (καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και των οργανωτικών αναγκών του Δήμου, ανάπτυξη περιγραμμάτων θέσεων εργασίας και σύνταξη Σχεδίου Απόφασης τροποποίησης Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας, Ανάπτυξη μηχανισμού παρακολούθησης της λειτουργίας του νέου Οργανισμού) δεν αποτελεί εξειδικευμένη εργασία...Περαιτέρω, δύο μέρες πριν λάβει χώρα η επίμαχη ανάθεση, ο Δήμαρχος ... συνέστησε ομάδα εργασίας για την αξιολόγηση των δομών του Δήμου και των νομικών του προσώπων. Επομένως, ακόμα και εάν οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούσαν να εκτελεσθούν στο σύνολό τους από τους υπηρετούντες υπαλλήλους του, μπορούσαν σε κάθε περίπτωση να εκτελεσθούν με τη συνδρομή της εν λόγω ομάδας εργασίας, το έργο της οποίας θα βασιζόταν στο προαναφερόμενο έγγραφο της ΚΕΔΕ, για τις τηρητέες διαδικασίες για την αναθεώρηση του Ο.Ε.Υ. του Δήμου. Συνεπώς, οι δύο εργασίες, δηλαδή τόσο η ανατεθείσα στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος όσο και η ανατεθείσα στην ομάδα εργασίας του Δήμου, έχουν κοινή στόχευση, ήτοι την αξιολόγηση και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του μέσω της αναδιάρθρωσης των δομών του....Περαιτέρω, το άρθρο 35 παρ. 4 του ν. 4024/2011 παρέχει στους δημόσιους φορείς την ευχέρεια να ζητήσουν τη συνδρομή εξωτερικού συνεργάτη για την εφαρμογή και προετοιμασία της διαδικασίας αξιολόγησης, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν διαθέτουν αρμόδια υπηρεσία για την εκτέλεσή της, και ως εκ τούτου, μόνη η επίκληση της ως άνω διάταξης δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την επίμαχη ανάθεση.(..) Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάδειξη αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιρίων...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:Μη νομίμως, ενόψει του ότι με την οικεία διακήρυξη προβλέπεται υποχρεωτική επιτόπια επίσκεψη στο έργο, η προθεσμία υποβολής των προσφορών δεν  καθορίστηκε μεγαλύτερη αυτής των 35 ημερών (που ορίζεται ως ελάχιστη στο άρθρο 27 του  ν. 4412/2016), από την ημερομηνία αποστολής της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα το άρθρο 60 παρ. 2 του ίδιου νόμουΜη νομίμως, ήτοι σε αντίθεση με τις διατάξεις του άρθρου 75 1 γ και 80 παρ. 1 σε συνδυασμό με εκείνες του Παραρτήματος XII – Μέρος ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, προβλέφθηκε στη διακήρυξη ότι προς απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας κατατίθενται 3 συμβάσεις, κατά την τριετία 2016-2018, οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί ή είναι σε εξέλιξη. Τούτο διότι αφενός στο Παράρτημα ΧΙΙ του ν. 4412/2016 προβλέπεται ρητά η προσκόμιση καταλόγου υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν μέσα στην τελευταία τριετία, δηλαδή συμβάσεων που έχουν περατωθεί, αφετέρου η αναφορά των συμβάσεων υπηρεσιών που όχι απλώς συνήφθησαν, αλλά ολοκληρώθηκαν επιτυχώς, είναι ο μόνος τρόπος απόδειξης της τεχνικής ικανότητας των συμμετεχόντων, ο σκοπός δε αυτός δεν εξυπηρετείται με την αναφορά συμβάσεων εισέτι μη ολοκληρωμένων. Σημειώνεται δε ότι στον φάκελο με τα στοιχεία του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν προσκομίζονται τα οικεία δικαιολογητικά κατακύρωσης (πλην της βεβαίωσης πιστοληπτικής ικανότητας, εγγυητικής επιστολής συμμετοχής και ένορκης βεβαίωσης περί μη επιβολής προστίμου από τα όργανα του Σώματος  Επιθεώρησης Εργασίας, περί μη θέσης σε εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση και περί μη θέσης σε προπτωχευτική διαδικασία  εξυγίανσης ), ώστε να διακριβωθεί από το Κλιμάκιο αν ο ανάδοχος υπέβαλε βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης από 3 ήδη εκτελεσμένα έργα ή κατάλογο 3 συμβάσεων σε εξέλιξη.Επιπλέον, ο όρος της διακήρυξης περί κατοχής αδειών κυκλοφορίας των περιπολικών αυτοκινήτων, η οποία να μην έχει εκδοθεί πριν το 2016, περιόρισε υπέρμετρα τον ανταγωνισμό που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στο πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού, όπου σημειωτέον  υποβλήθηκε 1 μόνο προσφορά. Ειδικότερα, ο όρος αυτός καταλληλότητας, ως προς την απαιτούμενη ηλικία των οχημάτων (οχήματα τετραετίας και αποκλεισμός μεγαλύτερης ηλικίας), δεν προκύπτει ότι συνδέεται με τη φύση και το σκοπό της σύμβασης, που περιλαμβάνει περιπολίες σε όλη την έκταση του δήμου, με χαμηλή ταχύτητα, με όχημα τουλάχιστον 1000 cc, ενώ αποκλείει  υποψηφίους που έχουν στη διάθεσή τους νομίμως κυκλοφορούντα οχήματα πενταετίας και παλαιότερα. Σημειώνεται δε ότι ο ως άνω περιοριστικός όρος τίθεται για το σύνολο των περιπολικών που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της σύμβασης (8 περιπολικά και 2 εφεδρικά σύμφωνα με το άρθρο 9 της τεχνικής μελέτης) και όχι για ένα ποσοστό αυτών.Σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 5 της παρούσας, οι όροι α) 2.4.3.2. της διακήρυξης περί επαγγελματικής ικανότητας που αφορά την κατάσταση προσωπικού και β) 2.2.5.α περί χρηματοοικονομικής επάρκειας είναι μη νόμιμοι,  κατά το μέρος που, ειδικώς για τις ενώσεις οικονομικών φορέων, ορίζουν ότι οι απαιτήσεις αυτές πρέπει να πληρούνται από όλα τα μέλη της ένωσηςΤέλος, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω εκτεθέντα, σε συνδυασμό με τις προβλεπόμενες στο άρθρο βλ. άρ. 2.2.5. της Διακήρυξης υψηλές απαιτήσεις κριτηρίων χρηματοοικονομικής επάρκειας (απαίτηση ειδικού κύκλου εργασιών  για τα έτη 2016, 2017, 2018 σε εργασίες φύλαξης, ο οποίος θα είναι ίσος ή μεγαλύτερος με το διπλάσιο της ετήσιας προϋπολογιζόμενης από τη διακήρυξη δαπάνης, απαίτηση μη ύπαρξης αρνητικού οικονομικού αποτελέσματος των ισολογισμών των ετών 2016, 2017, 2018 με ελάχιστο ποσοστό κερδοφορίας το 10% του ετήσιου προϋπολογισμού του έργου, πιστοληπτική ικανότητα 1.000.000 ευρώ, ενώ η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του διαγωνισμού είναι 947.573,78 ευρώ) κρίνει ότι η συνολική κατάστρωση των όρων της διακήρυξης περιορίζει υπέρμετρα τον ανταγωνισμό.Κατ’ ακολουθία, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/158/2021

Ανάθεση υπηρεσιών για τη διεξαγωγή ελέγχου ασφαλείας αποσκευών επιβατών:..ζητείται να ανακληθεί η 246/2007 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. Με βάση τα ανωτέρω εκτιθέμενα πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα επισημάνθηκαν υπό τη σκέψη ΙΙ, οι έκτακτες περιστάσεις, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, που οδήγησαν στην επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας της σύναψης των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης δεν είναι δυνατόν να στοιχειοθετήσουν την έννοια της έκτακτης και φανερά κατεπείγουσας ανάγκης και των αυταπόδεικτα απρόβλεπτων καταστάσεων των κατά την αιτούσα εφαρμοστέων διατάξεων της περ. δ της παρ. 3 του άρθρου 83 Ν. 2362/1995, και της περ. V του άρθρου 2 παρ. 13 του Ν. 2286/1995. Διότι ναι μεν οι προαναφερόμενοι αερολιμένες δεν ήταν δυνατόν, μετά και από την ματαίωση στις 12.6.2007 του προκηρυχθέντος στις 8.5.2007 διαγωνισμού, να παραμείνουν χωρίς υπηρεσίες ασφαλείας την επομένη της λήξης των αρχικών συμβάσεων (ήτοι στις 31.7.2007 μετά από την εξάμηνη παράταση των τελευταίων), εντούτοις όμως, όπως ορθά έκρινε και το Κλιμάκιο, έστω και υπό διαφορετικό νομικό πλαίσιο, η αναθέτουσα αρχή γνώριζε την ημερομηνία λήξεως των συμβάσεων, τις οποίες η ίδια είχε υπογράψει και όφειλε και μπορούσε να έχει κινήσει εγκαίρως τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου και να τις είχε ήδη αναθέσει. Απορριπτέος κρίνεται και ο τρίτος προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης, καθώς ορθώς το Κλιμάκιο εφήρμοσε την γενική διάταξη του άρθρου 13 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν. 2690/1990) περί συγκροτήσεως των συλλογικών οργάνων και όχι του άρθρου 159 του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν. 3528/2007) που αφορά αποκλειστικά την ειδική περίπτωση της συγκρότησης των Ειδικών Υπηρεσιακών Συμβουλίων. Τέλος, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο τέταρτος λόγος, καθώς τυχόν πλημμέλειες στον τρόπο επιλογής των εξαιρετικών διαδικασιών σύναψης συμβάσεων που οδηγούν σε στρέβλωση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού αποτελούν ουσιώδεις πλημμέλειες της ελεγχόμενης διαδικασία ικανές να κωλύουν την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων.Κατόπιν των ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Τμήματος Προμηθειών της Δ/νσης Οικονομικού και Εφοδιασμού της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης της Υπηρεσίας .., ως και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις των εταιρειών «......» και «......» πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 246/2007 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Επίλυση ζητημάτων σχετικά με α) τη συμπλήρωση ελλείψεων των δικαιολογητικών κατακύρωσης κατά τη διαγωνιστική διαδικασία και β) την εφαρμογή του άρθρου 43 του ν. 4782/2021 και στις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες: (...) Η διάταξη του άρθρου 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 43 του ν. 4782/2021, ερμηνευόμενη ως θέτουσα μεν, κατ’ αρχήν, ως διαδικαστική προϋπόθεση για τον αποκλεισμό προσωρινού αναδόχου, την προηγούμενη υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής (ή του αναθέτοντος φορέα) να τον καλέσει να προσκομίσει εντός τασσόμενης προθεσμίας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά κατακύρωσης που παρέλειψε να προσκομίσει εντός της αρχικώς ταχθείσας προθεσμίας ή να συμπληρώσει ελλείψεις των υποβληθέντων δικαιολογητικών, χωρίς όμως να στερεί από την αναθέτουσα αρχή την αρμοδιότητα να εκτιμήσει, κατά περίπτωση, αν, υπό το πρίσμα των ειδικών όρων που περιέχει η διακήρυξη, με την υποβολή των ελλιπών ή ελλειπόντων δικαιολογητικών τροποποιείται ανεπιτρέπτως το περιεχόμενο της προσφοράς, δεν παραβιάζει τις αρχές που εφαρμόζονται στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, οι οποίες διατυπώνονται στο άρθρο 18 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, και στις οποίες συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας και της αναλογικότητας και, επομένως, δεν αντίκειται στην Οδηγία αυτή ούτε στο Σύνταγμα ή σε άλλες διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος. Η νεότερη αυτή διάταξη ισχύει μεν από 1ης.6.2021, ερμηνευόμενη, όμως, ενόψει του σκοπού της, ήτοι της αποφυγής αδικαιολόγητων αποκλεισμών των οικονομικών φορέων από τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και του διαδικαστικού της χαρακτήρα, καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες που προκηρύχθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή (1.6.2021), αν και ο ν. 4782/2021 δεν περιλαμβάνει ρητή νομοθετική διάταξη για το ζήτημα αυτό. Περαιτέρω, ενόψει της ανωτέρω ερμηνείας της διάταξης του άρθρου 43 του ν. 4782/2021, ως εφαρμοζόμενης και επί εκκρεμών διαγωνιστικών διαδικασιών, δεν τίθεται ζήτημα αναδρομικής εφαρμογής του άρθρου 22 του ν. 4903/2022, η δε εξέταση της συμβατότητας της αναδρομικότητας της τελευταίας αυτής διάταξης προς το ενωσιακό δίκαιο και της συμφωνίας αυτής προς το Σύνταγμα αποβαίνει, εν προκειμένω, αλυσιτελής.