1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ

Περί διατάξεων τινων αφορωσών εις την προστασίαν και αποκατάστασιν αναπήρων πολέμου οπλιτών και θυμάτων πολέμου (Καταργήθηκε από την παρ. 2 άρθ. 39 Ν.Δ. 1044/1971)

Εποπτική Αρχή των Σωματείων και Ενώσεων Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, κατά την έννοια και με τις αρμοδιότητες που καθορίζονται στις διατάξεις του ν. 281/1914 «Περί Σωματείων» (Α΄ 171). Αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να διενεργεί στα εν λόγω Σωματεία και Ενώσεις διοικητικούς και οικονομικούς ελέγχους βάσει του άρθρου 31 του ν.δ. 1044/1971. Αρμοδιότητα λήψης των απαιτούμενων μέτρων αποκατάστασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν. 281/1914. Δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 31 παρ. 2 του ν.δ. 1044/1971 στα Σωματεία και Ενώσεις Αναπήρων και Θυμάτων Εθνικής Αντίστασης, στα Σωματεία και Ενώσεις Αναπήρων και Θυμάτων Αντιδικτατορικού Αγώνα και στα Σωματεία και Ενώσεις, των οποίων τα μέλη είναι μεικτά, δηλαδή αποτελούνται από Αναπήρους και Θύματα Πολέμου και Εθνικής Αντίστασης.(....)α) Ως Εποπτική Αρχή των Σωματείων και Ενώσεων Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, κατά την έννοια και με τις αρμοδιότητες που καθορίζονται στις διατάξεις του ν. 281/1914 «Περί Σωματείων» (Α΄ 171), λαμβανομένων υπόψη και των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ν.δ. 1044/1971 (Α΄ 245), νοείται ο Περιφερειάρχης (κατά πλειοψηφία). β) Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δύναται να διενεργεί στα εν λόγω Σωματεία και Ενώσεις διοικητικούς και οικονομικούς ελέγχους, βάσει του άρθρου 31 παρ. 2 του ν.δ. 1044/1971 (ομόφωνα). γ) Αρμόδιος να διατάξει τα απαιτούμενα μέτρα αποκατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ν. 281/1914, είναι η Εποπτική Αρχή (Περιφερειάρχης) (κατά πλειοψηφία). δ) Το άρθρο 31 παρ. 2 του ν.δ. 1044/1971 τυγχάνει εφαρμογής στα Σωματεία και Ενώσεις Αναπήρων και Θυμάτων Εθνικής Αντίστασης, περαιτέρω δε η παραπάνω διάταξη εφαρμόζεται μόνο στα Σωματεία και Ενώσεις, των οποίων τα μέλη είναι μεικτά, αποτελούμενα από Αναπήρους και Θύματα Πολέμου και Αναπήρους και Θύματα Εθνικής Αντίστασης (κατά πλειοψηφία).

Περί καθορισμού όρων, προϋποθέσεων και διαδικασίας αναθέσεως της εκμεταλλεύσεως εις το οικείον ΚΤΕΛ αγόνων γραμμών, εντάξεως εις τα ΚΤΕΛ αυτοκινήτων οχημάτων ως και περί υπεραστικών λεωφορειακών γραμμών κλειστών γεωγραφικών περιοχών (νήσων)

Ν.4974/2022- ΦΕΚ: 185/Α/29.9.2022  άρθρο 32 παρ.2:2. Από την έναρξη εκτέλεσης στην επικράτεια του μεταφορικού έργου που παραχωρείται σύμφωνα με τον παρόντα, καταργούνται: α) τα άρθρα 1 έως 32 του ν. 2963/2001 (Α’ 268), περί οργάνωσης και λειτουργίας των δημόσιων επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία, β) το άρθρο 54Α του ν. 4199/2013, περί παροχής συγκοινωνιακού έργου εντός κλειστών γεωγραφικών περιοχών (νήσων) που δεν αποτελούν ίδιο νομό, γ) το π.δ. 967/1979 (Α’ 272), περί καθορισμού όρων, προϋποθέσεων και διαδικασίας αναθέσεως της εκμεταλλεύσεως εις το οικείον Κ.Τ.Ε.Λ. αγόνων γραμμών, εντάξεως εις τα Κ.Τ.Ε.Λ. αυτοκινήτων οχημάτων ως και περί υπεραστικών λεωφορειακών γραμμών κλειστών γεωγραφικών περιοχών (νήσων), και δ) το άρθρο 67 του ν. 4850/2021 (Α’ 208), περί παραχώρησης μικροσυγκοινωνίας άγονης γραμμής σε νήσους με πληθυσμό κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ: Aνάκληση της 252/2016 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου στο VII Τμήμα, με την οποία κρίθηκε, ύστερα από διαφωνία του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο …, ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 113, οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … ποσού 8.501,76 ευρώ, με το οποίο εντέλλεται η καταβολή στο φερόμενο ως δικαιούχο αυτού …, η καταβολή του ως άνω ποσού, ως τίμημα για την προμήθεια ελαστικών με απ’ ευθείας ανάθεση για τις ανάγκες αυτοκινήτων του Δήμου.(..)Κατ’ ακολουθίαν, κατά παραδοχή των προβαλλομένων λόγων ανάκλησης,  η 252/2016 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα είναι ανακλητέα λόγω πλάνης περί τα πράγματα του κρίνοντος Κλιμακίου, και το 113 οικον. έτους 2016 χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου .... πρέπει να θεωρηθεί.                  

Ανάδειξη αναδόχου εκτελέσεως έργου:..Επειδή εν όψει των ανωτέρω εκτεθέντων διά την συμμετοχήν της εις τον επίδικον διαγωνισμόν η παρεμβαίνουσα ιταλική εταιρεία ... ώφειλε, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 24 παρ. 1 περ. γ, 2 περ. α, 3 π.δ. 23/93 και των διατάξεων της διακηρύξεως του επιδίκου διαγωνισμού, τελουσών εν αρμονία προς τας διατάξεις του άρθρου 24 της Οδηγίας 93/37/ΕΟΚ, να προσκομίση πιστοποιητικά ποινικού μητρώου των διοικούντων ταύτην, προερχόμενα από το κατά τόπον αρμόδιον διΆαυτούς ποινικόν δικαστήριον. Το πιστοποιητικόν τούτο δεν ηδύνατο να αναπληρωθή από υπεύθυνον δήλωσιν, διότι, όπως προκύπτει από το XV/D/002030/17.3.1997 έγγραφον της Γενικής Διευθύνσεως XV της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αι ιταλικαί αρχαί έχουν ανακοινώσει εις την Επιτροπήν ότι αρμοδία αρχή δια την έκδοσιν ποινικού μητρώου είναι το κατά τόπον αρμόδιον ποινικόν δικαστήριον. Συναφώς, ως προς το τελευταίο ζήτημα, η παρεμβαίνουσα αλλοδαπή εταιρεία ισχυρίζεται ότι η ιταλική νομοθεσία αρκείται εις την υποβολήν εκ μέρους του ενδιαφερομένου προσωρινής δηλώσεως, η οποία αντικαθιστά το πιστοποιητικόν ποινικού μητρώου που διαβιβάζεται μεταγενεστέρως απ’ ευθείας εις την αναθέτουσαν αρχήν. Οι ισχυρισμοί όμως αυτοί είναι αβάσιμοι, διότι η εσωτερική νομοθεσία της έδρας της εταιρείας δεν δύναται να κατασχύση των ειδικών διατάξεων της κοινοτικής οδηγίας και της ελληνικής νομοθεσίας, κατ’ εφαρμογήν των οποίων διεξήχθη ο επίδικος διαγωνισμός. Εξ άλλου, η υποβολή πιστοποιητικού ποινικού μητρώου δεν ηδύνατο να γίνη μεταγενεστέρως κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 28 του π.δ/τος 23/1993 και του αντίστοιχου άρθρου της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ, το οποίον, όπως ελέχθη, δεν καλύπτει την περίπτωσιν της παντελούς ελλείψεως νομίμου δικαιολογητικού. Υπό τα δεδομένα αυτά μη νομίμως και δη κατά παράβασιν των ανωτέρω διατάξεων των άρθρων 24 και 28 του π.δ/τος 23/1993, έγινε δεκτή εις τον επίδικον διαγωνισμόν η παρεμβαίνουσα εταιρεία ... Διά τον λόγον δε αυτόν, βασίμως προβαλλόμενον διά της υπό κρίσιν αιτήσεως, η αίτησις αυτή πρέπει να γίνη δεκτή και να ακυρωθή η απόφασις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ:.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο Δήμος … νομίμως κατ’ αρχήν προσέφυγε για την ανάθεση καυσίμων και λιπαντικών στη διαδικασία χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι τιθέμενες από τις διατάξεις αυτές προϋποθέσεις. Τούτο δε ειδικότερα αφενός μεν διότι παρόλο που ο Δήμος εξήντλησε τις νόμιμες δυνατότητες που διέθετε, επιχειρώντας να αναθέσει τα ως άνω είδη με τη νόμιμη τήρηση δύο διαδικασιών, ήτοι τόσο της αρχικής ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης όσο και της επακολουθήσασας διαδικασίας διαπραγμάτευσης κατ’ άρθρο 32 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4412/2016, οι οποίες όμως απέβησαν άγονες, χωρίς να μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη αυτή και χωρίς να έχει ως προς τούτο ευθύνη, αφετέρου δε εξαιτίας του εν τω μεταξύ διαδραμόντος χρόνου από την προκήρυξη της ανοικτής διαδικασίας μέχρι την κήρυξη ως άγονης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, δεν μπόρεσε να προμηθευτεί τα ως άνω είδη για τα έτη 2018 – 2019, με αποτέλεσμα να συντρέξει κατεπείγουσα ανάγκη αυτού για την προμήθεια των ως άνω ειδών για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του και να μην είναι δυνατή πλέον η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές διαδικασίες. Πλην όμως, περαιτέρω, η ….2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .., με την οποία εγκρίθηκε η απ’ ευθείας ανάθεση «καυσίμων και λιπαντικών για την κίνηση των αυτοκινήτων του Δήμου», συνολικού ποσού όσο ήταν ο προϋπολογισμός της αρχικής διακήρυξης για την εν λόγω ομάδα, ήτοι ποσού 642.921,75 ευρώ και η οποία δεν παραπέμπει περαιτέρω ως προς τους λοιπούς όρους ανάθεσης ούτε στην εν λόγω διακήρυξη, ούτε εξάλλου σε άλλο έγγραφο σύμβασης, πάσχει αοριστίας και είναι ως εκ τούτου μη νόμιμη. Τούτο δε ειδικότερα διότι α) δεν περιλαμβάνει περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, ήτοι δεν καθορίζει ποιά είναι τα συγκεκριμένα καύσιμα και τα λιπαντικά (το είδος αυτών), τα οποία θα προμηθεύσει κάθε οριζόμενος προμηθευτής στον Δήμο, τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές του κάθε είδους, την μονάδα μέτρησης και την ενδεικτική τιμή μονάδας, την προς προμήθεια ποσότητα ανά είδος και την επί μέρους προϋπολογιζόμενη δαπάνη του είδους αυτού, καθώς και τα ποσά μέχρι τα οποία μπορεί να ανέλθει το συμβατικό αντάλλαγμα ανά ανατιθέμενο είδος και προμηθευτή μέχρι τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης, β) δεν καθορίζει τα δικαιολογητικά που έπρεπε να καταθέσουν οι επιλεγέντες προμηθευτές, προκειμένου να αποδείξουν ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι υποχρεωτικοί λόγοι αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και γ) δεν καθορίζει τον τρόπο, τόπο, χρόνο εκτέλεσης των συμβάσεων που θα υπογραφούν με τους προμηθευτές, καθώς και τον χρόνο ισχύος – διάρκεια αυτών. Εξάλλου, η διαδικασία που ακολουθήθηκε είναι μη νόμιμη διότι πριν τη λήψη της ως άνω απόφασης περί απ’ ευθείας ανάθεσης των καυσίμων και λιπαντικών, δεν προηγήθηκε κατάθεση προσφορών από τους οικονομικούς φορείς στους οποίους πρόκειται να ανατεθεί η προμήθεια και ακολούθως στάδιο ελέγχου περί του αν συντρέχουν στο πρόσωπο τους οι υποχρεωτικοί λόγοι αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016, με βάση τα προσκομισθέντα από αυτούς σχετικά δικαιολογητικά έγγραφα, καθώς και περί του εάν τα προϊόντα που θα προμηθεύσουν πληρούν τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές. Συνακόλουθα, παρίσταται μη νόμιμη και η …..2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … και για το λόγο ότι με αυτή η ως άνω Επιτροπή αναθέτει την προμήθεια σε οικονομικούς φορείς, χωρίς να διαπιστώνει ότι στο πρόσωπό τους δεν συντρέχουν οι ως άνω λόγοι αποκλεισμού και ότι τα προς προμήθεια από αυτούς προϊόντα πληρούν τις τιθέμενες τεχνικές προδιαγραφές.

Δημόσια έργα:..Η κρίση της προσβαλλομένης αποφάσεως, ότι για την καταβολή αποζημιώσεως στον ανάδοχο λόγω διαλύσεως της εργολαβίας χωρίς δική του υπαιτιότητα πρέπει προηγουμένως να έχει χωρήσει η τήρηση της διαδικασίας παραλαβής του έργου και ο καθορισμός της αποζημιώσεως με απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής, είναι ορθή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, ανεξαρτήτως αν στην προκειμένη περίπτωση, λόγω μη εκτελέσεως εργασιών και λόγω ελλείψεως υλικών και εγκαταστάσεων του αναδόχου, ήταν αναγκαία ή όχι η σύνταξη τελικής επιμετρήσεως. Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Ειδικότερα, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι στην περίπτωση που η σύμβαση διαλύεται πριν αρχίσει η εκτέλεση των εργασιών κατασκευής του έργου, η διαδικασία παραλαβής παραλείπεται ως άνευ αντικειμένου και ο καθορισμός της αποζημιώσεως του αναδόχου διενεργείται απ’ ευθείας από την προϊσταμένη αρχή, η οποία είναι η μόνη που διαθέτει την αποφασιστική αρμοδιότητα επί του ζητήματος αυτού. Περαιτέρω, ο λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι το άρθρο 50 του π.δ/τος 609/1985 είναι εφαρμοστέο μόνον στην περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως οφείλεται σε υπαιτιότητα του κυρίου του έργου ή του φορέα κατασκευής του και όχι στην περίπτωση που η σύμβαση διαλύεται με πρωτοβουλία απλώς του φορέα κατασκευής του έργου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η ανωτέρω διάταξη είναι εφαρμοστέα σε κάθε περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του αναδόχου. Τέλος, προβάλλεται ότι η διάταξη του ανωτέρω άρθρου 50 του π.δ/τος 609/1985, ερμηνευόμενη ως έχουσα την έννοια ότι προς καθορισμό της καταβλητέας στον ανάδοχο αποζημιώσεως απαιτείται η προηγούμενη τήρηση της διαδικασίας παραλαβής και στην περίπτωση που η διάλυση συντελέσθηκε πριν καν ξεκινήσουν οι εργασίες εκτελέσεως του έργου, είναι ανίσχυρη ως εκδοθείσα καθ’ υπέρβαση της παρασχεθείσης με τον ν. 1418/1984 σχετικής εξουσιοδοτήσεως, δοθέντος ότι η παρ. 3 του άρθρου 9 του εν λόγω νόμου προσδιορίζει αναλυτικώς το περιεχόμενο και τον τρόπο υπολογισμού της ως άνω αποζημιώσεως, ώστε δεν υπήρχε ανάγκη περαιτέρω εξειδικεύσεως της θεσπιζομένης με την λόγω διάταξη ρυθμίσεως με κανονιστική πράξη. Ο λόγος αυτός αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η ανωτέρω διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 1418/1984 θεσπίζει τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για τον καθορισμό της αποζημιώσεως του αναδόχου σε περίπτωση διαλύσεως της συμβάσεως χωρίς δική του υπαιτιότητα και δεν αποκλείει την θέσπιση της διαδικασίας για τον καθορισμό αυτής με προεδρικό διάταγμα κατ’ εξουσιοδότηση της διατάξεως του άρθρου 18 παρ. 2 του ίδιου νόμου.

Προμήθεια διαφόρων οχημάτων, μηχανημάτων έργων και μηχανημάτων καθαριότητας(...)	Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα εξής: α) Η προμήθεια κρατικών επιβατικών αυτοκινήτων, που μπορεί να πραγματοποιηθεί νομίμως και από το ελεύθερο εμπόριο, πρέπει να αφορά σε αυτοκίνητα που πληρούν, ανάλογα με την υπηρεσία για την οποία προορίζονται, τις προδιαγραφές του άρθρου 5 της Κ.Υ.Α. 129/2534/20.1.2010 (κυβισμός, όριο εκπομπής CO2, κατανάλωση βενζίνης, τιμή). Ειδικότερα, τα επιβατικά αυτοκίνητα που εξυπηρετούν τις ανάγκες των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι Δήμοι (άρθρο 51 παρ. 1 του      ν. 1892/1990, όπως το εδάφιο β` αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 παρ.6 του ν. 3229/2004 σε συνδυασμό με το άρθρο 19 παρ. 5 του ν. 1586/1986, με το οποίο ορίστηκε ότι η αληθινή έννοια της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 είναι ότι σ` αυτή περιλαμβάνονται και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, ΑΠ 34/2024, 1196/2022) έχουν ως επιτρεπόμενο όριο κυβισμού τα 1400cc και ανώτατη τιμή κόστους έως 18.000 ευρώ. β) Η προβλεπόμενη από το άρθρο μόνο του π.δ/τος 330/1983 αρμοδιότητα του Νομάρχη για την έγκριση προμήθειας από τους Δήμους αυτοκινήτων από το ελεύθερο εμπόριο περιήλθε, διαδοχικά, στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας (άρθρο 10 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 2880/2001) και στη συνέχεια, στον αρμόδιο Γραμματέα, όργανο των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων (άρθρο 64 παρ. 1 και 4 του ν. 4954/2022, Α΄136), οι οποίες ασκούν πλέον (από 1.1.2011) τις αρμοδιότητες των συσταθεισών με το ν. 2503/1997 κρατικών Περιφερειών (άρθρο 280 παρ. 1 ν. 3852/2010). Τέλος, λόγω της φύσης της προμήθειας, το γεγονός ότι τα υπό προμήθεια οχήματα και μηχανήματα έργου θα εξυπηρετήσουν και μακροπρόθεσμες ανάγκες του Δήμου μετά την ολοκλήρωση της διαχείρισης των καταστροφών, δεν αποτελεί από μόνο του ένδειξη ότι η προμήθεια αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη πάγιων αναγκών του Δήμου και ότι δεν είναι απόλυτα αναγκαία για την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της θεομηνίας. Κατόπιν όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχουν πράγματι οι αμφισβητούμενες με την προσβαλλόμενη Πράξη προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός λόγος της προσφυγής.(...)	Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης για τα υπό προμήθεια οχήματα και μηχανήματα έργου με α/α (κατά την μελέτη 83/2023 του Δήμου Παλαμά) 5 και 8 (τμήμα 4 της 6834/2024 πρόσκλησης), 6 (τμήμα 5 της πρόσκλησης), 9 (τμήμα 6 της πρόσκλησης), 11, 12, 13, 15, 17, 18 (τμήμα 7 της πρόσκλησης). Απορρίπτει την προσφυγή ως προς τα οχήματα και μηχανήματα έργου με α/α της άνω μελέτης: 1 (τμήμα 1 της ανωτέρω πρόσκλησης), 2 (τμήμα 2 της πρόσκλησης), 3 (τμήμα 3 της πρόσκλησης), 4 (τμήμα 2 της πρόσκλησης), 7 (τμήμα 4 της πρόσκλησης), 10, 14 και 16 (τμήμα 7 της πρόσκλησης),