Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης, για την ανάθεση από τον «….»  της φύλαξης τριάντα τεσσάρων (34) ισόπεδων διαβάσεων..(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο αναθέτων φορέας, με την 5627/21.9.2017 απόφασή του, μολονότι αξιολόγησε ως ασυνήθιστα χαμηλή την οικονομική προσφορά της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας «….Ε.Π.Ε.», κρίνοντας ότι δεν περιλαμβάνει εύλογα ποσά διοικητικού κόστους, κόστους αναλωσίμων, εργολαβικού κέρδους και νομίμων υπέρ τρίτων κρατήσεων, δεν κάλεσε, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 88 του ν.4412/2016, την ως άνω εταιρεία για την παροχή εξηγήσεων, ώστε να δοθεί στην τελευταία η δυνατότητα να αιτιολογήσει τη σύνθεση της προσφοράς της, και ακολούθως να εκτιμηθεί η λυσιτέλεια των εξηγήσεων που θα παρείχε αυτή και να αποφασισθεί αιτιολογημένα η αποδοχή ή η απόρριψη της προσφοράς της, με αποτέλεσμα να ελέγχεται για υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής του ευχέρειας. Εξάλλου, προς επίρρωση των ανωτέρω, ο αναθέτων φορέας απέρριψε άνευ ετέρου την οικονομική προσφορά της ως άνω εταιρείας, υπολαμβάνοντας εσφαλμένως ότι απέρρεε τέτοια υποχρέωση από την 220/2017 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την αιτιολογία ότι η διαφορά μεταξύ του ελαχίστου εργατικού κόστους που αναφέρεται στη διακήρυξη (3.735.115,68€) και της οικονομικής προσφοράς της εταιρείας «…..Ε.Π.Ε.» (3.738.990,48 ευρώ) ανερχόμενη στο ποσό των 3.874,80€ (0,48€ διοικητικό κόστος + 0,48€ κόστος για αναλώσιμα + 0,48€ εργολαβικό κέρδος + 3.873,36€ κόστος για τις νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις) είναι εξαιρετικά μικρή και δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της εν λόγω διακήρυξης ως προς το εύλογο διοικητικό κόστος παροχής υπηρεσιών, τα αναλώσιμα, το εργολαβικό κέρδος και τις νόμιμες υπέρ τρίτων κρατήσεις, για τη συνολική διάρκεια του έργου που ανέρχεται σε 24 μήνες, αιτιολογία η οποία, ανεξαρτήτως εάν συνιστά ανεπίτρεπτη αλλοίωση της οικονομικής προσφοράς της ως άνω εταιρείας, πάντως είχε χρησιμοποιηθεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ως επιχείρημα υπέρ του ευλόγου της οικονομικής της προσφοράς (βλ. ανωτέρω σκέψη IV περ. vii). VI. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία εμφιλοχώρησε η διαπιστωθείσα κατά τα ανωτέρω ουσιώδης πλημμέλεια, καθίσταται μη νόμιμη η ανάθεση της παροχής υπηρεσιών στη δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρεία «…..Α.Ε.» και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το ...έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προμηθειών και Εφοδιασμού του ...., σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ...και της ως άνω εταιρείας.( Δεν ανακλήθηκε με την 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία κρίθηκε μη αναθεωρητέα με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018)

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ:Η απόφαση της Α.Ε.Π.Π. είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, διότι, από τον τιθέμενο από τη διακήρυξη όρο του διαγωνισμού –συναφώς προς το περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 95 παρ. 5 του ν. 4412/2016– συνάγεται σαφώς η υποχρέωση των διαγωνιζομένων να συμπεριλάβουν στην προσφερόμενη τιμή, εκτός από τις υπέρ του Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις, και κάθε άλλη, κατά την κείμενη νομοθεσία, επιβάρυνση (πλην ΦΠΑ), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η παρακράτηση φόρου εισοδήματος σε ποσοστό 8% του άρθρου 64 του ν. 4172/2013. Η μη τήρηση της υποχρέωσης αυτής εμπίπτει στους προβλεπόμενους από τη διακήρυξη λόγους απόρριψης. Η αιτούσα δεν έχει συνυπολογίσει το εν λόγω ποσοστό στην προσφερόμενη τιμή και συνεπώς, η οικονομική προσφορά της είναι απορριπτέα. Ο επιχειρούμενος από την αιτούσα εννοιολογικός προσδιορισμός της επίδικης παρακράτησης ως αποκλειστικά φορολογικής επιβάρυνσης του υποψηφίου αναδόχου, μη υπολογιζόμενης επί του αντικειμένου της σύμβασης, αλλά επί του κέρδους του υποψηφίου αναδόχου, όχι μόνο δεν βρίσκει έρεισμα στις διατάξεις του παρόντος διαγωνισμού αλλά έρχεται και σε αντίθεση με αυτές που ορίζουν ρητά τον υπολογισμό της επί της καθαρής αξίας των προσφερόμενων υπηρεσιών. Απορρίπτει την αίτηση.

Υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες συντηρήσεις στο επαρχιακό οδικό δίκτυο του Δήμου ...ζητείται η ανάκληση της 387/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και συνεκτιμώντας ότι: 1) το αντικείμενο της κρινόμενης σύμβασης συνίσταται σε συντηρήσεις οδών, όπου, όπως είναι γνωστό τόσο στην αναθέτουσα αρχή από παρόμοιες συμβάσεις που έχει ήδη συνάψει, όσο και στο Δικαστήριο από προηγούμενες ενέργειες των ελεγκτικών σχηματισμών του, είναι συνήθης η υποβολή προσφορών με υψηλές εκπτώσεις .., 2) κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό δέκα τεσσάρων (14) εργοληπτικών επιχειρήσεων, εκ των οποίων, πέραν της εταιρείας «..», που προσέφερε το υψηλότερο ποσοστό έκπτωσης (77,14%), οι επόμενες τρεις στη σειρά μειοδοσίας υπέβαλλαν επίσης προσφορές με υψηλά ποσοστά έκπτωσης άνω του 70% (76,50%, 75,81% και 75,07%), ενώ ο μέσος όρος των προσφορών όλων των συμμετεχουσών εταιρειών στο διαγωνισμό ήταν ομοίως υψηλός (63,95%), 3) η Οικονομική Επιτροπή, κατά την συνεδρίαση της 30ης.1.2018, αφού έλαβε υπόψιν την εισήγηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. … , προέβη στην έγκριση του Πρακτικού της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών ως ασυνήθιστα χαμηλών, ενόψει και της συχνής επανάληψης του φαινομένου να υποβάλλονται υψηλά ποσοστά έκπτωσης σε διαγωνισμούς με το αντικείμενο αυτό, 4) με το οικ.21079/329/19.1.2018 έγγραφο του φορέα εκτέλεσης του έργου .. δεν διατυπώθηκαν ειδικές και συγκεκριμένες αιτιάσεις σχετικά με τη φερεγγυότητα των προσφορών των διαγωνιζομένων, στις οποίες η Οικονομική Επιτροπή θα υποχρεούταν να απαντήσει, είτε καλώντας τους προσφέροντες να δικαιολογήσουν την ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά τους και αξιολογώντας κατόπιν τις εξηγήσεις τους, είτε παραθέτοντας ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους εξαιτίας των οποίων επέλεξε να μην εκτιμήσει τις υποβληθείσες προσφορές στο συγκεκριμένο διαγωνισμό ως ασυνήθιστα χαμηλές και συνακόλουθα, να μην ζητήσει στοιχεία αιτιολόγησης των προσφορών αυτών και 5) σε κανένα στάδιο του διαγωνισμού δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, ώστε να δημιουργήσουν στην αναθέτουσα αρχή αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητα των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών .., το Τμήμα κρίνει ότι,  η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας .., αφενός κρίνοντας σιωπηρώς ότι στην προκειμένη περίπτωση οι προσφορές αυτές δεν παρίσταντο ασυνήθιστα χαμηλές λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου έργου και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης των συμμετεχόντων προς αιτιολόγησή τους, αφετέρου εγκρίνοντας το Πρακτικό της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς να παραθέσει ειδική αιτιολογία σχετικά με την ως άνω κρίση της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 387/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ....ζητείται η αναθεώρηση της 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας για ανάκληση της 316/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των αιτουσών εταιρειών, με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων ισόπεδων διαβάσεων του .... με ανθρώπινο δυναμικό για χρονικό διάστημα είκοσι τεσσάρων μηνών, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.847.169,15 ευρώ (χωρίς  Φ.Π.Α.), με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 η πρώτη αιτούσα, δια των αρμοδίων οργάνων της, προέβη στην απόρριψη ως ασυνήθιστα χαμηλής της οικονομικής προσφοράς της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας με την επωνυμία «...» και το διακριτικό τίτλο «....», χωρίς προηγουμένως να την καλέσει για την παροχή εξηγήσεων..(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ. Β της παρούσας, ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, εφόσον η προσφορά της εταιρείας «....» φαίνεται prima facie ασυνήθιστα χαμηλή, ο αναθέτων φορέας όφειλε να καλέσει την ως άνω εταιρεία να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της και να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία, ως εκ τούτου δε, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 313 του ν. 4412/2016, προέβη στον αποκλεισμό της εταιρείας αυτής, χωρίς προηγουμένως να της δοθεί η δυνατότητα να παράσχει τις ως άνω διευκρινίσεις.​(...)Εξάλλου, το παρόν Τμήμα δεν δύναται να προβεί το πρώτον στην εξέταση της ουσιαστικής βασιμότητας των ισχυρισμών της εταιρείας «....», δεδομένου ότι σχετική αρμοδιότητα έχει κατά το άρθρο 313 του ν. 4412/2016 μόνο η αναθέτουσα αρχή, οι κρίσεις της οποίας υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας και επάρκειας της αιτιολογίας τους που διενεργείται τόσο από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια κατόπιν άσκησης ένδικου βοηθήματος όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου. Τέλος, ο λόγος περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως απαράδεκτος, αφού η συγγνωστή πλάνη δεν αποτελεί λόγο αναθεώρησης,....οι υπό κρίση αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν​...(Δεν αναθεωρείται η 47/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου)

Ανάδειξη  αναδόχου για παροχή υπηρεσιών ασφάλειας...Στην παράγραφο 5 του άρθρου 95 ν. 4412/2016 (Τρόπος σύνταξης και υποβολής οικονομικών προσφορών), που εφαρμόζεται αναλόγως στην παρούσα διαδικασία δυνάμει του άρθρου 315 του εν λόγω νόμου, ορίζεται ότι: «Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών, ισχύουν επιπλέον τα ακόλουθα: α) η τιμή του προς προμήθεια υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας δίνεται ανά μονάδα, όπως καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Στην τιμή περιλαμβάνονται οι υπέρ τρίτων κρατήσεις, ως και κάθε άλλη επιβάρυνση, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., για παράδοση του υλικού ή της παρεχόμενης υπηρεσίας στον τόπο και με τον τρόπο που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης (…)». Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 64 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013, Α΄ 167), όπως ισχύει μετά την τροποποίηση της παρ. αυτής από το άρθρο πρώτο (παρ. Δ, υποπαρ.1, περ. 16) του ν. 4254/2014 (Α΄ 85), «Οι φορείς γενικής κυβέρνησης εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα υποχρεούνται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή ως ακολούθως: αα) (…) ββ) (…) γγ) ποσοστό 8% για την παροχή υπηρεσιών (…)». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι οι φορείς γενικής κυβέρνησης που αποτελούν κεφαλαιουχικές εταιρείες, όπως στην προκειμένη περίπτωση η ..., δεν υποχρεούνται, κατά τη λήψη υπηρεσιών από τρίτο, να προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 8% (βλ. ΔΕφΑθ 80/2020), η οποία συνιστά «κάθε άλλη επιβάρυνση» στην οικονομική προσφορά των οικονομικών φορέων σε δημόσιους διαγωνισμούς (Ελ.Συν. VI Tμ. 1084/2020). Συνεπώς, όπου στην παρούσα διακήρυξη (βλ. όρους 2.4.4. και 5.1. «Τρόπος Πληρωμής» της διακήρυξης) αναφέρεται ότι με κάθε πληρωμή θα γίνεται η προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία παρακράτηση φόρου εισοδήματος, η αναφορά αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν αφορά στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού δεν προβλέπεται σχετική υποχρέωση της ... από την κείμενη φορολογική νομοθεσία. Επομένως, αν και με διάφορη αιτιολογία, ωστόσο, ορθώς εκ του αποτελέσματος ο αναθέτων φορέας δέχτηκε, με το 4919/26.3.2020 έγγραφο διευκρινήσεών του, ότι είναι παραδεκτές στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία οι οικονομικές προσφορές στις οποίες δεν συνυπολογίζεται η ως άνω παρακράτηση φόρου εισοδήματος (όπως εν προκειμένω η οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας).Στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης, και συγκεκριμένα στον όρο 8, δεν έχουν συμπληρωθεί τα προβλεπόμενα στις περιπτ. α΄ έως ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 στοιχεία (ο αριθμός των εργαζομένων που θα απασχοληθούν στο έργο, οι ημέρες και ώρες εργασίας τους, η συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία υπάγονται, το ύψος των πάσης φύσεως νομίμων αποδοχών τους και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών), που περιλαμβάνονται στην οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της «...» (...) και της εταιρείας «..» με αντικείμενο τη «Λήψη υπηρεσιών ασφάλειας/φύλαξης λιμενικών εγκαταστάσεων αρμοδιότητας ..., στο πλαίσιο  εφαρμογής του κώδικα ISPS».ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2643/2020

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΤΙΡΙΩΝ...Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα παρατίθενται στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙ, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν το ύψος της προσφερθείσας από την εταιρεία «...» τιμής (1.130.790,72 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., για 2 έτη), όπως αποτυπώνεται στην από 19.11.2019 οικονομική της προσφορά και αιτιολογείται - με αναφορά στις «εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες» που διαθέτει η εταιρεία αυτή - στο από 19.11.2019 έγγραφό της (υπό τον τίτλο «ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΙΝΑΚΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ»), σε σχέση με την προϋπολογισθείσα αξία της εν λόγω σύμβασης (1.150.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., για 2 έτη), αφετέρου δε ότι το ύψος του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών, του κόστους αναλωσίμων και του εργολαβικού κέρδους δεν προσδιορίζεται με συγκεκριμένα ποσοστά στο νόμο, ούτε περιλαμβάνεται στα στοιχεία που υποχρεωτικά - επί ποινή αποκλεισμού - αναγράφονται στην προσφορά (βλ. άρθρο 68 παρ. 1 α΄ έως στ΄ του ν. 3863/2010, Α΄ 115, βλ. και Ε.Σ. VI Τμ. 6175, 7785/2015), κρίνει ότι δεν τεκμηριώνεται εν προκειμένω η κρίση ότι η οικονομική προσφορά της αναδόχου εταιρείας «περιλαμβάνει ασυνήθιστα χαμηλές τιμές». Εξάλλου, το αιτούν, κρίνοντας σιωπηρά ότι η επίμαχη από 19.11.2019 οικονομική προσφορά, η οποία συνοδεύεται από το από 19.11.2019 έγγραφο αιτιολόγησής της, δεν παρίσταται ασυνήθιστα χαμηλή και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης της παρεμβαίνουσας ήδη εταιρείας προς αιτιολόγηση της προσφοράς της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας και, επομένως, δεν στοιχειοθετείται εν προκειμένω παραβίαση των οριζόμενων στο άρθρο 88 του ν. 4412/2016 (βλ. και Ε.Σ. VI Τμ. 1345/2018, 1325/2019), όπως βάσιμα προβάλλεται με την ένδικη αίτηση και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση.(...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν διαπιστώθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «...» να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 7/2020 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ..., καθώς και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΚΤΙΡΙΩΝ του Γ.Ν. ...».

Υπηρεσίες φύλαξης.(..) Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 393, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος, συνολικού ποσού 20.375,76 ευρώ, που αφορά στην αμοιβή της εταιρείας «...» για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας των χώρων του ... ,(..)Στην κρίση αυτή ήχθη το Κλιμάκιο με την αιτιολογία ότι: α) Δεδομένου του εξ αντικειμένου υπερβολικά χαμηλού εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους της προσφοράς της ως άνω εταιρείας,  ο ..., κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 88 παρ. 1 του ν. 4412/2016 και 68 παρ. 1 του ν. 3863/2000, παρέλειψε να καλέσει αυτήν προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα ποσά εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους ήταν εύλογα,(..)β)  ..., η απασχόληση από την ως άνω εταιρεία, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση αυτής, διότι η εκ των υστέρων αύξηση του μισθολογικού κόστους μετέβαλε την οικονομική ισορροπία της, εκμηδενίζοντας το υπολογισθέν στην προσφορά ποσό εργολαβικού κέρδους και δημιουργώντας αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση.(..)Ήδη, με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης ζητείται η ανάκληση της ως άνω πράξης, καθώς προβάλλεται, κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, ότι η επίμαχη δαπάνη έχει νομιμοποιηθεί. (..) Ενόψει δε της, κατά τα ανωτέρω, επίκλησης, από το αιτούν της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20ης/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα A΄) έχει παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς το άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν. 4412/2016....η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Υπηρεσίες φύλαξης ισόπεδων διαβάσεων.(..)ζητείται η ανάκληση της 316/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος «...» (...) και της πρώτης παρεμβαίνουσας εταιρείας...., με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων (34) ισόπεδων διαβάσεων (ΙΣ) του .... με ανθρώπινο δυναμικό (..) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή όφειλε πριν την απόρριψη της προσφοράς της εταιρείας «....» ως ασυνήθιστα χαμηλής, να καλέσει αυτήν σε παροχή εξηγήσεων- διευκρινήσεων για την σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της, εφόσον δε  αυτές δεν κρίνονταν  ικανοποιητικές, να  απορρίψει αυτήν  με την προσήκουσα ειδική αιτιολογία. Το γεγονός εξάλλου ότι η ως άνω εταιρεία «....», με την παρέμβασή της ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας ανέπτυξε τις απόψεις της για την κατατεθείσα προσφορά της, δεν ασκεί επιρροή στο μη νόμιμο του αποκλεισμού της, δοθέντος ότι η εν λόγω δίκη – στην οποία μάλιστα η εταιρεία «....» είχε παρέμβει υπέρ της αναθέτουσας αρχής – είναι διαδικασία αυτοτελής και σε κάθε περίπτωση διαφορετική από αυτήν που προβλέπει  το άρθρο 88 του ν. 4412/2016 ενώπιον της αναθέτουσας αρχής. Σε κάθε περίπτωση, η παρεμβαίνουσα εταιρεία δεν κωλυόταν, εφόσον την καλούσε, ως όφειλε, η αναθέτουσα αρχή, αφενός να εξειδικεύσει τα επιχειρήματα που είχε προβάλλει ενώπιον του Δικαστηρίου και τα οποία απορρίφθηκαν ως αόριστα, προσκομίζοντας σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, αφετέρου να προβάλει νέα επιχειρήματα, τα οποία να επεξηγούν κατά τρόπο ικανοποιητικό το χαμηλό επίπεδο της προσφοράς της(..)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης και την παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» (..)Δεν ανακαλεί την 316/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Δεν αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018

Έργα αντιθορυβικής προστασίας...Ακολούθως, ενόψει των διαλαμβανομένων στην 674/14.12.2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπληρώσεως του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού (28.9.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της 24.10.2018 επί της υποθέσεως C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, άρχεται από το χρόνο εκδόσεως της σχετικής αποφάσεως της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντελέσεως της παραβάσεως. Συνεπώς, κατά τον χρόνο υποβολής του Τ.Ε.Υ.Δ. δεν ήταν σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες, όπως οι επίμαχες, που είχαν λάβει χώρα, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμοδίου οργάνου που ελήφθη εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχειρίσεως, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπρατήσεως, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. IV.E.) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας ως αναδόχου εργοληπτικής επιχειρήσεως εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως συμβάσεως, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι, μολονότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού, η ίδια έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (Ελ.Συν. Ε΄ Κλιμ. 291, 304, 315, 319/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του δημοπρατηθέντος έργου έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης πλημμέλεια, η οποία κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. Σε κάθε δε περίπτωση, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι μεταξύ των δικαιολογητικών κατακυρώσεως που προσκομίσθηκαν από την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, δεν περιλαμβάνεται ασφαλιστική ενημερότητα για τα εκτελούμενα από αυτήν έργα «Συντήρηση Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων Πολυχώρου Δήμου ...» και «Ανάπλαση Πλατείας ...» και, συνεπώς, σε περίπτωση που δεν συνέτρεχε ο ανωτέρω διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχομένου σχεδίου συμβάσεως λόγος, τα δικαιολογητικά αυτά θα έπρεπε να προσκομισθούν.

Ελεγχος νομιμοτητας σχεδιου σύμβασης.(..)Κατά της ως άνω απόφασης άσκησε ένταση η εταιρία «.... Α.Ε.», με την οποία ζήτησε από την αναθέτουσα αρχή όπως καλέσει την ως άνω προσωρινή μειοδότρια να αιτιολογήσει την προσφορά της, κρίνοντας ότι η προσφερόμενη έκπτωση της τάξης του 74,10% καθιστά αυτή ασυνήθιστα χαμηλή. Η ως άνω ένσταση νομίμως απορρίφθηκε με την 2182/29.8.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση της Επιτροπής του Διαγωνισμού, για τυπικούς λόγους διότι σύμφωνα με το άρθρο 360 του ν. 4412/2016, κατά της ως άνω απόφασης δεν προβλέπεται η άσκηση έντασης αλλά προδικαστικής προσφυγής. Σε κάθε περίπτωση δε η ένσταση αυτή δεν συνοδευόταν από ηλεκτρονικό παράβολο, όπως τούτο απαιτείται από το άρθρο 127 του ως άνω νόμου, για τις περιπτώσεις που είναι επιτρεπτή η άσκηση ένστασης, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 313 του ίδιου ως άνω νόμου και ενόψει της μη εισέτι έκδοσης της υπουργικής απόφασης περί του τι συνιστά ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, η σχετική κρίση ανήκει κάθε φορά στην αναθέτουσα αρχή του δημοπρατούμενου έργου, η οποία μόνον εάν θεωρεί ότι μία προσφορά είναι ασυνήθιστά χαμηλή απαιτεί από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών, την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά (πρβλΠρ. Ε'Κλιμ. Ελ,Συν. 383/2017).(..) Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι με το 244040/5799/22.11.2017 έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ... βεβαιώνεται ότι δεν έχουν ασκηθεί άλλα ενδικοφανή ή ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων του διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο να εξακριβωθεί, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, ότι στο πρόσωπο της αναδόχου εταιρίας συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν. 3669/2008.