ΕλΣυν.Κλ.7/291/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική επιχείρηση για την προμήθεια τσιμεντοπροϊόντων και συναφών υλικών για τη συντήρηση διδακτηρίων, καθόσον δεν αποδεικνύεται ότι η οικονομική αξία της σύμβασης, υπερβαίνει το εύλογο μέτρο, αλλά αντιθέτως προκύπτει ότι αυτή διενεργήθηκε σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και ειδικότερα την αρχή της οικονομικότητας.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)215/2014
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για προμήθεια οικοδομικών υλικών, καθόσον, κατά παράβαση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, αποφασίσθηκε η πραγματοποίηση της ανωτέρω προμήθειας, χωρίς, όμως, να προκύπτει, ούτε από τη μελέτη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, ούτε από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο η εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008 και ποιες συγκεκριμένες ανάγκες κατέστησαν απαραίτητη την ως άνω προμήθεια, τόσο ως προς το είδος των υλικών που περιλαμβάνονται όσο και ως προς τις εγγεγραμμένες ποσότητες. (Λόγος μη νομιμότητας που εξετάστηκε αυτεπαγγέλτως από το αρμόδιο Κλιμάκιο Ε.Σ. και συνάπτεται με την απάντηση του διατάκτη της δαπάνης στους λόγους διαφωνίας του Επιτρόπου
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)31/2016
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Περιφερειακή Διεύθυνση Δημοσίου Οργανισμού σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης διότι, παρόλο που αφορούσε στην προμήθεια όμοιου αγαθού, αυτή διενεργήθηκε με απευθείας ανάθεση και πρόχειρο διαγωνισμό, αντί για ενιαίο ανοικτό τακτικό. (άρθρο 13 παρ. 6 του ν. 2503/1997 ΦΕΚ Α΄ 107, άρθρα 40 έως και 42 του π.δ/τος 173/1990 ΦΕΚ 62 Α΄ και ν. 3852/2010 άρθρο 283 παρ.3).
ΕλΣυν/Κλ.7/31/2016
Kαταβολή δαπάνης για την παράθεση δείπνων.(...)Οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, οι οποίες έχουν ήδη αποτυπωθεί νομοθετικά (άρθρο 1 του ν. 2362/1995, Α΄ 247 όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 1 του ν. 3871/2010, Α΄ 141, βλ. και άρθρο 37 παρ. 2 α του ν. 3801/2009, Α΄ 163) και διέπουν τη δράση και τη λειτουργία, μεταξύ άλλων, των Ο.Τ.Α., επιβάλλουν για την εξασφάλιση της δημοσιονομικής τους βιωσιμότητας την κάλυψη των αναγκών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους. Προς το σκοπό αυτό οι δαπάνες που πραγματοποιούν πρέπει να ανταποκρίνονται στο ανάλογο ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνουν τα εύλογα όρια που διαγράφονται από την αρχή της οικονομικότητας εν όψει των συνθηκών πραγματοποίησης τους (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλ. VII Τμ. 57/2014, 23/2013, αποφ. VI Τμ. 678, 800, 3492/2012, 2754/2011, 3131/2009 κ.ά.). (...)Με τα δεδομένα αυτά, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου κατά τη διενέργεια της προκείμενης δαπάνης, πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, καθόσον δεν προσδιορίζονται τα στοιχεία οριοθέτησης της αόριστης αυτής έννοιας. Συγκεκριμένα, ο λόγος διαφωνίας εκφέρεται συμπερασματικά, δίχως να παρατίθενται συγκριτικά στοιχεία ως προς τα παρασχεθέντα είδη, την ποικιλία και την ποιότητα αυτών, την αγοραία τους αξία ή δαπάνες που να αφορούν παρόμοιες εκδηλώσεις ανάλογης επισημότητας, ώστε να μπορεί να εξαχθεί ασφαλής κρίση σχετικά με το αν ο καθορισμός της αμοιβής της προμηθεύτριας εταιρείας υπερβαίνει το, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, προσήκον μέτρο (Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. Πρ. 301/2014, κ.α.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/115/2019
Κατασκευή περιπτέρου για συμμετοχή σε τουριστική έκθεση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Επίτροπο, η Περιφέρεια, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας της διαφάνειας και του άρθρου 45 του ν. 4412/2016, δεν αιτιολογεί επαρκώς τη διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της επίμαχης σύμβασης στο ποσό των 200.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Ειδικότερα, μολονότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού διαλαμβάνεται πλήρης ανάλυση των επιμέρους υπηρεσιών που επρόκειτο να ανατεθούν και των ειδών που επρόκειτο να αποτελέσουν αντικείμενο προμήθειας για τον εξοπλισμό του εκθεσιακού περιπτέρου, εντούτοις, όμως, οι υπηρεσίες αυτές, καθώς και ο αναφερόμενος εξοπλισμός κοστολογούνται ανά γενική κατηγορία (π.χ. φωτισμός – ηλεκτρολογικά, 15.000 ευρώ, υπηρεσίες catering, 10.000 ευρώ, προμήθεια προωθητικών αναμνηστικών δώρων, 9.000 ευρώ, προμήθεια τοπικών προϊόντων, 8.000 ευρώ, οπτικοακουστικός εξοπλισμός, 45.000 ευρώ κ.α.), χωρίς να περιλαμβάνεται και κοστολόγηση των επιμέρους υπηρεσιών και προμηθειών κάθε κατηγορίας. Επιπλέον, το ύψος κάθε κατηγορίας δαπάνης, όχι μόνο δεν τεκμηριώνεται από συγκριτικά στοιχεία προηγουμένων διαγωνισμών, αλλά αντιθέτως, με βάση τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι στην ίδια έκθεση που διενεργήθηκε το έτος 2017, αλλά και στην έκθεση WTM 2016, που είχε πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο στις 7-9 Νοεμβρίου 2016 δαπανήθηκαν σημαντικά χαμηλότερα ποσά. Ειδικότερα, για την ίδια έκθεση (ΙΤΒ Βερολίνου) το 2017 δαπανήθηκε το ήμισυ του δαπανηθέντος το έτος 2018 ποσού, ενώ για την έκθεση WTM 2016 στο Λονδίνο είχε δαπανηθεί το ένα τρίτο περίπου (68.200 ευρώ) του δαπανηθέντος στην επίμαχη έκθεση ποσού (232.152,80 ευρώ). Περαιτέρω, το ύψος της προϋπολογισθείσας δαπάνης δεν τεκμηριώνεται ούτε και από σχετικά τιμολόγια της αναδόχου, από τα οποία να προκύπτει, έστω και εκ του αποτελέσματος, ότι τα προϋπολογισθέντα κόστη αντιστοιχούν σε πραγματικές δαπάνες και περαιτέρω ότι οι δαπάνες αυτές δεν υπερβαίνουν το προσήκον μέτρο. Οι ελλείψεις αυτές καθιστούν αδύνατη την τεκμηρίωση του μεγέθους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της επίμαχης συμβάσεως, τόσο στο σύνολό της, όσο και ως προς τις επιμέρους δαπάνες που περιλαμβάνονται σε αυτήν, με συνέπεια να μην αιτιολογείται επαρκώς η έκταση της δημοσιονομικής επιβάρυνσης της Περιφέρειας για τη συμμετοχή της στην ανωτέρω έκθεση. Αλυσιτελώς, εξάλλου, προβάλλεται από την Περιφέρεια ότι η ίδια διαθέτει την ευχέρεια να επιλέγει τις δράσεις για την τουριστική προβολή της και να διαμορφώνει το ύψος της δαπάνης που διαθέτει για κάθε δράση ανάλογα με τις συνθήκες και τα αποτελέσματα που επιδιώκει όσον αφορά την τουριστική ανάπτυξη των νησιών της, καθώς η ευχέρεια αυτή πρέπει να ασκείται εντός των ορίων που διαγράφονται από τις προμνησθείσες αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της διαφάνειας (βλ. και το άρθρο 45 του ν. 4412/2016), οι οποίες αποσκοπούν στην διασφάλιση της ορθολογικής και συνετής διαθέσεως των υφισταμένων πόρων των φορέων και την αποφυγή της υπέρμετρης και αδικαιολόγητης δημοσιονομική τους επιβάρυνσης. Υπό το δεδομένο δε αυτό, ο έλεγχος της πληρότητας και σαφήνειας της αιτιολογίας των διοικητικών εκείνων πράξεων που συνθέτουν τη διαδικασία αναθέσεως μίας δημόσιας συμβάσεως, ιδίως δε όταν τίθεται θέμα τεκμηριώσεως του μεγέθους του προϋπολογισμού αυτής, κατ’ εφαρμογή των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ανάγεται προδήλως στη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης που ερείδεται στη σύμβαση αυτή και δεν συνιστά έλεγχο σκοπιμότητας των ενεργειών της Διοίκησης. Κατά συνέπεια, ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος μη θεωρήσεως του επίμαχου χρηματικού εντάλματος πληρωμής, ο οποίος κρίνεται βάσιμος σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, αφορών τη νομιμότητα και όχι τη σκοπιμότητα της επίμαχης δαπάνης, κείται εντός του πλαισίου της θεσμοθετημένης ελεγκτικής αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. Ελ.Συν. 8/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.6/593/2019
Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών...Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης σε ιδιώτη δεν αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας. Και τούτο διότι ότι η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής είναι εμφανώς υποστελεχωμένη αριθμητικά, το δε προσωπικό που υπηρετεί σε αυτήν δεν προκύπτει ότι διαθέτει κατάλληλη εμπειρία για να ασκήσει τις εξειδικευμένες και επιτελικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στο νόμο. Τέλος, ενόψει των σοβαρών ελλείψεων κατάλληλου προσωπικού που κατά τα προαναφερθέντα αντιμετωπίζει η αναθέτουσα αρχή, η διάρκεια της σύμβασης δεν υπερβαίνει το εύλογο και αναγκαίο μέτρο. Συνεπώς, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της ανάθεσης αυτής επιτρεπτώς ανατίθενται σε ιδιώτες, απορριπτομένης ως αβάσιμης της πλημμέλειας που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη.(...)Ως προς τη δεύτερη πλημμέλεια, το αιτούν Υπουργείο υποστηρίζει ότι η Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού νομίμως συγκροτήθηκε, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 221 του ν. 4412/2016. Πράγματι, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν έχει ως αντικείμενο την «παροχή τεχνικών υπηρεσιών», όπως περιγράφονται στο άρθρο 2 παρ. 6 περ. (β) και απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ του ν. 4412/2016, κατά τούτο δε, η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης κατά την οποία η Επιτροπή Διενέργειας του διαγωνισμού έπρεπε να συγκροτηθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για τις δημόσιες συμβάσεις «μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» (άρθρο 221 παρ. 9 του ν. 4412/2016), είναι εσφαλμένη. Αντιθέτως, αντικείμενο της σύμβασης αποτελεί η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2 παρ. 1 περ. 9 (β)του ίδιου νόμου, για τον λόγο δε αυτόν, η συγκρότησή της σύμφωνα με όσα προβλέπονται για τις δημόσιες συμβάσεις «παροχής γενικών υπηρεσιών» είναι νόμιμη
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/670/2023
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι μόνη η απόκτηση από τον Δήμο ακινήτου, χωρίς αυτή να συνέχεται με εκπλήρωση συγκεκριμένου δημοτικού σκοπού, αλλά και χωρίς να έχει επαληθευτεί προηγουμένως ότι είναι εφικτή η (άμεση) αξιοποίηση του αποκτηθέντος, ήτοι ότι δεν παρακωλύεται από τυχόν νομικά προσκόμματα, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας, ως σοβαρή απόκλιση από την τήρηση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της - εξ αυτής απορρέουσας - αρχής της οικονομικότητας, η οποία διέπει τη δράση και των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ και επιτάσσει τη διενέργεια δαπανών στο απολύτως αναγκαίο μέτρο για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων (βλ. άρθρο 33 σε συνδ. με άρθρο 14 του ν. 4270/2014, Α΄ 143). ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/295/2024
ΕΣ/Κλ.Τμ.7/353/2013
Καταβολή συνολικού ποσού που αφορά δαπάνη μίσθωσης μεταφορικού μέσου (λεωφορείου) για τη μεταφορά παιδιών για συμμετοχή στο πρόγραμμα εκμάθησης κολύμβησης.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι λειτουργική, καθόσον η μεταφορά των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα συμβάλλει στην επιτυχή διοργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος αυτού και συνάδει με την υποχρέωση προώθησης και εφαρμογής προγραμμάτων ενίσχυσης του μαζικού αθλητισμού. Εξάλλου, η δαπάνη αυτή δεν υπερβαίνει, ενόψει της διάρκειας του προγράμματος, το επιβαλλόμενο από τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής προσήκον μέτρο, ούτε αντιτίθεται, λόγω της αναγκαιότητάς της, στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν/Κλ.Ζ/65/2014
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: Μη νόμιμη.(...) Ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της διοίκησης και δεδομένου ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτήν αποτελέσματος, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον δεν προκύπτουν από το περιεχόμενό της ή από τα στοιχεία του φακέλου συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που να καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου …………. άσκηση της αρμοδιότητάς του για τη συλλογή των στερεών αποβλήτων αυτού και των Τοπικών και Δημοτικών Κοινοτήτων του.(...)
ΕΣ/ΤΜ.6/525/2020
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:ζητείται η ανάκληση της 15/2019 Πράξης του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της εταιρείας «… & ΣΙΑ Ε.Ε.» με διακριτικό τίτλο «…», για την «Προμήθεια ενός καινούριου καλαθοφόρου οχήματος».(...)Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη αναδειχθείσα πλημμέλεια, το Τμήμα διαπιστώνει ότι με αυτήν αμφισβητείται – με βάση άτυπα στατιστικά στοιχεία – αν η ελεγχόμενη προμήθεια είναι σύμφωνη με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, υπό την έννοια ότι ο Δήμος επιδιώκει την προμήθεια εξοπλισμού με αυξημένες τεχνικές προδιαγραφές (διαστάσεις βραχίονα με ανυψωτική ικανότητα 30 μέτρων), χωρίς να αποδεικνύει ότι οι ανάγκες τις οποίες επιδιώκει να καλύψει είναι ανάλογες.(...)Με τα δεδομένα αυτά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης είναι οριακός και δεν εξετάζονται η ορθότητα των τεχνικών κρίσεων ή οι κρίσεις σκοπιμότητας, ο λόγος ανάκλησης είναι βάσιμος. Και τούτο διότι, ενόψει των δημοτικών αναγκών, όπως περιγράφονται στα ανωτέρω έγγραφα, δεν συντρέχει υπέρβαση των άκρων ορίων της ευχέρειας του Δήμου κατά τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών του προς προμήθεια εξοπλισμού αφού δεν προκύπτει πρόδηλη δυσαναλογία αυτών σε σχέση με τους εξυπηρετούμενους σκοπούς. Δέχεται την αίτηση
ΕλΣυν/Κλ.4/170/2015
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Υποκατάστημα ασφαλιστικού ιδρύματος σε ιδιωτική επιχείρηση για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του εν λόγω Τοπικού Υποκαταστήματος, καθόσον μη νομίμως διενεργήθηκε ο επίμαχος πρόχειρος διαγωνισμός από το εν λόγω Τοπικό Υποκατάστημα, δεδομένου ότι θα έπρεπε, κατόπιν αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος για το σύνολο της Επικράτειας και όχι για κάθε μονάδα αυτού χωριστά, να διενεργηθεί ενιαίος διαγωνισμός προμήθειας πετρελαίου θέρμανσης και μέσω του ενιαίου αυτού διαγωνισμού να καλυφθούν οι ανάγκες και των περιφερειακών Υποκαταστημάτων του Ιδρύματος (άρθρο 55 παρ. 6 περ. Δ' του ν. 4310/2014, ΦΕΚ Α' 258/2014).(συγγνωστή πλάνη)