ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ.Γενικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε Τουριστικό γραφείο για την κάλυψη δαπανών μετακίνησης στο εξωτερικό για εκτέλεση υπηρεσίας ή ειδικής αποστολής του Δημάρχου και υπαλλήλων του Δήμου, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 2685/1999, οι ως άνω δαπάνες εκκαθαρίζονται στα τουριστικά γραφεία αντί στους ίδιους τους μετακινηθέντες, κατόπιν υποβολής από αυτούς των κατά περίπτωση απαιτουμένων νομίμων δικαιολογητικών, από τα οποία και να αποδεικνύονται οι αντίστοιχες μετακινήσεις τους.

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως εκκαθαρίστηκαν στις φερόμενες ως δικαιούχους δαπάνες μετακίνησης, για τη συμμετοχή τους στο προαναφερόμενο επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Ε.Κ.Δ.Δ.Α. και στην ημερίδα που οργάνωσε η Περιφέρεια ..., καθόσον οι μετακινήσεις τους πραγματοποιήθηκαν χωρίς αυτές να περιλαμβάνονται στους κλάδους, τις κατηγορίες και τις ειδικότητες των μετακινούμενων υπαλλήλων του Δήμου ... για τους οποίους έχει προσδιορισθεί, κατά τα εκτιθέμενα υπό τη σκέψη ΙΙ, ανώτατος αριθμός ημερών εκτός έδρας μετακίνησης με την 16377/22.12.2017 απόφαση της Συντονίστριας Αποκεντρωμένης Διοίκησης .... Επιπλέον, λόγω της ελλείψεως αυτής, στις σχετικές εντολές μετακίνησης δεν προσδιορίζεται ούτε ανώτατος αριθμός ημερών, αλλά ούτε και υπολειπόμενες ημέρες μετακίνησης, με συνέπεια να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος του συνόλου των πραγματοποιηθησών μετακινήσεων των συγκεκριμένων υπαλλήλων, κατά παράβαση των προαναφερθεισών ρυθμίσεων του άρθρου 3 της υποπαραγράφου Δ9 του ν. 4336/2015, με τις οποίες επιχειρήθηκε ο προγραμματισμός και ο περιορισμός των σχετικών δαπανών για τις εκτός έδρας αποζημιώσεις των μετακινουμένων στις πραγματικές ανάγκες λειτουργίας κάθε υπηρεσίας. Αβασίμως δε προβάλλεται από το διαφωνούντα Δήμο ότι οι συγκεκριμένες εργαζόμενες προσελήφθησαν μετά την έκδοση της ως άνω απόφασης της Συντονίστριας, καθώς, ανεξαρτήτως της δυνατότητας τροποποίησης της συγκεκριμένης απόφασης, η πρόσληψή τους διενεργήθηκε με την 2194/10.11.2017 απόφαση του Δημάρχου ..., η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Γ΄ 1213/28.11.2017, ενώ τόσο το σχετικό (με αριθμ. πρωτ. 20426/30.11.2017) έγγραφο του Δήμου προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση ... για τον καθορισμό του ανωτάτου ορίου επιτρεπομένων ημερών μετακίνησης όσο και η απόφαση της Συντονίστριας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... (με αριθμό 16377/22.12.2017, ΦΕΚ Β΄ 4874/29.12.2017) εκδόθηκαν μεταγενέστερα και επομένως ήταν εφικτό να ενταχθούν και οι συγκεκριμένες υπάλληλοι στον προγραμματισμό της υπηρεσίας για τις μετακινήσεις τους. Επιπροσθέτως, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως εκκαθαρίζεται για την μετακινούμενη ... το ήμισυ της ημερήσιας διατροφής κατά τις δύο ημέρες της μετακίνησής της για τη συμμετοχή της στο επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Ε.Κ.Δ.Δ.Α., καθώς δεν καλύφθηκαν από το φορέα αυτόν οι δαπάνες διανυκτέρευσης ή ημιδιατροφής της και η πόλη του ... βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 160 χιλιομέτρων από την έδρα της, με συνέπεια να δικαιούται το ¼ της ημερήσιας διατροφής. Τέλος, από την 2732/20.11.2018 εντολή μετακίνησης, όπου ορίζεται ως ημερομηνία αναχώρησης και επανόδου η «20.11.2018 ημέρα Τετάρτη», προκύπτει ότι εκ παραδρομής αναγράφηκε ως ημερομηνία η 20.11.2018, διότι η Τετάρτη, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η μετακίνηση, έφερε ημερομηνία 21.11.2018.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν

Δαπάνες μετακίνησης:..Ήδη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα εντέλλεται η καταβολή στον ... του ποσού των 559 ευρώ που αντιστοιχεί στην αξία των ακυρωθέντων αεροπορικών εισιτηρίων . Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, μη νόμιμα εντέλλεται η καταβολή των επίμαχων δαπανών, αφ΄ενός διότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 του ν. 2685/1999 οι δαπάνες μετακίνησης καταβάλλονται στους ίδιους τους μετακινούμενους κατόπιν υποβολής των σχετικών παραστατικών της μετακίνησής τους και όχι στο Πρακτορείο που εξέδωσε τα εισιτήρια, αφ΄ετέρου διότι το τελευταίο έχει ήδη εξοφληθεί (όπως προκύπτει από τις προαναφερόμενες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών) και επομένως η αξίωση του φερομένου ως δικαιούχου έχει αποσβεσθεί, με την καταβολή του επίμαχου ποσού με συνέπεια η έκδοση χρηματικών ενταλμάτων, για την ίδια απαίτηση, να μην είναι νόμιμη. Ανεξαρτήτως, επομένως, του βάσιμου ή μη του αναφερομένου στη διαδικασία της μετακίνησης λόγου διαφωνίας, η εξέταση του οποίου παρέλκει, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν για τους προαναφερόμενους λόγους ενώ περαιτέρω πρέπει να απορριφθεί ως αναπόδεικτος ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης κατά την έκδοσή τους.

Δεν εντέλλονται νόμιμα οι δαπάνες των εξόδων μετακίνησης σε προσωπικό Πε.Σ.Υ.Π που μετακινήθηκε εκτός έδρας για να συμμετάσχει σε προγράμματα επιμόρφωσης του, όταν δεν προσκομίζονται από τους δικαιούχους και δεν επισυνάπτονται στα σχετικά χρηματικά εντάλματα πληρωμής ως δικαιολογητικά αποδείξεις καταβολής του αντιτίμου των εισιτηρίων και το ίδιο το εισιτήριο.

--Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 καταργήθηκαν ρητά οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 2685/1999, που αφορούσαν στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης πτυχιούχων μηχανικών Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Επίσης, καταργήθηκε η περ. γ΄ της παρ. 2Γ του ίδιου άρθρου, που αφορούσε στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης υπαλλήλων του Υπουργείου Γεωργίας, και όχι συλήβδην η παρ. 2Γ, στην οποία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η διαβάθμιση της ημερήσιας αποζημίωσης (ολόκληρη, 1/2 και 1/3). Περαιτέρω με την παρ. 5 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση Υ.Α. με την οποία θα καθοριστούν οι προϋποθέσεις καταβολής των δαπανών της ημερήσιας αποζημίωσης καθώς και το ύψος αυτής, συναφώς δε εκδόθηκε η 2/33481/0022/2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, με την οποία μεταξύ άλλων καταργείται το τελευταίο εδάφιο των 2/52971/0022/31-8-2007 και 2/52970/0022/31-8-2007 Κ.Υ.Α., που, κατ’ απόκλιση από τα ισχύοντα για τους λοιπούς υπαλλήλους, όριζαν το ύψος της ημερήσιας αποζημίωσης που δικαιούνται οι πτυχιούχοι μηχανικοί Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής σε ποσό μεγαλύτερο του ενός τρίτου. Από τη συστηματική ερμηνεία των προαναφερόμενων ρυθμίσεων συνάγεται συνακόλουθα ότι μετά την έκδοση της 2/33481/0022/2011 Υ.Α. δεν καταργήθηκε στο σύνολό της η ημερήσια αποζημίωση που καταβάλλεται στους πτυχιούχους μηχανικούς Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής, αλλά η προβλεπόμενη με τις προαναφερόμενες Κ.Υ.Α. διαφοροποίηση του ύψους αυτής. (----0Για τη νόμιμη μετακίνηση εκτός έδρας, για υπηρεσιακούς λόγους, των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2685/1999, στα οποία περιλαμβάνονται και οι υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, και την καταβολή σ΄ αυτά των σχετικών δαπανών μετακίνησης απαιτείται, ως ουσιώδης τυπική προϋπόθεση, η έκδοση από το αρμόδιο προς τούτο όργανο, πριν από την ημερομηνία αναχώρησής τους, γραπτής απόφασης ή εντολής μετακίνησης, στην οποία πρέπει να προσδιορίζεται, μεταξύ άλλων, και η αιτία της μετακίνησης, δηλαδή η συγκεκριμένη υπηρεσιακή ανάγκη που επέβαλε τη μετακίνηση του υπαλλήλου εκτός της έδρας της υπηρεσίας του και δικαιολογεί την εκταμίευση των αναγνωριζόμενων εκ του νόμου σε βάρος του Δήμου δαπανών μετακίνησης. Για την αποφυγή δε της καταχρηστικής εφαρμογής των ως άνω διατάξεων, η οποία θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του προϋπολογισμού των Δήμων με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, η αιτία μετακίνησης εκτός έδρας υπαλλήλου, αναγόμενη στο ελάχιστο περιεχόμενο της εντολής μετακίνησης, πρέπει να αναφέρεται κατά τρόπο ορισμένο και ειδικό στο σώμα αυτής, με συνοπτική περιγραφή των εργασιών που θα εκτελεστούν από έκαστο μετακινούμενο υπάλληλο. Ενόψει των ανωτέρω, είναι μη νόμιμη η καταβολή σε υπαλλήλους Ο.Τ.Α. δαπανών εκτός έδρας μετακίνησης, εφόσον η σχετική εντολή μετακίνησης δεν έχει το προβλεπόμενο από το νόμο περιεχόμενο, αλλά είναι γενική και αόριστη (Ι Τμ. Ε.Σ. 136, 191/2008, 224, 235/2010).

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ(...)Με τα δεδομένα αυτά οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και για τους δύο προβαλλόμενους με την έκθεση διαφωνίας λόγους, καθώς αφενός η απόφαση ανάληψης της δημοσιονομικής υποχρέωσης για το σύνολο της δαπάνης μετακίνησης (ημερήσια αποζημίωση, έξοδα διαμονής και δαπάνη εισιτηρίων) εκδόθηκε εκ των υστέρων, κατά παράβαση των διατάξεων που αναφέρονται στη δεύτερη σκέψη, αφετέρου και η κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του ν. 2685/1999 απαιτούμενη απόφαση έγκρισης της μετακίνησης εκ των υστέρων, από το Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ως κατά χρόνο πλέον αρμοδίου, λόγω της αλλαγής που επήλθε στο μεταξύ με τη διάταξη της παρ. 15 του άρθρου 18 του ν. 4071/2012 (Α 85/11.4.2012). Απορριπτέος δε είναι ο ισχυρισμός του Δήμου ότι εκ παραδρομής εκδόθηκε η απόφαση ανάληψης της δημοσιονομικής υποχρέωσης εκ των υστέρων καθώς -μετά την ως άνω απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου- εκδόθηκε απόφαση ανάληψης μόνο για το Δήμαρχο και όχι για την ως άνω υπάλληλο, διότι, πάντως, και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη μετακίνηση εσφαλμένως ελήφθη εκ των υστέρων, ανεξάρτητα από το ότι κρίσιμη για τη νομιμότητα της μετακίνησης της υπαλλήλου ήταν η έγκριση της μετακίνησης σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 1 του ν. 2685/1999, η οποία εκδόθηκε κατά πολύ μεταγενέστερα.Μη ανακλητέα με την Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 44/2015)

Δαπάνες μετακίνησης υπαλλήλων

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ:.. Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες παρίστανται μη κανονικές, καθόσον, όπως βασίμως διαλαμβάνει και η έκθεση διαφωνίας, ακολουθήθηκε ως προς την ανάληψη αυτών η διαδικασία του άρθρου 160 Κ.Δ.Κ., χωρίς να περιλαμβάνονται στις περιοριστικά απαριθμούμενες στο άρθρο 158 παρ. 1 του ιδίου κώδικα υποχρεωτικές δαπάνες των δήμων, που δύνανται να εκτελεστούν πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού του τρέχοντος οικονομικού έτους με την κατ’ εξαίρεση επέκταση της ισχύος του προϋπολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους έως τα τέλη Μαρτίου το αργότερο. Συνεπεία δε αυτού, η μεν σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης των δαπανών μετακίνησης του Δημάρχου ελήφθη και αναρτήθηκε στο πρόγραμμα Διαύγεια σε χρονικό σημείο (14.3.2018) μεταγενέστερο της πραγματοποίησης τους, ενώ για τις δαπάνες μετακίνησης του υπαλλήλου του Δήμου δεν προκύπτει ότι έγινε εκ νέου ανάληψή τους. Επιπροσθέτως, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίθηκαν αναδρομικά οι μετακινήσεις Δημάρχου, δεν διαλαμβάνει καμία αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους, που κατέστησαν αναγκαία την άμεση και χωρίς καθυστέρηση μετακίνηση αυτού, ώστε να μην είναι δυνατή η προηγούμενη έγκριση από το Δημοτικό Συμβούλιο. Η επικαλούμενη, προγενέστερη των κρίσιμων μετακινήσεων, απόφαση 246/27.11.2017 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου …, με την οποία εγκρίθηκε αόριστα η μετακίνηση του Δημάρχου, για το μήνα Δεκέμβριο του έτους 2017, για συναντήσεις με τον Υπουργό Εσωτερικών και τους Γενικούς Γραμματείς των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων σε ημερομηνίες που δεν είχαν καθοριστεί  ακόμη για θέματα πληρωμής έργων που είχαν ολοκληρωθεί και για εντάξεις νέων έργων στο ΕΣΠΑ 2014-2020, δεν φέρει το αναγκαίο περιεχόμενο, καθώς δεν προσδιορίζονται σε αυτήν οι ημερομηνίες των συναντήσεων, οι απαιτούμενες για τις μετακινήσεις ημέρες εκτός έδρας και το σχετικό μέσο μετακίνησης, με συνέπεια να μην δύναται (η 246/27.11.2017 απόφαση) να καλύψει την έλλειψη της προηγούμενης, εγκριτικής των μετακινήσεων, απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη κανονικές και εν μέρει (ως προς τις δαπάνες μετακίνησης του Δημάρχου) μη νόμιμες και για το λόγο τούτο αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Κατά την έννοια των ερμηνευόμενων διατάξεων(2685/1999,άρθρο 3 παρ.3), προς αποφυγήν καταχρηστικής εφαρμογής τους που θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του προϋπολογισμού των δήμων με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, η αναγραφή της αιτίας μετακίνησης εκτός έδρας του υπαλλήλου ανάγεται στο ελάχιστο περιεχόμενο της εντολής μετακίνησης και πρέπει, όπως ρητώς ορίζεται, να προσδιορίζεται «συγκεκριμένα» στο σώμα αυτής «με συνοπτική περιγραφή των εργασιών που θα εκτελεσθούν και όχι με αόριστες εκφράσεις». Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εντολή μετακίνησης εκτός έδρας δημοτικού υπαλλήλου, στην οποία η αιτία της μετακίνησής του δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα αλλά γενικά και αόριστα, δεν είναι νόμιμη και δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό για την αναγνώριση και εκκαθάριση σ’ αυτόν των προβλεπόμενων στο ν.2685/1999 δαπανών μετακίνησης (πρβλ. 204/2009, 191/2008, 173, 18/2006, 105/2004 πράξεις του Τμήματος τούτου).

Καταβολή δαπανών μετακίνησης...Με το ελεγχόμενο ήδη χρηματικό ένταλμα, εντέλλεται η  καταβολή των νόμιμων δαπανών μετακίνησης στον ανωτέρω.  Η εκ των υστέρων, όμως, έγκριση της επίμαχης υπηρεσιακής μετακίνησης  αντιβαίνει  στη διάταξη της  παραγράφου 15 του άρθρου 18 του ν. 4071/2012 και στην αρχή της μη αναδρομικότητας των διοικητικών πράξεων, με συνέπεια να παρίσταται εκ του λόγου αυτού μη σύννομη η καταβολή της εντελλόμενης δαπάνης. Πλην, όμως, το Κλιμάκιο κρίνει πως τα αρμόδια όργανα του Δήμου … συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον δεν παρέλειψαν να υποβάλουν σχετικό αίτημα προς την Αποκεντρωμένη Διοίκησης …, ενώ έστω και εκ των υστέρων εκδόθηκε η  8379/29.7.2019 εγκριτική απόφαση. Αν και κατά την άποψη του Προέδρου του Κλιμακίου, η παράλειψη προηγούμενης έγκρισης της Συντονίστριας της ο Αποκεντρωμένης Διοίκησης … δεν επιφέρει δημοσιονομικές έννομες συνέπειες ούτε επιδρά στη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, η οποία παρίσταται καθ' όλα νόμιμη. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί