Προϋποθέσεις τροποποιήσεως συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας που συνάπτεται ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό για την εξυπηρέτηση ακτοπλοϊκών γραμμών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η γνωμοδότηση επελήφθη ερωτήματος που αφορούσε συγκεκριμένες συμβάσεις και με βάση συγκεκριμένο πραγματικό κατέληξε ότι ναι μεν δεν απαγορεύεται η, με συμφωνία των συμβληθέντων μερών, τροποποίηση των συναφθεισών μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της πλοιοκτήτριας εταιρείας συμβάσεων αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας, ύστερα από γνωμοδότηση του κατ’ άρθρο 24 παρ.4 του ΠΔ 394/1996 αρμοδίου οργάνου, πλην όμως, υπό το προκύπτον εκ του εγγράφου του ερωτήματος και των στοιχείων του φακέλου πραγματικό της υποθέσεως δεν συντρέχουν οι προς τούτο απαιτούμενες ουσιαστικές προϋποθέσεις.

Προϋποθέσεις τροποποιήσεως συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας που συνάπτεται ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό για την εξυπηρέτηση ακτοπλοϊκών γραμμών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, με συμφωνία των συμβληθέντων μερών, η τροποποίηση της συναφθείσης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της πλοιοκτήτριας εταιρείας συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας, ώστε συγκεκριμένο δρομολόγιο να μην εκτελείται από το πλοίο της αναδόχου εταιρείας, όπως προβλεπόταν στη σύμβαση, με αντίστοιχη μιλλιομετρική μείωση του μισθώματος ανά δρομολόγιο, ύστερα από γνωμοδότηση του κατ’ άρθρο 24 παρ.4 του Π.Δ/τος 394/1996 αρμοδίου οργάνου και διαπίστωση και συνεκτίμηση υπό των αρμοδίων για τη γνωμοδότηση και για την τροποποίηση της συμβάσεως οργάνων συγκεκριμένων ουσιαστικών ζητημάτων (των οποίων η αναφορά παρέλκει) και προσυμβατικό έλεγχο της συμβάσεως, όπως διαμορφώνεται μετά την τροποποίησή της, από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ανεξάρτητα από το οικονομικό αντικείμενο της τροποποιητικής. β) Η δρομολόγηση άλλου πλοίου της αναδόχου, χωρίς την καταβολή μισθώματος, για την εκτέλεση του ίδιου δρομολογίου, είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, εφόσον συμφωνεί και η ανάδοχος εταιρεία, με την έκδοση αποφάσεως του αρμοδίου Υπουργού ή του τυχόν υπ’ αυτού εξουσιοδοτηθέντος οργάνου, κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 1 του έβδομου άρθρου του Ν 2932/2001, υπό την προϋπόθεση όμως ότι έχει λάβει χώρα προηγουμένως η κατά τα ανωτέρω τροποποίηση της συμβάσεως και την εν συνεχεία διαπίστωση και συνεκτίμηση υπό του αρμοδίου για την έκδοση της αποφάσεως δρομολογήσεως οργάνου συγκεκριμένων ζητημάτων (των οποίων η αναφορά παρέλκει).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διαδικασία αναθέσεως των υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμβάσεως δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως.

Σύμβαση αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας για την εξυπηρέτηση θαλασσίων δρομολογιακών γραμμών – Δεσμευτικότητα ή μη για τη Διοίκηση εκθέσεως πραγματογνωμοσύνης περί της ταχύτητας του πλοίου – Κυρώσεις αναδόχου για μη εκπλήρωση υποχρεώσεών του.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1) Έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η οποία διενεργήθηκε κατά τη διάρκεια της εκτελέσεως συμβάσεως αναθέσεως δημόσιας υπηρεσίας, ύστερα από εισαγγελική παραγγελία, σύμφωνα με την οποία η ταχύτητα του συμβατικού πλοίου είναι κατώτερη από αυτήν, που απαιτούσε η προκήρυξη του διαγωνισμού, δεν είναι δεσμευτική, αλλά εκτιμάται ελευθέρως από τη Διοίκηση. 2) Πράξεις στις οποίες οφείλει ή δύναται να προβεί η Διοίκηση μετά την υπογραφή της συμβάσεως, εφόσον δεν ικανοποιείται η απαίτηση της προκηρύξεως σε σχέση με την ταχύτητα του πλοίου. (ομοφ.)

Προσέγγιση των νομοθεσιών - Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών - Οδηγία 93/36 - Ανάθεση του αντικειμένου της συμβάσεως - Κριτήρια αναθέσεως - Απαίτηση της αναθέτουσας αρχής να έχει τη δυνατότητα να εξετάζει το προϊόν που αποτελεί αντικείμενο της προσφοράς εντός ορισμένης χιλιομετρικής ακτίνας - Δεν επιτρέπεται.Σχετ.ΣτΕ/100/2009Περίληψη 1. Η οδηγία 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών [εκδικάσεως] προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, δεν εμποδίζει όπως - στο πλαίσιο μέσου ένδικης προστασίας που ασκήθηκε από υποβαλόντα προσφορά προκειμένου να διαπιστωθεί, με σκοπό να του καταβληθεί μεταγενέστερα αποζημίωση, η παρανομία της αποφάσεως περί αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως - η αρμόδια αρχή της διαδικασίας προσφυγής εγείρει αυτεπαγγέλτως το παράνομο άλλης αποφάσεως της αναθέτουσας αρχής πλην της προσβαλλόμενης από τον υποβαλόντα προσφορά. Αντιθέτως, η οδηγία αυτή εμποδίζει όπως η εν λόγω αρχή απορρίπτει το αίτημά του με το αιτιολογικό ότι, λόγω της εγερθείσας αυτεπαγγέλτως παρανομίας, η διαδικασία διαγωνισμού ήταν οπωσδήποτε παράτυπη και η ενδεχόμενη ζημία του προσφέροντος θα είχε έτσι προκληθεί ακόμα και χωρίς την παρανομία που αυτός προβάλλει. ( βλ. σκέψη 56, διατακτ. 1 ) 2. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο διαδικασίας αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η αναθέτουσα αρχή λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των συστάσεων σχετικά με τα προϊόντα που οι υποψήφιοι προσφέρουν σε άλλους πελάτες όχι ως κριτήριο εξακριβώσεως της ικανότητας αυτών να εκτελέσουν την εν λόγω σύμβαση, αλλά ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, η υποβολή ενός καταλόγου των κυριοτέρων παραδόσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τα τελευταία τρία έτη, που αναφέρει το ποσό, την ημερομηνία και τον δημόσιο ή ιδιωτικό αποδέκτη, περιλαμβάνεται ρητά μεταξύ των αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων που, βάσει του άρθρου 23, παράγραφος 1, στοιχείο α_, της εν λόγω οδηγίας, μπορούν να απαιτούνται για να δικαιολογήσουν την τεχνική ικανότητα των προμηθευτών. Εξάλλου, ένας απλός κατάλογος αναφορών, ο οποίος περιλαμβάνει αποκλειστικά την ταυτότητα και τον αριθμό των προγενέστερων πελατών των υποψηφίων, δεν περιλαμβάνει όμως άλλες διευκρινίσεις σχετικά με τις πραγματοποιηθείσες στους πελάτες αυτούς παραδόσεις, δεν παρέχει καμιά ένδειξη που να επιτρέπει να εξακριβωθεί η πλέον συμφέρουσα οικονομικώς προσφορά, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της οδηγίας 93/36, και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 65-67, διατακτ. 2 ) 3. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η απαίτηση όπως τα προϊόντα τα οποία αποτελούν αντικείμενο των προσφορών μπορούν να ελεγχθούν από την αναθέτουσα αρχή εντός συγκεκριμένης χιλιομετρικής αποστάσεως από τον τόπο εγκαταστάσεως της τελευταίας χρησιμοποιείται ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, αφενός, από το άρθρο 23, παράγραφος 1, στοιχείο δ_, της οδηγίας 93/36 προκύπτει ότι, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτήσουν την υποβολή δειγμάτων, περιγραφών και/ή φωτογραφιών των προς προμήθεια προϊόντων ως αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων της τεχνικής ικανότητας των προμηθευτών προς εκτέλεση της οικείας συμβάσεως. Αφετέρου, ένα τέτοιο κριτήριο δεν είναι ικανό να επιτρέψει την εξακρίβωση της πλέον συμφέρουσας οικονομικώς προσφοράς, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της εν λόγω οδηγίας και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 71-72, 74, διατακτ. 3 )

Δυνατότητα λύσεως κατά νόμο της υπ’ αριθ. 83/99 συμβάσεως μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου (ΓΕΣ) και της εταιρείας «…. ΟΕ», με κοινή συγκατάθεση των συμβαλλομένων.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η λύση της συγκεκριμένης συμβάσεως δεν παρακωλύεται από τον νόμο, εφόσον συντρέχουν οι προς τούτο προϋποθέσεις, ήτοι α) συναίνεση των συμβαλλομένων μερών, β) το Δημόσιο δεν ζημιώνεται, δεδομένου ότι θα επιστρέψει μεν στην ως άνω εταιρεία το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στο ανεκτέλεστο μέρος της συμβάσεως, με την παραμονή όμως του 70% περίπου του εκποιηθέντος οπλισμού στην κυριότητά του (ΓΕΣ).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα Επίτροπο, μη νομίμως οι επίμαχες υπηρεσίες ανετέθησαν με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως (απευθείας αναθέσεως), καθόσον δεν διαπιστώνεται η συνδρομή καμίας από τις αναφερόμενες στις διατάξεις των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 2 του ν. 2286/1995 προϋποθέσεις για την επιτρεπτή προσφυγή στην διαδικασία αυτή. Ειδικότερα, η συνολική δαπάνη του Νοσοκομείου για την ανάθεση των υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των ανελκυστήρων του, ανερχόμενη στο ποσό των 2.350 ευρώ μηνιαίως .., υπερβαίνει για το έτος 2016 το όριο των 20.000 ευρώ άνευ Φ.Π.Α..., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Περαιτέρω, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει η συνδρομή εκτάκτων γεγονότων, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, τα οποία κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη διενέργεια και ολοκλήρωση πρόχειρου διαγωνισμού για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών του για τις υπηρεσίες αυτές, οι οποίες παρέχονται από τη φερόμενη ως δικαιούχο ανελλιπώς από τον Ιανουάριο του 2011.. Στην συγκεκριμένη, λοιπόν, περίπτωση, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, συνοδευόμενους από σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως οφείλεται σε συγκεκριμένες, εύλογες και μη υπερβαίνουσες το αναγκαίο μέτρο, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία ..Συνεπώς, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της διατάξεως του άρθρου 37 του ν. 4238/2014. 

Προϋποθέσεις νομίμου απευθείας αναθέσεως συμβάσεως παροχής υπηρεσιών. Συνέπειες παραβιάσεως άρθρου 83 παρ.1 και 3 Ν 2362/1995.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Για την εφαρμογή της εξαιρετικής περιπτώσεως δ) της παρ.3 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995 απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά: αα) έκτακτη ανάγκη, ββ) φανερά κατεπείγουσα και γγ) να μην οφείλεται σε υπαιτιότητα της υπηρεσίας, η δε ύπαρξη των προϋποθέσεων πρέπει να αποδεικνύεται από συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία πρέπει να παρατίθενται στην απόφαση αναθέσεως της συμβάσεως. Συνέπεια της παραβιάσεως των παρ.1 και 3 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995, είναι η απόλυτη ακυρότητα της συμβάσεως.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών δεν είναι νόμιμη, καθόσον δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία. Και τούτο διότι η ετήσια δαπάνη του Νοσοκομείου για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, ενώ, περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή  απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών πάγιων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα η επικαλούμενη μη τελεσφόρηση του σχετικού ενιαίου διαγωνισμού από το, ορισθέν αρμόδιο προς τούτο στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2014, ΓΝ… «….-…..», δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται  στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της Διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές.(..)Τέλος, οι επίμαχες δαπάνες δε δύνανται να υπαχθούν στη νομιμοποιητική διάταξη του  άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (ΦΕΚ Α΄38), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο παρ.2 β΄ του  ν. 4432/2016 (ΦΕΚ Α΄212), καθώς δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω με συγκεκριμένα στοιχεία ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης οφείλεται σε συγκεκριμένες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία (π.χ. καθυστερήσεις στη σύνταξη ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών, κοινού προϋπολογισμού κλπ), ούτε, επίσης, ότι υπήρξαν καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει το Γ.Ν…. «….», λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων. Πέραν δε αυτού,  η γενόμενη στο .. έγγραφο του Νοσοκομείου αναφορά περί της συμφωνίας του ισχύοντος συμβατικού τιμήματος με τις τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών της ΕΠΥ, παρίσταται αόριστη και αναπόδεικτη.

Τροποποίηση θεμελιωδών όρων συμβάσεως προμηθείας των Ενόπλων Δυνάμεων.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Είναι δυνατή η τροποποίηση των προδιαγραφών του συμβατικού αντικειμένου προκειμένου αυτό να προσαρμοσθεί σε χρήση διαφορετική από την αρχικά προβλεπομένη εξυπηρετούσα, όμως, το σκοπό στον οποίο αποβλέπει η σύναψη της συμβάσεως, εφ’ όσον πρόκειται για σύμβαση απ’ ευθείας αναθέσεως και η τροποποίηση επιβάλλεται από προφανείς λόγους δημοσίου συμφέροντος. (ομόφωνα) Κρατήσεις υπέρ Μ.Τ.Α. Διάταξη που καταργεί καταργητική άλλης διατάξεως, δεν αναβιώνει την καταργηθείσα, εκτός αν τούτο προκύπτει ρητά ή συνάγεται από το σκοπό της νέας διατάξεως. (πλειοψ.)