Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης για την ωρίμανση και χρηματοδότηση έργων:.Με αυτά τα δεδομένα, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για υποστήριξη του Δήμου στην εξεύρεση και επιλογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων και την προετοιμασία φακέλων για την ένταξή του σε αυτά συνιστούν συμβουλευτικές απλές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. Επομένως, αφενός δεν απαιτείτο να διενεργηθεί ηλεκτρονική κλήρωση σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 για την ανάθεσή τους, αφετέρου αρμοδίως παρέλαβε τις υπηρεσίες η επιτροπή παρακολούθησης και παραλαβής γενικής φύσης υπηρεσιών. Περαιτέρω, ενόψει του ότι, όπως αναφέρεται στην παρ. 7 της οικείας μελέτης, η ποσότητα των εργασιών, συναπτόμενη με τη δημοσίευση προσκλήσεων για συμμετοχή σε προγράμματα αλλά και με τις διαφορετικές ενέργειες που απαιτούνται για κάθε επιμέρους πρόσκληση, δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί επακριβώς εκ των προτέρων, οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούν να διαιρεθούν σε επιμέρους ποσότητες ανά εργασία και να προσδιορισθεί κάποια σχετική τιμή μονάδας  με τις αντίστοιχες ανθρωποώρες εργασίας, ο δε λόγος περί αοριστίας του προϋπολογισμού είναι αβάσιμος. Εντούτοις, η δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον δεν δεσμεύτηκε εξ αρχής σε βάρος της οικείας πίστωσης του προϋπολογισμού το συνολικό ποσό της σύμβασης, αλλά μόνο τμήμα αυτού που αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα του υπολοίπου του έτους 2018 και δεν προκύπτει ότι έγινε ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης. Δεδομένου όμως ότι το υπόλοιπο ποσό της σύμβασης δεσμεύτηκε αμέσως κατά το νέο έτος 2019 (Α.Α.Υ. 207/11.1.2019), η παράβαση των οργάνων του Δήμου δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη. Τέλος, αν και αναρμοδίως η ανωτέρω μελέτη συντάχθηκε και θεωρή-θηκε από τον Δήμαρχο και τον ειδικό συνεργάτη του, η πλημμέλεια αυτή ομοίως οφείλεται σε πλάνη των δημοτικών οργάνων η οποία, δεδομένης της πληρότητας της συνταχθείσας μελέτης και της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή τεχνικών υπηρεσιών...Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Μελετών και Εκτελέσεως Έργων, δεν αποδεικνύεται δε ότι απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που  θα πρέπει να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες της σύνταξης των τευχών προμετρήσεων αρχιτεκτονικών, στατικών και Η/Μ σχεδίων υπάγονται στην έννοια των τεχνικών υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 3 περ. 6 β του ως άνω νόμου. Επομένως, αυτές έπρεπε να ανατεθούν κατόπιν διενέργειας ηλεκτρονικής κλήρωσης, το άρθρο δε 43 παρ. 18 α του ν. 4605/2019, σύμφωνα με το οποίο  σε περίπτωση συμβάσεων υπηρεσιών οι οποίες αφορούν σε ενέργειες ωρίμανσης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων του ΕΣΠΑ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία κλήρωσης, δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθόσον η επίμαχη σύμβαση καταρτίστηκε πριν από την ισχύ της, στις 8.10.2018. Τέλος, της ανάθεσης των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών, αφετέρου, αυτές έπρεπε να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ένταξη της κατασκευής Λυκείου του Δήμου στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ 2014 - 2020, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο η τήρησή τους. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι αντίθετη στην αρχή της οικονομικότητας, διότι αφορά στην πληρωμή εργασιών μη εξειδικευμένης φύσης που μπορούσε να εκτελέσει το υπηρετούν στο Δήμο προσωπικό. Συγκεκριμένα, το αντικείμενο των εργασιών αφορά κυρίως στη συλλογή των εγγράφων για τη συμπλήρωση του φακέλου αδειοδότησης και δεν περιλαμβάνει τη σύνταξη των σχετικών μελετών, μέσω αξιολόγησης στοιχείων και εφαρμογής επιστημονικών γνώσεων.(..)Ενόψει δε των ανωτέρω, ο αριθμός των πέντε υπαλλήλων του Δήμου που, σύμφωνα με την από 29.3.2018 βεβαίωση αυτού έχουν γνωστικό αντικείμενο συναφές με αυτό της επίμαχης υπηρεσίας, κρίνεται απολύτως επαρκής για την εκτέλεσή της, χωρίς να ασκεί επιρροή ο αορίστως επικαλούμενος φόρτος εργασίας αυτών..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω,  η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών..:Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για έρευνα, υποβολή προτάσεων, συντονισμό και παρακολούθηση υλοποίησης των δημοτικών έργων που πρόκειται να ενταχθούν σε συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα συνιστούν συμβουλευτικές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ώστε να έπρεπε να διενεργηθεί ηλεκτρονική κλήρωση για την ανάθεσή τους, νομίμως δε παραλήφθηκαν από την επιτροπή παρα-λαβής γενικών υπηρεσιών. Περαιτέρω, αν και ο προϋπολογισμός της υπηρεσίας είναι αόριστος διότι στην οικεία μελέτη αναφέρεται η ενδεικτική δαπάνη για το σύνολο των εργασιών χωρίς να παρατίθεται αναλυτικά το κόστος καθεμιάς από αυτές βάσει των απαιτούμενων ανθρωποωρών και της τιμής μονάδας τους, η πλημμέλεια αυτή οφείλεται σε πλάνη των δημοτικών οργάνων η οποία, δεδομένης της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης, κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη αλλά το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για τη διαχείριση και συντονισμό του έργου «LYSIS»:Με δεδομένα αυτά, οι ως άνω υπηρεσίες δεν ανάγονται στα καθήκοντα του προσωπικού που υπηρετεί στο αρμόδιο Τμήμα του Δήμου ...... Και τούτο γιατί ναι μεν το προσωπικό αυτό οφείλει να παρακολουθεί και την υλοποίηση των προγραμμάτων που έχει αναλάβει ο Δήμος, στην προκειμένη περίπτωση όμως πρόκειται για ιδιαίτερα σύνθετο έργο που εκτελείται από περισσότερα νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ήτοι εκτός των ορίων του Δήμου, απαιτεί για την εκτέλεση και τη διαχείριση των πόρων του συντονισμό και έλεγχο των ενεργειών και άλλων φορέων και ως εκ τούτου προϋποθέτει αυξημένη και ειδική εμπειρία, την οποία δεν διαθέτει το προσωπικό του Δήμου. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για οργάνωση, συντονισμό, έλεγχο, παρα-κολούθηση και υποστήριξη της υπό εκτέλεση εγκεκριμένης πράξης «LYSIS» συνιστούν συμβουλευτικές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ώστε να έπρεπε να διενεργηθεί ηλεκτρο-νική κλήρωση για την ανάθεσή τους, ενώ από τις διευκρινίσεις, που παρείχε ο Δήμος ..... προκύπτει ότι στην Ομάδα Έργου της ελεγχόμενης σύμβασης περιλαμβάνονται ειδικότητες αντίστοιχες με την υπό εκτέλεση πράξη (περιβαλ-λοντολόγος, γεωπόνος, ειδικός αλιείας - υδατοκαλλιεργειών), καθόσον αυτή αφορά στη βέλτιστη διαχείριση υδάτινων πόρων με σκοπό τη διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος.

Καταβολή αμοιβής για υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου:..Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως από τα δύο πολυσέλιδα τεύχη που η ανάδοχος, μηχανικός περιβάλλοντος, συνέταξε και παρέδωσε στο Δήμο ... σε εκτέλεση της σχετικής σύμβασης, οι εκ μέρους της παρασχεθείσες υπηρεσίες αφορούν στην υποβολή προτάσεων αφενός για την τροποποίηση χωροθέτησης και αφετέρου για την τροποποίηση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του καταφυγίου τουριστικών σκαφών ..., κατόπιν επεξεργασίας και συστηματικής επιστημονικής ανάλυσης χωροταξικών και περιβαλλοντικών δεδομένων, συνιστώσες, ως εκ τούτου, υπηρεσίες εκπόνησης μελετών κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 3  περ. 6 εδ. α΄ του ν. 4412/2016. Συνεπώς, μη νομίμως ο Δήμαρχος ....,με την 19874/2.10.2018 απόφασή του, ανέθεσε απευθείας τις ως άνω υπηρεσίες στην φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος, χωρίς τη διενέργεια δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης, όπως επιβάλλεται από το άρθρο 118 παρ. 5 και 6 του   ν. 4412/2016. Εντούτοις, ενόψει του ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, κατά τα αναφερόμενα στην ως άνω απόφαση του Δημάρχου, αποβλέπουν στη «διευθέτηση μικρών ασυμβατοτήτων» και στη «βελτίωση ορισμένων λειτουργικών χαρακτηριστικών» του άνω καταφυγίου, ήτοι σε μη ουσιώδεις επεμβάσεις στο έργο αυτό, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, εκλήφθηκε ότι επρόκειτο για σύμβαση παροχής υπηρεσιών και επομένως ότι ήταν επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους χωρίς την τήρηση της προαναφερόμενης νόμιμης διαδικασίας.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, αν και η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, η θεώρηση του εντάλματος αυτού δικαιολογείται λόγω συγγνωστής πλάνης, πλην δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018.

Αμοιβή για υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης..:Με τα δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες Α΄ Φάσης ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Τεχνολογιών, Πληροφορικής, Επικοινωνιών του Δήμου, στις αρμοδιότητες του οποίου υπάγεται η αποτύπωση των τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών των συστημάτων τεχνολογιών, πληροφορικής και επικοινωνιών του Δήμου. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό (Π.Ε. και Τ.Ε.) για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του. Εξάλλου, υφίστατο επαρκής χρόνος για την καταγραφή των σχετικών αναγκών του Δήμου, καθόσον η υποχρέωση λειτουργίας ηλεκτρονικού συστήματος διακίνησης εγγράφων ήταν γνωστή ήδη από τη δημοσίευση του ν. 4440/2016 (2.12.2016) και ως εκ τούτου θα μπορούσε να εκτελεστεί σταδιακά με ορθό προγραμματισμό από τους υπηρετούντες υπαλλήλους. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της σύμβασης παρίσταται αόριστος, καθόσον σ’ αυτόν παρατίθεται κατ’ αποκοπή το ποσό των 8.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για την Α΄ Φάση και 12.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για τη Β΄ Φάση των προς ανάθεση υπηρεσιών, χωρίς να αναφέρεται κάποιο στοιχείο σε σχέση με τον τρόπο υπολογισμού τους σε αυτό το ύψος, ενώ και στον εκ των υστέρων προσκομισθέντα πίνακα ανάλυσης κόστους υλοποίησης των υπηρεσιών (7493/21.3.2018 έγγραφο του Δήμου) δεν παρατίθενται τιμές μονάδων ανά είδος εργασίας. Ως εκ της συνδρομής άλλωστε, του συγκεκριμένου λόγου, παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου λόγου περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου, δεδομένου ότι ακριβώς η αδυναμία εξακρίβωσης αν ο Δήμος ενήργησε συμμορφούμενος στην αρχή της οικονομικότητας, συνεπάγεται κατά μείζονα λόγο και την αδυναμία εξακρίβωσης αν τηρήθηκε το προσήκον μέτρο κατά τη σύναψη της σύμβασης με το συγκεκριμένο τίμημα.Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής για την εκτέλεση σύμβασης..:Με τα δεδομένα αυτά, οι υπηρεσίες αυτές συνιστούν ένα ειδικό αντικείμενο και ως εκ τούτου δεν εντάσσονται στα συνήθη καθήκοντα του Τμήματος Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, στα οποία περιλαμβάνεται γενικά η μεριμνά για τη διενέργεια των διαδικασιών ένταξης έργων και δράσεων του Δήμου σε αναπτυξιακά και άλλα προγράμματα, ενώ η ενασχόληση με το αντικείμενο της ελεγχόμενης υπηρεσίας, προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία στο περιβαλλοντικό δίκαιο, ειδικότερα στα θέματα δημιουργίας των πράσινων σημείων καθώς και γνώσεις δικαίου του ανταγωνισμού. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες υποστήριξης του Δήμου συνιστούν συμβουλευτικές υπηρεσίες, οι οποίες βασίζονται στην αξιολόγηση των ήδη εγκεκριμένων από τον Δήμο θέσεων των πράσινων σημείων και της λειτουργικής τους δυνατό-τητας, ενώ δεν συνιστούν μελέτη ή τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες, ήτοι υπηρεσίες που προτείνουν λύσεις με τεχνικά στοιχεία. Ως εκ τούτου, δεν έπρεπε να τηρηθεί  η οριζόμενη στο άρθρο 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016 διαδικασία ηλεκτρονικής κλήρωσης.Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής για εργασίες διαγράμμισης οδών...Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επιλογή του αναδόχου για την εκτέλεση του ως άνω έργου της διαγράμμισης οδικών επιφανειών δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Επιπλέον, από τη διατύπωση της τεχνικής περιγραφής προκύπτει ότι οι ανατεθείσες ποσότητες προσδιορίστηκαν βάσει προϋπολογισμού και όχι αντιστρόφως, καθιστώντας έτσι πλημμελή την τεκμηρίωση της προεκτιμώμενης αξίας του έργου, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας. Πλην όμως, ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες δε χαρακτηρίζονταν ρητά ως έργο υπό το προϊσχύον καθεστώς, οι δε ποσότητες για τις οποίες κατατέθηκε προσφορά αναγράφονταν στον προϋπολογισμό της σύμβασης, τα αρμόδια όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων θεώρησαν ότι επρόκειτο για ανάθεση γενικών υπηρεσιών και ότι δεν απαιτείτο πληρέστερη τεκμηρίωση των απαιτούμενων ποσοτήτων και της αξίας της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή υπηρεσιών εφαρμογής λογισμικού διπλογραφικού συστήματος λογιστικής:..Με αυτά τα δεδομένα κρίνονται τα εξής: α) Ο προϋπολογισμός της επίμαχης σύμβασης είναι εν τέλει ορισμένος, καθόσον με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος προσκομίσθηκε έγγραφο με τίτλο «ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ», στο οποίο αναλύεται διεξοδικά το σύνολο απαιτούμενων ωρών εργασίας και το ωριαίο κόστος για τη διεκπεραίωση καθεμιάς εκ των πέντε προαναφερθεισών ομάδων εργασιών. β) Το Τμήμα Οικονομικών του Δήμου … περιλαμβάνει, αποκλειστικά, το σύνολο των οικονομικών υπηρεσιών του Δήμου, ενώ η ανώτερη ιεραρχικά Διεύθυνση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών περιλαμβάνει, πλέον του Τμήματος Οικονομικών, και τα Τμήματα Διοικητικών Υπηρεσιών και ΚΕΠ. Επομένως, δοθέντος ότι κατά την έννοια του νόμου, Π.Ο.Υ. ορίζεται ο Προϊστάμενος της οργανικής μονάδας που περιλαμβάνει όλες τις οικονομικές υπηρεσίες του Δήμου, αρμοδίως εν προκειμένω ο Προϊστάμενος του Τμήματος Οικονομικών υπέγραψε, ως Π.Ο.Υ., το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. γ) Η δαπάνη είναι μη κανονική, καθώς δεν είχε εκ των προτέρων δεσμευθεί το συνολικό ποσό της σύμβασης και δεν είχε γίνει πολυετής ανάληψη υποχρέωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 80/2016. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη του ισχυρισμού του Δήμου ότι εκ παραδρομής ακολούθησε τη συνήθη από τα προηγούμενα έτη διαδικασία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι και στην απόφαση ανάθεσης αλλά και στη σύμβαση ορίζεται ότι το μέρος της δαπάνης που αφορά το οικονομικό έτος 2019 θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Δήμου του έτους αυτού, εν προκειμένω ο Δήμος ενήργησε συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων. Κατά ταύτα, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.