ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (δικαιούχος) και του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε. (Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.Α.Ε.), αντικείμενο της οποίας αποτελεί η εξειδίκευση της άσκησης των αρμοδιοτήτων του Ταμείου για την ωρίμανση, τη διενέργεια της διαδικασίας ανάθεσης και την παρακολούθηση εκτέλεσης  των συμβάσεων που θα συναφθούν μεταξύ δικαιούχου και αναδόχου, στο πλαίσιο υλοποίησης του Έργου «Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης - Σχέδιο Προστασίας Δασών», συνολικού κόστους 1.000.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(...)Συνεπώς, δεν καταλείπεται, εν προκειμένω, στα συμβαλλόμενα μέρη πεδίο επιλογών, αφού δεν υφίσταται περιθώριο ανάπτυξης διαπραγματευτικής δυνατότητας ούτε ως προς το πρόσωπο των αντισυμβαλλομένων ούτε ως προς τους εν γένει επιμέρους όρους της σύμβασης.  Συνακόλουθα, λαμβανομένου υπ’ όψιν και του σκοπού, για τον οποίο καθιερώθηκε ο έλεγχος των σχεδίων δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο (προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τυχόν λάθη, πλημμέλειες ή πράξεις διαφθοράς των διοικητικών οργάνων κατά τη διαδικασία σύναψης των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και για την εμπέδωση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων στις ενέργειες της δημόσιας διοίκησης), δεν καταλείπεται στην υπό κρίση υπόθεση αντικείμενο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου. Ως εκ τούτου, το σχέδιο της επίμαχης σύμβασης απαραδέκτως υποβάλλεται στο παρόν Κλιμάκιο για προσυμβατικό έλεγχο.

ΜΕΛΕΤΗ. (..) ζητείται η ανάκληση της 317/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι το σχέδιο της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης της μελέτης..(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη, το Ζ΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι το σχέδιο της ανωτέρω 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης απαραδέκτως εισήχθη ενώπιόν του για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας....το Κλιμάκιο έκρινε ότι «δεν υφίσταται δυνατότητα διαπραγμάτευσης και, εν γένει, προσδιορισμού των όρων ανάληψης και εκπλήρωσης των συγκεκριμένων υποχρεώσεων» και ότι «λαμβανομένου υπόψη και του (…) σκοπού, για τον οποίο καθιερώθηκε ο έλεγχος των σχεδίων δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο (προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τυχόν λάθη, πλημμέλειες ή πράξεις διαφθοράς των διοικητικών οργάνων κατά τη διαδικασία σύναψης των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και για την εμπέδωση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων στις ενέργειες της δημόσιας διοίκησης), δεν καταλείπεται πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας».(..) Εντούτοις, η κρίση αυτή του Κλιμακίου είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί συμπληρωματική σύμβαση, με την οποία τροποποιείται ουσιωδώς το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αφού προστίθενται εργασίες που δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί, με ταυτόχρονη αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της, οι συμβάσεις δε αυτές, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ελέγχονται σε κάθε περίπτωση, ακριβώς προκειμένου να διαφυλαχθεί η διαφάνεια των διαδικασιών και η ίση μεταχείριση των παρόχων που μετείχαν στο αρχικό διαγωνισμό...Επομένως, ακόμη και αν ορισμένα στοιχεία της σύμβασης καθορίζονται νομοθετικώς, η σύμβαση αυτή δεν «εξαιρείται από τον ελεύθερο ανταγωνισμό»...αλλά, για λόγους διαφάνειας και ανταγωνισμού, απαιτείται να συναφθεί σύμφωνα με τις προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, οι οποίες ελέγχονται από το Δικαστήριο τούτο..(..)Με τα δεδομένα αυτά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου, που προκάλεσε την ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών, οφείλεται σε περιστάσεις που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή, επιπλέον δε ότι συντρέχουν όλες οι προβλεπόμενες στο άρθρο 29 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι επιπλέον αυτές εργασίες νομίμως περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση, η οποία δύναται να ισχύσει από την ημερομηνία υπογραφής της και εφεξής...Ανακαλεί την 317/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης της μελέτης με τίτλο..

Καταβολή τακτικής μισθοδοσίας σε επικουρικό ιατρό:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη στο σύνολό της. Και τούτο διότι, κατά το μέρος που αφορά στο μέχρι τις 17.10.2018 χρονικό διάστημα, ερείδεται στην από 18.10.2016 νόμιμη σύμβαση εργασίας του ανωτέρω επικουρικού ιατρού, η εικοσιτετράμηνη διάρκεια της οποίας δεν είχε εισέτι λήξει. Κατά το μέρος, περαιτέρω, που αφορά στο από 18.10.2018 και εφεξής διάστημα, η ως άνω σύμβαση υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης της παρ. 2 του άρθρου 6 του π.δ/τος 164/2004, που επιτρέπει την καθ’ υπέρβαση του εικοσιτετραμήνου απασχόληση προσωπικού ορισμένου χρόνου ενταγμένου σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, δοθέντος ότι η απασχόληση του εν λόγω ιατρού είχε ενταχθεί στη συγχρηματοδοτούμενη Πράξη «Αναβάθμιση δεξιοτήτων επαγγελματικών ομάδων υψηλής εξειδίκευσης του Τομέα Υγείας», γεγονός το οποίο δεν αμφισβητείται από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Ενόψει αυτών, επιτρεπτώς η ως άνω σύμβαση υπερέβη, μετά την δυνάμει του άρθρου 27 του ν. 4532/2018 (όπως τροποποιήθηκε) παράτασή της έως 31.1.2019, την αρχικώς συμφωνηθείσα εικοσιτετράμηνη διάρκειά της, χωρίς να ασκεί επιρροή το γεγονός ότι είχε ήδη συναφθεί κατά τον χρόνο που εντάχθηκε στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. Παρέπεται δε ότι η εξαίρεση της εν λόγω σύμβασης από τον κανόνα που θεσπίζεται με την παρ. 1 του άρθρου 6 του π.δ/τος 164/2004 ισχύει μόνον για όσο χρόνο η απασχόληση του ιατρού στο Νοσοκομείο παραμένει ενταγμένη σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα (Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 21/2019, 280/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται νόμιμη, πλην όμως τούτο δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Kαταβολή μισθοδοσίας σε επικουρική ιατρό:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη. Και τούτο διότι η σύμβαση ορισμένου χρόνου της ανωτέρω επικουρικού ιατρού, δοθέντος ότι η απασχόληση της εντάχθηκε, όπως προκύπτει από τα αναφερόμενα στη σκ. V έγγραφα στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα «Αναβάθμιση δεξιοτήτων επαγγελματικών ομάδων υψηλής εξειδίκευσης του τομέα Υγείας», υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης της παρ. 2 του άρθρου 6 του π.δ. 164/2004, που επιτρέπει την καθ’ υπέρβαση του 24μηνου απασχόληση προσωπικού ορισμένου χρόνου ενταγμένου σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. Ενόψει των ανωτέρω, επιτρεπτώς η σύμβαση της ανωτέρω επικουρικής ιατρού υπερέβη, μετά την παράτασή της έως 31.1.2019 με το άρθρο 28 του ν. 4532/2018, την αρχικώς συναφθείσα εικοσιτετράμηνη κατ’ απώτατο χρονικό όριο της παρ. 1 του άρθρου 6 του π.δ. 164/2004 επιτρεπόμενη διάρκειά της. Παρέπεται δε ότι η εξαίρεση της συμβάσεως της ως άνω ιατρού από τον κανόνα που θεσπίζεται με την παρ. 1 του άρθρου 6 του π.δ. 164/2004 ισχύει μόνον για όσο χρόνο η απασχόλησή της στο Νοσοκομείο παραμένει ενταγμένη σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα (βλ. Πρ. Κ.Π.Ε.Δ. στο Ι Τμ. 21/2019 και 23/2019, όπου και μειοψηφία).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

«Προσυμβατικός έλεγχος συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο».ΕΓΚ.7/2005

Διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο με τη χρήση των δυνατοτήτων που παρέχει το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).

Μη δυνατότητα διαγραφής των ασφαλισμένων του Τ.Σ.Α.Υ. από τον κλάδο μονοσυνταξιούχων και επιστροφής σε αυτούς των εισφορών που κατέβαλαν - Ζητήματα σχετικά με την υποχρέωσή τους για την καταβολή εισφορών, προσαυξήσεων και τόκων.. Η διαγραφή από τον κλάδο των μονοσυνταξιούχων του πρώην Τ.Σ.Α.Υ. και η επιστροφή σε αυτούς των οικείων ασφαλιστικών εισφορών, ως καταβληθεισών αχρεωστήτως, δεν είναι επιτρεπτή. Ο αναδρομικός καταλογισμός των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτός, δεν επιτρέπεται όμως (υπό την έννοια ότι θα ακυρωθεί δικαστικώς), αν το οικείο Ασφαλιστικό Ταμείο είχε επί μακρόν δημιουργήσει, με θετικές του ενέργειες, εύλογη και σταθερή πεποίθηση στον υπόχρεο ότι δεν υποχρεούται να καταβάλλει τις συγκεκριμένες ασφαλιστικές εισφορές και συγχρόνως διαπιστώνεται αρμοδίως ότι συντρέχει κίνδυνος σοβαρού κλονισμού της οικονομικής καταστάσεως του υποχρέου. Επί αναδρομικής επιβολής οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, θα επιβληθεί συγχρόνως και πρόσθετο τέλος [προσαυξήσεις], λόγω εκπρόθεσμης καταβολής, εκτός αν το οικείο Ασφαλιστικό Ταμείο είχε επί μακρόν δημιουργήσει, με θετικές του ενέργειες, εύλογη και σταθερή πεποίθηση στον υπόχρεο ότι δεν υποχρεούται να καταβάλει τις συγκεκριμένες ασφαλιστικές εισφορές. Η επιβολή τόκων, λόγω καθυστέρησης καταβολής των οφειλόμενων εισφορών είναι ανεπίτρεπτη.

Μίσθωση ακινήτου.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου τούτου. Η δε περιγραφόμενη στη διάταξη του άρθρου 31 περ. α΄ εδ. εε του ν.4270/2014 (Α΄ 143), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 του ν.4456/2017 (Α΄ 24/1.3.2017), περίπτωση διενέργειας στοχευμένων ελέγχων επί συγκεκριμένων κατηγοριών δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό την ιδιότητα του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή, επίκληση της οποίας γίνεται με το 37327/21.2.2018 διαβιβαστικό έγγραφο της Περιφέρειας ...., δεν συνιστά αντικείμενο του διενεργούμενου από το παρόν Κλιμάκιο, προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.  

Νομιμότητα έκδοσης χρηματικού εντάλματος πληρωμής σε υπόθεση σύμβασης προμήθειας για την οποία δεν τηρήθηκε ο προβλεπόμενος προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο.(...)Η έκδοση χρηματικού εντάλματος πληρωμής σε υπόθεση σύμβασης προμήθειας αγαθών για την οποία δεν τηρήθηκε ο προβλεπόμενος από τον νόμο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν είναι νόμιμη, η δε παρά ταύτα έκδοση αυτού είναι αιτία έκδοσης καταλογιστικής πράξης κατά των υπευθύνων οργάνων του Φορέα.

Συμπληρωματικές συμβάσεις. Εκτελεσμένες συμβάσεις Ο έλεγχος νομιμότητας που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο επεκτείνεται και στην περίπτωση των συμπληρωματικών συμβάσεων ανεξαρτήτως ποσού, εφόσον η αρχική αυτών σύμβαση υπήχθη στον έλεγχο νομιμότητας. Εξάλλου, ο έλεγχος νομιμότητας που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ειδικός προληπτικός έλεγχος, ο οποίος αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων και ασκείται κατά το στάδιο προ της υπογραφής και, κατά μείζονα λόγο, προ της ενάρξεως της εκτέλεσης των οικείων συμβάσεων. Αποσκοπεί, αφενός μεν στην εξασφάλιση της διαφάνειας και της αντικειμενικότητας στην ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου και αφετέρου στην πρόληψη τυχόν παραλείψεων ή παραβάσεων της κείμενης νομοθεσίας και, άρα, στην αποφυγή κατάρτισης μη νόμιμων συμβάσεων. Υπό την έννοια αυτή, ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προϋποθέτει σύμβαση « υπό εκτέλεση», σύμβαση, δηλαδή της οποίας οι υπηρεσίες πρόκειται να παρασχεθούν, με βάση την ελεγχθείσα, και κριθείσα ως νόμιμη, σχετική διαδικασία, που απολήγει στην υπογραφή της οι¬κείας σύμβασης και όχι σύμβαση η οποία έχει ήδη εκτελεσθεί, έστω και μερικώς, καθώς στην περίπτωση αυτή ο έλεγχος θα ήταν κατασταλτικός. Μη τήρηση της διαδικασίας του εν λόγω ελέγχου από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Έλεγκτικού Συνεδρίου συνεπάγεται την αυτοδίκαιη ακυρότητα της σύμβασης. Ο εκ των υστέρων έλεγχος δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες συνήφθησαν και εκτελέστηκαν χωρίς να έχουν υποβληθεί για έλεγχο νομιμότητας στο Έλεγκτικό Συνέδριο, είναι δυνατός μόνο μετά από ειδική νομοθετική ρύθμιση, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και για λόγους υπερέχοντος δημόσιου συμφέροντος, που αφορά σε συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων συμβάσεων. Δοθέντος ότι η σύναψη των δημόσιων συμβάσεων δεν έχει αφεθεί στην ελεύθερη δικαιοπρακτική δράση των διοικητικών οργάνων, αλλά έχει υπαχθεί σε σειρά δημοσιονομικών και άλλων περιορισμών και ότι οι διατάξεις του άρθρου 8 παρ.1 του ν.2741/1999, ως ειδικότερες και νεότερες, κατισχύουν αυτών του Αστικού Κώδικα, δεν απολείπεται, αναφορικά με τις υπαγό¬μενες στον έλεγχο του Έλεγκτικού Συνεδρίου συμβάσεις, περιθώριο αναλογικής εφαρμογής του άρθρου 183 ΑΚ, ούτως ώστε να είναι δυνατή η επικύρωση άκυρης σύμβασης, σε περίπτωση που αυτή υποβληθεί προς έλεγχο στο Έλεγκτικό Συνέδριο μετά τη σύναψή της και ο έλεγχος αποβεί αρνητικός. Σε περίπτωση που υποβληθεί στο Κλιμάκιο σύμβαση, μη εμπίπτουσα στις προαναφερόμενες εξαιρέσεις, η οποία έχει υπογραφεί και έχει ήδη αρχίσει να εκτελείται, το Κλιμάκιο στερείται πλέον της χρονικής αρμοδιότητας να προβεί στον έλεγχο νομιμότητάς της και οφείλει να απόσχει από αυτόν.