Δημόσια έργα.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας ότι κατά τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του ν. 3669/2008  τα μέλη της κοινοπραξίας ευθύνονται έναντι του κυρίου του έργου εις ολόκληρο για κάθε υποχρέωση που απορρέει από το νόμο ή από τη σύμβαση, ότι ο υπογράψας τη σύμβαση εκτέλεσης του επίμαχου έργου δεν ήταν τρίτος αλλά  ο νόμιμος εκπρόσωπος της μιας εκ των δύο κοινοπρακτουσών εταιρειών, οι οποίες είχαν προσκομίσει δήλωση σύστασής της  κατά τη συμμετοχή της Κοινοπραξίας  στο διαγωνισμό και ότι το έργο περατώθηκε εμπρόθεσμα στις 5.8.2014, όπως βεβαιώνεται με τη 12384/18.8.2014 συναφή βεβαίωση, κρίνει ότι με την υποβολή της ως άνω πράξης του Συμβολαιογράφου .....   ..... περί διορισμού κοινού εκπροσώπου της αναδόχου Κοινοπραξίας θεραπεύτηκε η επισημανθείσα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο σχετική πλημμέλεια, καθισταμένης περαιτέρω αλυσιτελούς της αιτίασής της ως προς τον χρόνο σύνταξης  του ιδιωτικού συμφωνητικού σύστασης της αναδόχου Κοινοπραξίας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Οι προσφεύγοντες αιτούνται την ακύρωση της απόφασης 893/2020 της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, η οποία τους απέκλεισε από τη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης για το έργο «...» με εκτιμώμενη αξία 27.016.129 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες που περιλαμβάνουν χωματουργικά έργα, τεχνικά έργα, οδοποιία, ασφαλιστικά έργα, έργα πρασίνου, άρδευσης και πυροσβεσής, καθώς και εργασίες σήμανσης και ασφάλειας. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι οι προσφορές τους κρίθηκαν αδικαιολόγητα χαμηλές χωρίς επαρκή αιτιολόγηση και ότι παραβιάστηκε η διαδικασία του άρθρου 88 του Ν. 4412/2016, ιδίως ως προς την παράλειψη κλήσης για εξηγήσεις.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Από τα ανωτέρω εκτιθέμενα πραγματικά περιστατικά, το Τμήμα κρίνει ότι τα επίμαχα έργα, που εκτελέστηκαν στο Δήμο …, δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν παρεμφερείς εργασίες για την κατασκευή τους – ήτοι κυρίως εργασίες οδοποιίας και οικοδομικές που σκοπό έχουν την αντιμετώπιση προβλημάτων απορροής των ομβρίων υδάτων -  οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δ.Δ. ..), κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία (22.6.2009). Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε τρία επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ναι μεν ο προϋπολογισμός καθενός από τα τρία αυτά έργα δεν υπερβαίνει το ποσό που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όριο για την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (45.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.), πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 135.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., που υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού..

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι  τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο, καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.271,46 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 20.447,15 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) που υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της απ’ ευθείας ανάθεσης. Τέλος, η απευθείας ανάθεση των ανωτέρω έργων δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε στη διάταξη του άρθρου 9 παρ.2 εδ.β΄του π.δ/τος 171/1987, καθόσον δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτα γεγονότα, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διενέργεια του τακτικού διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο (ασφαλτοστρώσεις δημοτικών οδών), καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα (δ. δ…..) και μάλιστα από τον ίδιο ανάδοχο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 88.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), οπότε και υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, κρινομένου ως βασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, γενομένου δε δεκτού του λόγου αυτού, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής

Επειδή, ούτε από το παρατεθέν ως άνω περιεχόμενο της εισηγήσεως προς το Συμβούλιο Δημοσίων Έργων αλλά ούτε και από τη γνωμοδότηση του τελευταίου προς τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε προκύπτει, κατά τρόπο ειδικώς αιτιολογημένο, η ανάγκη προσθήκης στη διακήρυξη των επίμαχων πρόσθετων όρων τεχνικής ικανότητας των διαγωνιζομένων. Και τούτο διότι το δημοπρατούμενο έργο, όπως ανωτέρω περιεγράφη, δεν φαίνεται να παρουσιάζει κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες που θα δικαιολογούσαν την αξίωση, με την προσθήκη των ανωτέρω πρόσθετων όρων, αυξημένης τεχνικής εμπειρίας, γνώσης και τεχνικού εξοπλισμού εκ μέρους του διαγωνιζόμενου. Μόνο δε το γεγονός ότι πρόκειται περί κατασκευής μουσείου δεν καθιστά το έργο, άνευ ετέρου πολύπλοκο, υπό την έννοια των εκτεθεισών ως άνω διατάξεων των άρθρων 15 και 16 του ν. 3669/2008, αφού η κατασκευή του, καθ' εαυτήν, δεν παρουσιάζει, κατά τα προεκτεθέντα, ιδιαίτερες κατασκευαστικές δυσκολίες ούτε αξιώνει την εφαρμογή εξειδικευμένης κατασκευαστικής τεχνολογίας, δεδομένου ότι το μεν έργο εμφανίζεται ως κατασκευαστικώς σύνηθες, η δε προβαλλόμενη για την προσθήκη των όρων αιτιολογία είναι γενική, δυνάμενη να χρησιμοποιείται σε οποιοδήποτε έργο κατασκευής μουσείου, τα οποία, όμως, έργα ο νομοθέτης δεν κατέταξε σε ειδική και αυτοτελή κατηγορία έργων, δυνάμενων να εκτελούνται μόνον από συγκεκριμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις.

ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση Εγκυκλίων σχετικά με την αναπροσαρμογή και συμπλήρωση των Ενιαίων Τιμολογίων Έργων Οδοποιία, Υδραυλικών, Λιμενικών, Οικοδομικών, Πρασίνου  και Ηλεκτρομηχανολογικών Εργασιών Οδοποιίας, Υδραυλικών και Λιμενικών.

ΕΡΓΑ.(κατάτμηση) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το αντικείμενο των εν λόγω απ’ ευθείας αναθέσεων είναι η εκτέλεση δημοτικών έργων, κατά την έννοια  του άρθρου 1 παρ.1 του ν. 3669/2008, τα οποία συνίστανται στην επισκευή ή αντικατάσταση των ηλεκτρομηχανολογικών αντλητικών συγκροτημάτων των υδρευτικών γεωτρήσεων διάφορων δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου...(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα ανωτέρω έργα δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν τις ίδιες εργασίες για την κατασκευή τους -εργασίες επισκευής αντλιοστασίων- οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου …), κατά την ίδια χρονική περίοδο (υπογραφή συμβάσεων τον Δεκέμβριο του 2011) και επιπλέον ανατέθηκαν στον ίδιο εργολάβο. Κατά συνέπεια, έχει γίνει κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε επτά επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών έργων...(..)Ο ισχυρισμός δε του Δήμου ότι στην πραγματικότητα οι εν λόγω «εργασίες» αφορούν ανάγκες που προέκυψαν τη θερινή περίοδο, όπου η ανάγκη υδροδότησης είναι αυξημένη απορρίπτεται ως αναπόδεικτος. Τέλος και υπό την εκδοχή ότι θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συνέτρεξε επείγουσα ανάγκη  οι εν λόγω αποφάσεις εκδόθηκαν από αναρμόδιο όργανο, ήτοι από το Δήμαρχο, καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 3852/2010, αρμόδιο όργανο για την απ’ ευθείας ανάθεση εκτέλεσης έργων σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις είναι η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Δημόσια έργα –Κατάτμηση.Oι εντελλόμενες με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες στο σύνολό τους, καθόσον αφενός η απευθείας ανάθεση έγινε σε εργοληπτική επιχείρηση, η οποία λόγω της τάξεως του πτυχίου της δεν είχε τη δυνατότητα αναλήψεως μικρών έργων, αφετέρου δε το έργο «...» εντάσσεται στο ευρύτερο έργο «...» και η αυτοτελής δημοπράτησή του συνιστά μη επιτρεπόμενη κατάτμηση.

Υπόχρεοι για την πληρωμή των εξόδων δημοσίευσης των διακηρύξεων διαγωνισμών ανάδειξης αναδόχου δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, για όλες τις διαγωνιστικές διαδικασίες ανεξάρτητα από το αντικείμενό τους, είτε δηλαδή αυτές αφορούν σε έργα, είτε σε προμήθειες, είτε σε υπηρεσίες είναι οι ανάδοχοι των σχετικών διαγωνισμών, με την έννοια ότι οι τελευταίοι υποχρεούνται να καταβάλλουν απευθείας στους εκδότες των εφημερίδων την οφειλόμενη αμοιβή δημοσίευσης.