ΜΕΛΕΤΕΣ. μη νόμιμη καταβολή αμοιβής στον ...., πολιτικό μηχανικό, για την εκπόνηση μελέτης,.., διότι κατά το χρόνο ανάθεσης της μελέτης ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν ήταν κάτοχος πτυχίου μελετητή..(..)Με τα δεδομένα αυτά, η εκπόνηση της προαναφερόμενης μελέτης   μη νομίμως ανατέθηκε στον άνω πολιτικό μηχανικό.

Παραλαβή Μελέτης(...) Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται ότι  η υπέρβαση της συνολικής προθεσμίας εκπόνησης - παράδοσης της μελέτης, καθώς και της προθεσμίας υποβολής σταδίου - φάσης αυτής, συνιστά περίπτωση μη συμμόρφωσης του αναδόχου προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις, που, κατά την παρ. 1 του άρθρου 37 του  ν. 3316/2005, αποτελεί νόμιμο λόγο για τη μη έγκριση της μελέτης και κατ’ επέκταση για τη μη οριστική παραλαβή της, εφόσον, όμως, η υπέρβαση αυτή οφείλεται σε υπαιτιότητά του.(...)κατά τα λεπτομερώς αναφερόμενα στο ... έγγραφο της Διευθύντριας της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, η αλήθεια των οποίων δεν αμφισβητείται από την Επίτροπο, η καθυστέρηση εκπόνησης των ανωτέρω μελετών φέρεται να οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής. Συνεπώς, κατά τα γενόμενα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, νομίμως η μεν Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου προέβη, με τις ..και ... αποφάσεις της, στην έγκριση των ανωτέρω, κατά τις αποφάσεις αυτές, ποσοτικά και ποιοτικά επαρκών προμελετών και οριστικών μελετών αντίστοιχα, το δε Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου ενέκρινε, με την 79/2.4.2015 απόφασή του, την οριστική παραλαβή τους με βάση τις ανωτέρω αποφάσεις έγκρισής τους, και ακολούθως την από 18.12.2014 βεβαίωση περαίωσης των εργασιών της σύμβασης ανάθεσής τους που συνέταξε η ίδια   ως άνω Προϊσταμένη

Διαγωνισμός για την ανάθεση εκπονήσεως της μελέτης διευθέτησης της κοίτης ποταμού. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της διακήρυξης, η οποία απέκλειε λόγω προϋπολογισμού την συμμετοχή μελετητικών γραφείων με πτυχίο Δ΄ τάξεως. Το αιτούν δεν προέβαλε συγκεκριμένα σφάλματα της διακηρύξεως και των συνοδευόντων αυτήν τευχών ως προς τον τρόπο υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής της τοπογραφικής μελέτης, αλλά προέβη εξ υπαρχής στον υπολογισμό της αμοιβής αυτής, εκκινώντας από διαφορετικά δεδομένα ως προς την έκταση του φυσικού αντικειμένου του έργου. Απορρίπτει την αίτηση. Ομοια η 176/2008 ΣτΕ (Ασφ).

Ειδικά δε στην περίπτωση, κατά την οποία πρόκειται για μελέτη που ανατίθεται σ’ ένα και τελικό στάδιο, χωρίς τη μεσολάβηση ενδιάμεσου σταδίου (π.χ προμελέτης), ως συμβατική αμοιβή, που αποτελεί τη βάση προϋπολογισμού της τελικώς καταβληθησόμενης αμοιβής του μελετητή, νοείται εκείνη που προκύπτει από τον προϋπολογισμό που υποβάλλεται για πρώτη φορά στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη και που αφορά τον ακριβή προσδιορισμό του συμβατικού αντικειμένου (βλ. και την ΔΕ6678/1.9.1981 γνωμοδότηση της αρμόδιας Γνωμοδοτικής Επιτροπής Μελετών άρθρ. 5 ν. 716/1977 και Πρακτικά VII Τμ. 1ης Συν./8.1.2008, Πρ. 279/2008). Τέλος, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι συγκριτικός πίνακας συντάσσεται και για κάθε αναπροσαρμογή της αμοιβής της μελέτης, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 παράγραφος 7 του ν. 716/1977 (ΦΕΚ Α΄ 295), στον οποίο εμφανίζονται οι αυξομοιώσεις των ποσοτήτων των εργασιών και προσδιορίζεται η αξία αυτών, χωρίς να απαιτείται να συμπεριληφθούν σε συμπληρωματική σύμβαση. Η υποβολή του εν λόγω συγκριτικού πίνακα στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη το πρώτον, στα πλαίσια σύμβασης με αντικείμενο την εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης σε ένα και τελικό στάδιο, χωρίς την υποβολή προμελέτης, και η έγκρισή του από αυτήν προσδιορίζει τη συμβατική αμοιβή, η οποία δύναται να διαφέρει από την προεκτιμώμενη και επί της οποίας θα υπολογιστεί και η τελικώς καταβληθησόμενη στο μελετητή αμοιβή, κατά τα προαναφερθέντα.

Καταβολή αμοιβής στο φερόμενο ως δικαιούχο ...... για την εξόφληση 1ου λογαριασμού της «Μελέτης εκτέλεσης και αξιολόγησης εργαστηριακών δοκιμών για τη θεμελίωση κρηπιδώτοιχου στο λιμένα ......».(...)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι τα έξοδα των Ο.Τ.Α. αναγνωρίζονται και εκκαθαρίζονται από τα αρμόδια όργανα βάσει των προβλεπομένων από τις κείμενες διατάξεις για κάθε είδος δαπάνης δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν την κατ’ αυτών απαίτηση, και πληρώνονται με χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται στο όνομα των αναγνωριζομένων ως πιστωτών τους. Σε περίπτωση δε καταβολής αμοιβής για την εκπόνηση μελέτης, κατά τις διατάξεις του ν. 3316/2005, απαραίτητα κατά νόμο δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης της σχετικής δαπάνης αποτελούν, μεταξύ άλλων, η έκδοση βεβαίωσης από τη διευθύνουσα υπηρεσία για την περαίωση των εργασιών της σύμβασης, μετά από σχετική εισήγηση του επιβλέποντος, καθώς και η εγκριτική της μελέτης απόφαση του αρμόδιου κατά νόμο οργάνου, ώστε να αποδεικνύεται η εκπλήρωση της παροχής από τον ανάδοχο και μάλιστα η εκπλήρωση σύμφωνα με τους όρους της επισυναπτόμενης στο οικείο χρηματικό ένταλμα σύμβασης. Συνεπώς, η μη έκδοση ή μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (βλ. Πράξεις VII Τμ. Ε.Σ. 107/2009, 165/2007, 93, 261/2006 και IV Τμ.172/2006).(...)Με τα δεδομένα όμως αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη (υπό στοιχείο ΙΙ) σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο επιβλέπων τη μελέτη δεν προκύπτει ότι διέθετε τα ελάχιστα αναγκαία προς τούτο προσόντα, καθώς υπογράφει ως «Μηχ. Μηχανικός Τ.Ε.» και δεν αποδεικνύεται ότι διέθετε τίτλο σπουδών ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος του πανεπιστημιακού τομέα. Κατά συνέπεια, εφόσον η επίβλεψη της ανωτέρω μελέτης έγινε από επιβλέποντα που δεν αποδεικνύεται ότι διέθετε τα απαιτούμενα από το νόμο τυπικά προσόντα, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη. Περαιτέρω, η δαπάνη αυτή, σύμφωνα με όσα αναπτύσσονται στην προηγούμενη (υπό στοιχείο ΙΙΙ) σκέψη, είναι και μη κανονική, καθόσον δεν προσκομίζεται βεβαίωση περαίωσης των εργασιών της σύμβασης από τη διευθύνουσα υπηρεσία κατόπιν σχετικής εισήγησης του επιβλέποντα και δεν προκύπτει οριστική παραλαβή της ανωτέρω μελέτης. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα του Δήμου ...... δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και, συνεπώς, το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε πολιτικό μηχανικό για την εκπόνηση μελέτης έργου, που αφορά την κατασκευή φράγματος, καθόσον, μη νομίμως: α) κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 209 παρ. 4 του ΚΔΚ ανατέθηκε η ανωτέρω μελέτη σε ιδιώτη μελετητή, χωρίς να έχει προηγουμένως βεβαιωθεί η αδυναμία της αρμόδιας Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμων και Κοινοτήτων να συντάξει η ίδια την εν λόγω μελέτη, β) η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας σε μελετητή με πτυχίο Γ΄ τάξης, διότι, κατά την παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου του ΚΔΚ, απευθείας ανάθεση επιτρέπεται μόνο σε μελετητή ή μελετητικό γραφείο με πτυχίο Α΄ ή Β΄ τάξης και γ) η ανωτέρω μελέτη ανατέθηκε χωρίς προηγούμενο υπολογισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής βάσει του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, αφού όπως προκύπτει  η αμοιβή του μελετητή υπολογισθείσα με βάση τον ανωτέρω Κανονισμό υπερέβαινε εκείνη της απόφασης ανάθεσης. Επιπροσθέτως, υπάρχει παραβίαση του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ.,  αφού, σύμφωνα με αυτό, το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής συναρτάται με τη τηρητέα διαδικασία

ΜΕΛΕΤΕΣ: Μη νόμιμη. (...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως η εκπόνηση της ως άνω μελέτης ανατέθηκε απευθείας, με βάση τις επικαλούμενες από το Λιμενικό Ταμείο …… διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 παρ. β του ν. 3316/2005,  καθόσον δεν προκύπτει η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την προσφυγή στη διαδικασία αυτή. Ειδικότερα, δεν προκύπτει η συνδρομή τεχνικών  λόγων, εξαιτίας των οποίων  η σύμβαση μπορούσε να ανατεθεί μόνο στο συγκεκριμένο μελετητή, η επικαλούμενη δε από το Λιμενικό Ταμείο ….. ανάγκη ανάθεσής της στον ανωτέρω μελετητή διότι συμμετείχε στη μελετητική ομάδα που εκπόνησε τη μελέτη  για την ανάπλαση – διαρρύθμιση  της χερσαίας ζώνης του λιμένα ……,  γνώριζε τις ιδιαιτερότητες και τεχνικές δυσκολίες  και είχε μελετήσει  την ανάπλαση  και τις ανάγκες της περιοχής, δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφού δεν αιτιολογείται  η μοναδικότητα του ως άνω μελετητή για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης. Περαιτέρω,  σημειώνεται ότι  από τον επισυναπτόμενο στο 1351/19.9.2013 έγγραφο του Λιμενικού Ταμείου …. πίνακα προεκτιμώμενων αμοιβών  προκύπτει ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή  της εν λόγω μελέτης υπερβαίνει τόσο το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που ίσχυε, κατά τον χρόνο ανάθεσης της μελέτης,  για τις ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες, ήτοι το ποσό των  3. 327,90 ευρώ  (ανώτατο όριο αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης,  σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. Β της   Δ15/οικ/13333/2008, ΦΕΚ 1124Β, υπουργικής  απόφασης, που ίσχυε έως 3.9.2009, ποσό 11.093 ευρώ Χ 30% = 3.327,90),    όσο και εκείνο των 30.000,00 ευρώ, και ως εκ τούτου, η εκπόνηση της δεν μπορούσε να ανατεθεί απευθείας, κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 και 10 παρ. 2 περ. στ του ν. 3316/2005. Εξάλλου, οι διατάξεις του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθέντων νομοθετημάτων, που αφορούν στην απευθείας ανάθεση συμβάσεων εκτέλεσης έργων, διενέργειας προμηθειών και παροχής υπηρεσιών, χωρίς προϋποθέσεις και τήρηση οιασδήποτε διαδικασίας, δεν εφαρμόζονται εν προκειμένω, αφού οι διατάξεις του ν. 3316/2005  ρυθμίζουν κατά τρόπο ειδικό και εξαντλητικό τις περιπτώσεις ανάθεσης συμβάσεων χωρίς την τήρηση ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας, θέτοντας  όρους και προϋποθέσεις για την διασφάλιση ικανού βαθμού διαφάνειας στην τήρηση της σχετικής διαδικασίας (Ελ.Συν.  VII Τμ. πραξ. 158/2012, 199/2010). Τέλος, αν και ως εκ του χρόνου αναθέσεως της επίμαχης σύμβασης εφαρμοστέες ήταν οι διατάξεις του ν. 3316/2005 (βλ. άρθρο 45 του νόμου αυτού),  η απευθείας ανάθεση της εκπόνησής της δεν είναι νόμιμη ούτε με τις επικαλούμενες από το Λιμενικό Ταμείο ……. διατάξεις του προγενέστερου ν. 716/1977, καθόσον δεν τηρήθηκε η διαδικασία του άρθρου 11  αυτού, ενώ σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, δεν είναι επιτρεπτή η ανάθεση, με τη διαδικασία της απευθείας επιλογής, της  εκπόνησης μελέτης με παράλειψη του σταδίου της προμελέτης καθότι με τον τρόπο αυτό καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της υπέρβασης ή μη του ανωτάτου ορίου το οποίο θέτει ο νομοθέτης και το οποίο δεν δύναται να υπερβεί η νόμιμη αμοιβή του μελετητή. Εξάλλου, η επισήμανση του διαφωνούντος Επιτρόπου ότι  κατά την αρχική υποβολή του χρηματικού εντάλματος πληρωμής, η απόφαση ανάθεσης της εκπόνησης της μελέτης  έφερε ημερομηνία 20.7.2010 και αντικαταστάθηκε με όμοια που έφερε ημερομηνία 20.7. 2009 και ότι προσκομίστηκαν  δύο  όμοιες συμβάσεις που φέρουν ημερομηνία 26.7.2009 και 26.7.2010, αντίστοιχα, δεν συνιστά  περαιτέρω πλημμέλεια της διαδικασίας διενέργειας της επίμαχης δαπάνης, αφού από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (βλ. την από 13.12.2009 έκθεση και βεβαίωση παραλαβής), προκύπτει ότι  η  εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε με την από 20.7.2009 απόφαση του Προέδρου του Λιμενικού Ταμείου …….  και η σχετική σύμβαση υπεγράφη στις 26.7.2009.

Καταβολή αμοιβής του για την εκπόνηση της μελέτης «Ανασύνταξη μελέτης έργου ‘‘Βελτίωση οδού ......-......’’».(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση από το Δήμο στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη μελετητή της σύνταξης της ως άνω μελέτης δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 209 παρ. 4 του Κ.Δ.Κ., δεν παρατίθεται στην ως άνω απόφαση ανάθεσης ειδική αιτιολογία για την αδυναμία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολιτικής Προστασίας/Γραφείο Συγκοινωνιακών Υποδομών και Εγκαταστάσεων ως προς τη σύνταξη της ανατεθείσας μελέτης. Ειδικότερα, η περιεχόμενη, στο σώμα της οικείας, μνημονευθείσας στην προηγούμενη σκέψη, 141/27.9.2012 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής ......, αιτιολογία είναι ελλιπής αφού περιορίζεται στην περιληπτική αναφορά του αντικειμένου της μελέτης και του στόχου αυτής παραθέτοντας τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 για τη δυνατότητα απευθείας ανάθεση της μελέτης από το Δήμο, ενώ το αριθμ. 489/17.7.2012 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου περιλαμβάνει μία γενική και αόριστη αιτιολογία, καθόσον αναφέρει συμπερασματικά ότι «….η Υπηρεσία μας, βάση της στελέχωσής της, δεν έχει την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία για τη σύνταξη της ανωτέρω μελέτης…». Η δε εκ των υστέρων επιχειρούμενη, με το ως άνω από 9.8.2013 έγγραφο του Δημάρχου ......, αιτιολόγηση της ανάγκης σύναψης της ως άνω σύμβασης είναι ανεπαρκής δοθέντος ότι προβάλλεται εκ νέου ως λόγος αδυναμίας εκπόνησης της ως άνω μελέτης, οι εξειδεικευμένες γνώσεις που απαιτούνται για την εκπόνηση της μελέτης και η έλλειψη εμπειρίας των υπαλλήλων που στελεχώνουν την αρμόδια υπηρεσία, χωρίς όμως να προσδιορίζονται, με επίκληση συγκεκριμένων στοιχείων, οι ιδιομορφίες της ανατεθείσας μελέτης και οι ειδικές επιστημονικές γνώσεις που απαιτούνται γι΄αυτήν σε σχέση με τις μελέτες που συνήθως αναλαμβάνει, το υπαλληλικό προσωπικό του Δήμου καθώς και ποια είναι η ειδικότερη εμπειρία που απαιτείται να έχει ο μελετητής, την οποία αποδεδειγμένα δεν διαθέτει το προσωπικό που στελεχώνει την αρμόδια υπηρεσία. Επίσης, και η έλλειψη εξειδικευμένου ηλεκτρονικού εξοπλισμού και λογισμικού σχεδιασμού οδών προβάλλεται αορίστως, ενώ σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη αυτή και αληθής υποτιθέμενη, δεν αιτιολογεί την υπό κρίση ανάθεση, αφού δεν προκύπτει ειδικότερα γιατί ο Δήμος δεν έχει μεριμνήσει για την προμήθεια του εξοπλισμού καθώς και του απαιτούμενου λογισμικού σχεδιασμού οδών, εφόσον τούτο απαιτείται για την αποτελεσματική άσκηση της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 75 Ι.α.7. και Ι. γ. 15 του ν. 3463/2006, όπως ισχύει, σε συνδυασμό με το άρθρο 16 του Ο.Ε.Υ., σχετικής αρμοδιότητάς του. Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εκπονηθείσα μελέτη δεν υπερβαίνει το 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής και είναι συμφέρουσα για το Δήμο, καθόσον δεν αφορά στον λόγο μη νομιμότητας της δαπάνης που έθεσε ο Επίτροπος με έκθεση διαφωνίας του, αλλά στις προϋποθέσεις που τίθενται με την παρ. 3 του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. για την απευθείας ανάθεση μελέτης από το Δήμο, εφόσον όμως, προηγουμένως αιτιολογείται επαρκώς, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η αδυναμία της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου να την εκπονήσει.

ΜΕΛΕΤΕΣ. Μη νόμιμη καταβολή αμοιβής μελέτης με σύμβαση μισθώσεως έργου. (..)η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επιλογή αναδόχου εκπονήσεως των μελετών ..... σχετικά με την τουριστική αξιοποίηση διαφόρων περιοχών της χώρας, οι οποίες συνιστούν οικονομικές και κοινωνικές μελέτες καθώς και μελέτες εναέριων μεταφορικών μέσων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3316/2005, θα έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία διεξαγωγής δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού 

Με τη διάταξη αυτή εισήχθησαν τρεις παρεκκλίσεις από το ισχύον γενικό νομικό πλαίσιο περί ανάθεσης μελετών: 1) H δυνατότητα απευθείας ανάθεσης της εκπόνησης μελέτης, 2) η επιλογή μελετητή χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων και 3) η αποδέσμευση από την εφαρμογή του κώδικα αμοιβών μηχανικών (π.δ/γμα 696/1974), δεδομένου ότι η προεκτιμηθείσα είναι και η οριστική αμοιβή του μελετητή, η οποία δεν εξαρτάται από τις ποσότητες εργασιών που προκύπτουν από τον προϋπολογισμό του έργου. Σκοπός της ως άνω διάταξης είναι η διευκόλυνση των περιοριστικά αναφερόμενων σε αυτή φορέων, μεταξύ των οποίων και οι δήμοι, στην ανάθεση και εκπόνηση μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης φύσης των μελετών των εν λόγω φορέων και της αδυναμίας των τεχνικών τους υπηρεσιών να εφαρμόσουν τις πολύπλοκες και χρονοβόρες γενικές διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν τις σχετικές διαδικασίες. Περαιτέρω, στις περιπτώσεις ενιαίας μελέτης ενός έργου που συντίθεται από πλείονες αυτοτελείς μελέτες, οι οποίες ανήκουν σε περισσότερες της μιας κατηγορίες μελετών, ο υπολογισμός του ποσοστού του 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής θα πρέπει να γίνεται επί των ορίων κάθε επιμέρους κατηγορίας μελέτης και όχι αθροιστικά επί του συνόλου της αμοιβής της σύνθετης μελέτης, καθώς η τελευταία λύση θα καταστρατηγούσε την εκ του π.δ. 798/1978 διαφοροποίηση των ορίων αμοιβής κατά τάξη πτυχίου σε κάθε προβλεπόμενη κατηγορία μελέτης.