Προγραμματική σύμβαση....Στην υπό κρίση υπόθεση, υποβάλλεται προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 100 του ν. 3852/2010) μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων  ... - ... και του Δήμου .... με αντικείμενο την «Υποστήριξη για τη διεξαγωγή στο ΕΣΗΔΗΣ του διαγωνισμού για την παροχή υπηρεσιών - Μεταβατική φάση διαχείρισης απορριμμάτων ΧΥΤΑ ...». Πλην όμως,  στα οικεία σχέδια που επισυνάπτονται στην 330/2019 εγκριτική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου .... και την 18/2019 απόφαση του Δ.Σ.  του ανωτέρω Συνδέσμου δεν προσδιορίζεται η προϋπολογισθείσα αξία της προγραμματικής σύμβασης (άρθρο 3),  αλλά  αντιθέτως αναφέρεται ότι η « ... παρούσα προγραμματική σύμβαση είναι  άνευ οικονομικού ανταλλάγματος ...». Δεδομένου ότι  από την προϋπολογιζόμενη δαπάνη  συναρτάται  άμεσα η διάγνωση της αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας (άρθρο 98 παρ. 1 β' του Συντάγματος), και το στοιχείο αυτό δεν εξειδικεύεται στο διαβιβαστικό έγγραφο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας ούτε προκύπτει από κάποιον άλλο στοιχείο του φακέλου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του προς έλεγχο το οικείο σχέδιο σύμβασης.

Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.

Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων, με το …. έγγραφο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού …, δύο (2) σχεδίων συμβάσεων, και δη 1) του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και του Δήμου ... για την υλοποίηση της πράξης «Προσωρινή ενδιάμεση λύση μέχρι την υλοποίηση της πράξης με τίτλο “Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού … 2018-2020”» και 2) του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και της εταιρείας «…..» για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ- Έλεγχος νομιμότητας: ..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνει δεκτό ότι είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ Περιφέρειας … και της Περιφέρειας … με το ως άνω περιεχόμενο, καθώς η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει πράγματι συνεργασία μεταξύ των δύο ΟΤΑ με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους και, ως τέτοια, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, το δε υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του, αυτό δε επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.Το Κλιμάκιο, όμως, επισημαίνει ότι: α) Οι προγραμματικοί στόχοι που περιλαμβάνονται στην αναφορά του προοιμίου του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης ότι ο ως άνω Σύνδεσμος και η ως άνω Περιφέρεια « … Στο πλαίσιο της καλόπιστης … συνεργασίας, δεσµεύονται ρητά ότι θα προβούν άµεσα σε κάθε νόµιµη ενέργεια προς όλους τους φορείς, προκειµένου να υλοποιηθούν πρόσθετες δράσεις για την ακόµα µεγαλύτερη διασφάλιση του δηµοσίου συµφέροντος και την προστασία του περιβάλλοντος.(...)β) Το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται στο προοίμιο του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο συμβαλλόμενος στην ως άνω εκτελεστική της σύμβαση ΣΔΙΤ, ως ΙΦΣ, θα έχει την επωνυμία «.....» και όχι «....», με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ με την 309/2015 πράξη του Κλιμακίου, δεν αφορά στον παρόντα προσυμβατικό έλεγχο της προγραμματικής σύμβασης από το Κλιμάκιο, δεδομένου ότι ο ως άνω ΙΦΣ δεν συμβάλλεται στην προγραμματική αυτή σύμβαση.Τυχόν όμως τροποποίηση όχι απλώς της ως άνω επωνυμίας αλλά της μετοχικής σύνθεσης ή/και του καταστατικού της ως άνω εταιρείας – ΙΦΣ, το οποίο αποτελεί το Παράρτημα Ι και αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου της ως άνω σύμβασης ΣΔΙΤ, πριν από την υπογραφή της τελευταίας, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση του ελεγχθέντος με την 309/2015 πράξη του Κλιμακίου σχεδίου της, υποβλητέα στο Κλιμάκιο για προσυμβατικό έλεγχο.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας … και της Περιφέρειας … για την υλοποίηση του έργου «Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων Περιφέρειας … με σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)».

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/840/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι στο άρθρο 8 της αρχικής προγραμματικής σύμβασης προβλεπόταν η δυνατότητα παράτασής της μέχρι δύο (2) έτη, ενώ στο άρθρο 11 αυτής προβλεπόταν η δυνατότητα τροποποίησης των όρων αυτής-πλην του αντικειμένου και του τρόπου εκτέλεσης του ως άνω έργου- κατόπιν συμφωνίας των συμβαλλομένων μερών, τα τελευταία νομίμως προβαίνουν στην ελεγχόμενη τροποποίηση-παράταση ύστερα από νεότερη έγγραφη συμφωνία τους. Περαιτέρω, ως προς τα λοιπά, ισχύουν οι όροι της αρχικής σύμβασης, όπως τούτο ρητά προβλέπεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης τροποποιητικής προγραμματικής σύμβασης. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης – παράτασης της ως άνω προγραμματικής σύμβασης με το συνημμένο στο σχέδιο χρονοδιάγραμμα, το οποίο (σχέδιο) επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 (όπως αυτό εφαρμόζεται μέσω του άρθρου 246 παρ 3 του ν. 4555/2018) ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το ....2019 (αριθ πρωτ Ελ Συν ....) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου …, σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προκύπτει ότι οι όροι του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο (Διοικητικό Συμβούλιο) της ΔΕΥΑ Σκύδρας, όπως απαιτείται για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. απόφ. 4307/2014, ΣΤ΄ Κλιμ. 181/2022, 429, 369/2020).β) Παρά τη σχετική ρητή αναφορά στο άρθρο 2 του σχεδίου, στο προσαρτώμενο στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης Παράρτημα ΙΙ δεν έχουν καταγραφεί από τον Φορέα Υλοποίησης οι υφιστάμενες μελέτες και αδειοδοτήσεις, ούτε αναφέρονται οι εκκρεμείς ενέργειες για την ωρίμανση της Πράξης, με τον προσδιορισμό του υπευθύνου για την πραγματοποίηση ή ολοκλήρωσή τους συμβαλλόμενου μέρους, με συνέπεια να καταλείπεται ασάφεια ως προς το αντικείμενο της σύμβασης και τις υποχρεώσεις των μερών, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010.γ) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που τυχόν δεν θα κριθούν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα.δ) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).ε) Πέραν του ότι δεν ορίζονται, στο άρθρο 5 του σχεδίου, τα μέλη από τα οποία θα αποτελείται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης της σύμβασης, σε κάθε περίπτωση, η προβλεπόμενη συγκρότηση αυτής από δύο μόνο μέλη δεν είναι νόμιμη, καθόσον τα συλλογικά όργανα, αν στον νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, συγκροτούνται από τρία (3) τουλάχιστον μέλη (βλ. άρθρο 13 παρ. 2 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 – Α΄ 45 – Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας).στ) Οι ρυθμίσεις του ίδιου άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).ζ) Η ρύθμιση του ως άνω άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).η) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης...Από το περιεχόμενο του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης προκύπτουν τα εξής: Σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής, στον συνολικό προϋπολογισμό της πράξης, ποσού 694.950,00 ευρώ, για τον οποίο δεν υπάρχει περαιτέρω ανάλυση, περιλαμβάνονται και κόστη που αφορούν σε εργολαβικό όφελος, αναθεώρηση και απρόβλεπτα. Τα κόστη αυτά, όμως, μη νομίμως περιλαμβάνονται στον ως άνω προϋπολογισμό καθόσον αυτός αφορά αποκλειστικά στην προμήθεια εξοπλισμού του ΚΑΔΥ (βλ. άρθρο 1 αυτής), για την οποία αυτά δεν προβλέπονται. Περαιτέρω σε κανένα σημείο της σύμβασης δεν παρατίθενται οι αναγκαίοι χρηματοδοτικοί πόροι, από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαμβανόμενες οικονομικές υποχρεώσεις, ο τρόπος κάλυψης των αναγκαίων για την εκπλήρωση της προγραμματικής σύμβασης λειτουργικών εξόδων, καθώς και οι λεπτομέρειες της καταβολής τους. Τέλος, στο άρθρο 4 αυτής, που αφορά στη διάρκειά της, αναφέρεται αόριστα ότι αυτή αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της και λήγει με την ολοκλήρωση του έργου και την τοποθέτηση του εξοπλισμού της προμήθειας, χωρίς περαιτέρω να γίνεται καμία χρονική αναφορά ως προς τον εκτιμώμενο χρόνο ολοκλήρωσης του έργου και χωρίς να προσκομίζεται αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, που να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου …, για την εκτέλεση του έργου "Προστασία Διαχείριση και Ανάπλαση Άλσους Νέας …".(....)ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του, υπό τον όρο ότι, στο άρθρο 5 αυτού, στο οποίο ορίζεται ότι η χρονική διάρκεια της σύμβασης (42 μήνες από την υπογραφή της) δύναται να παραταθεί, μετά από συμφωνία των συμβαλλομένων μερών, χωρίς επέκταση του φυσικού αντικειμένου, θα προστεθεί ότι η εν λόγω παράταση δεν μπορεί να συνεπάγεται επέκταση ούτε και του οικονομικού αντικειμένου αυτής. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης