ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΝΤΑΛΜΑΤΑ:Για να αποφανθεί, ύστερα από σχετική διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και της Υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου (Υ.Δ.Ε.) στο ίδιο  Υπουργείο, αν πρέπει να θεωρηθούν τα 1274 και 1275 χρηματικά εντάλματα πληρωμής, οικονομικού έτους 2006, της υπηρεσίας αυτής(....)αφορούν στην πληρωμή της δαπάνης προμήθειας είκοσι τεσσάρων (24) ηλεκτρονικών υπολογιστών (κεντρικών εξυπηρετητών – servers) το πρώτο και σαράντα (40) φορητών υπολογιστών το δεύτερο(....)Ως αιτιολογία της μη θεώρησης προβάλλεται ότι μη νομίμως  για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών που έγινε για την ίδια αιτία και σε βάρος του ίδιου κωδικού αριθμού του οικείου προϋπολογισμού, διενεργήθηκαν δυο πρόχειροι διαγωνισμοί, μετά από κατάτμηση της συνολικής  απαιτούμενης δαπάνης.(....)Εξάλλου θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση γίνεται εσφαλμένη επίκληση της ως άνω απόφασης, αφού,  όπως προεκτέθηκε, στις προμήθειες του Δημοσίου που εξαιρούνται από την ένταξη στο Ε.Π.Π., όπως οι προμήθειες ειδών των οποίων η προϋπολογισθείσα δαπάνη κατά κωδικό αριθμό είδους του αρχείου ειδών του προγράμματος δεν υπερβαίνει ετησίως το ποσό των 45.000 ευρώ, τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της 2/45564/0026/31.7.2001 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, που εκδόθηκε σε εκτέλεση του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, η οποία ορίζει τα όρια των σχετικών ποσών σε σχέση με την εγγεγραμμένη στον κωδικό αριθμό εξόδου (Κ.Α.Ε.) του προϋπολογισμού του φορέα ετήσια πίστωση και όχι σε σχέση με τον κωδικό αριθμό είδους του αρχείου ειδών του προγράμματος του Υπουργείου Ανάπτυξης.Αποφαίνεται ότι τα 1274 και 1275, οικονομικού έτους 2006, χρηματικά εντάλματα πληρωμής της Υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, ποσού 37.244,62 και 44.648,80 ευρώ, αντίστοιχα, δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια ιατρικών εργαλείων...Επομένως, εφόσον εν προκειμένω διαγνώσθηκε κατά την αρχική – προβλεπόμενη στη διακήρυξη - εξέταση δειγμάτων παράβαση των εν λόγω προδιαγραφών, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στη σκέψη 10, η αναθέτουσα αρχή έπρεπε, προκειμένου να κρίνει τεχνικώς αποδεκτά τα εν λόγω είδη, να διαλάβει ειδική αιτιολογία με την οποία να προβαίνει στη διαπίστωση της έλλειψης των ως άνω αρχικά επισημανθεισών αποκλίσεων, ανεξαρτήτως του γεγονότος εάν τα επίδικα προϊόντα έφεραν σήμανση CE (πρβλ. ΕΑ 582/2010). Συνεπώς, κατά τα πιθανολογούμενα σοβαρά ως βασίμως προβαλλόμενα, με μη νόμιμη αιτιολογία έγιναν τελικώς δεκτά τα προσφερθέντα από την εταιρία «…» προϊόντα για τα ζητούμενα είδη των κωδικών 23228 (αριθμός 4(1)α), 4(1)γ, 4(2)α και 4(2)β) και 23229. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, μόνο κατά το μέρος που προβάλλονται αιτιάσεις κατά της αποδοχής της τεχνικής προσφοράς της εταιρίας «…» για τα είδη με κωδικούς 23228 και 23229 (μόνο κατά το μέρος που έγινε δεκτό το προσφερθέν είδος με εμπορικό κωδικό 543815), να απορριφθεί δε η αίτηση κατά τα λοιπά. Περαιτέρω δε πρέπει ν’ απορριφθούν οι παρεμβάσεις των εταιριών «…».

Προμήθεια εξοπλισμού ψυχιατρικής κλινικής:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η μη τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας, που απαιτούν οι κοινοτικές διατάξεις, άγει σε ακυρότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού που ακολούθησε, η επίκληση δε από το νοσοκομείο του συμπτωματικού γεγονότος της ανάπτυξης επαρκούς ανταγωνισμού δεν αρκεί για την κάλυψη της ακυρότητας αυτής. Περαιτέρω η προμήθεια από την εταιρία «….» διαφορετικών ειδών, από αυτά που προβλέπονται στη σύμβαση, δεν παραβιάζει τις διατάξεις των άρθρων 24 και 26 του π.δ/τος 118/2007, όπως αυτά παρατίθενται και ερμηνεύονται σε προηγούμενη σκέψη, διότι τα είδη που τελικώς παραδόθηκαν δεν αποκλίνουν ουσιωδώς από εκείνα που είχαν προβλεφθεί στη σύμβαση και στην κατατεθείσα προσφορά της προμηθεύτριας εταιρίας, η δε αλλαγή αιτιολογείται επαρκώς από τη συνδρομή αντικειμενικών περιστάσεων, ήτοι από τη διακοπή παραγωγής του αρχικού τύπου των υλικών, ενώ η καταλληλότητά τους εγκρίθηκε τόσο από την Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού, όσο και από το Δ.Σ. του Νοσοκομείου. Εξάλλου ο λόγος διαφωνίας, κατά το μέρος που αναφέρεται στα είδη της εταιρίας …, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον η αμοιβή της εταιρίας αυτής δεν εντέλλεται με τα επίδικα χρηματικά εντάλματα. Τέλος μη νομίμως το νοσοκομείο προέβη στην έκδοση των επίδικων χρηματικών ενταλμάτων χωρίς την προηγούμενη σύνταξη πρωτοκόλλων ποιοτικής παραλαβής των υλικών (πρωτοκόλλων καλής λειτουργίας), όπως βάσιμα προβάλλεται από την Επίτροπο. Κατά συνέπεια οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες για την πληρωμή του τιμήματος των προμηθευθέντων ειδών δεν είναι νόμιμες. Εντούτοις, ενόψει της προαναφερόμενης έγγραφης παρότρυνσης της Ειδικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που εποπτεύει το νοσοκομείο αυτό, στα αρμόδια όργανά του να συνεχίσουν το διαγωνισμό, λόγω μη υπαιτιότητάς τους, καθώς και της ολοκλήρωσης του κτιρίου του ψυχιατρικού τμήματος και της δέσμευσης των προμηθευτών για αντικατάσταση οποιωνδήποτε ελαττωματικών ειδών μέχρι και 2 έτη μετά την παραλαβή τους, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων αφορά σε ξενοδοχειακό εξοπλισμό και σε απλά ιατρικά είδη, όπως πιεσόμετρα χειρός, φορητός αναπνευστήρας, καρότσια νοσηλείας, τροχήλατο τραπεζίδιο κ.λπ. και όχι σε ιατρικά μηχανήματα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσε α) να ολοκληρωθεί η διαδικασία του διαγωνισμού και να κατακυρωθεί το αποτέλεσμα, παρά τα ελαττώματα της δημοσίευσης της διακύρηξης ενόψει και του γεγονότος ότι ο διαγωνισμός βρισκόταν ήδη στο στάδιο των τεχνικών αξιολογήσεων και β) να ενταλματοποιηθούν οι σχετικές δαπάνες για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών χωρίς να προσκομίζονται πρωτόκολλα ποιοτικής παραλαβής αυτών. Επομένως, συντρέχει, κατά την κρίση του Τμήματος, συγγνωστή πλάνη που δικαιολογεί στην προκειμένη περίπτωση τη θεώρηση των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων, όμως αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν γιατί έχει λήξει το οικονομικό έτος 2010, τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνουν.

Προμήθεια αντιδραστηρίων..:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα είδη που προμηθεύτηκε το εν λόγω Νοσοκομείο με τους προαναφερόμενους διαγωνισμούς είναι ομοειδή κατά τη φύση τους, αλλά και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας και την αντίληψη των συναλλαγών, δύνανται, δε, κατά περίπτωση, να παρασχεθούν από την αυτή κατηγορία προμηθευτών, ενώ τυχόν έλλειψη δυνατότητας όλων των ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων να προσφέρουν όλα τα ζητούμενα είδη δεν ασκεί επιρροή, αφού, σε κάθε περίπτωση, στις διακηρύξεις μπορεί να προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής προσφοράς και για μέρος μόνο των ζητουμένων ειδών. Περαιτέρω, η  συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των εν λόγω ομοειδών ειδών, που προμηθεύτηκε το Νοσοκομείο με τους προαναφερόμενους ανοικτούς διαγωνισμούς, ανερχόμενη στο ποσό των 565.869,02 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 209.000,00 ευρώ, που, κατά τα προαναφερθέντα, συνιστά το ισχύον από 1.1.2016, κατώτατο όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα 51 και 73, οικονομικού έτους 2018, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην όμως τα οικεία χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.​

Προμήθεια συστημάτων Η/Υ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα είδη που προμηθεύτηκε το Πανεπιστήμιο με τους προαναφερόμενους διαγωνισμούς εντάσσονται στην αυτή κατηγορία ειδών πληροφορικής και συνιστούν ομοειδή είδη κατά τη φύση τους, αλλά και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας και την αντίληψη των συναλλαγών. Στην κατηγορία αυτή, ειδικότερα, εμπίπτουν τόσο τα μηχανικά μέρη (hardware), οι περιφερειακές συσκευές και τα εξαρτήματα των μηχανικών μερών των ηλεκτρονικών υπολογιστών, καθώς και λοιπά συναφή είδη πληροφορικής, όσο και το λογισμικό (software), ήτοι το σύνολο των προγραμμάτων που είναι εγκατεστημένα σ’ αυτούς, τα οποία συναπαρτίζουν ένα ενιαίο λειτουργικό σύνολο, που δέχεται, αποθηκεύει και επεξεργάζεται δεδομένα ή πληροφορίες. Επίσης, τα είδη αυτά δύνανται κατά περίπτωση να παρασχεθούν από την αυτή κατηγορία προμηθευτών, ενώ τυχόν έλλειψη δυνατότητας όλων των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων να προσφέρουν όλα τα ζητούμενα είδη - η οποία, κατά τους ισχυρισμούς του Πανεπιστημίου, συνέτρεχε εν προκειμένω - δεν ασκεί επιρροή, αφού, σε κάθε περίπτωση, στις διακηρύξεις μπορεί να προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής προσφοράς και για μέρος μόνο των ζητουμένων ειδών. Περαιτέρω, η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των εν λόγω ομοειδών ειδών, που προμηθεύτηκε το Πανεπιστήμιο με τους προαναφερόμενους ανοικτούς διαγωνισμούς, ανερχόμενη στο ποσό των 338.643,98 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (262.877,86 + 75.766,12 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 135.000,00 ευρώ, που, κατά τα προαναφερθέντα, συνιστά το ισχύον από 1.1.2016, κατώτατο όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. (...)Κατόπιν αυτών, τα 175 και 176, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν, διότι δεν πάσχουν για τον προβαλλόμενο πρώτο λόγο διαφωνίας, ενώ τα 340 και 342, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.​

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι προβαλλόμενοι από τον Επίτροπο λόγοι διαφωνίας δεν ευσταθούν. Ειδικότερα, αφού ο επίμαχος διαγωνισμός διενεργήθηκε με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή και σ’ αυτόν υποβλήθηκαν και αξιολογήθηκαν για όλα τα είδη που κατακυρώθηκαν περισσότερες από μία οικονομικές προσφορές, δεν ήταν επιβεβλημένη κατά το νόμο η διατύπωση από την αρμόδια επιτροπή αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του αιτιολογημένης κρίσης για το συμφέρον ή μη των προσφερθέντων από τους διαγωνιζόμενους τιμών, έστω και αν οι τελευταίες υπερβαίνουν κατά πολύ τις τιμές που είχαν προσφερθεί σε προηγούμενους διαγωνισμούς για την προμήθεια όμοιων ειδών. Περαιτέρω, η μη αναγραφή στις ενσωματωθείσες στο 3/10.6.2010 πρακτικό αξιολόγησης των προσφορών καταστάσεις - με τις οποίες προσδιορίζονται, με αναφορά στην αρίθμηση της διακήρυξης, τα είδη για τα οποία κάθε ένας από τους άνω δικαιούχους ανακηρύχθηκε ανάδοχος βάσει της (χαμηλότερης) τιμής που προσέφερε - και των προσφερθέντων ανά είδος τιμών, δεν καθιστά πλημμελή την κατακυρωτική του αποτελέσματος του διαγωνισμού απόφαση, αφού οι προσφερθείσες από τους διαγωνιζόμενους για κάθε είδος τιμές προκύπτουν με σαφήνεια από τις υπογραφείσες από όλα τα μέλη της επιτροπής του διαγωνισμού οικονομικές προσφορές τους, στις οποίες, εξάλλου, παραπέμπει το ανωτέρω πρακτικό. Τέλος, οι εν λόγω καταστάσεις φέρουν τις υπογραφές των μελών της άνω επιτροπής, αφού εμπεριέχονται στο σώμα του νομίμως, κατά τα ανωτέρω, υπογεγραμμένου 3/10.6.2010 πρακτικού της. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες, πλην τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, επειδή έχει λήξει το οικονομικό έτος 2010 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΑΛΑΚΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι με τη σχετική σημείωση του Προέδρου της Επιτροπής επιβεβαιώνεται, κατ’ ουσίαν, η απουσία του κατά την ημερομηνία παραλαβής των προμηθευθέντων ειδών, με αποτέλεσμα να καθίσταται μη νόμιμη η σύνθεση του ως άνω συλλογικού οργάνου και, συνεπώς, και η διαδικασία παραλαβής των προμηθειών, όπως η τελευταία περιγράφεται στις οικείες διατάξεις. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δαπάνες  -τα οποία, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010, αντικαταστάθηκαν με τα 1558 και 1563, οικονομικού έτους 2011 χρηματικά εντάλματα- είναι μη νόμιμες και, επομένως, τα τελευταία αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν. 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Νόμιμη η καταβολή ποσού 13.523,85 ευρώ, 9.963,00 ευρώ, 3.085,44 ευρώ, 2.078,70 ευρώ και 774,90 ευρώ, αντίστοιχα, στις εταιρείες .. ως αμοιβή τους για την προμήθεια συρραπτικών μηχανών νοσοκομειακής χρήσης, ειδών ειδικής διατροφής ασθενών, βελονών αναισθησίας  και ανταλλακτικών εξαρτημάτων νοσοκομειακών μηχανών και συσκευών ...όπως προκύπτει από τις συνημμένες στα χρηματικά εντάλματα καταστάσεις του Παρατηρητηρίου Τιμών, για τα είδη των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων υπάρχει αντιστοίχιση με τις τιμές του παρατηρητηρίου της Ε.Π.Υ. και οι τιμές των επίμαχων προμηθειών συμφωνούν με τις καταχωρηθείσες στο Παρατηρητήριο τιμές, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί κατά τον κρίσιμο χρόνο. Συνεπώς πληρούνται για τα επίμαχα είδη οι προϋποθέσεις νομιμοποίησης του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011,..Αβασίμως προβάλλει δε η Επίτροπος ότι οι επίμαχες δαπάνες δεν μπορούν να υπαχθούν στις νομιμοποιητικές διατάξεις του άρθρο 66 παρ. 28 του ν. 398472011, με την αιτιολογία ότι η ισχύς της παράτασης είναι αόριστη και δεν έχει προσδιοριστεί η ημερομηνία λήξης της...Τέλος, αβασίμως προβάλλει η Επίτροπος ότι η εντελλόμενη με το 244, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα δαπάνη για την προμήθεια ζωνών καρδιοτοκογράφου έπρεπε να βαρύνει τον ΚΑΕ 1439Β «Λοιπές προμήθειες ειδών συντήρησης και επισκευής μηχανικού και λοιπού εξοπλισμού», καθόσον ευλόγως η δαπάνη βάρυνε τον ΚΑΕ 1311Β «Προμήθεια υγειονομικού υλικού»,..Συνακόλουθα, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες..

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Μη νομίμως, .. δεν προσδιορίστηκε στη διακήρυξη του ανωτέρω διαγωνισμού η προϋπολογιζόμενη δαπάνη εκάστου των επιμέρους προκηρυχθέντων ειδών οφθαλμολογικού υλικού, μολονότι στη διακήρυξη προβλεπόταν η δυνατότητα στους διαγωνιζομένους να υποβάλουν χωριστή, ανά είδος, προσφορά, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατος ο έλεγχος των τιμών κατακύρωσης ως προς την υπέρβαση ή μη, της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για κάθε είδος χωριστά..(..)Οι συμβάσεις που καταρτίστηκαν μεταξύ του Νοσοκομείου και των αναδειχθεισών μειοδοτριών ανά είδος εταιρειών δεν αναρτήθηκαν στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, με συνέπεια η έλλειψη αυτή, .., να καθιστά μη κανονικές τις απορρέουσες από τις συμβάσεις αυτές δαπάνες.(..)Μη νομίμως τα είδη του διαγωνισμού για τα οποία υποβλήθηκε εξαρχής ή έγινε τελικά αποδεκτή μόνο μία προσφορά κατακυρώθηκαν στη μοναδική προσφέρουσα εταιρεία, κατά παράβαση του άρθρου 21 εδ. η΄ του π.δ.118/2007..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής περιέχουν κατά ένα μέρος μη νόμιμες δαπάνες, ήτοι αυτές που αφορούν σε κατακυρωθέντα είδη για τα οποία, είτε δεν προκύπτει ότι έγινε έλεγχος εναρμόνισης με τις τιμές του Π.Τ. είτε ότι, στην περίπτωση που έχουν δεν έχουν τιμές του Π.Τ., ότι έγινε έλεγχος σε σχέση με τις τιμές που επιτεύχθηκαν από προηγούμενους διαγωνισμούς, ως εκ τούτου, δεν πρέπει για το λόγο αυτό να θεωρηθούν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η προμήθεια των ανωτέρω ειδών, τα οποία αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, που υπάγονται στην ευρύτερη, κατά τα ανωτέρω διδάγματα και αντιλήψεις, κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) των «καυσίμων και λιπαντικών», δεν είναι νόμιμη, διότι η συνολική για τα ομοειδή αυτά είδη δαπάνη υπερβαίνει το τιθέμενο από την προαναφερόμενη υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., ήτοι ανέρχεται στο ποσό των 71.220,70 ευρώ (με Φ.Π.Α.), κι επομένως μη νομίμως επιμερίσθηκαν αυτά σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και κατατμήθηκε η συνολικά απαιτούμενη γι΄ αυτά δαπάνη, με συνέπεια να διενεργηθεί η προμήθειά τους χωριστά με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αντί να διενεργηθεί ενιαίος διαγωνισμός. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και, επομένως, τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.