ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ :Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από τη Διεύθυνση Παροχών Ασφαλιστικού Ιδρύματος  σε ιδιωτική  επιχείρηση κατασκηνώσεων  για παροχή φιλοξενίας παιδιών, καθόσον το επίμαχο σχέδιο σύμβασης δεν έπρεπε  να υποβληθεί σε προηγούμενο προληπτικό  έλεγχο νομιμότητας από τον   αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013, αφού ερείδεται  στην  αυτοτελή  πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η προϋπολογισθείσα δαπάνη  της οποίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ. 

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων(3669/2008,3852/2010) συνάγονται τα ακόλουθα : α) Στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται πριν από τη σύναψή τους, μεταξύ άλλων, και οι συμβάσεις των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους χωρίς ΦΠΑ είναι μεγαλύτερη από τα χρηματικά όρια που θέτουν οι προμνησθείσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, το χρηματικό αυτό όριο, όταν το έργο χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, ήταν μέχρι 31.12.2010 1.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και μετά την 1.1.2011 100.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στην τελευταία περίπτωση αρμοδιότητα διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου έχει ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συμβάσεις προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 100.000 έως 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πάνω από 500.000 ευρώ. β) Στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων των ως άνω νομικών προσώπων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ (Πρ. VI Τμ. 255/2007, Ε΄ Κλιμ. 430/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα του αν πρόκειται για αυτοτελές έργο ή για υποέργο, η εκτέλεση του οποίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εκτελέσεως περισσότερων υποέργων (βλ. Πρ. Ε΄ Κλιμ. 318/2010, 580, 581/2009, 424/2008, 277/2008, 136/2008, VI Τμ. 68/2008). Η διάταξη αυτή του άρθρου 30 παρ. 2 περ. β του ν. 3669/2008 ως αφορώσα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ειδική και κατισχύει της προμνησθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010. Άλλωστε η τελευταία αυτή διάταξη, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση επί αυτής (βλ. σελ. 154), τροποποίησε το ισχύον μέχρι τότε χρηματικό όριο (προϋπολογιζόμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ) υπαγωγής των συμβάσεων των δήμων, περιφερειών και των νομικών τους προσώπων στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ήταν 1.000.000 ευρώ, και καθόρισε πλέον το όριο αυτό στις 100.000 ευρώ.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο για την παροχή υπηρεσιών αποκομιδής επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων του Νοσοκομείου, για τον Νοέμβριο του έτους 2014, καθόσον η σύμβαση υπερβαίνει το όριο των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου προβλέπεται από 7.4.2014 –επί ποινή ακυρότητας της οικείας σύμβασης- η υπαγωγή της σύμβασης σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις άρθρου πρώτου υποπαραγρ. Γ1 περ. 1 του ν. 4254/2014, από τον αρμόδιο και για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του οικείου φορέα Επίτροπο. Συνεπώς, η σύμβαση αυτή είναι αυτοδικαίως άκυρη, δεν δύναται δε να νομιμοποιηθεί ούτε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, η ισχύς των οποίων παρατάθηκε με τη διάταξη του άρθρου δέκατου τρίτου παρ. Β2 του ν. 4286/2014 (ΦΕΚ 194) έως τις 19.9.2014 και, τέλος, με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4332/2015 (ΦΕΚ Α΄ 76) έως 6.7.2015.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιρίων .(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι επίμαχες δύο συμβάσεις του Ο.Α.Ε.Δ. με τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «... .», κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν υποβλήθηκαν, πριν από τη σύναψή τους, σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Και τούτο διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των δύο συμβάσεων αυτών (219.408,60 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) συναθροιζόμενη με τη δαπάνη ύψους 586.666,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. των λοιπών συμβάσεων παροχής των ίδιων υπηρεσιών, που συνήφθησαν εντός του ίδιου έτους 2016 (220.000,00 ευρώ + 73.333,00 ευρώ + 73.333,00 ευρώ + 73.333,00 ευρώ + 146.666 ευρώ, βλ. σχετικώς ανωτέρω υπό σκ. V περιπτ. Ε - Θ) και αποτελούν τμήμα ενός ενιαίου μείζονος αντικειμένου, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του Ο.Α.Ε.Δ., υπερβαίνει κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, το όριο των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., άνω του οποίου διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας της οικείας σύμβασης, πριν από τη σύναψή της, από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (πρβλ. Πράξεις Κλ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο IV Τμ. 181 και 182/2015). 

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό σε ανώνυμη εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιρίων του, δυνάμει σύμβασης, καθόσον η ανωτέρω σύμβαση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013 (ΦΕΚ Α΄ 52/2013), δεν υποβλήθηκε σε προηγούμενο της σύναψής της έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού  η επίμαχη σύμβαση αποτελεί τμήμα ενός ενιαίου μείζονος αντικειμένου, που αφορούσε στην παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του ν.π.δ.δ. σε όλη την Ελλάδα και για τα οποία η οικονομική αξία υπερβαίνει το χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ(..) Με τα δεδομένα αυτά, η σύμβαση προμήθειας μεταξύ του Δήμου ... και της ..., έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού της που υπερέβαινε το ποσό των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Ενόψει αυτών τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη, η οποία ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης κρίνεται συγγνωστή. (Συγγνωστή πλάνη)

Πληρωμή του 1ου λογαριασμού του έργου «Αποκατάσταση ασφαλτικών τομών και οδοστρωμάτων εργασιών συνεργείων ..... έτους 2015 – 2016»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη σκέψη 2, η προαναφερόμενη υπογραφείσα σύμβαση μεταξύ της ..... και της ....., έπρεπε ως εκ τους ύψους του προϋπολογισμού της, άνω του ποσού των 200.000,00 ευρώ και κάτω του ποσού των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του αρμοδίου Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπεία της ανωτέρω παράλειψης η σύμβαση είναι άκυρη κατά τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 4 του άρθρου 278 του ν. 3852/2010 και της παραγράφου 4 του άρθρου 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, η Δ.Ε.Υ.Α. ....., με το αναφερόμενο στη σκέψη 1 έγγραφο επανυποβολής, προβάλλει ότι το μόνιμο προσωπικό της έχει υποδιπλασιαστεί λόγω συνταξιοδότησης πολλών εργαζομένων, ενώ οι υποχρεώσεις της έχουν υπερδιπλασιαστεί με τον νέο Καλλικρατικό Δήμο (από 30.000 υδρόμετρα σε 64.000 υδρόμετρα), με συνέπεια την ανάθεση καθηκόντων σε υπαλλήλους που δεν έχουν την ανάλογη εμπειρία και το φόρτο εργασίας αυτών (οι οποίοι το έτος 2000 ήταν 147 και σήμερα 97).(...)Οι ως άνω προβαλλόμενοι ισχυρισμοί της ..... πρέπει να απορριφθούν, διότι η υπαγωγή στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μεταξύ άλλων, των συμβάσεων εκτέλεσης έργων των νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α., μεταξύ των οποίων  και οι Δ.Ε.Υ.Α., ισχύει ήδη από 1.1.2011, η υποχρέωση δε αυτή των αναθετουσών Αρχών δεν χρήζει ιδιαίτερης γνώσης ή εμπειρίας ούτε η υποβολή του φακέλου της διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί χρονοβόρα και δυσχερή εργασία.5. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το 91, οικονομικού έτους 2016 χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ: Από τον διενεργηθέντα έλεγχο των στοιχείων του φακέλου (στοιχεία χρηματοδότησης, έγκριση των οριστικών μελετών και των τευχών δημοπράτησης, τήρηση των κανόνων δημοσιότητας, έλεγχος των πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας), καθώς και του σχεδίου σύμβασης του επίμαχου έργου με την πρώτη μειοδότρια ……, το Κλιμάκιο δεν διαπίστωσε ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες.. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι, σύμφωνα με το από 22.1.2014 έγγραφο του Αναπληρωτή Διευθυντή Διεύθυνσης Οδικών Εργων (Δ9) Περιφέρειας ……., κατά του κύρους της διακήρυξης και των λοιπών πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν έχουν ασκηθεί ενστάσεις, προσφυγές ή ασφαλιστικά μέτρα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα ανωτέρω δεδομένα, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον, σύμφωνα με όσα     έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, αφορά πληρωμή και εργασιών της επίμαχης από 12.12.2016 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία είναι  άκυρη, καθόσον δεν  υποβλήθηκε προηγουμένως για έλεγχο νομιμότητας  στην αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατ’ ακολουθίαν,     το Κλιμάκιο, κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα    δεν πρέπει να θεωρηθεί. Αν και κατά τη γνώμη της Εισηγήτριας Βασιλικής Σαρηβαλάση, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) όπως προβάλλεται με το υπόμνημα   του Προέδρου του ΔΟ.ΚΟΙ.Π & Π., τα αρμόδια όργανα του εν λόγω νομικού προσώπου δεν είχαν πρόθεση να καταστρατηγήσουν τις διατάξεις του άρθρου 278 του ν. 3852/2010 αλλά εκ παραδρομής δεν υπεβλήθη για προσυμβατικό έλεγχο η υπό κρίση 1η συμπληρωματική σύμβαση, ενόψει του αυξημένου φόρτου εργασίας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Οργανισμού, αποτελούμενη εκείνη την περίοδο από ένα άτομο,  εξαιτίας της μεταφοράς των προγραμμάτων από την Κοινωφελή Επιχείρηση Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Δήμου ..... - Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου στο ΔΟ.ΚΟΙ.Π.Π.  εντός του έτους 2016 (βλ. την 389/2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου .....) και β) οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης είναι απαραίτητες για την επαναλειτουργία του Γ΄& Στ Παιδικού Σταθμού του Δήμου ..... τη νέα σχολική περίοδο, στον οποίο φιλοξενούνται εκατό παιδιά ευπαθών οικογενειών, ο οποίος τώρα έχει μετεγκατασταθεί σε κτίριο εκτός της πόλης με πολλά προβλήματα για την μετακίνηση των παιδιών (βλ. την Αιτιολογική Έκθεση), μπορεί, όλως εξαιρετικώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, να δικαιολογηθεί η θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος (πρβλ ΕΣ VI Tμ. Αποφ. 1339/2017). Η γνώμη όμως αυτή δεν κράτησε.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ-ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι, καθόσον ο       προϋπολογισμός της διακήρυξης του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε για την ανάθεση του αποχιονισμού ανερχόταν σε 206.226,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβα-νομένου του Φ.Π.Α.) και υπερέβαινε το σχετικώς τασσόμενο όριο, η από 26.2.2016 σύμβαση με το φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος ανάδοχο έπρεπε, ασχέτως της κήρυξης άγονου του διαγωνισμού για το συγκεκριμένο αντικείμενο και της κατ’ ιδίαν αξίας της, να υποβληθεί, προ της σύναψής της, σε έλεγχο από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου