ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής παιδιάτρου για την παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε Δήμο, μετά από απευθείας ανάθεση κατά το άρθρο 209 παρ.9 του Κ.Δ.Κ., διότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες έχουν τον χαρακτήρα σύμβασης παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών και όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, δεδομένου ότι οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εξειδικευμένων υπηρεσιών από πρόσωπο με την ανάλογη γνωστική ικανότητα και ειδίκευση (παιδίατρος) και όχι στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος, η πραγμάτωση του οποίου οδηγεί στην αυτόματη λύση της σχέσης, ούτε σε κάθε περίπτωση κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμφωνηθεί, καθόσον οι ανατεθείσες υπηρεσίες λόγω της φύσεώς τους δεν εξαντλούνται με την πάροδο του χρόνου της σύμβασης.

H καταρτισθείσα σύμβαση, με αντικείμενο την ανάπτυξη ολοκληρωμένου σχεδίου κυκλοφοριακών παρεμβάσεων στο κέντρο της πόλης της, φέρει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών κατά την έννοια του ν. 3316/2005 κι όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, δεδομένου ότι αφενός μεν οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών από πρόσωπο με εξειδικευμένες γνώσεις κι όχι σ’ αυτό καθ’ εαυτό το αποτέλεσμα που έχει συμφωνηθεί, αφετέρου δε οι εκτελούμενες υπηρεσίες συνίστανται ακριβώς στην εκπόνηση κυκλοφοριακής μελέτης, όπως προκύπτει τόσο από το περιεχόμενο της συναφθείσας από 1.2.2008 σύμβασης όσο και από το περιεχόμενο αυτής της ίδιας της συνταχθείσας μελέτης. Περαιτέρω, όμως, η απευθείας ανάθεση της επίμαχης μελέτης δεν είναι νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης.

Διάκριση σύμβασης έργου απο την παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών.Καταρτισθείσα σύμβαση που φέρει το χαρακτήρα μίσθωσης ανεξάρτητων υπηρεσιών κι όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, με αποτέλεσμα να μην τίθεται ζήτημα τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2527/1997, δεδομένου ότι οι συμβαλλόμενοι δεν απέβλεψαν στην εκτέλεση συγκεκριμένου έργου αλλά στην παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου, από προσωπικό με εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, για τη διαρκή υποστήριξη και παροχή συμβουλών στο νοσοκομείο αναφορικά με την ομαλή λειτουργία των εγκαταστάσεών του και τη ρύθμιση των λοιπών ως άνω τεχνικών ζητημάτων. Η παροχή δε των υπηρεσιών αυτών, στις οποίες απέβλεψαν τα μέρη, ως ενέργεια και όχι ως αποτέλεσμα, χαρακτηρίζεται από συνέχεια, σε αντίθεση με την περίπτωση σύναψης σύμβασης για την εκτέλεση ορισμένου έργου, η πραγμάτωση του οποίου θα επέφερε και τη λύση της μεταξύ τους σχέσης.Νόμιμη

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω καταρτισθείσα σύμβαση φέρει το χαρακτήρα μίσθωσης ανεξαρτήτων υπηρεσιών και όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, με αποτέλεσμα να μην τίθεται ζήτημα τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2527/1997, απορριπτομένου του περί αντιθέτου λόγου διαφωνίας ως ερειδόμενου επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Και τούτο διότι τα συμβαλλόμενα μέρη δεν απέβλεψαν στην εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, αλλά στην παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης - διερεύνησης χρηματοδοτικών δυνατοτήτων και προετοιμασίας φακέλων για την ένταξη νέων κοινωφελών δομών σε συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά ή εθνικά προγράμματα, από τη φερόμενη ως δικαιούχο σύμβουλο επιχειρήσεων, κάτοχο εξειδικευμένων γνώσεων, για τη διαρκή παρακολούθηση των ως άνω προγραμμάτων και την ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων της κοινωφελούς επιχείρησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση για όλους τους τομείς δράσης της και την επίτευξη των σκοπών της. Τούτων έπεται ότι, η παροχή των υπηρεσιών αυτών, στις οποίες απέβλεψαν τα μέρη, ως ενέργεια και όχι ως αποτέλεσμα, χαρακτηρίζεται από συνέχεια, σε αντίθεση με την περίπτωση σύναψης σύμβασης για την εκτέλεση ορισμένου έργου, η πραγμάτωση του οποίου θα επέφερε και τη λύση της μεταξύ τους σχέσης.(..)Ως εκ τούτου και λαμβανομένης προσέτι υπόψιν της φύσης των ως άνω υπηρεσιών, για την υλοποίηση των οποίων απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, με συνέπεια να εκφεύγουν των συνήθων καθηκόντων του υπηρετούντος προσωπικού της ως άνω Κοινωφελούς Επιχείρησης – πολλώ δε μάλλον ενόψει και της υποστελέχωσης αυτής, στη Διεύθυνση Διοικητικού/Οικονομικού της οποίας υπηρετεί ως μόνιμο προσωπικό μόνο ο Διευθυντής της – .., η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Στέγαση Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών - Επέκταση της ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων, κατ’ άρθρο 3 παρ. 2 ε' του ν. 3130/2003.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Είναι επιτρεπτή, κατ' άρθρο 3 παρ. 2 ε' του ν. 3130/2003, η απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων για την επέκταση ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και ύστερα από γνωμοδότηση της Επιτροπής Στεγάσεως, ακόμα και στην περίπτωση που προσφερόμενος εκμισθωτής των όμορων χώρων είναι τρίτος και όχι ο εκμισθωτής της αρχικής μίσθωσης, με τους όρους που αναφέρονται στην ως άνω διάταξη.

Μίσθωση μηχανημάτων-οχημάτων έργου.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η υπό κρίση (μικτή) σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της αναδόχου εταιρείας, παρόλο που δεν διαχωρίστηκε στον ενδεικτικό προϋπολογισμό η αξία της μίσθωσης των μηχανημάτων-οχημάτων από αυτήν της παροχής των υπηρεσιών, είχε προεχόντως χαρακτήρα ανάθεσης εργασιών (υπηρεσιών). Τούτο δε διότι, το κύριο αντικείμενο της σύμβασης αυτής με βάση το σκοπό της είναι ο καθαρισμός και η συνακόλουθη αποκατάσταση της βατότητας του αγροτικού δρόμου, στην οποία απέβλεψε ο Δήμος με τη σύναψη της  συγκεκριμένης  σύμβασης  κι  όχι  η  μίσθωση των ανωτέρω μηχανημάτων, η οποία έχει παρεπόμενο χαρακτήρα. Κατά συνέπεια, νομίμως, ενόψει των διατάξεων της παραγράφου 9 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006, ανατέθηκε απευθείας η παροχή των υπό κρίση εργασιών στην ως άνω ανάδοχο, δοθέντος ότι το ποσό αυτών δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση εργασιών.

Υπηρεσίες υποστήριξης του εκπαιδευτικού του έργου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επίμαχη προσωρινή πρόσληψη προσωπικού δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις του ν. 2190/1994. Εντούτοις, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη του ότι  στις εγκαταστάσεις του άνω ν.π.δ.δ. φιλοξενούνται συνολικά περί τα 600 βρέφη και νήπια, καθώς και ότι ο Πρόεδρος αυτού, ήδη από το μήνα Φεβρουάριο του έτους 2016, είχε ζητήσει,  με το 216/4.2.2016 έγγραφό του, την υλοποίηση των 21 συνολικά διορισμών που εκκρεμούσαν δυνάμει των τελικών πινάκων κατάταξης της 1/225Μ/2009 διακήρυξης, αίτημα που ικανοποιήθηκε μόνο μερικώς με την πρόσληψη 4 μονίμων υπαλλήλων,  κρίνει  ότι  τα  αρμόδια  όργανα  του  άνω  ν.π.δ.δ.  δεν  ενήργησαν  με πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, αλλά διότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι η ανάγκη για την εύρυθμη λειτουργία των τμημάτων του συνιστούσε νόμιμο λόγο για τη σύναψη της άνω σύμβασης κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 9 του ν. 3463/2006...Για το λόγο αυτό δικαιολογείται η θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, καθώς και όσων  εκδοθούν για την πληρωμή όμοιων υπηρεσιών που τυχόν παρασχεθούν μέχρι τη λήξη της άνω σύμβασης.

Συμβάσεις μίσθωσης έργου.(..).«Ανάθεση εκτέλεσης έργου της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου ...σε επτά (7) άτομα με σύμβαση μίσθωσης έργου...»,..Των προαναφερόμενων υπουργικών αποφάσεων είχε προηγηθεί η …. γνωμοδότηση του ΣΤ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την οποία οι μέλλουσες να καταρτιστούν συμβάσεις αποτελούν γνήσιες συμβάσεις έργου, που δεν υποκρύπτουν εξαρτημένη εργασία.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι μη νόμιμα παρείχαν τις υπηρεσίες τους κατά το χρονικό διάστημα πριν από την έκδοση της προαναφερόμενης 1061174/1682/0001Α/13.7.2009 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 1547/28.7.2009), η οποία αποτέλεσε το νόμιμο έρεισμα για τη σύναψη των επίμαχων συμβάσεων. Και τούτο, διότι τα έννομα αποτελέσματά της εν λόγω κανονιστικής διοικητικής πράξης δεν δύνανται να ανατρέξουν σε χρόνο προγενέστερο της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αφού δεν προβλέπεται η δυνατότητα αναδρομικής ισχύος της από τις σχετικές με την έκδοσή της διατάξεις. Επίσης, μη νόμιμα προσδόθηκε αναδρομική ισχύς στις, από 29 και 30.7.2009, συναφθείσες συμβάσεις μίσθωσης έργου και ορίστηκε ως χρόνος έναρξης ισχύος αυτών η 22.2.2009, καθόσον ο χρόνος εκτέλεσης των διοικητικών συμβάσεων δεν δύναται, κατά τα προεκτεθέντα, να ανατρέχει σε διάστημα προγενέστερο της υπογραφής τους.(..)δεδομένου ότι η καθυστέρηση αυτή δεν οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, αλλά στην τήρηση της απαιτούμενης από το νόμο διαδικασίας για τη νομότυπη σύναψη των συμβάσεων μίσθωσης έργου. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Χρηματοδοτική μίσθωση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι: α) ο προβλεπόμενος στο άρθρο 3 της προκήρυξης όρος σύμφωνα με τον οποίο στον επίμαχο διαγωνισμό επιτρέπεται μεν η συμμετοχή ανωνύμων εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης, που μπορούν να επικαλεστούν τις τεχνικές ικανότητες κατασκευαστών ή προμηθευτών για την υποβολή της προσφοράς τους, αλλά απαγορεύεται η συμμετοχή κατασκευαστών ή προμηθευτών, που δεν μπορούν οι ίδιοι εξ αυτού του λόγου να υποβάλουν προσφορά επικαλούμενοι τις οικονομικές και χρηματοδοτικές ικανότητες εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης, εισάγει άνιση μεταχείριση εις βάρος των τελευταίων, περιορίζοντας ούτως τον ανταγωνισμό και αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 45 και 46 του πδ/τος 60/2007, β) το προβλεπόμενο στο άρθρο 4 της προκήρυξης κριτήριο της ύπαρξης συνεργείου επισκευών μη νομίμως ελήφθη υπόψη για την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς των υποψηφίων, καθόσον αυτό δεν περιλαμβάνεται στα περιοριστικά αναφερόμενα στο άρθρο 46 του π.δ/τος 60/2007 κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής ικανότητας των υποψηφίων και γ) νομίμως κατατέθηκε η ως άνω προσφορά στο πρωτόκολλο της υπηρεσίας του Δήμου, δυνατότητα που προβλεπόταν άλλωστε στη διακήρυξη και δεν συνέτρεχε εν προκειμένω λόγος ματαίωσης και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού, πλην όμως παρανόμως ανέλαβε τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας η συγκροτηθείσα με την 429/30.12.2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Επιτροπή, δεδομένου ότι αυτή ήταν αρμόδια να διεξάγει διαγωνισμούς προμηθειών έτους 2009 και όχι 2008, όπως ο συγκεκριμένος.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2 και 3, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, δεδομένου ότι δεν ήταν δυνατή η επαναπρόσληψη των αναφερομένων στην προηγούμενη σκέψη προσώπων, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 49 του ν. 4325/2015, καθόσον οι συμβάσεις που συνήψαν με το Δήμο ... δεν είναι γνήσιες συμβάσεις έργου, αλλά καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Δήμου. Και τούτο, διότι με αυτές τα συμβαλλόμενα μέρη δεν αποβλέπουν στην επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος, αφού το αντικείμενο των συμβάσεων αυτών προσδιορίζεται μόνο με τη φράση «ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ», σε μια δε περίπτωση με τη φράση «ΟΔΗΓΟΣ – ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ». Το αντικείμενό τους δηλαδή είναι ορισμένη εργασία. Εξάλλου, ο προσδιορισμός συνολικής αμοιβής σε κάθε μία από τις συμβάσεις που αφορούν τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη πρόσωπα, δεν αποτελεί κριτήριο για το χαρακτηρισμό τους ως συμβάσεων μίσθωσης έργου, καθόσον το κρίσιμο κριτήριο για το χαρακτηρισμό μιας σύμβασης ως άνω αποτελεί η βούληση των συμβαλλομένων μερών προς ορισμένο αποτέλεσμα και όχι προς ορισμένη εργασία.(...)το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με σκοπό την καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη των συμβάσεων και, συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης..