Μίσθωση μηχανημάτων έργου.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει αναφορικά με το παραδεκτώς προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, ότι η υπό κρίση (μικτή) σύμβαση μεταξύ του Δήμου ....... και της αναδόχου ......., παρόλο που δεν διαχωρίστηκε στον ενδεικτικό προϋπολογισμό η αξία της προμήθειας των αγαθών από αυτή της παροχής των υπηρεσιών, είχε προεχόντως χαρακτήρα ανάθεσης εργασιών (υπηρεσιών). Τούτο δε διότι, το κύριο αντικείμενο της σύμβασης  αυτής  με  βάση το σκοπό της είναι η εκτέλεση από την ανάδοχο των εργασιών απομάκρυνσης των προϊόντων που προκλήθηκαν από τις βροχοπτώσεις, με τη χρήση δύο εκσκαφέων και δύο φορτηγών και η αποκατάσταση, διά των εν λόγω εργασιών, της βατότητας του αγροτικού δρόμου, στην οποία απέβλεψε ο Δήμος με τη σύναψη της συγκεκριμένης σύμβασης κι όχι η μίσθωση των ανωτέρω μηχανημάτων, η οποία έχει παρεπόμενο χαρακτήρα.

ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ - ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ.Μηχανημάτων - Οχημάτων:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από ΔΕΥΑ σε ιδιοκτήτες βαρέων οχημάτων - μηχανημάτων έργων για την μίσθωση των ως άνω κινητών πραγμάτων και την παροχή υπηρεσιών χειριστού αυτών, καθόσον προκύπτει ότι πρόκειται για συμβάσεις μίσθωσης κινητών πραγμάτων, για τη σύναψη των οποίων δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις του Κανονισμού της ΔΕΥΑ, του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και του κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθέντος π.δ./τος 270/1981 (ΦΕΚ Α 77/1981), τις οποίες η Δ.Ε.Υ.Α., ως κοινωφελής επιχείρηση, όφειλε να τηρεί

Καταβολή, στο φερόμενο ως δικαιούχο εργολάβο δημοσίων έργων, ..., μέρους του μισθώματος που συμφωνήθηκε για τη μίσθωση ενός ερπυστριοφόρου οχήματος (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ο Δήμος ... νομίμως προέβη, χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, στη με απευθείας συμφωνία μίσθωση του ως άνω μηχανήματος, εφόσον πρόκειται για μίσθωση μηχανήματος για την εκτέλεση εργασιών διαμόρφωσης-επιπεδοποίησης της ως άνω ακτής και η διάρκεια της σχετικής σύμβασης δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ιδιώτες για εργασίες εκχιονισμού, καθόσον: α) κατά παράβαση γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου προσδόθηκε αναδρομική ισχύς στις ανωτέρω συμβάσεις, οι οποίες υπεγράφησαν μεταγενέστερα της εκτέλεσης του αντικειμένου τους, συνεπώς δεν μπορούν να αποτελέσουν νόμιμο  έρεισμα για την καταβολή των εντελλομένων με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπανών και β) κατά παράβαση του νόμου ανατέθηκαν οι σχετικές προμήθειες (μίσθωση των μηχανημάτων), δίχως να υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό του Δήμου. Επιπλέον, δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 158 παρ. 7 του ΚΔΚ (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006), η οποία επιτρέπει την αναμόρφωση του προϋπολογισμού και την ψήφιση σχετικής πίστωσης μετά την απευθείας ανάθεση της προμήθειας,  αφενός διότι δεν έγινε σχετική τροποποίηση του προϋπολογισμού στην πρώτη, μετά την ανάθεση, συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου (με τη σχετική απόφαση έλαβε χώρα η δεύτερη τροποποίηση του προϋπολογισμού), αφετέρου διότι, για τις απευθείας αναθέσεις της προμήθειας των μηχανημάτων, δεν υπήρχαν ούτε απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Δήμου, ούτε έγγραφες συμβάσεις.(συγγνωστή πλάνη)

Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing). Ελεγχος νομιμότητας σύμβασης και η υποκείμενη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για  την προμήθεια, με χρηματοδοτική μίσθωση, οχημάτων μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου..Με τα δεδομένα αυτά και καθόσον εν προκειμένω δημοπρατήθηκε η σύναψη σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης, υπό την έννοια ότι ρητώς προβλέφθηκε η αγορά του μισθίου από το μισθωτή μετά τη λήξη της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση του ν. 1665/1986, με το άρθρο 9 της διακήρυξης επιτράπηκε η αδιάκριτη συμμετοχή οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό και ότι, ως εκ τούτου, μη νομίμως το αποτέλεσμα αυτού κατακυρώθηκε στην «....Α.Ε.», καθόσον δεν πρόκειται για εταιρεία αδειοδοτηθείσα, με βάση τον ως άνω νόμο,..Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .... και της εταιρείας «....Α.Ε.», με αντικείμενο την προμήθεια, με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) διαφόρων οχημάτων μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου.

Ανακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./864/2018

Μίσθωση μηχανημάτων:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν,  το Κλιμάκιο τούτο κρίνει ότι μη νόμιμα το Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. με την 20/2012 απόφασή του ενέκρινε τη παράταση ισχύος των ως άνω κατακυρωτικών αποφάσεών του για μίσθωση μηχανημάτων και εκτέλεση εργασιών συντήρησης – επέκτασης ανακαίνισης των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης για το έτος 2012,  δοθέντος ότι τέτοια δυνατότητα δεν προβλεπόταν, ούτε από τις επιμέρους διακηρύξεις, που συνιστούν το κανονιστικό πλαίσιο των διεξαχθέντων διαγωνισμών που δεσμεύει την αναθέτουσα αρχή και τους συμμετέχοντες, αλλά ούτε και από τα υπογραφέντα με τους ανακηρυχθέντες αναδόχους ιδιωτικά συμφωνητικά, λαμβανομένου υπόψη ότι με τον περιεχόμενο σ΄αυτά όρο υπό στοιχ. 4, αναφερόταν ρητά ότι «Οι εργασίες αφορούν έργα-εργασίες για το έτος 2011». Κατά συνέπεια, οι παρασχεθείσες όμοιες υπηρεσίες εκμίσθωσης φορτηγού αυτοκινήτου, στις οποίες αφορά η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη, αποτελούν, κατ΄ουσία επιμέρους απευθείας αναθέσεις προς τον φερόμενο ως δικαιούχο των κρινόμενων ενταλμάτων, οι οποίες έγιναν μετά από  κατάτμησή τους, αφού η συνολική αξία τους ανέρχεται στο ποσό των 24.550,00 ευρώ (5.904,00 ευρώ + 11.562,00 ευρώ + 7.084,80 ευρώ)­­­­­­­­­­­­­­­­­­­, το οποίο υπερβαίνει το όριο των 15.000,00 με Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση, σύμφωνα με τον ως άνω Κανονισμό Προμηθειών της Δ.Ε.Υ.Α.Κ.. Δοθέντος δε, ότι η συνολική δαπάνη για όμοιες ή ομοειδείς, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, υπηρεσίες εκμίσθωσης μηχανημάτων, ανέρχεται, για το έτος 2012, στο συνολικό ποσό των 453.391,20 ευρώ (βλ. το 3035/3.6.2013 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., όπου εμφαίνεται η συνολική απορρόφηση του προϋπολογισμού 2012 ανά επιμέρους κωδικό δαπάνης), οι ως άνω απευθείας αναθέσεις των επίμαχων υπηρεσιών είναι μη νόμιμες και για το λόγο ότι συνιστούν μέρος ανεπίτρεπτης κατάτμησης όμοιων ή ομοειδών υπηρεσιών, οι οποίες αποσκοπούν στην αντιμετώπιση αναγκών της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. για το έτος 2012 εντός της αυτής γεωγραφικής περιφέρειας της αρμοδιότητάς της και, ως εκ τούτου, έπρεπε να αντιμετωπισθούν ως ενιαία δαπάνη και να διεξαχθεί, λόγω του ύψους της, τακτικός διαγωνισμός. Περαιτέρω, όπως βάσιμα προβάλλεται από την Επίτροπο οι 67/30.4.2012 και 88/29.6.2012 αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., με τις οποίες εγκρίθηκαν οι σχετικές πιστώσεις και αφορούν στη δημοσιονομική ανάληψη των οικείων δαπανών, είναι  μεταγενέστερες, τόσο της πραγματοποίησης έκαστης δαπάνης (βλ. τα σχετικά πρωτόκολλα παραλαβής και τις αναλυτικές καταστάσεις απασχόλησης μηχανήματος) όσο και της έκδοσης των προαναφερθέντων σχετικών παραστατικών (φορτωτικές). Τέλος, ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης της δημοτικής επιχείρησης δοθέντος ότι έχουν ήδη θεωρηθεί  τα υπ’ αριθμ. Ε-88 και Ε-94, οικονομικού έτους 2012, χρηματικά εντάλματα που αφορούσαν στην πληρωμή του ίδιου ως άνω δικαιούχου για όμοια δαπάνη στα πλαίσια του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε για το έτος 2011 δεν επηρεάζει την παρούσα κρίση του Κλιμακίου εφόσον σε κάθε περίπτωση, κάθε δαπάνη κρίνεται αυτοτελώς απ΄αυτό. (βλ. Πράξεις IV Τμ. 60/2008, VII Τμ. 31/2012, Κλιμ. Προλ. Ελ. VII Τμ. 202/2012).

Προμήθεια και εργασίες επισκευής ανταλλακτικών οχημάτων-μηχανημάτων:..Υπό τα δεδομένα αυτά οι ελεγχόμενες προμήθειες ανταλλακτικών και εργασίες δεν αφορούν στην αποκατάσταση έκτακτων βλαβών των οχημάτων του Δήμου που προέκυψαν αιφνίδια, αλλά κατέστησαν αναγκαίες λόγω της συνήθους ιδιαίτερα μεγάλης χρήσης τους και της παλαιότητάς τους. Συνεπώς, οι ανωτέρω εργασίες και προμήθειες για την τακτική συντήρηση και επισκευή των οχημάτων του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, καθόσον η αξία τους συναθροιζό-μενη μεταξύ τους αλλά και με την αξία προηγηθεισών όμοιων εργασιών και προμηθειών, υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση.Επειδή όμως ο Δήμος ... προχώρησε στην εκπόνηση μελέτης (11/2017) και την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων με συμφωνία- πλαίσιο και ανατέθηκαν ήδη τα τρία τμήματα αυτού (απορριμματοφόρα, φορτηγά και μηχανήματα έργου) ενώ εκκρεμεί το τέταρτο λόγω κατάθεσης προσφυγών (βλ. έγγραφο επανυποβολής), τα αρμόδια όργανά του, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά από πλάνη θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του συνέτρεχαν λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενοι σε απρόβλεπτα γεγονότα που δικαιολογούσε την απευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων εργασιών. Η πλάνη τους δε αυτή κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ... θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019  εις βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή μέρους δαπάνης από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για περιφράξεις κοινόχρηστων και δημοτικών χώρων, καθόσον είναι νόμιμη η με απευθείας ανάθεση σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με το άρθ.83 ν.2362/95 και το άρθρο 1 της κατ’εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας 35130/739/9.8.2010 Υ.Α,, αφού παρά το ότι έχει μικτό χαρακτήρα, δηλαδή της προμήθειας των υλικών περίφραξης και των εργασιών τοποθέτησης αυτών, προέχων όμως χαρακτήρας και κύριο αντικείμενό της ανάθεσης είναι η εκτέλεση από τον ανάδοχο των εργασιών περίφραξης και όχι η προμήθεια των υλικών. Ο χαρακτήρας της ως άνω σύμβασης δεν αναιρείται από το γεγονός ότι εκδόθηκε τιμολόγιο πώλησης και όχι τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η δαπάνη καταβολής ποσού 22.687,92 ευρώ από Δήμο σε ιδιώτη, ως αμοιβή για την προμήθεια ελαστικών για τα οχήματα - μηχανήματα έργων του ιδίου Δήμου, καθόσον για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού και, συνεπώς, μη νομίμως προσέφυγε ο Δήμος στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την προμήθεια ελαστικών οχημάτων και μηχανημάτων έργων αυτού. Και τούτο διότι, αφενός, η οικεία δαπάνη, προϋπολογισμού 22.693,50 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει αυτή καθεαυτή το όριο των 15.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), το οποίο καθορίσθηκε ειδικώς για τους Ο.Τ.Α., με ην Κ.Υ.Α. 27319/18.7.2002 (ΦΕΚ Β'945) και έως το οποίο επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφετέρου δε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων περιστάσεων, μη δυνάμενων αντικειμενικά να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής και μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Δήμου.

Παροχή υπηρεσιών: Με δεδομένα αυτά οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες κρίνονται εν μέρει μη νόμιμες. Ειδικότερα, η παροχή υπηρεσίας από έναν τεχνίτη υδραυλικό και έναν εργάτη παρίσταται δικαιολογημένη ενόψει του αριθμού του υπηρετούντος στο Τμήμα Υδραυλικών - Εγγειοβελτιωτικών Έργων Ύδρευσης - Αποχέτευσης προσωπικού, του όγκου εργασίας  που  αυτό  αντιμετωπίζει  και  της  χρονικής  διάρκειας  της  παροχής  της υπηρεσίας, όπως τα ανωτέρω εκτίθενται αναλυτικά στη σκέψη 3.Α. Περαιτέρω, όμως, συντρέχει κατάτμηση ομοειδούς δαπάνης και, συγκεκριμένα, της δαπάνης που απαιτείται για τη μίσθωση εκ μέρους του δήμου μηχανημάτων για χρήση όποτε κριθεί αναγκαίο και στο μέτρο που θα κριθεί αναγκαίο για  την επισκευή του δικτύου ύδρευσης, έως το τέλος του έτους 2017 και μέχρι εξαντλήσεως  των ημερομισθίων που αντιστοιχούν σε κάθε μηχάνημα.Η συνολική δαπάνη των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής  αφορά σε μεικτή σύμβαση προμήθειας - υπηρεσίας με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της προμήθειας, δηλαδή της μίσθωσης των μηχανημάτων, ως εκ της εκτιμώμενης αξίας αυτής (14.000,00  + 10.000,00  =  24.000,00 ευρώ)  έναντι της παροχής υπηρεσίας από τον εργάτη και τον τεχνίτη υδραυλικό (1.860,00  + 2.520,00 = 3.380,00 ευρώ), το αντικείμενο της οποίας (σύμβασης) παρέχεται από τον ίδιο ανάδοχο κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Η χρήση των μηχανημάτων αφορά στον ίδιο σκοπό και δεν είναι νόμιμος ο διαχωρισμός  τους  αναλόγως  των  εργασιών  που επιτελούν,  αφού  όλες  έχουν  ως  σκοπό  την αποκατάσταση ορισμένης βλάβης. Ωστόσο, ο Δήμος … συγγνωστώς υπέλαβε ότι τα αντικείμενα των δύο συμβάσεων δεν ήταν ομοειδή εκλαμβάνοντας το αντικείμενο της πρώτης σύμβασης συνολικά και αυτοτελώς ως παροχή υπηρεσίας από ιδιωτικό συνεργείο, αποτελούμενο από τους αναγκαίους εργάτες και μηχανήματα και το αντικείμενο της δεύτερης ως αμιγή μίσθωση μηχανημάτων.(συγγνωστή πλάνη)