ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/572/2005
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Για την εκτέλεση έργων από το Δημόσιο, τα ν.π.δ.δ. και τις δημόσιες επιχειρήσεις ή οργανισμούς, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων . χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών Φ.Π.Α. (βλ. άρθρο 19 του ν. 3193/2003, Α' 266), υπερβαίνει το ποσό του(1.000.000) ευρώ. διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας της οικείας συμβάσεως, πριν από τη σύναψη της. από Κλιμάκια του Ε.Σ.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν/Ζ.Κλ/365/2009
"2. Το άρθρο 19 παρ. 7 του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου (π.δ/μα 774/1980, ΦΕΚ 189 Α΄), όπως η παράγραφος αυτή προστέθηκε με το άρθρο 15 του ν. 2145/1993 (ΦΕΚ 88 Α΄) και ισχύει μετά την αντικατάστασή της από το άρθρο 8 παρ. 1 του ν. 2741/1999 (ΦΕΚ 199 Α΄) και την τροποποίησή της από το άρθρο 2 του ν. 3060/2002 (ΦΕΚ 242 Α΄) ορίζει ότι: «Για τις προμήθειες αγαθών του άρθρου 1 του Ν. 2286/1995 (ΦΕΚ 19 Α΄), η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων εκατομμυρίων (500.000.000) δραχμών ή ενός εκατομμυρίου πεντακοσίων χιλιάδων (1.500.000) ευρώ, καθώς και για την εκτέλεση έργων από το Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ. και τις δημόσιες επιχειρήσεις ή Οργανισμούς, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το ποσό του ενός δισεκατομμυρίου (1.000.000.000) δραχμών ή δύο εκατομμυρίων εννιακοσίων χιλιάδων (2.900.000) ευρώ, διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας της οικείας συμβάσεως, πριν από τη σύναψή της, από Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το προηγούμενο εδάφιο ισχύει και στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όταν το προϋπολογιζόμενο οικονομικό αντικείμενό τους υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων εκατομμυρίων (500.000.000) δραχμών ή ενός εκατομμυρίου πεντακοσίων χιλιάδων (1.500.000) ευρώ.». Εν συνεχεία, με το άρθρο 12 παρ. 27 του ν. 3310/2005 (ΦΕΚ 30 Α΄), ορίστηκε ότι «α) Ο προβλεπόμενος από τη διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 19 του Π.δ. 774/1980 ... έλεγχος νομιμότητας επί των συμβάσεων προμήθειας αγαθών του άρθρου 1 του ν. 2286/1995 (ΦΕΚ 19 Α'), παροχής υπηρεσιών και για την εκτέλεση έργων διενεργείται υποχρεωτικά, πριν από τη σύναψή τους, από Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ.» Εξάλλου, το άρθρο 19 του ν. 3193/2003 (ΦΕΚ 266 Α΄) ορίζει ότι «...για τον προσδιορισμό του ποσού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των οικείων συμβάσεων δεν λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) ...». 3. Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει, πριν από την υπογραφή τους, τη νομιμότητα των δημοσίων συμβάσεων, εφόσον η προϋπολογιζόμενη γι’ αυτές δαπάνη, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ. Συνεπώς, δημόσιες συμβάσεις, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων είναι κατώτερη του ανωτέρω ποσού, απαραδέκτως υποβάλλονται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο νομιμότητας και το αρμόδιο Κλιμάκιο, στο οποίο εισήχθη η υπόθεση, οφείλει να απόσχει να αποφανθεί επ’ αυτής (βλ. 275, 135, 104, 81/2006 πράξεις παρόντος Κλιμακίου)."
ΕλΣυν/κλ.Ζ/85/2009
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει τη νομιμότητα των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, πριν την υπογραφή τους, εφόσον η προϋπολογιζόμενη γι’ αυτές δαπάνη, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας (βλ. άρθρο 19 του ν. 3193/2003), υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού τους, ακόμη δηλαδή και αυτές που ρητά έχουν εξαιρεθεί από τις ρυθμίσεις των λοιπών διατάξεων του νόμου αυτού (βλ. σχετ. πρακτ. 27ης Γεν.Συν./29.11.2000 της Ολομ. Ελ. Συν., πράξ. ΣΤ‘ Κλιμ.31/2001).
ΕΣ/Τ1/197/2007
Για την αναγνώριση, τη νόμιμη εκκαθάριση και εντολή πληρωμής της δαπάνης χρήσης ΙΧ αυτοκινήτου απαιτείται, σύμφωνα με ρητή διάταξη της 2/54866/0022//20.7.1999 υπουργικής απόφασης, ως απαραίτητο δικαιολογητικό, η προσκόμιση των αποδείξεων διοδίων, στις οποίες θα αναγράφεται υποχρεωτικά από τις υπηρεσίες διοδίων και η ημερομηνία διέλευσης. Αφού δε οι αποδείξεις αυτές, σύμφωνα με την ίδια υπουργική απόφαση, χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία της μετακίνησης, δεν μπορούν να αναπληρωθούν από υπεύθυνες δηλώσεις των μετακινηθέντων υπαλλήλων (Ε.Σ. Ι Τμ.43/2005, 266/2006).
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/70/2014
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Μη νόμιμη..η καταβολή ποσού 1.154.300 ευρώ στην κοινοπραξία «...», ως αμοιβή της για τον σχεδιασμό και την παραγωγή του δημιουργικού μέρους της διαφημιστικής εκστρατείας του ... στο εξωτερικό δυνάμει της από 24.9.2009 συμβάσεως...Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη των ανωτέρω υπηρεσιών ξεπερνούσε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, μη νομίμως ο … υπέγραψε την από 24.9.2009 σύμβαση χωρίς προηγουμένως η σύμβαση αυτή να υποβληθεί στον προβλεπόμενο από το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β΄του Συντάγματος προσυμβατικό έλεγχο. Ο δε ισχυρισμός του Οργανισμού ότι ναι μεν η προϋπολογισθείσα δαπάνη ξεπερνούσε το όριο του 1.000.000 ευρώ, η συμβατική τιμή όμως υπολειπόταν αυτού, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Φ.610/338/2004
Προϋποθέσεις, δικαιολογητικά και διαδικασία επιστροφής του ποσού του Ε.Φ.Κ., του πετρελαίου (DIESEL) κίνησης που χρησιμοποιείται από τις βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 78 του Ν. 2960/2001 (Φ.Ε.Κ. 265/Α΄), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με την παράγραφο 2 περιπτώσεις β΄ και γ΄ του άρθρου 21 του Ν. 3193/2003 (Φ.Ε.Κ. 266/Α΄/ 20.11.2003).
Α.1072/2019- ΦΕΚ: 7850/Β/5.03.2019 άρθρο 8 παρ.1:1. Με την έναρξη ισχύος της παρούσας οι αριθμ. Φ.609/337/22-06-2004 (ΦΕΚ Β 999/2004) και Φ.610/338/ 22-06-2004 ΑΥΟΟ (ΦΕΚ Β 999/2004) καταργούνται
ΕλΣυν/Ζ.κλ/140/2010
Εξάλλου, στην παρ. 1 του άρθρου 8 του π.δ. 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ "περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών", όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005» (ΦΕΚ Α΄ 64) ορίζεται ότι «Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας δημόσιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, εκτός ΦΠΑ, όπως προσδιορίζεται από την αναθέτουσα αρχή. Στον υπολογισμό αυτό, λαμβάνεται υπόψη το εκτιμώμενο συνολικό ποσό, συμπεριλαμβανομένων τόσο του τυχόν προβλεπόμενου δικαιώματος προαιρέσεως όσο και των τυχόν παρατάσεων της σύμβασης. …» (βλ. και άρθρο 9 παρ.1 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ). Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει τη νομιμότητα των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, πριν την υπογραφή τους, εφόσον η προϋπολογιζόμενη γι’ αυτές δαπάνη, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας (βλ. άρθρο 19 του ν.3193/2003), υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ. Σε περίπτωση δε σύναψης σύμβασης στην οποία επιφυλάσσεται δικαίωμα προαιρέσεως υπέρ της Αναθέτουσας Αρχής, στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπόκειται, κατά την έννοια της διάταξης της παρ. 19 του άρθρου 7 του π.δ.774/1980, όπως ισχύει, η σύμβαση στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος προαιρέσεως. Προς τούτο, σε περίπτωση που η Αναθέτουσα Αρχή, μη συνυπολογίζοντας την οικονομική αξία του δικαιώματος προαίρεσης, δεν υποβάλει το αρχικό σχέδιο για έλεγχο, απαραδέκτως υποβάλλει αυτοτελώς στη συνέχεια και δη μετά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης, το εκτελεστικό του σχετικού δικαιώματος σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας (βλ. πράξεις Ζ΄ Κλιμακίου 22, 32, 33 και 34/2007). Συνεπώς, δεν υπάγονται το πρώτον ή εκ νέου στον κατά τις ως άνω διατάξεις προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας τυχόν πρόσθετες συμφωνίες μεταξύ αναθέτουσας αρχής και αναδόχου σε εκτέλεση συμβατικού όρου ή κατά ενεργοποίηση σχετικού δικαιώματος προαίρεσης, που έχει περιληφθεί σε ήδη υφιστάμενη σύμβαση (πρβλ Πρ Ζ’ Κλιμ ΕλΣυν 302/2008, 123/2010).
ΝΣΚ/44/2016
Νομιμότητα σχεδίου συμβάσεως μεταξύ της «Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας Α.Ε.» (ΕΥΔΑΠ ΑΕ) και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, για την υδροδότηση των άνυδρων νησιών των Κυκλάδων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Ο έγγραφος τύπος στον οποίο υποβάλλονται υποχρεωτικά οι συμβάσεις του Δημοσίου είναι συστατικός. Τυχόν αναληφθείσες από τον αντισυμβαλλόμενο και εκτελεσθείσες σε προγενέστερο της υπογραφής της σύμβασης υποχρεώσεις, δεν καλύπτονται, λόγω της παντελούς έλλειψης έγγραφου τύπου.
ΝΣΚ/251/2015
Κατάταξη στα μισθολογικά κλιμάκια του βαθμού Α΄ των Ειδικών Επιθεωρητών, των Ειδικών Επιστημόνων της Ανεξάρτητης Αρχής «Συνήγορος του Πολίτη», που αποσπώνται στο Γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Στην έννοια της πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας που λαμβάνεται υπόψη για την κατάταξη στα μισθολογικά κλιμάκια του βαθμού Α΄ των Ειδικών Επιθεωρητών, των Ειδικών Επιστημόνων της Ανεξάρτητης Αρχής «Συνήγορος του Πολίτη», που αποσπώνται στο Γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, δεν εμπίπτει το σύνολο της αναγνωρισμένης προηγουμένης σχετικής απασχόλησης, εκτός εάν πρόκειται για: α) υπηρεσία που έχει διανυθεί στο Δημόσιο, νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή σε Ο.Τ.Α. με σχέση εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και κάθε άλλη υπηρεσία που με βάση ειδικές διατάξεις αναγνωρίζεται ως πραγματική δημόσια υπηρεσία για βαθμολογική εξέλιξη και β) προϋπηρεσία αντίστοιχη με την ανωτέρω που έχει διανυθεί σε υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των χωρών- μελών αυτής πριν από το διορισμό με τα τυπικά προσόντα της κατηγορίας, στην οποία ανήκει ο υπάλληλος κατά το χρόνο της ένταξης (ομοφ.). ΑΠΟΔΕΚΤΗ
ΕλΣυν/Τμ.6/3037/2010
Περαιτέρω, στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 8 του ιδίου ως άνω π.δ. (60/2007) ορίζεται ότι : «1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας δημόσιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, εκτός Φ.Π.Α., όπως προσδιορίζεται από την αναθέτουσα αρχή. Στον υπολογισμό αυτό, λαμβάνεται υπόψη το εκτιμώμενο συνολικό ποσό, συμπεριλαμβανομένων τόσο του τυχόν προβλεπόμενου δικαιώματος προαιρέσεως όσο και των τυχόν παρατάσεων της σύμβασης. (…) 2. Η αποτίμηση πρέπει να ισχύει κατά το χρόνο αποστολής της προκήρυξης διαγωνισμού (…)» και στο άρθρο 1 παρ. 2 της 58192/29.12.1999 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Γεωργίας «Έγκριση Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων “Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.”» (ΦΕΚ Β΄ 61/28.1.2000) ορίζεται ότι : « Για κάθε περίπτωση που δεν αντιμετωπίζεται από τον παρόντα κανονισμό έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Π.Δ. 394/96 (ΦΕΚ 266/Α/96)». Στο άρθρο 2 παρ. 1 και 2 του π.δ. 394/1996 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ Α΄ 266) – όπως και στις ταυτόσημου περιεχομένου διατάξεις του π.δ. 118/2007 (ΦΕΚ Α΄ 150) - ορίζεται ότι : «1. Οι όροι της διακήρυξης διαγωνισμού πρέπει να είναι σαφείς και πλήρεις. 2. Στις περιπτώσεις ανοικτού διαγωνισμού, η διακήρυξη περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα : α) (…) β) (…) ιστ) Τις προϋποθέσεις αναπροσαρμογής του τιμήματος, εφόσον κρίνεται ότι απαιτείται τέτοιος όρος, ιζ) Τους αναγκαίους όρους, απόκλιση από τους οποίους συνεπάγεται απόρριψη της προσφοράς». Από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι σε επίπεδο κοινοτικού δικαίου, αναγνωρίζεται η δυνατότητα παρατάσεως της αρχικής συμβάσεως με μονομερή πράξη της αναθέτουσας αρχής και η αξία της συνυπολογίζεται στην αξία της αρχικής συμβάσεως προκειμένου να εφαρμοσθεί η κοινοτική νομοθεσία. Στο εθνικό δίκαιο, από τη διάταξη, με την οποία χορηγείται εξουσιοδότηση προς τα αρμόδια διοικητικά όργανα να προσδιορίσουν τα αναγκαία στοιχεία τα οποία θα περιέχει η διακήρυξη, προκύπτει ότι μπορούν να προστεθούν σε αυτήν και άλλοι όροι προκειμένου να εξασφαλισθεί η καλύτερη εκτέλεση της προκηρυχθείσας υπηρεσίας. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από τη διατύπωση της διατάξεως («τουλάχιστον»), από την ενδεικτική απαρίθμηση που ακολουθεί, αλλά και από τις περιπτώσεις ιστ΄ και ιζ΄ της ίδιας παραγράφου, οι οποίες ρητά προβλέπουν τη δυνατότητα προσθήκης νέων στοιχείων και όρων. Ωστόσο, η διακήρυξη δεν μπορεί να περιέχει όρους αντίθετους με άλλους κανόνες δικαίου, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα έθετε αυτούς (όρους) εκτός εξουσιοδοτικού πλαισίου. Επομένως, δεν απαγορεύεται, κατ’ αρχάς, η πρόβλεψη σε διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου παροχής υπηρεσιών, όρου, σύμφωνα με τον οποίο παρέχεται στη Διοίκηση, η δυνατότητα παρατάσεως του χρόνου ισχύος της συμβάσεως, αφ’ ενός διότι η δυνατότητα μονομερούς επεμβάσεως στις συμβατικές σχέσεις είναι ένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη σύμβαση ως διοικητική, αφ’ ετέρου διότι η δυνατότητα αυτή ρυθμίζεται από την εξουσιοδοτική για την έκδοση της οικείας διακηρύξεως διάταξη, υπό την προϋπόθεση ότι ο όρος περί παρατάσεως δεν αντίκειται σε άλλους κανόνες δικαίου όπως οι γενικές αρχές του ανταγωνισμού και της διαφάνειας στην ανάληψη και εκτέλεση των δημοσίων υπηρεσιών. Κριτήρια, προκειμένου να θεωρηθεί νόμιμος ο όρος περί παρατάσεως της συμβάσεως, είναι: α) να αναφέρεται σε υπηρεσίες ίδιες με αυτές της αρχικής συμβάσεως, των οποίων η παροχή γίνεται με τους ίδιους ακριβώς όρους όπως και η αρχική -συμπεριλαμβανομένου του τιμήματος, χωρίς δυνατότητα προσαυξήσεων - και β) η διάρκειά της να μην εκτείνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε, λαμβανομένου υπ’ όψιν του χρόνου ισχύος της αρχικής συμβάσεως, αλλά και του είδους των εκάστοτε παρεχομένων υπηρεσιών, να οδηγεί σε καταστρατήγηση της δυνατότητας διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού και ανάπτυξης ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων του οικείου κλάδου παροχής υπηρεσιών. Προκειμένου δε περί βραχύβιων συμβάσεων μονοετούς ή διετούς διάρκειας, η παράταση δεν δύναται να υπερβαίνει το χρονικό όριο ισχύος των αρχικών συμβάσεων. Τέλος, στην περίπτωση κατά την οποία ο όρος περί παρατάσεως της αρχικής συμβάσεως κρίνεται νόμιμος, πρέπει η αξία της παρατεινόμενης συμβάσεως να συνυπολογίζεται με την αξία της αρχικής, προκειμένου να εξευρεθεί εάν εφαρμόζεται το εθνικό ή το κοινοτικό δίκαιο (βλ. Πρ. IV Τμ. Ελ. Συν. 15/2008, 162/2007).
ΝΣΚ/79/2014
Σύμβαση χρησιδανείου – τέλη χαρτοσήμου – έκπτωση ΦΠΑ – επενδυτικά αγαθά.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Κινητά πράγματα (ψυγεία, δεξαμενές, τερματικός εξοπλισμός κ.λπ.), τα οποία αγοράζονται από τον χρήστη και ανήκουν στην κυριότητά του ως πάγια στοιχεία της επιχείρησής του και στη συνέχεια παραχωρούνται χωρίς αντάλλαγμα στον χρησάμενο, δυνάμει συμβάσεως χρησιδανείου (810 ΑΚ), προκειμένου να τα χρησιμοποιεί για την αποθήκευση, συντήρηση και μεταπώληση των προϊόντων παραγωγής του χρήστη ή για τη χρήση των υπηρεσιών του τελευταίου, κατά περίπτωση, και με την υποχρέωση να τα αποδώσει μετά τη λήξη της συμβάσεως, υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου. Η συγκεκριμένη παραχώρηση της χρήσεως συνιστά μία εκ των περισσοτέρων πράξεων που εντάσσονται στο πλαίσιο της φορολογητέας δραστηριότητας της επιχείρησης, εξ απόψεως δι’ εφαρμογής των περί ΦΠΑ διατάξεων δεν εκλαμβάνεται ως μεμονωμένη πράξη, αλλ’ ως ενιαία, μετά των άλλων πράξεων, ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης και ως εκ τούτου, όπως ήδη έγινε δεκτό με την υπ’ αριθμ. 269/1995 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., ο κατά τις κείμενες περί ΦΠΑ διατάξεις αναλογών, επί των δαπανών αποκτήσεως των εν λόγω αγαθών, ΦΠΑ είναι εκπεστέος ή επιστρεπτέος, κατά περίπτωση (ομόφ.).