ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων..:..Ενόψει αυτών, τo Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι πρέπει να υποβληθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους υποέργων και ενεργειών, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την συνολική διάρκεια ισχύος της σύμβασης, το οποίο πρέπει να είναι σύμφωνο με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της Πράξης (βλ. παράγραφο 2 του παραρτήματος Ι της απόφασης ένταξης). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί στο παράρτημα Ι του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε, ότι το κατά τα ανωτέρω συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών. ..το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου ο Δήμος ... να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω στοιχεία.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Κατασκευή δικτύων αποχέτευσης ακαθάρτων και Εγκατάστασης Επεξεργασίας λυμάτων ..:Ενόψει αυτών, τo Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία ότι πρέπει να υποβληθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους υποέργων και ενεργειών, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την ανωτέρω συνολική διάρκεια ισχύος της (36 μήνες). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί στο παράρτημα Ι του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε, ότι το, κατά τα ανωτέρω, συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών...Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου ο Δήμος … να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω στοιχεία.

Αποκατάσταση βλάβων..Ενόψει αυτού τo Κλιμάκιο κρίνει ότι προκειμένου να οδηγηθεί σε οριστική κρίση για τη νομιμότητα της υποβληθείσας προς έλεγχο προγραμματικής σύμβασης, πρέπει να προσκομισθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης αυτής (υλοποίησης του αντικειμένου της), το οποίο δεν μπορεί να εξαντλείται μόνο στην ως άνω οριζόμενη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων (υποέργων και ενεργειών) της προγραμματικής σύμβασης (όπως π.χ. χρόνος έγκρισης των απαιτούμενων μελετών για την εκτέλεση του έργου, χρόνος δημοπράτησης του έργου, διάρκεια εκτέλεσης του έργου κ.λπ.). Το χρονοδιάγραμμα αυτό δύναται είτε να περιληφθεί στο ως άνω άρθρο του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης που αφορά στη διάρκεια αυτής είτε να προσαρτηθεί σε Παράρτημα αυτής, το οποίο θα ορισθεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται τέλος, ότι το κατά τα ανωτέρω νέο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης που θα συνταχθεί και στο οποίο θα ενσωματώνεται το σχετικό αναλυτικό χρονοδιάγραμμα ως όρος αυτής, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην ΙΙΙ σκέψη, το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν φέρει το κατά νόμο αναγκαίο ελάχιστο περιεχόμενο για τους ακόλουθους λόγους:..Η περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης είναι ασαφής και αόριστη καθόσον, αφενός μεν στο προοίμιο και στο άρθρο 1 αναφέρεται μόνο ο τίτλος της πράξης, χωρίς περαιτέρω να περιγράφονται το αντικείμενο, ο σκοπός και συνακόλουθα οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία την υλοποίηση της πράξης και των υποέργων που περιλαμβάνονται σ’ αυτή, αφετέρου δε στον Πίνακα Ι υπάρχει ασαφής, αόριστη, ελλειπτική, υπό μορφή τίτλων αναφορά στο αντικείμενο του υποέργου 1, χωρίς να υπάρχει αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου τόσο του υποέργου αυτού, με βάση τα στοιχεία της τεχνικής έκθεσης ή της τεχνικής περιγραφής της μελέτης, όσο και των υπολοίπων υποέργων της πράξης.(...)Στο ελεγχόμενο σχέδιο αναγράφεται μόνο η διάρκεια σε μήνες των τριών υποέργων, χωρίς, όμως, περαιτέρω να υπάρχει το απαραίτητο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης, το οποίο δεν μπορεί να ταυτίζεται με τη διάρκεια αυτής, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό και αναλυτική διάρκεια των επί μέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο του κάθε υποέργου ξεχωριστά.(..)Περαιτέρω, στο ελεγχόμενο σχέδιο υπάρχει αντίφαση σχετικά με τον προϋπολογισμό της πράξης, διότι, ενώ στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι «ο συνολικός προϋπολογισμός για την εκτέλεση του έργου ... εκτιμάται στο ποσό των 35.044.950 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. ...», σύμφωνα με το Παράρτημα Ι ο συνολικός προϋπολογισμός της Πράξης, όπως προκύπτει από το άθροισμα των προϋπολογισμών των τριών υποέργων, ανέρχεται σε 35.043.950 ευρώ.Τέλος, δεδομένου ότι με την προγραμματική σύμβαση πρέπει να προσδιορίζονται με ακρίβεια οι σχετικές υποχρεώσεις των μερών, στην προκειμένη περίπτωση, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η πρόβλεψη του άρθρου 11 του ελεγχόμενου σχεδίου περί της δυνατότητας απασχόλησης προσωπικού του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) … στον Δήμο … για τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου είναι αόριστη και ασαφής, διότι το εν λόγω προσωπικό έπρεπε να προσδιορίζεται ποσοτικά και κατά ειδικότητα.Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εξαιτίας των ως άνω ουσιωδών νομικών πλημμελειών του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, κωλύεται η υπογραφή του.

Ασφαλτόστρωση οδών...Ενόψει αυτών, τo Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να υποβληθούν: α) νέο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης, στο άρθρο 11 της οποίας θα προστεθεί ο όρος ότι οι ενδεχόμενες τροποποιήσεις της σύμβασης, ακόμα και υπό τη μορφή της παράτασής της, δεν θα αφορούν στο φυσικό και οικονομικό της αντικείμενο, και β) αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων αυτής, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την ανωτέρω συνολική διάρκεια ισχύος της (20 μήνες). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί ως παράρτημα Ι στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε, ότι το, κατά τα ανωτέρω, συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου ο Δήμος ... να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω στοιχεία.

Προγραμματική σύμβαση...Το εγκεκριμένο από τα αρμόδια για τη σύναψη της προγραμματικής σύμβασης όργανα των συμβαλλομένων φορέων αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης αυτής, το οποίο, κατ’ άρθρο 100 παρ. 2.α΄ του ν. 3852/2010, περιλαμβάνεται στο ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενό της και δεν μπορεί να εξαντλείται μόνο στην οριζόμενη διάρκεια της σύμβασης (βλ. άρθρο 7 του σχεδίου σύμβασης), αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων της προγραμματικής σύμβασης (όπως π.χ. χρόνος έγκρισης των απαιτούμενων μελετών για την εκτέλεση του έργου, χρόνος δημοπράτησης του έργου, διάρκεια εκτέλεσης του έργου κ.λπ.)...Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου η Περιφέρεια ...να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω έγγραφα

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης...Από το περιεχόμενο του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης προκύπτουν τα εξής: Σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής, στον συνολικό προϋπολογισμό της πράξης, ποσού 694.950,00 ευρώ, για τον οποίο δεν υπάρχει περαιτέρω ανάλυση, περιλαμβάνονται και κόστη που αφορούν σε εργολαβικό όφελος, αναθεώρηση και απρόβλεπτα. Τα κόστη αυτά, όμως, μη νομίμως περιλαμβάνονται στον ως άνω προϋπολογισμό καθόσον αυτός αφορά αποκλειστικά στην προμήθεια εξοπλισμού του ΚΑΔΥ (βλ. άρθρο 1 αυτής), για την οποία αυτά δεν προβλέπονται. Περαιτέρω σε κανένα σημείο της σύμβασης δεν παρατίθενται οι αναγκαίοι χρηματοδοτικοί πόροι, από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαμβανόμενες οικονομικές υποχρεώσεις, ο τρόπος κάλυψης των αναγκαίων για την εκπλήρωση της προγραμματικής σύμβασης λειτουργικών εξόδων, καθώς και οι λεπτομέρειες της καταβολής τους. Τέλος, στο άρθρο 4 αυτής, που αφορά στη διάρκειά της, αναφέρεται αόριστα ότι αυτή αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της και λήγει με την ολοκλήρωση του έργου και την τοποθέτηση του εξοπλισμού της προμήθειας, χωρίς περαιτέρω να γίνεται καμία χρονική αναφορά ως προς τον εκτιμώμενο χρόνο ολοκλήρωσης του έργου και χωρίς να προσκομίζεται αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, που να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο.

Προγραμματική σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό ......., έκρινε  με την προσβαλλόμενη 40/2018 Πράξη του ότι έχει εξαντληθεί η κατά χρόνο αρμοδιότητα του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο διότι, ως χρόνος υλοποίησης του Υποέργου 1, που περιλαμβανόταν στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης «Πολιτιστικό Φεστιβάλ “Δρόμοι Πολιτισμού .......”» είχε ορισθεί ο  μήνας Ιούνιος και Ιούλιος 2018, συνεπώς ο χρόνος αυτός σε σχέση με το χρόνο υποβολής της σύμβασης προς έλεγχο, στις 12.6.2018, υπολειπόταν του χρονικού διαστήματος των τριάντα (30) ημερών, που κατά νόμο προβλέπεται για την έκδοση Πράξης προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εξάλλου, όπως προκύπτει, πριν ακόμη παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα από τη διαβίβαση του φακέλου της σύμβασης στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς έλεγχο από την ήδη αιτούσα Περιφέρεια ......., ήταν σε εξέλιξη και εκτελούνταν, οι προβλεπόμενες, για την υλοποίηση του 1ου Υποέργου της προγραμματικής σύμβασης, εργασίες (σχεδιασμός και οργάνωση των επιμέρους εκδηλώσεων αυτού, δημιουργία και εκτύπωση έντυπου υλικού προβολής τους), αφού ήδη την 1η Ιουλίου 2018 έλαβαν χώρα επιμέρους πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτού, σύμφωνα με το προσκομισθέν ενώπιον του παρόντος Τμήματος “Πρόγραμμα εκδηλώσεων “δρόμοι Πολιτισμού .......” 1-30 Ιουλίου 2018”. Εξάλλου, όταν εκδόθηκε η Πράξη προσυμβατικού ελέγχου (12-10-2018) του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχαν ήδη υλοποιηθεί και οι εκδηλώσεις των Υποέργων 2 – 4 της σύμβασης, ήτοι η «Οργάνωση της εκδήλωσης Danaon CUP 2018 – Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Παμπαίδων (Υποέργο 2) τον Ιούλιο 2018, το «6ο Φεστιβάλ «Πελοπόννησος: Γεύσεις και Όψεις» (Υποέργο 3) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου 2018, καθώς και η «3η έκθεση “Οι Καρποί της Αργολικής Γης” (Υποέργο 4) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου 2018. Κατ΄ακολουθίαν τούτων δεν καταλείπεται, όπως ορθώς έκρινε ο Επίτροπος με την προσβαλλόμενη Πράξη του, πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της υποβληθείσας προγραμματικής σύμβασης και η υπό κρίση αίτηση πρέπει για το λόγο αυτό να απορριφθεί, παρελκούσης της εξετάσεως των λοιπών λόγων  ανάκλησης που άπτονται της  βασιμότητας των λοιπών διακωλυτικών της υπογραφής της σύμβασης λόγων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αποκατάσταση και συντήρηση αρχαίου θεάτρου:..Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο ότι θα τροποποιηθεί το χρονοδιάγραμμα (Παράρτημα Ι) της σύμβασης ώστε ο χρόνος διενέργειας της πρώτης αναφερόμενης πράξης εκτέλεσης να έπεται του χρόνου έκδοσης της πράξης του Κλιμακίου και της συνακόλουθης υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης.