Συμπληρωματική σύμβαση έργου- δίκτυα αποχέτευσης...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2-5 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, εξ αιτίας των οποίων κατέστησαν αναγκαίες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η συμπληρωματική σύμβαση, δεν είναι απρόβλεπτες κατά την έννοια του νόμου και δεν δικαιολογούν τη σύναψη αυτής.Ειδικότερα, ανεξαρτήτως της νομιμότητας της τροποποίησης του αρχικού σχεδιασμού του έργου ως προς την όδευση του αγωγού διάθεσης διατομής Φ355 της αρχικής μελέτης (μεταβολή του σημείου εκβολής του από τον Ποταμό ... στο ρέμα «...») και ως προς τις απαιτήσεις πυροπροστασίας του οικισμού, οι δαπάνες των οποίων δεν βαρύνουν την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση, η επιλογή της χρήσης μεταλλικών αντιστηρίξεων σε όλα τα βάθη εκσκαφής του δικτύου ακαθάρτων (συνεπεία της οποίας μεταβλήθηκε σημαντικά το πλάτος των ορυγμάτων - από 1,30μ. έως 1,40μ. - και το βάθος τοποθέτησης των αγωγών και αυξήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ποσότητες των προς μεταφορά προϊόντων εκσκαφής -από 1.876,02ton σε 48.144,56ton) και η ένταξη των εργασιών αυτών στο αντικείμενο του αρχικού έργου συνιστά ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή και επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του, καθόσον αυτό, όπως οριοθετήθηκε με τη Διακήρυξη και την οικεία Τεχνική Έκθεση - Περιγραφή και αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας δημοπράτησης, αφορούσε σε εκσκαφές ορυγμάτων πλάτους 0,90μ. για το βαρυτικό και καταθλιπτικό δίκτυο ακαθάρτων. Στην αιτιολογική έκθεση του 1ου Α.Π.Ε. δεν παρατίθεται αναλυτική αιτιολογία για τα απρόβλεπτα γεγονότα που επέβαλαν τη μεταβολή αυτή κατά την εκτέλεση του έργου, αλλά ούτε και προκύπτει οποιαδήποτε πλημμέλεια στην οριστική μελέτη και στις τεχνικές λύσεις που περιέχει, περιλαμβανόμενων της χωροθέτησης και του βάθους εκσκαφής των ορυγμάτων. Ο δε ανωτέρω, διακωλυτικός της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, λόγος, ως προς τις εργασίες αυτές, δεν αίρεται, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι οι ανωτέρω εργασίες από τη φύση τους δεν μπορούν να διαχωριστούν από το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, ή ότι αυτές είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση και καλύτερη λειτουργία του έργου.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/606/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 1/2022 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας Περιφέρειας και της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…», συμβατικής δαπάνης 493.493,18 ευρώ, για την εκτέλεση του έργου «Αντιμετώπιση απρόβλεπτων προβλημάτων οδικής ασφάλειας στο επαρχιακό οδικό δίκτυο Π.Ε. Αχαΐας για την τριετία 2019-2021».(....)Εξάλλου, οι εργασίες που περιγράφονται αποσκοπούν στην πάγια και διαρκή ανάγκη να συντηρείται σταθερά το ανωτέρω οδικό δίκτυο και να αίρονται οι ανακύπτουσες φθορές, βλάβες και ανάγκες, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλονται (φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπινες ενέργειες και τεχνικούς παράγοντες), ώστε να καθίσταται αυτό αδιαλείπτως λειτουργικό και ασφαλές και, ως εκ τούτου, οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης είναι αυτοτελείς και η σύμβαση αυτή δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως αφορά στην εκτέλεση των αυτών – χρονικά επαναλαμβανόμενων και αδιαλείπτως εκτελεστέων - εργασιών σε διάδοχο χρόνο μετά την εξάντληση του συμβατικού του αντικειμένου. Εκ τούτων παρέπεται, ότι η φύση του ανατεθέντος και εκτελούμενου έργου είναι ασύμβατη με την έννοια των συμπληρωματικών εργασιών (βλ. την πάγια επί του θέματος νομολογία του Δικαστηρίου αποφ. 285/2012, 6064/2015, 445/2018, 458/2018, 527/2018, 1011/2018 VI Tμ. ΕλΣυν) και, συνεπώς, οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της υπό κρίση προσφυγής και παρέμβασης περί ενιαίου σκοπού του έργου και περί δυνατότητας τελειοποίησης αυτού μέσω της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Απορρίπτει την από 24.1.2022 (Α.Β.Δ. ....) προσφυγή ανάκλησης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1311/2022

 

 

Ανακατασκευή τοίχων αντιστήριξης πρανών...Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση –τροποποίηση της αρχικής σύμβασης κατασκευής: α) σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II Β, υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον η εγκριτική της σύναψής της απόφαση της αναθέτουσας αρχής εκδόθηκε στις 19.3.2019 ήτοι πριν την 1.4.2019, και β) είναι νόμιμη, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 132 παρ. 2 σε συνδυασμό με το άρθρο 156 παρ. 3 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι το ύψος της 28.645,07 ευρώ υπολείπεται (ανερχόμενο 14,90%)  του ποσοστού 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (238.925,39 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) και δεν μεταβάλλεται, ενόψει και του αντικειμένου της (διαμόρφωση του πρανούς για τη προστασία του αγωγού της ΕΥΔΑΠ) η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου  συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας... και της εταιρείας «...».

1η συμπληρωματική σύμβασης του έργου «Έργα αντιστήριξης σε τμήμα του ανάντη πρανούς της οδού...»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, αναφορικά με τις εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η συμπληρωματική σύμβαση και έχουν ήδη εκτελεστεί, σύμφωνα με το οικ.30855/6252/15.4.2022 έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Ζακύνθου, ήτοι τις εργασίες κατασκευής των προεντεταμένων αγκυρώσεων, στερείται πλέον χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχο τους και απαραδέκτως εισάγονται, ως εργασίες εκτελεσθείσες.  Ως προς τις λοιπές εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η Σ.Σ.Ε., ήτοι τη δαπάνη τοποθέτησης μεταλλικών δοκών για τη σύνδεση αγκυρώσεων και πασσαλοτοιχίας στο μέτωπο 1, τεχνικά έργα υποδομής (εκσκαφές και βάρθρα) για την τοποθέτηση της πεζογέφυρας (μέτωπο 3) και δαπάνη μελετών και τα ΓΕ & ΟΕ αυτής, κατά τα αναφερόμενα στην 83-05/1.2.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, παραδεκτώς εισάγονται μεν για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, ωστόσο, ως προς αυτές, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν μπορούν νομίμως να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο δε, διότι δεν αποδείχτηκε από την αναθέτουσα ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών αυτών ανέκυψε κατά την εκτέλεση της σύμβασης, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, ότι, δηλαδή, συνδέεται με πραγματικά γεγονότα, που δεν ανάγονται στον χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και τα οποία δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως εισάγεται το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης κατά το μέρος που αφορά τις εργασίες κατασκευής των προεντεταμένων αγκυρώσεων και ότι κωλύεται κατά τα λοιπά η σύναψή του.

Επισκευή προβλήτας - συμπληρωματική σύμβαση...Ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας που διαπιστώθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το .... έγγραφο του Γενικού Διευθυντή Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης. Επισημαίνεται, τέλος, ότι οι απολογιστικές δαπάνες ΑΕΚΚ ποσού 70.626,89 ευρώ, η πρόβλεψη των οποίων στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν θεμελιώνεται σε οποιαδήποτε απρόβλεπτη περίσταση, θα πρέπει να απαλειφθούν από το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης, το δε ποσό του κονδυλίου των απροβλέπτων αυτής θα πρέπει να διορθωθεί από 39.822,60 ευρώ σε 110.449,49 ευρώ, ήτοι στο ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 9% της συνολικής δαπάνης εργασιών με Γ.Ε. και Ο.Ε. (1.926.082,44 - βλ. σκ. 3.10), δεδομένου ότι η διάθεση οποιουδήποτε ποσού από το εν λόγω κονδύλι λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση της σύμβασης και όχι πριν από τη σύναψη αυτής (βλ. άρθρο 156 παρ. 2 και 3 περ. α του ν.4412/2016) και δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.6/131/2020

 

 

Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την ελεγχόμενη Σ.Σ., όπως βασίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, συντελείται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες είτε πρόκειται να εκτελεστούν σε επιπλέον οδούς από τις αρχικά προσδιορισθείσες, είτε αφορούν σε αποκατάσταση βλαβών που υπερβαίνουν τη συμβατική δαπάνη του έργου, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 49,17%. Υπό τις συνθήκες αυτές, ανεξάρτητα αν θα επηρέαζε το αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάθεσης της αρχικής σύμβασης προσελκύοντας το ενδιαφέρον και άλλων οικονομικών φορέων, σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο πρόσθετων εργασιών, οι οποίες, είτε σε ποσότητα είτε σε είδος, δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί και οι οποίες επιφέρουν επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά ποσοστό 49,17%, συνιστά τροποποίηση που επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης (βλ. ΔΕΕ, προηγουμένως ΔΕΚ, απόφ., της 29.4.2010 C-160/08 σκ. 99, της 19.6.2008 C-454/06 σκ. 36), και, ως εκ τούτου, ουσιώδη τροποποίηση, για την οποία απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Περαιτέρω, η προσφεύγουσα Α.Α., με την με την 1605/7.12.2020 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η ως άνω τροποποίηση, δεν τεκμηριώνει ότι συντρέχει περίπτωση επιτρεπτής, κατ’ άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, ανάθεσης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επέλευση απρόβλεπτων περιστάσεων μετά την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, ενώ δεν στοιχειοθετούν, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. η αόριστη επίκληση ατυχημάτων και έντονων καιρικών φαινομένων, χωρίς αυτά να προσδιορίζονται χρονικά και τοπικά και να προκύπτουν από σχετικά δελτία συμβάντων ή καταγραφής ζημιών και χωρίς να συσχετίζονται με συγκεκριμένες επιπτώσεις-βλάβες που εξαιτίας αυτών επήλθε επαύξηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης. Συναφώς, πέραν της αοριστίας του ισχυρισμού περί ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας έντονων καιρικών φαινομένων, ο ισχυρισμός αυτός, κατά το μέρος που γίνεται επίκληση ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας της κακοκαιρίας που έλαβε χώρα από 15 έως 17.2.2021, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, δεδομένου ότι αφορά σε γεγονότα μεταγενέστερα της έγκρισης, με τη 1605/7.12.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., του 3ου Α.Π.Ε. και της ελεγχόμενης Σ.Σ.. Επίσης, οι επικαλούμενες συμπληρωματικές εργασίες για την τοποθέτηση των 25 ηλεκτρικών φορτιστών, πέραν του ότι δεν προκύπτει ότι παρουσιάζουν την απαιτούμενη αναγκαία συνάφεια με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, δεν συμπεριλαμβάνονται στο αντικείμενό της, όπως αυτό καθορίζεται στον εγκριθέντα 3ο Α.Π.Ε. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει εν προκειμένω η σωρευτικά απαιτούμενη, με το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, προϋπόθεση της ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Τα αυτά κρίνοντας και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ορθώς εφάρμοσε τις ως άνω διατάξεις, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.

Εκτέλεση έργου...Ως εκ τούτου η εκ νέου, με βάση τις σύγχρονες τεχνικογεωλογικές εκτιμήσεις, αξιολόγηση του εκτελεσθέντος γεωερευνητικού προγράμματος (στο πλαίσιο την εν εξελίξει σύμβασης κατασκευής), που βασίζεται κυρίως στην εμπειρία από την κατασκευή του ορύγματος Ο22, αφενός μεν ουδόλως αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση, καθόσον ήταν ήδη γνωστό ότι πρόκειται για επιβαρυμένη περιοχή από άποψη τεκτονικής και διαβρωτικών διεργασιών, αφετέρου δε ουδόλως αιτιολογεί για ποιο λόγο δεν ήταν δυνατόν να αξιολογηθεί εκ των προτέρων, και δη κατά τη σύνταξη της μελέτης του έργου. Όσον δε αφορά στο όρυγμα Ο26, η προσφεύγουσα επικαλείται την πραγματοποίηση της γεώτρησης ΓΚ-Δ789. Εντούτοις, πέραν του ότι όλως αορίστως αναφέρεται ότι η εκτέλεση γεωτρήσεων μόνο κατάντη των κατασκευών της οδού και όχι στο φρύδι των υπό εξέταση πρανών οφείλεται σε αδυναμία πρόσβασης την εποχή που αυτές εκτελέστηκαν, τα ειδικά γεωλογικά προβλήματα της περιοχής εκτέλεσης του έργου (έντονη αποσάθρωση των γρανιτών, είτε λόγω εξαλλοίωσης, είτε λόγω επιφανειακής αποσάθρωσης) είχαν ήδη εντοπιστεί κατά την εκπόνηση της αρχικής γεωλογικής μελέτης. Και ναι μεν, όπως επισημαίνει η αναθέτουσα αρχή-προσφεύγουσα, με βάση τα ευρήματα της σύγχρονης γεώτρησης ΓΚ-Δ789 προέκυψε ότι τα πρανή θα διαμορφωθούν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους εντός των πλήρως αποσαρθρωμένων γρανιτών και επομένως «διαπιστώθηκε η ανατροπή του γεωτεχνικού προσομοιώματος της μελέτης της Υπηρεσίας, η οποία πλέον χρήζει αναθεώρησης με βάση τα νέα δεδομένα», η παραδοχή, όμως, αυτή, ως μοναδικός λόγος θεμελίωσης της ανάγκης σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, θα αποτελούσε καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου που απαιτούν ως αναγκαίο στοιχείο την ύπαρξη απρόβλεπτων περιστάσεων (βλ. Ε.Σ. 2368/2011, Πρ. Ε΄ Κλ. 470/2012, 368/2011). Επομένως, η προπαρατιθέμενη αιτιολογία δεν είναι επαρκής, καθόσον δεν αιτιολογείται για ποιο λόγο δεν είχε καταστεί δυνατόν να εντοπιστούν τα ως άνω ευρήματα εκ των προτέρων. Το γεγονός δε ότι η ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών σταθεροποίησης και προστασίας των ορυγμάτων Ο20 και Ο26 ανέκυψε μετά τα νέα γεωτεχνικά δεδομένα, κατόπιν ελέγχου των ήδη υπαρχουσών γεωτεχνικών μελετών και της σύνταξης αναθεωρημένων μελετών που εκπόνησε ο ανάδοχος, βάσει της απορρέουσας από την Ε.Σ.Υ. υποχρέωσής του (βλ. σχετικώς άρθρα 6.1.6 - 6.1.7 της Ε.Σ.Υ.), δεν συνιστά αυτοτελώς λόγο που δικαιολογεί τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως για τις εργασίες αυτές, που επιφέρουν μάλιστα επαύξηση της συμβατικής δαπάνης ποσοστού 140% για το όρυγμα Ο20 και 245% για το όρυγμα Ο26 (αφαιρουμένου του ποσοστού έκπτωσης εκάστης κατηγορίας εργασιών, το οποίο κυμαίνεται από 49-52%), απαιτείτο, κατά τα προεκτεθέντα, η παροχή ειδικών διευκρινήσεων για τις περιστάσεις εκείνες που οδήγησαν στην απρόβλεπτη μεταβολή των γεωτεχνικών δεδομένων που έλαβε υπόψη της η αρχική μελέτη. Τέλος, το γεγονός ότι οι ως άνω εργασίες δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα, δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την υπογραφή της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατά τούτο, αφού για τη νόμιμη κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις, απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, να συντρέχουν σωρευτικά οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις αυτές προϋποθέσεις. Η γνώμη όμως αυτή δεν κράτησε.Ανακαλεί την 497/2020 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του αν συντρέχουν οι επικαλούμενες, προς εφαρμογή των προϋποθέσεων εφαρμογής της περ. γ΄ της παρ. 1 του ν. 4412/2016, απρόβλεπτες περιστάσεις, σε κάθε περίπτωση, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης το οποίο αποτελεί τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας, μεταξύ του Δήμου …. .......-...... και της εταιρείας με την επωνυμία «.......-......», σύμβασης, νομίμως καταρτίζεται σύμφωνα με τις, επαλλήλως επικαλούμενες, προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 2 και 4 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι, η εν λόγω τροποποίηση επέρχεται ενώ η τελευταία σύμβαση είναι σε ισχύ (βλ. την, με αριθμό πρωτοκόλλου 9837/28.04.2018, αρχική σύμβαση με διάρκεια 24 μηνών από την πρωτοκόλληση), με αξία, χωρίς ΦΠΑ, 36.000,00 ευρώ, ήτοι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων των 5.250.000,00 ευρώ και 55.494,20 (=369.961,31*15%), αντιστοίχως, χωρίς να μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, καθόσον οι επικαλούμενες αρχαιολογικές εργασίες, οι οποίες λαμβάνουν χώρα στον τόπο εκτέλεσης του αρχικού έργου και εκτελούνται παράλληλα με το τεχνικό του αντικείμενο, δεν μπορούν να διαχωριστούν από αυτό, είναι δε απολύτως απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωσή του, διότι η διενέργειά τους συνιστά προϋπόθεση για την εξέλιξη και την περάτωση του αρχικού έργου. Επισημαίνεται, όμως, ότι, με δεδομένη τη μη πρόβλεψη τροποποίησης ως προ τη διάρκεια της αρχικής σύμβασης από την εγκριτική της υπό έλεγχο σύμβασης απόφαση, ο σχετικός με το χρόνο αποπεράτωσης του έργου όρος του σχεδίου σύμβασης, σύμφωνα με τον οποίο: «Η αποπεράτωση του έργου θα γίνει εντός ….. μηνών, από την ημέρα πρωτοκόλλησης της παρούσης σύμβασης.», θα συμπληρωθεί έτσι ώστε η διάρκεια της σύμβασης να ταυτίζεται με αυτήν της αρχικής.

Εργασίες αποκατάστασης υποδομών...ζητείται η ανάκληση της 380/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Εξάλλου, το γεγονός ότι μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της αρχικής σύμβασης και την αντικατάσταση των αγωγών ύδρευσης των οικισμών στους οποίους αφορούσε αυτή, εξαλείφθηκαν τα προβλήματα που παρουσιάζονταν στην τροφοδοσία του νερού και συγκεκριμένα οι μεν βλάβες και διαρροές αποκαταστάθηκαν, η δε πίεση του πόσιμου νερού αυξήθηκε με αποτέλεσμα να αυξηθεί η παροχή νερού  και να αναδειχθούν τα προβλήματα συμβατότητας των παλαιωμένων χαλυβδοσωλήνων του δικτύου ύδρευσης των οικισμών ... και ... με το νέο αποκατασταθέν δίκτυο ύδρευσης των ως άνω λοιπών οικισμών, όχι μόνο δεν στοιχειοθετεί την  απρόβλεπτη περίσταση, που δικαιολογεί την εκτέλεση των ως άνω συμπληρωματικών εργασιών επέκτασης του έργου στους εν λόγω δύο οικισμούς, τουναντίον  αποτελεί το φυσικό επακόλουθο της εκτέλεσης του αρχικού έργου. Εκ τούτων  προκύπτει ότι, ουδεμία απρόβλεπτη περίσταση συντρέχει εν προκειμένω, αλλά αντιθέτως τα όργανα του αιτούντος δεν εκτίμησαν ορθώς για την συνέχεια του υδρευτικού κλάδου, ούτε την αλληλεπίδραση μεταξύ των εργασιών αντικατάστασης αγωγών ύδρευσης που θα εκτελούντο σε περισσότερους οικισμούς, ούτε την αντοχή του υφιστάμενου δικτύου ύδρευσης των δύο οικισμών, στους οποίους εμφανίστηκαν  τα προβλήματα, μετά την ολοκλήρωση του αρχικού έργου. Επιπροσθέτως, οι οψίμως με την  αίτηση προβαλλόμενοι ισχυρισμοί ότι κατά τους χειμερινούς μήνες των ετών 2017-2018 σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες είχαν ως συνέπεια την καθίζηση και κατολίσθηση των οδών κατά μήκος των οποίων διέρχεται ο αγωγός και την εξ αυτών πρόκληση βλαβών διαρροής μεγάλων ποσοτήτων νερού, δεν ανατρέπουν τα ως άνω κριθέντα, τα οποία στηρίζονται στην ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην αιτιολογική έκθεση του 3ου ΑΠΕ. Απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος είναι και ο ισχυρισμός ότι η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, που αποτελούν αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης επιβάλλεται, προκειμένου να καταστεί όλο το έργο λειτουργικό αφού διαφορετικά ούτε το ήδη αποκατασταθέν δίκτυο ύδρευσης στους λοιπούς οικισμούς μπορεί να αποδώσει· Τούτο διότι, ναι μεν, η επιχειρηματολογία αυτή θα μπορούσε να δικαιολογήσει την ανάθεση των επίμαχων εργασιών με ξεχωριστή σύμβαση, πλην όμως δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο νόμιμης προσφυγής στις διατάξεις περί συμπληρωματικών συμβάσεων, που είναι εξαιρετικές, αφού ελλείπει η βασική προϋπόθεση που πρέπει σωρευτικώς να πληρούται για τη σύναψη αυτών, ήτοι οι εργασίες αυτές να ανέκυψαν  λόγω  περιστάσεων, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν εκ των προτέρων. Ούτε περαιτέρω, η επικαλούμενη αβεβαιότητα ως προς την  δυνατότητα εξεύρεσης πόρων για την συμπερίληψη και των δύο επιπλέον οικισμών στο συμβατικό αντικείμενο του αρχικού έργου δύναται να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.Δεν ανακαλεί την 380/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού...ζητείται η αναθεώρηση της 1767/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκέψεις 11 και 12), το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση νομίμως καταρτίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 2 και 4 του άρθρου 337 του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι η αξία της εν λόγω τροποποίησης ανέρχεται σε 739.949,54 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (4,41% του ποσού της αρχικής σύμβασης), και, ως εκ τούτου, είναι κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων των 5.548.000 ευρώ και 2.519.338,98 ευρώ (αξία αρχικής σύμβασης χωρίς Φ.Π.Α. 16.795.593,22 Χ 15%), αντιστοίχως. Εξ άλλου, δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, καθόσον, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη, η κατασκευή, με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση, της δεξαμενής αναρρύθμισης δεν είναι έργο αυτοτελές σε σχέση με τον υποθαλάσσιο αγωγό, καθόσον αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας και της προστασίας αυτού, έχοντας στάθμες λειτουργίας που υπερκαλύπτουν το υψηλό σημείο (+ 44,52 m) του χερσαίου αγωγού, επιλύοντας με τον τρόπο αυτό το σχετικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε κατά την κατασκευή του. Περαιτέρω δε, με τη συμπληρωματική σύμβαση διασφαλίζεται το ενιαίο της ευθύνης στο πρόσωπο του αναδόχου, τόσο για την κατασκευή και ορθή λειτουργία του υποθαλάσσιου αγωγού, όσο και για την παροχή της απαιτούμενης ποσότητας νερού, σύμφωνα με τις συμβατικές του υποχρεώσεις, δεδομένου και του γεγονότος ότι ο ανάδοχος έχει αναλάβει την υποχρέωση παρακολούθησης της λειτουργίας και τη συντήρηση του υποθαλάσσιου αγωγού για χρονικό διάστημα 36 μηνών. Δέχεται την αίτηση.